|
دانش آموزان با حقوق شهروندي آشنا مي شوند
كاوش حقوق فرد در مدارس
|
|
|
روحيه آسيب پذير كودكان در ادبيات حقوق بشر برابر اقشار آسيب پذيري كه نيازمند حمايت و نگاه ويژه هستند، مطرح شده است.
بنابراين دولت ها موظفند از هر شيو ه اي براي تضمين حقوق كودكان و نوجوانان كه باتوجه به تعاريف موجود، افراد كمتر از 18سال را شامل مي شود، بهره گيرند.
از آنجايي كه كودكان داراي ويژگي هايي نظير شكنندگي، وابستگي هاي روحي، نيازهاي عاطفي پيچيده و تاثيرپذيري و تاثيرگذاري هستند، در سطح مديريت كلان اجتماعي نيز بايد با نگاه ويژه اي، مسائل و مشكلات آنان را رصد كرد. در غير اين صورت اين بي توجهي پيامدهاي منفي را از خود به جاي خواهد گذاشت.
به همين دليل اجراي پروژه كاوش حقوق بشردوستانه كه از شهريورماه سال 83 و با عضويت نمايندگان وزارت آموزش و پرورش ايران، جمعيت هلال احمر و صليب سرخ جهاني براي ارزيابي نحوه آموزش و اجراي حقوق بشر در ايران و در سطح آموزشگاه هاي كشور شكل گرفت، بايد با آغاز هر سال تحصيلي جديد نيز به شكل گسترده تري دنبال شود.
محمدطاهركنعاني، رئيس دبيرخانه كميته ملي حقوق بشردوستانه با اشاره به اينكه نخستين مرحله اين پروژه با همكاري وزارت آموزش و پرورش در ايران انجام شده است، مي گويد:اين مرحله از پروژه ها با برگزاري دوره آموزشي براي 48 نفر از دبيران باتجربه ايران اجرا شد و با پايان آموزش آموزگاران از سوي اين 48دبير كارشناس، مفاهيم حقوق بشر دوستانه با زباني ساده و جذاب به دانش آموزان سراسر كشور نيز آموخته مي شود.
كنعاني، مفاهيم و قواعد حقوق بشر دوستانه كه جنبه حقوقي و تخصصي دارند را در اين دوره، ساده و قابل فهم عنوان كرد و مي گويد: اين تعابير در قالب داستان هاي كوتاه، كلمات قصار، شعر و نمايشنامه و فيلم و به صورت برنامه درسي در 32 ساعت تنظيم و طراحي شده است. اين در حالي است كه گروه سني مورد نظر براي آموزش اين مفاهيم، 13 تا۱۸سالگي عنوان شده است.
به گفته كنعاني برنامه آتي اين كميته، آموزش مباحث حقوق بشر از سوي همين آموزگاران تعليم يافته ، به 400 دانش آموز دختر و پسر دبيرستاني است كه بزودي اجرا مي شود.
اين دانش آموزان كه در انتخاب آنان تساوي جنسيتي نيز لحاظ شده است، در اردوگاه منظريه تهران مفاهيم حقوق بشردوستانه را مي آموزند.
برنامه هايي براي حقوق انسان
به موجب كنوانسيون ژنو، كشورهاي عضو متعهد شده اند كه نسبت به ترويج حقوق بشر در مقاطع گوناگون تحصيلي و براي عموم مردم اقدام كنند و كميته بين المللي صليب سرخ اين برنامه را براي آموزش و پرورش سراسر جهان طراحي و تدوين كرده است.
پروژه كاوش حقوق بشر دوستانه تاكنون در 135كشور جهان اجرا شده است.
در همين رابطه ضياء الدين الماسي، كارشناس صندوق كودكان سازمان ملل متحد( يونيسف) معتقد است كه برنامه هاي يونيسف در جهان مبتني بر حقوق انساني تدوين مي شود. آشنايي مردم بويژه كودكان دانش آموز با مفاهيم رهيافت برنامه ريزي بر مبناي حقوق انساني و درك اهداف برنامه پنج ساله(2004 تا 2009) از جمله برنامه هايي است كه بايد به صورت جدي از سوي يونيسف و دولت ايران دنبال شود.
برگزاري كارگا ه هاي حقوق بشر دوستانه بويژه در دبيرستان هاي سراسر كشور زمينه اي است براي آنكه بتوان اهداف انسان دوستانه بين المللي را در خصوص جايگاه انسان و بخصوص حقوق اساسي كودكان و زنان در جامعه به صورتي بومي و منطقه اي دنبال كرد.
به گفته مهدي شاه حسيني، رئيس سازمان دانش آموزي، انجمن هاي حقوق دانش آموزي در سراسر كشور با اولويت 20هزار دانش آموز، مفاهيمي همچون حقوق كودك و پشتيباني از كودكان محروم را آموزش مي دهند. همچنين آموزش يك ميليون دانش آموز دبيرستاني از سوي خود دانش آموزان با عنوان حقوق بشر دوستي از ديگر فعاليت هايي است كه بايد با جديت دنبال شود.
از سوي ديگر حميرا رحيمي، مشاور رئيس آموزش و پرورش شهرستان هاي استان تهران از اختصاص 600 ميليون ريال اعتبار براي آموزش حقوق به دختران دانش آموز شهرستان هاي استان تهران خبر مي دهد و مي گويد: آموزش حقوق به صورت جزوه هاي آموزشي در قالب مفاهيمي همچون كليات حقوق شامل مفهوم حق، حقوق فردي شامل حق زندگي، حق سلامتي، حق آزادي عقيده و آزادي بيان، حقوق اجتماعي شامل حقوق شهروندي، حق مشاركت مدني و ... به دانش آموزان سال آخر دبيرستان آموزش داده مي شود.
تنبيه به تنفر مي انجامد
آئين نامه اجرايي مدارس، هر گونه تنبيه دانش آموزان را ممنوع مي داند، هرچند كه با اين وجود، تنبيه كماكان در مدارس وجود دارد.
محسن ناصرالملكي، رئيس باشگاه حقوق دانش آموزي چندي پيش در گفت وگو با ايرنا اعلام كرد: تا زماني كه دانش آموزان و خانواده ها، موارد تنبيه را اعلام نكنند، اين مسئله همچنان به قوت خود در مدارس باقي خواهد ماند. ناصرالملكي درباره وجود تنبيه بدني در مدارس با وجود غيرقانوني بودن آن معتقد است كه تنبيه بدني در مدارس بايد از راه اعتراض جمعي دانش آموزان و خانواده ها حل شود و راهي جز اين وجود ندارد.
رئيس باشگاه حقوق دانش آموزي با بيان اينكه تنبيه بدني دانش آموزان در مدارس استان هاي محروم كشور بيشتر از نقاط ديگر است، مي گويد: تنبيه بدني دانش آموزان همچنين در برخي مدارس تهران ديده مي شود و از جمله دلايل شيوع آن ،شرايط فرهنگي برخي مناطق است.
بيشتر تنبيه هاي دانش آموزان در مدارس به خاطر امور درسي و تكاليف درسي است و جنبه اخلاقي دانش آموزان در رديف بعدي قرار دارد.در صورتي كه خانواده ها با وقوع تخلفي به صورت دادخواست آن را به مراجع ذي ربط آموزش و پرورش اطلاع دهند، مي توان به حل اين معضل در مدارس اميدوار بود.
سال گذشته چند مورد تنبيه بدني وتخلف از طريق آموزش و پرورش پيگيري شد تا جايي كه در نهايت تغيير دبير موردنظر را به همراه داشت.عراقي نيا، معاون آموزش و پرورش عمومي تهران مي گويد: معلماني كه از شيوه تنبيهي زياد استفاده مي كنند، از سوي آموزش و پرورش شناسايي شده و از حضور آنها در كلاس جلوگيري مي شود. معاون آموزش و پرورش عمومي تهران، در گفت وگو با ايلنا ادامه مي دهد: براي اين كار، از سوي آموزش و پرورش گروه هايي در مدارس حضور يافته و اقدام به مشاوره هاي گروهي مي كنند.
معلماني كه از تنبيه استفاده مي كنند، به بخش تخلفات اداري معرفي مي شوند و متناسب با جرم و تخلفات آنها، درخصوص اين معلمان تصميم گيري مي شود.
عراقي نيا تصريح مي كند: در چند سال اخير، تنبيه در مقطع ابتدايي بندرت اتفاق افتاده است و نمونه هاي محدودي در دوره راهنمايي بوده كه ميزان تنبيه درايام جشن ها و مراسم ستادي در مدارس بيشتر مي شود.
عراقي نيا با اشاره به اينكه تنبيه به تنفر از بزرگان مي انجامد، خاطرنشان مي كند: يكي از پروژه هاي ما اين است كه تنبيه بايد به تنبه ختم شود؛ در غير اين صورت نتيجه و فايده اي نخواهد داشت.
بي گمان نبايد در مدارس شرايطي براي رشد تنبيه ايجاد شود و محيط بايد به گونه اي باشد كه تخلفي روي ندهد و زمينه براي تخليه هيجانات دانش آموزان فراهم باشد.
باشگاه حقوق دانش آموزان براساس منشور دانش آموزي فعاليت مي كند و در مورد حل معضلات جامعه دانش آموزي كشور مشكلات آنان را رصد مي كند.
اين باشگاه با ديدباني حقوق دانش آموزان، در صورت مشاهده مشكلات جامعه دانش آموزي، آن را مورد پيگيري قرار مي دهد. باشگاه دانش آموزي نقش آگاهي و پيشگيري از بروز مشكلات و معضلات را بر عهده دارد و نهادي اجرايي نيست.تاثير مخرب خشونت و تنبيه روي كودكان شامل درماندگي، ترس، وحشت فراگير، آشفتگي، سردرگمي، ناتواني در گريه كردن، تشنج، واكنش در برابر عوامل تداعي كننده خشونت ناتواني بدن، بيخوابي، كابوس، پريدن از خواب، گريه هاي بي دليل در خواب، بيقراري، بهانه جويي، بي اشتهايي و سردرد است.
همچنين دل نگراني از ناراحتي هاي پدر و مادر، احساس ناامني، تشويش خاطر، مشغوليت هاي ذهني، ترس از ابراز احساسات، نرفتن به مدرسه، تغيير رفتار و شخصيت و پرخاشگري، از ديگر آثار توسل به تنبيه و خشونت است.
|
