شنبه ۱۲ شهريور ۱۳۸۴ - - ۳۷۹۰
علمي
Front Page

توفان كاترينا و ترس فضانوردان
در اين چند روز خبرهاي بسياري از توفان  كاترينا در اخبار شنيده ايد كه همگي نگران كننده بودند، ولي در اكثر موارد، مردم نگران متضرر شدگان اين توفان بودند و كمتر كسي يا بهتر است بگوييم شايد هيچ كس باور نمي كرد كه اين توفان به ناسا هم ضرر بزند.
با وجود اينكه تنها چند هفته از فرود پر سر و صداي شاتل ديسكاوري مي گذرد و ناسا به دنبال ادامه پرواز شاتل هاست، ولي يكي از تهديدات، همين توفان كاتريناست.
تانك هاي ذخيره سوخت در شاتل ها از مهمترين بخش هاست كه اكثر مراحل ساخت و طراحي آن در شهر نيواورلئان در قسمت كاسمبل تانك هاي خارجي شاتل هاي فضايي ميچاد انجام مي شود.
سخنگوي كارخانه ميچاد آقاي هري وادسورث گفت: كارخانه ما در منطقه كم ارتفاع قرار دارد و به همين علت پس از توفان كاترينا بين 30 تا 60 سانتيمتر آب به داخل كارخانه نفوذ كرده بود كه هم اكنون تمام آنها خارج شده و با كمك تيم امداد و مقابله با بحران ها توانستيم اين مشكل را برطرف و صحت و سلامت كامل تانك هاي سوخت شاتل ها را تضمين كنيم.
او افزود: البته هنوز بسياري از قسمت ها خيس است و بعضي از سقف ها و پنجره ها به دليل سقوط درختان بر اثر باد شديد خراب شده اند، ولي تجهيزات و تانك هاي سوخت شاتل ها كاملا سالم هستند.
كارخانه ميچاد از بزرگترين موسسات شهر نيواورلئان است كه در واقع بخشي از شركت لاكهيد مارتين محسوب مي شود كه ناسا آن را به خدمت گرفته و بيش از 2 هزار كارمند دارد. هنگامي كه توفان كاترينا در روز دوشنبه آمد، هشت تانك سوخت شاتل ها در قسمت هاي مختلف كارخانه ميچاد بوده كه هيچ يك از آنها صدمه اي نديده است. اگر مي خواهيد به وسعت كارخانه پي ببريد، جالب است بدانيد كه بيشتر از 17 هكتار از آن سرپوشيده (داراي سقف ثابت) است و يك كانال آبي بسيار بزرگ در اين كارخانه تعبيه شده است تا حمل و نقل تانكرهاي شاتل ها كه حجم و وزن بسياري دارد، براحتي از طريق خليج مكزيكو به مركز فضايي كندي انجام شود؛ نفوذ آب به كارخانه نيز به دليل همين كانال بوده است.
ناسا قرار است از پروژه ساخت تانك هاي سوخت خارجي در سال 2010 ميلادي استفاده كند تا با به دست آوردن نيروي برآيي (Lift) بيشتر براي شاتل ها، در فكر مريخ و ماه هم باشد. تحقيقات اين پروژه برعهده دفتر پيش رانش شاتل هاي فضايي ناسا (مركز مارشال) و ساخت آن نيز بر عهده شركت مجرب لاكهيد مارتين است.

بررسي فعاليت هاي شاتل هاي ناسا
عبور از بحران فضايي
000840.jpg
جواد جاويد
طي دهه هاي 80 و 90 انتقادات زيادي به برنامه شاتل ها وارد شد. اساسي ترين انتقاد، مربوط به هزينه برنامه ها بود. هر پرتاب شاتل، 401 ميليون دلار هزينه دربرداشت و به همين خاطر مسئولان به فكر برنامه ديگري بودند

اين روزها كه اخبار شاتل  ديسكاوري در سراسر جهان مخابره مي شود، تب فضا همچون وبا در ايران همه جا را گرفته است؛ همانند سالهاي جنگ كه كودكان پس از دكتر و مهندس شدن دوست داشتند خلبان فانتوم هم بشوند، اين روزها فضانورد شدن هم يكي از سوژه هاي پرطرفدار كودكان و نوجوانان است. حالا كه ديسكاوري به زمين بازگشته است، اخبار فعاليت هاي آن با تحليل هاي متفاوت به صورت گزارش پيگيري مي شود، اما بد نيست شما كمي از خود شاتل بدانيد. به صورت كلي مي توان شاتل را در كنار ديگر فضاپيماهاي فعلي دنيا قرار داد، اما با دو تفاوت اساسي؛ اول اينكه اين فضاپيما با خود چند فضانورد(معمولا 7 يا۸نفر) را به فضا حمل مي كند و تفاوت دوم كه يكي از مهمترين ويژگي هاي آن به شمار مي رود قابليت بازگرداندن فضانوردان - كه تاكيد زيادي بر سالم بودن آن وجود دارد- است. شاتل ها براي ماموريت هاي گوناگون به فضا ارسال مي شوند كه رايج ترين آنها رساندن تجهيزات و فضانوران به ايستگاه بين المللي فضايي و پيش از آن ايستگاه فضايي مير بود.
اما برنامه شاتل ها از كجا شروع شد؟ اولين بار در تاريخ 5 ژانويه 1979 برنامه كاس تي اس يا همان سيستم حمل ونقل فضايي به صورت رسمي توسط ناسا اعلام شد. اين پروژه به صورت دقيق تر ارسال يك فضاپيماي خلبان دار با قابليت بازگشت دوباره به زمين بود كه به كمك بوسترها به فضا پرتاب مي شد. ارسال اين شاتل ها همانگونه كه بارها ديده ايد به صورت عمودي است، اما فرود آن دقيقا همانند يك هواپيماي مسافربري است، با اين تفاوت كه باند فرود شاتل ها بسيار بلندتر از باند هواپيماهاي معمولي است. شاتل ها به گونه اي طراحي شده بودند كه علاوه بر حمل تجهيزات به فضا، مي شد از آنها به عنوان آزمايشگاه هاي سيار فضايي استفاده كرد. اين شاتل ها همچنين توانايي بازگرداندن مدارگردهاي قبلي را به زمين داشتند.
شاتل ها هنگام پرواز از سه بخش تشكيل شده اند. خود شاتل كه فضانوردان در آن جاي مي گيرند و در انتهاي آن موتور پيش رانش شاتل قرار دارد. دو راكت بوستر (تقويت كننده) كه سوخت جامد دارند و يك تانك خارجي سوخت كه هيدروژن مايع حمل مي كند. در هنگام فرود فقط شاتل و دو راكت بوستر به زمين باز مي گردند، اما تانك خارجي سوخت پس از اتمام محتويات آن در فضا رها مي شود.
كار روي اولين شاتل با نام مدارگرد 101 در اواسط سال 1974 به موسسه بين المللي راكول سپرده شد.
موسسه نيوكول به عنوان مسئول تهيه راكت هاي بوستر انتخاب شد و ساخت تانك خارجي به موسسه مارتين ماريتا سپرده شد. اولين شاتل، اينرپرايز نامگذاري شد و فقط به صورت آزمايشي در جو زمين به پرواز درآمد. توجه بيشتر در آزمايش اينترپرايز نحوه فرود آن بود.
ساخت شاتل هاي جديد با مشكلات زيادي همراه بود. مسئله اول اين بود كه در شاتل از كدام سوخت (جامد يا مايع) بايد استفاده كرد. مشكل بعدي نحوه بازگشت دوباره فضاپيما به جو زمين بود. نظريه اول اين بود كه شاتل با يك زاويه بزرگ حمله به جو زمين وارد شود. اين روش باعث ايجاد دماي بسيار زيادي در سطح پوسته شاتل هنگام برخورد با جو زمين مي شود، اما توجيه طرفداران استفاده از اين طرح اين بود كه به دليل سرعت بسيار بالاي شاتل، اين گرما فقط در مدت زمان كوتاهي ايجاد مي شود و به فضاپيما آسيبي نمي رساند. در مقابل اين نظريه، روشي ديگر هم مطرح بود. در اين روش براي شاتل پوسته دومي هم در نظر گرفته شده بود كه هنگام ورود شاتل به فضا، گرماي ايجاد شده را دفع مي كرد. از اين پوسته، پيشتر در كپسول هاي فضايي كه به زمين باز مي گشتند استفاده شده بود. بالاخره ناسا تصميم گرفت از سراميك ويژه ضد حرارتي در بدنه و دماغه شاتل استفاده كند تا مشكل حرارت بسيار زياد، هنگام برخورد به جو را به اين صورت حل كند. براي ارسال شاتل ها بايد پايگاه ويژه اي درنظر گرفته مي شد. براي اين منظور پايگاه كيپ كاناوارال كه بعدها به مركز فضايي كندي تغيير نام داد، انتخاب شد. در سال 1979 تمام امكانات براي پرتاب اولين شاتل مهيا شد. مركز فضايي جانستون در تگزاس هم به عنوان مركز كنترل و برنامه ريزي برنامه شاتل انتخاب شد. در همين سالها چندين دولت و شركت بين المللي خارجي هم به طرح شاتل پيوستند و حمايت هاي فني و مالي فراواني براي پروژه مهيا شد.
چهار پرواز اول شاتل ها از آوريل 1981 تا جولاي 1984 انجام شد. البته تمام اين پروازها توسط شاتل  كلمبيا به صورت آزمايشي برگزار شد.
تا سال 1986 فقط 24 پرواز شاتل انجام شده بود. چون شاتل ها بسيار پيچيده بودند، آماده سازي آنها براي پرواز بعدي بسيار مشكل و وقت گير بود. از سوي ديگر هرگونه احتمال بروز مشكلي كه امنيت شاتل ها را تهديد مي كرد، پرتاب شاتل ها را چند ماه به تعويق مي انداخت. باوجود تمام اين مسائل و انتقادات بسيار جدي كه به برنامه شاتل ها مي شد، اين برنامه فرصت بسيار خوبي براي دانشمندان به شمار مي رفت. در واقع مشكل اينجا بود كه برنامه شاتل ها پيش از آنكه توجه خود را به امنيت پرواز فضانوردان معطوف كند، تبديل به محلي براي آزمايش فن آوري هاي پيشرفته مهندسان و دانشمندان فضايي شده بود. البته ناسا هرگز اين نظريه را نپذيرفته است.
در ميان 24 پرواز اوليه شاتل ها، ماموريت
كاس.تي.اس-7 كمي با ديگران متفاوت است، چون در اين پرواز دكتر سامي كي رايد به عنوان اولين زن آمريكايي با شاتل ها به فضا مسافرت كرد. پرواز كاس.تي.اس-8 هم يكي از پروازهاي ويژه پروژه شاتل ها به شمار مي رود، چون اولين
آمريكايي- آفريقايي تاريخ يعني گينوس بلوفورد به وسيله آن به فضا مسافرت كرد. از ديگر سرنشينان اين پرواز مي توان به سناتور بيك گارن و نماينده كنگره، بيل نلسون اشاره كرد كه به عنوان اولين افرادي كه واقعا فضانورد نبودند به فضا پرواز كردند، اما يكي از تلخ ترين روزهاي تاريخ شاتل ها، 28 ژانويه 1986 است. در اين روز قرار بود ماموريت كاس.تي.اس۵۱- ال توسط شاتل چلنجر انجام شود و ميليون ها نفر در سراسر جهان پرتاب اين شاتل را به صورت زنده از تلويزيون مشاهده مي كردند. چلنجر لحظاتي پس از پرتاب در هوا منفجر شد و تمام سرنشينان آن از جمله يك معلم مدرسه كه قرار بود يك كلاس را از فضا اداره كند، كشته شدند. خاطره تلخ اين حادثه، سايه سنگيني بر فعاليت هاي فضايي ناسا انداخت و تا دو سال، انجام هر گونه برنامه فضايي سرنشين دار را به كلي لغو كرد. پس از اين حادثه، ناسا تحقيقات بسيار گسترده اي براي كشف علل بروز اين حادثه انجام داد و تصميم گرفت براي انجام پروژه هاي بعدي از لحاظ فني و مديريتي تحول عظيمي در پروژه شاتل ها ايجاد كند. دو سال پس از اين حادثه، ناسا ماموريت كاس.تي.اس-62 را در سپتامبر 1988 انجام داد. اين ماموريت براي ناسا بسيار حياتي بود و به همين خاطر ناسا تمام تلاش خود را كرد تا اين پرواز با موفقيت انجام شود. از جمله كارهاي آنها، تغيير كلي طراحي راكت هاي بوستر بود، چون دليل انفجار چلنجر بروز اشكال در همين قسمت بود.
پس از اين ماموريت، شاتل ها دوباره به وضعيت عادي خود بازگشتند. با اين حال، طي دهه هاي 80 و 90 انتقادات زيادي به برنامه شاتل ها وارد شد. اولين و اساسي ترين انتقاد، مربوط به هزينه برنامه ها بود. هر پرتاب شاتل، 401 ميليون دلار هزينه دربرداشت و به همين خاطر از همان زمان مسئولان ناسا به فكر برنامه جايگزين ديگري بودند.
اما حوادث تلخ شاتل ها به چلنجر ختم نشد. اين بار نوبت كلمبيا بود. اين شاتل كه يكي از قديمي ترين شاتل هاي ناسا محسوب مي شد، محبوب ترين آنها هم بود. اين شاتل در سپتامبر 2003، ماموريتي به فضا داشت و هنگام بازگشت، تلخ ترين حادثه پروژه شاتل ها را رقم زد. كلمبيا هنگام بازگشت به زمين در مرحله ورود دوباره به جو زمين دچار انفجار شد و تمام هشت سرنشين آن از جمله يك دختر هندي كه اولين فضانورد تاريخ هندوستان به شمار مي رفت كشته شدند. اين انفجار باعث شد پرتاب شاتل ها تا سال 2005 به تعويق بيفتد. مشكلي كه انفجار كلمبيا را باعث شد، ايراد فني در تانك سوخت خارجي آن بود. ناسا پس از اين واقعه در سال جاري براي پرتاب ديسكاوري، تمهيدات فوق العاده سخت امنيتي را رعايت مي كرد و از كوچك ترين مورد هم نمي گذشت. با توجه به اين سختگيري ها، پرواز ديسكاوري با موفقيت انجام شد و هم اكنون ناسا به آينده پروژه هاي سرنشين دار فضايي فكر مي كند؛ البته طبق برنامه هاي از پيش اعلام شده، شاتل ها تا سال 2010 از رده خارج خواهند شد و ناسا از هم اكنون، با چالشي جدي مواجه است.

پيشخوان
عرب نيوز
000813.jpg
روزنامه عرب نيوز خبر و عكس اول خود را به دستگيري سه نفر از مقامات امنيتي لبنان به ظن دست داشتن در ترور رفيق حريري اختصاص داده است. از قول يك منبع امنيتي لبنان گزارش شده است كه بازداشت شدگان عبارتند از: جميل السيد، مدير كل سابق سازمان امنيت لبنان، ريمون غازار،
رئيس سابق اداره اطلاعات ارتش لبنان و علي الحاج ، رئيس سابق امنيت داخلي اين كشور. مصطفي حمدان، فرمانده گارد رياست جمهوري نيز داوطلبانه خود را در اختيار مقامات دولتي قرار داده است.
ميامي هرالد
000858.jpg
روزنامه ميامي هرالد مانند ساير روزنامه هاي پرتيراژ جهان موضوع توفان ويرانگر كاترينا را براي خبر و عكس اول خود برگزيده است. به نوشته اين روزنامه چاپ آمريكا، تاكنون بيش از يكصد نفر بر اثر وزش بزرگترين تند باد تاريخ آمريكا و سيلاب هاي ناشي از آن كشته شده اند. در پي وقوع توفان استوايي كاترينا در سواحل جنوبي آمريكا ماموران امداد به نجات حادثه ديدگان شتافتند. براي نجات كساني كه روي سقف خانه هاي محله هاي آب گرفته به تله افتاده اند از هلي كوپتر و قايق استفاده مي شود.
ال موندو
000828.jpg
روزنامه ال موندو، چاپ اسپانيا، خبر اول خود را به افزايش قيمت بنزين در ايالت هاي اسپانيا اختصاص داده است. در پي اعلام اين مصوبه دولت اسپانيا، سقف ماليات به 4/2 سانتيم افزايش خواهد يافت. اين افزايش بها به منظور تامين هزينه هاي دولت در بخش بهداشتي صورت مي گيرد. اين روزنامه همچنين عكس اول خود را به نماي هوايي از نيواورلئان كه اكنون بر اثر وقوع توفان كاترينا 80 درصد آن را آب فرا گرفته، اختصاص داده است.
فيگارو
000831.jpg
روزنامه فيگارو چاپ فرانسه، خبر اول خود را به وقوع آتش سوزي مجدد در پاريس اختصاص داده است.
در اين آتش سوزي نيز مانند حادثه قبلي، آپارتمان محل سكونت مهاجران خارجي طعمه حريق شد و هفت نفر جان باختند. اين حادثه مرگبار در آپارتمان محل سكونت مهاجران آفريقايي تبار رخ داد. آتش سوزي به حدي گسترده بود كه يكصد مامور آتش نشاني در جريان اطفاي آن مشاركت كردند. روز جمعه هفته گذشته نيز 17 نفر از مهاجران آفريقايي تبار در يكي ديگر از آپارتمان هاي مسكوني پاريس بر اثر حريق جان سپردند.

پلي به فضا
ناسا در حال برنامه ريزي است تا احتمالا ماه مارس آينده را براي برنامه بعدي شاتل ها انتخاب كند. اين برنامه كه كاس.تي.اس 121 نام دارد، دومين ماموريت شاتل ها در راستاي بهبود فعاليت هاي ايستگاه فضايي بين المللي به شمار مي رود. مايكل گريفين و بيل گرستن ماير از مسئولان بلندپايه ناسا در مركز اين سازمان در واشنگتن اواسط هفته جاري اين خبر را اعلام كردند. گريفين رئيس ناسا در اين مورد اين چنين عنوان كرد: كما به خودمان اميدواري بسيار زيادي مي دهيم و فكر نمي كنيم مسئوليت هاي آينده به سختي مشكلات پيشين ما باشد.
براساس مطالعات و محاسبات دقيق و هوشمندانه ناسا، سريع ترين زمان ممكن براي انجام ماموريت كاس.تي.اس 121 نمي تواند زودتر از 4 مارس 2006 باشد. قرار است در اين ماموريت هم از شاتل ديسكاوري استفاده شود. اين در حالي است كه در برنامه ريزي هاي قبلي قرار بود از شاتل آتلانتيس استفاده شود. اين وقفه زماني تقريبا مناسب، تا ماموريت بعدي شاتل ها اين امكان را به مهندسان ناسا مي دهد كه بتوانند با دقت هرچه بيشتر مشكل به وجود آمده براي ديسكاوري در فضا را بخوبي تحليل و راه مقابله با آن را در ماموريت بعدي كشف كنند. ماه گذشته كه ديسكاوري در فضا بود، در قسمت عايق حرارت سطحي تانك خارجي آن چند شكاف ايجاد شده بود كه گمان مي رفت باعث بروز مشكلات جدي براي شاتل شود كه البته با يك برنامه راهپيمايي و فضايي اضافه توسط فضانوردان ديسكاوري برطرف شد. اين فاصله زياد همچنين زمان مناسبي است تا ايستگاه فضايي بين المللي، خود را هرچه بيشتر براي برنامه هاي بعدي شاتل ها آماده كند. تغيير حالت قرار گرفتن ايستگاه در مدار كه براي ماموريت كاس.تي.اس 121 انجام خواهد پذيرفت اين امكان را براي آتلانتيس فراهم مي كند كه در ماموريت كاس.تي.اس 115 تكميل ساختار ايستگاه فضايي بين المللي را از سر بگيرد. قرار است آتلانتيس قسمت هايي از ايستگاه فضايي بين المللي را كه در زمين قرار دارند و براي حمل با ديسكاوري بسيار سنگين هستند، در سال آينده به فضا حمل كند.
در اين كنفرانس خبري كه در واشنگتن برگزار شد گرستن ماير در مورد ماموريت كاس.تي.اس 121 گفت: كما انتظار داريم كل برنامه هاي شاتل ها در بهبود وضعيت ايستگاه فضايي بين المللي موثر باشند و جريان كلي انجام امور ايستگاه فضايي را روان كنند. اين وقت زياد به ما كمك مي كند كه مطمئن شويم تمام كارهايي كه بايد با دقت انجام دهيم بخوبي انجام مي پذيرند و هيچ مشكل احتمالي براي شاتل به وجود نخواهد آمد .
ماموريت اخير ديسكاوري، كاس.تي.اس۱۱ و ماموريت بعدي آن
كاس.تي.اس۱۲۱ ، هر دو، پروازهاي آزمايشي هستند. اين پروازهاي آزمايشي، ناسا را مطمئن خواهد كرد كه تجهيزات و روش هاي نوين امنيتي آنها بخوبي مي تواند ماموريت هاي آتي را از سوانحي مشابه سانحه كلمبيا در سال 2003 دور نگه دارد و پرواز سالم شاتل ها را تا سال 2010 كه از رده خارج خواهند شد، تضمين كند.
قرار است تانك سوخت خارجي ديسكاوري از پايگاه فضايي جان.اف.كندي در فلوريدا به پايگاه ديگري در لوئيزيانا انتقال يابد تا تحقيقات تكميلي در مورد نحوه بروز مشكل در آن انجام شود.

با فرزانگان
جيمز كلرك ماكسول
جيمز ماكسول در اسكاتلند در سال 1831 به دنيا آمد. او به عنوان بزرگترين تئورسين فيزيكدان در سده 1800 شناخته مي شود.او توانايي زياد رياضي را با بينش علوم طبيعي در هم آميخت. اين توانايي او را قادر ساخت تا نتايج درخشاني را در دو مبحث از فيزيك آن زمان آشكار سازد؛ در ستاره شناسي و زيست شناسي. ماكسول  فيزيكداني بود كه به خاطر كارهايش در مرتبط كردن نور، الكتريسيته، مغناطيس و امواج الكترو مغناطيس به بهترين نحو شناخته مي شود. كمعادلات ماكسول 4 معادله مهم هستند كه توانايي و استعداد زياد او را نشان مي دهند. اين دسته ساده معادلات، به طور كامل توضيح دهنده الكترومغناطيس كلاسيك هستند. او كشف كرد كه نور از امواج الكترومغناطيس تشكيل شده است.
او نه تنها توضيح داد كه چگونه الكتريسته و مغناطيس درواقع همان الكترو مغناطيس هستند، بلكه راه را براي كشف و كاربرد طيف كامل تشعشعات الكترو مغناطيس كه سازنده فيزيك مدرن هستند، هموار كرد. فيزيكدانان حال حاضر، مي دانند كه اين طيف شامل امواج راديويي، مادون قرمز، فرا بنفش و اشعه ايكس مي شود. دومين سهم عمده و بزرگ ماكسول در فيزيك، تئوري جنبشي او بود؛ بخصوص آن قسمتي كه درمورد سرعت مولكول هاست. در ادامه گسترش نظريه جنبش گازها ، ماكسول آخرين دليل براي به وجود آمدن گرما در حركت مولكول ها را ارائه داد. تئوري جنبش گازها رابطه بين حركت مولكول ها در گاز و دماي گاز و ديگر خصوصيات آن را بيان مي كند. ماكسول همچنين سهم عمده اي در بسياري از تئوري ها و آزمايش هاي ديگر داشته است. در اواخر دوره زندگي، او به كاركرد چشم و ديد رنگ ها پي برد. او از 3 نوار رنگي قرمز و سبز و آبي استفاده كرد تا اولين عكس رنگي از يك جسم را درست كند. او فرض كرد كه حلقه سياره Satvrn از ذرات بسيار كوچك تشكيل شده است كه توسط ماهوارهايي كه از سياره Satvrn ديدن كردند به اثبات رسيد.
سيد محمود حسابي
استاد دكتر سيدمحمود حسابي در سال 1281 هـ. ش) از پدر و مادر تفرشي، در تهران زاده شد. پس از سپري كردن چهار سال از دوران كودكي در تهران، به همراه خانواده (پدر، مادر و برادر) عازم شامات شدند. در هفت سالگي، تحصيلات ابتدايي خود را در بيروت، با تنگدستي و مرارت هاي دور از وطن در مدرسه كشيش هاي فرانسوي آغاز كرد و همزمان توسط مادر فداكار، متدين و فاضله خود (خانم گوهرشاد حسابي) تحت آموزش تعليمات مذهبي و ادبيات فارسي قرار گرفت. استاد، قرآن كريم را حفظ و به آن اعتقادي ژرف داشت. ديوان حافظ را نيز از بر داشته و به بوستان و گلستان سعدي، شاهنامه فردوسي، مثنوي مولوي و منشآت قائم مقام، اشراف كامل داشت.
شروع تحصيلات متوسطه ايشان، مصادف با آغاز جنگ جهاني اول و تعطيلي مدارس فرانسوي زبان بيروت بود. از اين رو پس از دو سال تحصيل در منزل، براي ادامه تحصيل به كالج آمريكايي بيروت رفت و در سن 17 سالگي ليسانس ادبيات، در 19 سالگي ليسانس بيولوژي و پس از آن مدرك مهندسي راه و ساختمان را اخذ كرد. در آن زمان، با نقشه كشي و راهسازي به امرار معاش خانواده كمك مي كرد. استاد همچنين در رشته هاي پزشكي، رياضيات و ستاره شناسي به تحصيلات آكادميك پرداخت. شركت راهسازي فرانسوي كه ايشان در آن مشغول به كار بود، به پاس قدرداني از زحماتش، استاد را براي ادامه تحصيل به كشور فرانسه اعزام كرد و بدين ترتيب در سال 1924 به مدرسه عالي برق پاريس وارد و در سال 1925 فارغ التحصيل شد. همزمان با تحصيل در رشته معدن، در راه آهن برقي فرانسه مشغول به كار شد و پس از پايان تحصيل در اين رشته، كار خود را در معادن آهن شمال فرانسه و معادن زغال سنگ ايالت كسار آغاز كرد. سپس به دليل وجود روحيه علمي، به تحصيل و تحقيق در دانشگاه سوربن، در رشته فيزيك پرداخت و در سال 1926 در سن 25 سالگي دانشنامه دكتراي فيزيك خود را با ارائه رساله اي تحت عنوان كحساسيت سلول هاي فتوالكتريك با درجه عالي از بزرگ ترين دانشمند روز جهان، پروفسور فابري دريافت كرد. استاد با شعر و موسيقي سنتي ايران و موسيقي كلاسيك غرب بخوبي آشنا بود و در نواختن ني، ويولن و پيانو تبحر داشت. فعاليت در سه نسل كاري و آموزش شش نسل استاد و دانشجو، از خدمات ارزنده پروفسور حسابي به شمار مي رود و در همين راستا ايشان در سال 1350 به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران شناخته شدند.
استاد به چهار زبان زنده دنيا؛ فرانسه، انگليسي، آلماني و عربي مسلط بودند و به زبان هاي سانسكريت، لاتين، يوناني، پهلوي، لاتين، يوناني، اوستايي، تركي، ايتاليايي و روسي اشراف داشتند و زبان هاي باستاني را در تحقيقات خود بخصوص در امر واژه گزيني فارسي در برابر لغات بيگانه به كار مي بردند.
پروفسور حسابي، به ايران، فرهنگ و ادب، اعتقادات سنتي و مذهبي اين سرزمين عشق مي ورزيد و گذشته از سفر به كشورهاي مختلف جهان، به سراسر ايران سفر كرده بود و از سفرهاي پربار داخلي و خارجي خويش، يادداشت ها و سفرنامه هاي بسياري به جاي نهاد.
در زمينه تحقيق علمي، 25 مقاله، رساله و كتاب از ايشان به چاپ رسيده است. كتئوري بي نهايت بودن ذرات استاد، در ميان دانشمندان و فيزيكدانان شناخته شده است. نشان كاوفيسيه دولالژيون دونور و همچنين نشان ككوماندور دولالژيون دونور بزرگ ترين نشان هاي كشور فرانسه به همين مناسبت به ايشان اهدا شده است. استاد، تنها دانشجوي ايراني اينشتين بوده و در طول زندگي، با دانشمندان تراز اول جهان نظير شرودينگر، بورن، فرمي، ديراك، بوهر و... و با فلاسفه و ادبايي همچون، آندره ژيد، برتراند راسل و... تبادل نظر داشت. ايشان در سال 1990 از سوي جامعه جهاني به عنوان كمرد اول علمي جهان برگزيده شد و در كنگره 60 سال فيزيك ايران كه در سال 1366 برگزار شد به عنوان پدر علم فيزيك و مهندسي نوين ايران ملقب شد. پروفسور حسابي در 12 شهريور 1361 در بيمارستان دانشگاه ژنو، به هنگام معالجه قلبي بدرود حيات گفت. مقبره استاد، بنا به خواسته ايشان در زادگاه خانوادگي، در شهر دانشگاهي تفرش قرار دارد.

|  تهرانشهر  |   خبرسازان   |   دخل و خرج  |   درمانگاه  |   علمي  |   محيط زيست  |
|  شهر آرا  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |