مهدي طاهباز
شامگاه جمعه اي كه در پيش است، نهمين جشن سينماي ايران در تالار وحدت برگزار خواهد شد. نامزدها چند روزي است كه مشخص شده اند و اين روزها اعضاي آكادمي جشن، مشغول بازبيني فيلم هاي نامزد شده در رشته هاي مختلف هستند تا برندگان نهايي هر رشته را مشخص كنند. امسال هم پس از اعلام اسامي نامزدهاي جشن، انتقادهاي فراواني نسبت به داوري اعضاي صنوف خانه سينما صورت گرفته است. با اينكه با تلفيق برخي رشته ها و اظهار نظر داوران چند صنف مرتبط در مورد رشته هاي يكديگر، سعي شده بود از تكرار برخي لابي ها و مسائل صنفي و سليقه اي در قضاوت داوران جلوگيري شود، اما گويا بازهم مشكلاتي در نحوه داوري پيش آمده است. نكته جالب درمورد نامزدهاي اعلام شده اين است كه در چندين رشته مختلف افرادي كه در جشنواره فيلم فجر سيمرغ بلورين دريافت كرده اند، در جشن خانه سينما در رشته مورد نظر حتي نامزد هم نشده اند!
اما اگرچه تا لحظه نگارش اين مطلب هنوز جزئيات برگزاري مراسم جشن نهم از قبيل مجري مراسم، برنامه هاي جانبي و ... مشخص نشده، اما در اين مراسم چند كليپ و تيزر پخش خواهد شد كه كار ساخت آنها بر عهده سعيد ابراهيمي فر، شهرام مكري و مهرداد اسكويي است. سعيد ابراهيمي فر سه كليپ تصويري مرتبط با روز ملي سينما خواهد ساخت، مهرداد اسكويي يك تيزر در رابطه با جشن نهم مي سازد و شهرام مكري نيز يك گفت وگوي تصويري از اهالي سينما خواهد گرفت.
نهمين جشن خانه سينما، امسال در تالار وحدت برگزار خواهد شد و با توجه به مسائل پيش آمده در جشن هشتم، بسيار جمع و جورتر از گذشته خواهد بود.
كارت پستال هاي تصويري
جشن نهم، سه كليپ تصويري در ارتباط با روز ملي سينما خواهد داشت. سعيد ابراهيمي فر كه اين روزها سومين فيلم بلندش مواجهه در مراحل فني است، كار ساخت اين كليپ ها را عهده دار خواهد بود. طرح ساخت اين كليپ ها از سوي دبير جشن داده شده و ابراهيمي فر بر اساس اين طرح ها كليپ ها را كارگرداني خواهد كرد. به گفته ابراهيمي فر اين كليپ ها چند كارت پستال تصويري است كه به روز ملي سينما ارتباط دارد. كار ساخت اين كليپ ها از امروز آغاز خواهد شد و با توجه به زمان كمي كه تا برگزاري جشن در پيش است، بايد ظرف چند روز آينده آماده نمايش شود.
اما سعيد ابراهيمي فر تاكنون در جشن خانه سينما حضور نداشته و به همين خاطر نمي خواهد در مورد اين جشن اظهار نظرخاصي بكند. او مي گويد: متاسفانه تاكنون اين فرصت نصيبم نشده كه در جشن حضور داشته باشم. آشنايي ام با جشن در حد خواندن اخبارش در مطبوعات بوده و ارتباط مستمري با آن نداشته ام. اما از هر برنامه اي كه باعث شود عده اي از دوستان و همكاران قديمي و جديد در كنار هم جمع شوند و از زحمات يكديگر تقدير كنند، استقبال مي كنم. به نظر من اهالي همه هنرها اعم از سينما و موسيقي و تئاتر و ... احتياج به تقدير و بزرگداشت دارند و برگزاري چنين مراسم هايي يك ضرورت است.
اما شهرام مكري هم در جشن امسال خانه سينما يك فيلم 5 دقيقه اي خواهد ساخت كه شامل گفت وگو با اهالي سينماست. پخش اين نوع گفت وگوهاي تصويري در جريان دوره هاي گذشته جشن خانه سينما نيز اتفاق افتاده است. امسال نيز شهرام مكري به همراه دوربينش به سراغ چندين تن از اهالي سينما خواهد رفت و سئوالاتي را مطرح خواهد كرد.
مكري در اين باره مي گويد: به من ساخت يك فيلم 5 دقيقه اي پيشنهاد شده كه شامل گفت وگو با تعدادي از آدم هاي سينماست. البته كاري همانند اين كار در سالهاي قبل نيز ساخته و پخش شده است. با توجه به فرصت كمي كه براي ساخت داريم و همچنين اينكه چنين كارهايي از روند مشخص و ثابتي برخوردارند و از چند سئوال و جواب تشكيل مي شوند، نمي توان دست به كار چندان متفاوتي زد. ضمنا اين روزها تعداد زيادي از اهالي سينما گرفتار توليد هستند و پيدا كردنشان در اين فرصت كم، كار سختي به نظر مي رسد. ما در مجموع براي پيش توليد و توليد اين كار 5 دقيقه اي فقط 4 روز فرصت داريم.
اما شهرام مكري تاكنون يكبار در جشن سينما به عنوان نامزد دريافت بهترين سازنده فيلم كوتاه به خاطر كارگرداني فيلم توفان سنجاقك حضور داشته است. او درباره نحوه برگزاري اين جشن معتقد است: جشن خانه سينما با توجه به اعتباري كه آدم هايش دارند و نيز شيوه دادن جايزه ها، تاكنون بازتاب هاي چندان گسترده اي نداشته است. اين جشن مي تواند بسيار مهمتر و معتبرتر از آن چيزي كه هم اكنون برگزار مي شود، باشد. شايد يكي از دلائل اين مسئله، عدم تبليغات و انعكاس اخبار آن همانند مراسمي چون جشنواره فيلم فجر است. درست كه جشن خانه سينما يك مراسم تخصصي و داخلي براي اهالي سينما و خانه سينماست، اما معنايش اين نيست كه بازتاب هاي آن نيز فقط براي اهالي سينما باشد. جشن سينما بايد به يك آزمون جدي براي اهالي سينما تبديل شود و برد تبليغاتي زيادي براي آنها داشته باشد. اين جشن را نبايد فقط به تعداد آدم هايي كه به سالن محل برگزاري مراسم مي آيند محدود كرد.
ستاره و صحنه
تاكنون از جزئيات برگزاري جشن چيزي گفته نشده است. تنها مشخص شده كه كارگرداني مراسم را منوچهر شاهسواري برعهده خواهد داشت. هنوز فرد مجري مراسم قطعي نشده و مشخص نيست كه چه برنامه هاي جنبي از قبيل اجراي موسيقي، نمايش فيلم، اجراي نمايش و ... در خلال برنامه ها اجرا خواهد شد. گفته مي شود پيمان قاسم خاني به همراه چند نفر ديگر در حال نوشتن ديالوگ هاي مجري و جزئيات مراسم هستند تا جدا از بامزه بودن، همه چيز به نوعي ازپيش تعيين شده جلو برود.
اما تا چند روز پيش شايعاتي مبني بر حضور مهران مديري به عنوان مجري مراسم به گوش مي رسيد. مديري اصلي ترين گزينه براي اجراي اين مراسم بوده، اما گويا او اين كار را قبول نكرده است. مهران مديري علاوه بر تسلطي كه بر كار اجرا دارد، از نوعي طنز كلامي نيز برخوردار است كه كمك زيادي به جذابيت چنين مراسم هايي مي كند. گفته مي شود اصلي ترين دليل نپذيرفتن اجراي مراسم اختتاميه نهمين جشن خانه سينما توسط مهران مديري، مخالفت مسئولان صدا و سيما با حضور او در چنين كاري بوده است. مديري كه اين روزها سرگرم توليد مجموعه طنز جديد خود، ايستگاه جابر آباد براي شبكه سوم است، يكي از مهمترين افراد برنامه ساز براي صدا و سيما به شمار مي رود. حضور او در برنامه هاي تلويزيوني مخاطبان بي شماري را پاي گيرنده ها مي كشاند. طنزهاي شبانه مديري طبق آمار، از پربيننده ترين برنامه هاي تلويزيون بوده اند و او يك عامل مهم در جذب مخاطب براي رسانه ملي محسوب مي شود.
گويا با توجه به مسائل پيش آمده در جريان برگزاري هشتمين جشن خانه سينما در سال گذشته و مشكلاتي كه براي چند تن از اهالي سينما و تلويزيون به وجود آمد، مسئولان صدا و سيما با حضور مديري به عنوان مجري مخالفت كرده اند تا اگر احتمالا امسال نيز جشن دچار تكرار چنين مسائلي شد، مهران مديري براي ادامه فعاليت دچار مشكل نشود. به هر حال مديري يك ستاره محبوب و مهم براي تلويزيون است و مسئولان سيما دوست ندارند او براي ادامه فعاليت دچار مشكل شود.
و بازهم شگفتي
اعلام اسامي نامزدهاي دريافت تنديس نهمين جشن خانه سينما بازهم با واكنش هاي متفاوتي از سوي اهالي سينما روبرو شده است. به گفته محمدمهدي عسگرپور، دبير نهمين جشن سينماي ايران، قرار بود امسال با تركيب برخي رشته ها در داوري و قضاوت مشترك برخي صنوف، از لابي ها و اعمال سليقه ها جلوگيري شود. قرار بود كه نامزدهاي بهترين فيلم، فيلمنامه و كارگرداني توسط داوراني از تهيه كنندگان، كارگردانان و فيلمنامه نويسان انتخاب شوند. در مورد بازيگران نقش اول و مكمل مرد و زن نيز تركيب داوران بازيگران و كارگردانان قضاوت كنند. بهترين فيلمبرداري را نيزتركيب فيلمبرداران و كارگردانان مشخص كنند و در مورد تدوين، موسيقي، صدابرداري و صداگذاري نيز اعضاي اين رشته ها به قضاوت بنشينند. طراحان صحنه و لباس، چهره پردازان و مجريان جلوه هاي ويژه بصري نيز در يك گروه به داوري در مورد يكديگر بپردازند.
امسال همايون اسعديان، كامران قدكچيان، عليرضا رئيسيان، اصغر فرهادي، محمدعلي سجادي، فرزاد موتمن و محمد علي نجفي به عنوان اعضاي كانون كارگردانان، محسن دامادي، حسين اميري، سيامك تقي پور، پرويز شهبازي، مينو فرشچي، جابرقاسمعلي و فرهاد توحيدي به عنوان اعضاي كانون فيلمنامه نويسان و جهانگير كوثري، مجيدقاري زاده، هارون يشايايي، محمد حسين حقيقي و سيروس تسليمي به عنوان اعضاي اتحاديه تهيه كنندگان به قضاوت در مورد رشته هاي كارگرداني، فيلمنامه و فيلم پرداخته اند.
از ديگر داوران حاضر در جلسات نمايش فيلم ها مي توان به داود يوسفيان، معصومه شاه نظري، ايرج گل افشان، بهرام دهقاني، منوچهر اوليايي، داريوش آشوري و آرش معيريان(تدوينگران)، حبيب رضايي، ليلا حاتمي، حميدفرخ نژاد، آهو خردمند،
حسن پور شيرازي و مريلا زارعي(بازيگران)، محمد سرير، امير بكان، بيتا بهشتيان، مهدي بزرگمهر، امير معيني و وارطان ساهاكيان(آهنگسازان)، شهريار اسدي، علي لقماني، غلامرضا آزادي، رضا جلالي، حسن قلي زاده، رضا رضي و محسن ذوالانوار(فيلمبرداران)، سودابه خسروي، عاطفه رضوي، بيژن محتشم، رضا رادمنش، پرويز شكري، محسن ملكي و نويد فرح مرزي(طراحان گريم) و ... اشاره كرد.
قرار بود با اين نوع از داوري، اعتراضات اهالي سينما و سوء تفاهم ها به حداقل برسد، اما گويا بازهم اين نتيجه حاصل نشده است. امسال در كمال ناباوري، افرادي كه در جشنواره فجر سيمرغ بلورين گرفته اند، در رشته هاي مربوط به خود حتي نامزد دريافت جايزه هم نشده اند. اين نوع تفاوت در قضاوت و فاصله ميان داوري ها فقط در جايي مثل ايران به چشم مي خورد. آيا فردي كه در جشنواره فجر سيمرغ بلورين گرفته، از حداقل هاي حضور در بين بهترين هاي رشته مورد نظر هم برخوردار نبوده است؟ نكته جالب ديگر نامزدي فيلمي در چندين رشته مختلف است كه در جشنواره فجر حتي مجوز حضور در بخش مسابقه را نيز دريافت نكرده و به بخش مهمان فرستاده شده بود.
سال گذشته در جشنواره فيلم فجر، خسرو شكيبايي براي بازي در سالاد فصل، سعيد شاهسواري براي تدوين ما همه خوبيم، مجيد مجيدي براي كارگرداني بيد مجنون، بهمن اردلان براي صداگذاري
خيلي دور، خيلي نزديك، يدالله نجفي براي صدابرداري بيد مجنون و حميد خضوعي ابيانه براي فيلمبرداري خيلي دور، خيلي نزديك برنده سيمرغ بلورين شدند. اما اينها امسال در جشن خانه سينما حتي در رشته هايشان نامزد هم نشده اند!
فيلم طبل بزرگ زير پاي چپ هم كه از نظر هيات انتخاب جشنواره فيلم فجر، لياقت حضور در بخش مسابقه را نيافته بود، در جشن خانه سينما در شش رشته نامزد دريافت جايزه شده است. نكته جالب ديگر، حضور تعداد زيادي از داوران در بين نامزدهاي
دريافت تنديس است.
ضمنا چند فيلم ديگر نيز كه اولين نمايش آنها براي داوران خانه سينما بوده است (اكران عمومي نشده و در جشنواره نيز حضور نداشته اند)، نتوانسته اند نظر مساعد داوران را جلب كنند. در اين ميان نامزد نشدن آخرين ساخته مسعود كيميايي حكم حتي در يك رشته بيشتر از بقيه به چشم مي خورد. حتي اگر حكم، فيلم خوبي هم نشده باشد، اما به عقيده آنهايي كه فيلم را ديده اند، حكم مي توانست در چند رشته، نامزد دريافت تنديس شود. فيلم هاي هشت پا(عليرضا داودنژاد)، يك شب(نيكي كريمي)، آكواريوم(ايرج قادري)، نوك برج(كيومرث پوراحمد) نيز كه اولين نمايششان براي داوران بوده نيز نتوانسته اند در رشته اي نامزد شوند.
فيلم هاي جزيره آهني(محمد رسول اف)، گرداب(حسن هدايت)، باغ فردوس
۵ بعدازظهر (سيامك شايقي) و پيشنهاد 50 ميليوني
(مهدي صباغ زاده) نيز از جمله آثاري هستند كه اولين نمايش آنها در جشن خانه سينما بوده و توانسته اند در يكي دو رشته خاص نامزد شوند.
در مجموع فيلم هاي خيلي دور خيلي نزديك(رضا ميركريمي) با 13 رشته، دوئل(احمدرضا درويش) با 9 رشته و ما همه خوبيم(بيژن ميرباقري) با 8 رشته بيشترين سهم نامزدي را از آن خود كرده اند.
اسكارايراني
جشن خانه سينما زماني پا گرفت كه قرار شد اهالي سينما جوايزي را خارج از دخالت هاي بخش دولتي به اعضاي صنوف خود بدهند. اين امر با استقبال سينمايي ها روبه رو شد و خانه سينما به عنوان متولي، بلافاصله نخستين جشن را پايه ريزي كرد. از همان روزها هم به جشن خانه سينما لقب اسكار ايراني دادند. دليل دادن اين لقب به جشن، شكل داوري آثار بود كه خارج از يك هيات داوران چند نفره، اعضاي صنوف به اشخاص و فيلم هاي مورد علاقه شان راي مي دهند. عمده ترين انتقادي كه در 8 دوره گذشته به جشن وارد شده هم همين مسئله بوده؛ اينكه اسكار ايراني نتوانسته وظيفه اش را انجام دهد و جوايز، باز هم با ملاحظات فراوان به اهالي سينما داده شده است.
آرامش پس از توفان
سال گذشته جشن خانه سينما با حوادث و حواشي فراوني همراه شد و براي همين به نظر مي رسيد كه برگزاركنندگان اين جشن، امسال به كلي از برپايي آن صرف نظر كنند، اما هيات مديره جديد كه در پي استعفاي دسته جمعي هيات مديره پيشين سر كار آمده بودند با اعلام اين نكته كه جشن برگزار مي شود، اين نكته را متذكر شدند كه غير سينمايي ها حق ورود به جشن را ندارند و اهالي سينما نمي توانند كارت هايشان را به كس ديگري بدهند. معرفي محمدمهدي عسگرپور كه پيشتر رئيس بنياد سينماي فارابي و از مديران دولتي بود به عنوان دبير جشن، گام بعدي تنش زدايي از جشن بود. به اين شكل همه اقدامات لازم براي اينكه جشن نهم در آرامش برگزار شود صورت گرفته است.
