گروه دانش و فناوري-ذوالفقار دانشي: مطابق روايات اسلامي، استهلال (يعني جست وجوي هلال) در شامگاه بيست و نهمين روز ماه قمري، مستحب است و برخي از مردم در آن شب، هلال اول ماه را جست وجو مي كنند. در اين مطلب شرايط هلال را در نقاط مختلف كشور بررسي مي كنيم و آن را با معيارهاي رؤيت پذيري مي سنجيم تا وضعيت كشورمان را از نظر رؤيت پذيري اين هلال و آغاز ماه مبارك رمضان بشناسيم.
آغاز ماه نو
آغاز ماه نجومي، امروز همزمان با اوج خورشيدگرفتگي حلقوي در ساعت
58/13 اتفاق مي افتد. اين زماني است كه طول دايره البروجي ماه و خورشيد برابر مي شود، يعني مركز ماه، زمين و خورشيد روي يك خط قرار مي گيرند. از نظر نجومي، اين آغاز ماه است، ولي ممكن است هلال را تا چند ساعت ديگر هم نتوان ديد.
ماه هم دور خود مي گردد و هم دور زمين. زمان يك دور كامل هر يك از اين دو حركت، 53/29 روز است. بنا بر اين هميشه يك روي ماه به سمت زمين است. گشتن ماه دور خودش، شب و روز ماه را پديد مي آورد و چون اين شبانه روز نزديك 30 شبانه روز زمين است، سرعت حركت خورشيد در آسمان ماه، بسيار اندك است و طلوع آفتاب از پشت كوه خيلي طول مي كشد. وقتي ماه نو آغاز مي شود، رشته كوه هاي لبه ماه جلوي نور خورشيد را مي گيرند و نور به سطح ماه نمي تابد و نمي توان هلال را ديد.
اما وقتي فاصله زاويه اي ماه و خورشيد به 7 درجه برسد (حد دانژون) و هلال تشكيل شود، باز هم عوامل مختلفي در رؤيت هلال دخالت دارند. مهم ترين آن ها موقعيت نسبي ماه و خورشيد در آسمان زمين است. در اطراف خورشيد، آسمان روشن تر است و با دور شدن از خورشيد، اين روشنايي كم مي شود. وقت غروب آفتاب، اين روشنايي مؤثرتر است و هرچه ارتفاع آن منطقه از آسمان بيشتر باشد، روشنايي آسمان كم مي شود. براي ديدن يك هلال جوان كه از قضا خيلي هم كم نور است، نور آسمان بايد به قدري كم باشد كه روشنايي آسمان از روشنايي هلال كم تر باشد. بنا بر اين هر چه ارتفاع هلال بيشتر باشد، شانس ديده شدنش بيشتر خواهد بود. البته اين تنها عامل نيست، هرچه ارتفاع هلال بيشتر باشد، ماه ديرتر غروب مي كند و در اين فاصله، آسمان هم تاريك تر مي شود. از سوي ديگر چون سرعت حركت ماه زياد است، در اين زمان بزرگ تر مي شود. خلاصه اين كه، هلالي را كه ارتفاع بيشتري داشته باشد، بهتر مي توان ديد و مناطق جنوبي و غربي براي استهلال بهتر خواهند بود.
هلال رمضان در پهنه ايران
امروز، همزمان با اوج كسوف حلقوي، ماه و خورشيد مقارن خواهند شد، ولي چون ماه بسيار به خورشيد نزديك است، هيچ هلالي تشكيل نمي شود. بنابراين، امشب در افق غربي نمي توان هلال را ديد. البته فقيهان عربستان و برخي ديگر از كشورهاي عربي، همين غروب ماه پس از خورشيد را براي اثبات آغاز ماه كافي مي دانند، ولي براي فقيهان شيعه، معيار آغاز ماه قمري، ديدن هلال با چشم است. با اين شرايط ممكن نيست سه شنبه روز اول ماه مبارك رمضان باشد. در كشور ايران و در بهترين شرايط، ماه حدود 1دقيقه پس از خورشيد غروب مي كند و در كشور عربستان اين مقدار به حدود 2دقيقه مي رسد. اما غروب فردا، شرايط هلال در پهنه كشورمان بسيار متغير است. محاسبات نشان مي  دهد اين هلال را هيچ جاي كشورمان با چشم غيرمسلح نمي توان ديد، ولي در بخشي از كشور مي توان با چشم مسلح به ابزارهاي اپتيكي قوي، اين هلال را رصد كرد. همان طور كه در نقشه پيدا است، خط رؤيت پذيري هلال با چشم مسلح از مناطق مركزي ايران مي گذرد كه يك سر آن روستاي هووان در كرمانشاه است و سر ديگرش روستاي چاه مضراب در خراسان جنوبي. به وضوح مشخص است اغلب شهرهاي بزرگ و مهم ايران از جمله مشهد و تبريز و از همه مهم تر تهران در منطقه رؤيت ناپذيري قرار دارند و از اين رو سه شنبه نمي تواند آغاز ماه مبارك رمضان باشد. علي رغم اين كه فاصله زاويه اي ماه و خورشيد در مورد اين هلال خوب است و درخشندگي هلال نيز بالا است، ارتفاع بسيار پايينش موجب مي شود در مناطق مركزي و شمالي كشور، شرايط ديدن هلال مناسب نباشد. محاسبات نشان مي دهد در تهران، هلال وقت غروب خورشيد، تنها پنج درجه ارتفاع دارد و كمتر از نيم ساعت در آسمان باقي خواهد ماند.
البته در دوازده ماه گذشته، دو رصد موفق در زمينه رؤيت هلال صورت گرفته است كه هلال آن ها شرايطي شبيه اين هلال داشته است، يعني جدايي زاويه اي خوب و درخشندگي بالا و ارتفاع نسبتا پايين. يكي از آن ها رصد هلال عيد فطر سال گذشته با هواپيما است. دو هواپيما در مسيرهايي كه محاسبه نشان داده بود، هلال ماه را در پهنه ايران تعقيب كردند و با ابزارهاي اپتيكي قوي آن را جست وجو كردند. چون هواي اغلب مناطق شمالي و مركزي كشور ابري بود، رؤيت هلال از زمين ممكن نبود و اين دو هواپيما توانستند با پرواز بر فراز ابرها، شرايطي بسيار عالي براي رصد هلال فراهم آورند. امسال هم قرار است دو هواپيما در مسيرهاي مناسب، در ارتفاع 5700 متري از سطح دريا (معادل ارتفاع قله دماوند) به رصد هلال بپردازند. مسير يكي از اين هواپيماها از بالاي شهر تهران است تا در صورت امكان، هلال را در منطقه تهران رؤيت كنند.
اما تجربه دوم، رصد يك هلال بسيار ضعيف در روز است كه يكي از منجمان آماتور كشور انجام داده است. اين جوان ايراني با دوربين دوچشمي 100*،۲۵ هلالي با جدايي 5/14 درجه را در نور روز ديده و تعقيب كرده است. البته گزارش اين رصد هنوز در مرحله بررسي است و نمي توان با اعتماد كامل به آن استناد كرد.
اما به هر روي، ممكن است بتوان با ابزارهاي قوي تر، هلال سه شنبه شب را از مناطقي همچون تهران ديد. از اين رو گروه هاي مختلف رصدي كه به ابزارهاي اپتيكي قوي مجهزند، از سوي دفتر استهلال دفتر مقام معظم رهبري به جست وجوي اين هلال مي روند. اگر اين گروه ها بتوانند هلال را در نيمه شمالي كشور ببينند، به احتمال زياد روز چهارشنبه 13 مهر، مقارن اول ماه مبارك رمضان خواهد بود.
با تشكر از رئيس و كارشناسان مركز تقويم مؤسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران

چهارمين كنگره بين  المللي مراقبت هاي ويژه پزشكي روز چهارشنبه 6 مهرماه با حضور بيش از 3 هزار پزشك متخصص، در مركز همايش هاي رازي تهران گشايش يافت و تا روز جمعه 8 مهرماه به كار خود ادامه داد. در اين كنگره رئيس انجمن بيهوشي و مراقبت هاي ويژه ايران با استناد به يك پژوهش انجام شده در كشور گفت: حضور متخصصان بيهوشي در بخش هاي ICU در مراكز درماني، آمار مرگ و مير را تا 50 درصد كاهش داده است.
دكتر محمدمهدي قيامت، با اعلام اين خبر افزود: با توجه به اين كه بيماران با شرايط اورژانسي در ICUها بستري مي شوند، مراقبت  از چنين افرادي در تمام دنيا برعهده متخصصان بيهوشي بوده كه خوشبختانه اين روند در كشور ما نيز رو به گسترش است. وي تصريح كرد: با توجه به مصرف داروهايي از قبيل اكستزي، متاسفانه آمار مسموميت ها در كشور طي سال  هاي اخير افزايش يافته كه در حدود 90 درصد اين بيماران در بخش ICU بستري مي شوند. وي با انتقاد از ناكافي بودن تعداد تخت هاي ICU در كشور گفت: تخت هاي موجود هم استانداردهاي لازم را ندارند، در حالي كه استاندارد كردن تخت هاي ICU سبب تأمين امنيت سلامت بيماران مي شود و پشتوانه اي براي پزشكان است.

دوشنبه يازدهم مهرماه، بين ساعت 1 تا 3بعدازظهر، در تمام ايران مي توان خورشيدگرفتگي جـزئي اي را ديد؛ يك گرفتگي حلقوي. در اين گــرفتگي، ماه و خورشيد براي ساكنان قسمت هايي از شرق و شمال آفريقا و اسپانيا و پرتغال، نمايش حلقه آتشين اجرا مي كنند. ما در ايران از مسير اصلي گرفت دور هستيم، اما بازهم گرفت جزئي ديدني اي را (با قدر گرفت بين 30 تا 24 درصد) خواهيم ديد.
گرفت در ايران از حدود ساعت 1 بعدازظهر آغاز مي شود و تا ساعت 3 ادامه مي يابد. هر چه به غرب و جنوب غرب ايران نزديك تر باشيد، گرفت بزرگ تري را خواهيد ديد. در تهران، كسوف از ساعت 57/12 آغاز مي شود و تا 56/14 ادامه مي يابد. قدر گرفت در تهران 22 درصد است. قدر گرفت در خورشيد گرفتگي هاي جزئي، يعني درصدي از قطر خورشيد كه در اوج گرفت پشت ماه است. از اين رو مساحتي از قرص خورشيد كه در اوج گرفت پوشيده مي شود، كمتر از اين مقدار است.
براي ديدن اين گرفت، بايد از فيلتر خورشيدي مناسب استفاده كنيد تا نور خورشيد به چشمان شما آسيب نزند. مي توانيد عينك ها و فيلترهاي مناسب رصد خورشيد را از فروشگاه هاي معتبر بخريد. هيچ گاه مستقيم به خورشيد نگاه نكنيد. بهترين راه ديدن خورشيد، اتاق تاريك و روش هاي غيرمستقيم رصد خورشيد است. در يكي از سطوح يك جعبه  خالي، روزنه  خيلي كوچكي درست كنيد و سطح مقابل را با كاغذ سفيد بپوشانيد. وقتي روزنه را به سمت خورشيد مي گيريد، تصوير خورشيد را روي كاغذ مي بينيد. CDها، كاغذهاي بسته بندي مواد غذايي و اشيايي مانند اين ها، براي رصد خورشيد مناسب نيستند. آن ها نور مرئي خورشيد را كم مي كنند، اما جلوي پرتوهاي مضر در طول موج هاي ديگر را نمي گيرند. عينك هاي آفتابي هم براي ديدن خورشيد مناسب نيستند. حتي وقتي كه از فيلترها و عينك هاي مناسب رصد خورشيد استفاده مي كنيد، هرگز به مدت طولاني (بيش از 30 ثانيه) به خورشيد خيره نشويد.
منبع: nojum.ir

گروه دانش و فناوري ـ مريم افضلي: چاي سبز حاوي موادي است كه از ابتلا به آلزايمر جلوگيري مي كند. دانشمندان دانشگاه فلوريدا از آزمايش روي موش هايي كه آلزايمر به سلول هاي مغزشان آسيب زده بود، دريافتند تركيب EGCg از پيشرفت اين بيماري جلوگيري مي كند. EGCg نوعي آنتي اكسيدان طبيعي است كه در چاي سبز يافت مي شود و در اين آزمايش توليد پروتئين آميلوييد را كه نقشي اساسي در پيشرفت آلزايمر دارد، كاهش داده است. اين پروتئين در پلاك هاي خوني اي كه موجب گرفتگي رگ ها مي شوند وجود دارد، به عصب آسيب مي رساند و موجب از دست دادن حافظه مي شود. محققان براي درمان آلزايمر موش ها چندين ماه تركيب خالص EGCg را به آن ها تزريق كردند و 54 درصد پلاك هاي خوني كاهش يافت. دكتر جون تان، مسؤول تيم پژوهش، گفت: اين تركيب كه در چاي سبز وجود دارد مي تواند به درمان آلزايمر كمك كند. اگرچه به نظر مي رسد چاي سبز موادي نيز دارد كه تا حدي از اثرات EGCg جلوگيري مي كند. اما تزريق روزي 500/1 تا 600/1 ميلي گرم از اين تركيب به انسان مي تواند مؤثر باشد. اين ميزان روي انسان آزمايش شده و ايمني آن تأييد شده است. اكنون محققان روي اثرات مصرف EGCg خوراكي تحقيق مي كنند. دكتر هريت ميلوارد مي گويد: مشاهدات نشان مي دهد مصرف چاي سبز مي تواند در جلوگيري از ابتلا و حتي تا حدي در درمان آلزايمر مؤثر باشد. اگرچه نقش آميلوييد در مغز هنوز مشخص نيست و ممكن است كاهش بيش از حد آن به مغز آسيب برساند.
منبع: بي بي سي