پنجشنبه ۱۴ مهر ۱۳۸۴ - - ۳۸۱۸
زيبـاشـهر
Front Page

نگاهي به معماري كمينه گرا
خلوص و تجربه اتصال به طبيعت
002862.jpg
ابراهيم دانش منفرد
كمينه گرايي (مينيماليسم)، حلقه اي از زنجيره سبك هاست؛ هم به خودي خود شخصيتي مستقل داشته و هم در سير مطالعه تحولات سبك ها قابل بررسي ست. آنچه به عنوان كمترين حرف در رابطه با كمينه گرايي مي توان گفت، آن است كه يعني؛ خلوص، وحدت و پرهيز از گفتن چند سخن به طور همزمان. هنرمند كمينه گرا براي گفتن يك حرف بيشترين زحمت را مي كشد تا آن را آنقدر زيبا بيان كند كه كم كاري و بي معنايي از نتيجه زحمت او برداشت نشود.
ديده ايم كه گاهي در ساده ترين اثر هنري، دنيايي از زيبايي ديده مي شود؛ هنرمند كمينه گرا يا يك مينيماليست، با استفاده از مباني اوليه سواد بصري به تركيب هاي زيبايي دست مي يابد و از اين رهگذر با مخاطب خود ارتباط برقرار مي كند.
وقتي كمينه گرايي در فضا و عملكردها رسوخ مي كند، انبوهي از معاني و مفاهيم را به همراه مي آورد و آنچه براي طراح در درجه اول اهميت قرار دارد ابراز اين معاني و به كارگيري آنهاست كه در اولين برخورد با معماري كمينه گرا فهميده شوند يا دست كم سئوالاتي را در ذهن ايجاد كنند. چرا معماري كمينه گرا با طبيعت عجين است؟ چرا در فضاهاي كمينه گرا حضور زمان نقشي ندارد؟ (بي زماني) و اينكه يك فضاي كمينه گرا براي آنكه يك فضاي معماري محسوب شود، نيازمند چه چيزهايي است؟
در معماري كمينه گرا، گاهي حجمي از هوا نيز جزيي از مصالح است؛ در واقع آفريدن با اضافه كردن و نه طراحي با كم كردن. در متني كه هيچ چيز وجود ندارد شما مي خواهيد با قرار دادن عناصر معماري فضا خلق كنيد. با چنين نگاهي اولين چيزي كه در پيش داريد متن سفيد روبه روي شماست كه در معماري مي شود حجم هوا. از مبلمان اندك ناشي از كمينه گرايي، پيچيدگي فضاها شكل مي گيرد. فضاها حد و مرز معيني ندارند و يك سيال جاري در تمام فضاها ارتباط كلي فضاها را با هم بر عهده دارد؛ حضور اين سيال را مي توان در پوشيده نبودن فضاها به وضوح ديد كه چشم در يك فضاي كمينه گرا تا عمق فضا را با يك نگاه مي بيند و شفافيت فضا به  ويژه زماني كه در دل طبيعت هستيم با وضوح بيشتري احساس مي شود.
خلق فضا از نوع طبيعي
اين سبك خلق فضا به دليل اينكه به خودي خود جلب توجه نمي كند، سبب مي شود انسان استفاده كننده از محيط، به عناصري غير از معماري توجه كند. اگر بنا يا به طور اعم فضا در بستر طبيعت قرار گرفته باشد، اين امكان را مي دهد كه توجه بيشتري به طبيعت جلب شود و گويا در مواردي مناظري از طبيعت را قاب مي كند و به طور كلي نقش زمينه اي را دارد كه عناصر و مفاهيم اطراف خود را بخوبي به نمايش مي گذارد. افق، آسمان، جزر و مد يا تداخل طبيعت وحشي با فضاهاي مسكوني، از مواردي است كه در اين معماري گهگاه مورد توجه قرار مي گيرند. اين امر سبب شده تا تكنولوژي از اهميت ويژه اي در اين شيوه برخوردار باشد، چراكه معمار كمينه گرا موظف است با استفاده از جزئيات خاص و پيچيده، مسائل فني ساختمان را در زير پوسته هاي ظاهري معماري مخفي كند تا هرج و مرج عناصر عملكردي از خلوص فضا نكاهد.
شرق گهواره معنويت
با نگاهي به فرهنگ هاي مختلف در مي يابيم كه گوشه هايي از ابعاد معنوي كمينه گرايي را مي توان در مشرق زمين جست  و جو كرد و اين بيانگر آن است كه اين سبك با اندك تفاوت هايي در اين سرزمين ها وجود داشته است. به طور مثال يكي از خصوصيات معماري كمينه گرا موقت سازي است؛ مفهومي كه در معماري ژاپني به چشم مي خورد. اين اصل اساسي كه در اوج خود به بازسازي معابد پس از گذشت هر 20 سال مي انجامد، تاثير بسزايي در طرز فكر و ايده هاي خلاقانه معماران ژاپني و به تبع آن معماران كمينه گرا دارد.
موقت سازي معماران كمينه گرا گاهي خود را در به كارگيري مصالح به نمايش مي گذارد و گاهي در نوع جدا سازي فضاها و گاهي حتي در شكل كلي طراحي موثر است. معماران متاخر ژاپني نيز از اين اصل در بسياري از كارهاي خود پيروي كرده اند و در به كارگيري مصالحي چون مقوا، كاغذ و محصولات چوبي ساده، خلاقيت هاي جالبي نشان داده اند؛ ساختمان هايي كه تمام سازه آنها از لوله هاي مقوايي به قطرهاي حدود 10 تا 20 سانتي متر شكل گرفته، از اين سري كارها هستند. آنها حتي ايده به كارگيري استوانه هاي مقوايي را پيش برده و سرويس بهداشتي را هم در استوانه اي بزرگ به قطر حدود يك متر قرار داده اند. در چنين كارهايي نور پردازي فضاي داخلي از خطوطي مستقيم كه با زواياي مختلف بر زمين شبكه هاي نا منظمي پديد مي آورند شكل گرفته و تنوع زيبايي را در ساعت هاي مختلف روز به وجود مي آورد.
ناپايدار بودن فضاهاي معماري از ديگر نكاتي است كه در كارهاي معماران كمينه گراي ژاپني ديده مي شود مثلا به كارگيري صفحات عمودي موازي كه قابليت جابه جايي دارند و چيدمان هاي بسيار متفاوت، فضاهاي گوناگوني را خلق مي كنند. اين فضاسازي كه قابليت تغيير لحظه به لحظه تمام زواياي ديد و احساس متنوع در عملكردهاي متفاوت را به كاربر مي دهند با نور طبيعي كه از خارج، بدون هيچ واسط و پرده اي وارد ساختمان مي شود، نمونه كاملي از حس بي زماني و ناپايداري است كه برگرفته از تفكر خاص ژاپني است. در مكتب ذن، با نور زندگي مي شود؛ همان برخوردي كه انسان اوليه با نور مي كرد و ترتيب فعاليت روزانه اش را با آن سامان مي بخشيد.
معماري داخلي كمينه گرا ارتباط تنگاتنگي با نماي خارجي بنا دارد. عناصر تزئين كننده در داخل ساختمان اغلب عناصر عملكردي هستند، ولي با تظاهري خاص به بي تظاهري. در اين معماري همه چيز به بالاترين درجه خود بايد بيان شود، اگر گلي وجود دارد، تمام عناصر در خدمت نشان دادن آن هستند و گويا آن را قاب مي كنند. ديد معماران كمينه گرا به طبيعت، ويژه است.آنها پنجره را قابي مي بينند كه منظره بيرون را به تصوير كشيده يا ديواري كه نقش آن منظره اي زيباست. چنين ديدي به خارج - كه باز هم ناشي از ارتباط خاص انسان با طبيعت در مكاتب پيشرو است- سبب شده معماران و طراحان اين شيوه با تلاشي طاقت فرسا سعي در مخفي كردن عوامل ايذايي و محدود كننده ديد كنند و تمام جزئيات ناخواسته را از پيش روي بيننده بردارند، تا جايي كه ميس وندروهه مي گويد: اگر مي توانستم، درز شيشه را هم حذف مي كردم .همين تلاش است كه در يك ساختمان، شيشه اي را به تماشا مي گذارد كه از سقف خارج شده و در زمين نشسته است بي هيچ اضافه و كم. در معماري كمينه گرا ديد تا جايي كه امكان دارد محدود نمي شود و در جاهايي كه لازم باشد هم با توجه به قابليت جابه جايي، اين محدوديت ها را در زمان هاي خاصي كه ضرورت داشته باشد اعمال مي كنند.
فقدان كامل خطوط منحني در اين معماري از نكاتي است كه توجه بيننده را به خود جلب مي كند، اصولا تفكر كمينه گرا به گونه اي است كه به طور مثال مجسمه ساز مينيماليست سعي مي كند حضور خود را در ساخت اثر به حداقل برساند و تا حد ممكن طراحي هايي انجام دهد كه ديگري هم بدون هنر او توانايي ساخت آن را داشته باشد. اين طرز فكر شايد يكي از دلايل به كارگيري سطوحي صاف در اين معماري باشد. در واقع يك معماري كمينه گرا در بالاترين حد خود عبارت از مكعب مستطيل هايي است كه با سه عدد - يعني طول و عرض و ارتفاع- و جنس آن شناخته مي شوند و قابليت ساخته شدن دارند.
رنگ، زباني گويا و خموش
رنگ، ابزاري قوي در دست هنرمند است و همواره مي تواند با صدايي بلندتر از عوامل ديگر حرف او را بيان كند، معماري كمينه گرا نيز از اين امر مستثني نيست، معماري سفيد كه از اصول طراحي اين سبك است خود صدايي رساست كه در اوج آرامش، شعار اين طراحان را فرياد مي زند. سفيد، مظهر انتزاع و خلوص است و هر چقدر هم با محيطش تضاد داشته باشد چون سفيد است باز مظهر خلوص است.
معماري كمينه گرا بايد فهميده شود، اگر بيننده يا استفاده كننده اي نفهمد كه اين اثر چگونه ديدگاهي دارد و نداند كه معمار برخوردي اعتقادي با فضا كرده و ايده خاصي را بيان مي كند، دچار تضاد مي شود و ممكن است برخوردي خشن، تند و زننده با معماري و عناصر آن نشان دهد، يا آن را ترك كند يا حداقل اشتباه بفهمد. به همين خاطر است كه به كارگيري اين معماري در فضاهاي عمومي كه محدوديتي در اصناف استفاده كنند از آن نيست، نيازمند مطالعه دقيق عملكردها و تجديد نظرهايي در اصول آن است تا مبادا بر اثر عدم توجه نيازي خاص، موجبات خشونت قشري را فراهم آورد.
يكي از راه حل هاي جلوگيري از بروز خشونت عليه اين معماري در فضاهاي عمومي، به كارگيري عناصري نمايشي ست كه بيانيه هاي اين سبك هستند، ولي عملكردها را خدشه دار نمي كنند.

فضا شكني
در معماري داخلي ديگر نه آجر مفهوم ندارد و نه سيمان. اينجا هواست كه همه چيز را مي سازد. عنصري كه با شكستن آن مي توان زيباترين دكوراسيون را در يك محيط بسته شكل داد. اين چينش حاصل خلاقيت يك ذهن واگراست مي تواند مكمل نگاهي باشد كه مي خواهد عنصر خيال را در طراحي داخلي ساختمان به كار گيرد. در چنين شرايطي، موقت سازي است كه نقش اصلي را به عهده مي گيرد تا با جداسازي فضاها، معمار را به هدف اصلي خود رهنمون سازد.

تدابيري براي پايان فصل گرما
002850.jpg
هوشيار يوسفي- تابستان تمام شد و البته فصل سرما در راه است. شما نياز به عايقكاري بيشتر منزل خود در مقابل سرما داريد. آن عده اي كه هر سال در اين فصول متحمل هزينه اي گزاف جهت گرم كردن منزل خود مي شوند، بايد در فكر راه حل هايي در جهت كاهش اين هزينه باشند، ضمن اينكه نفت و گاز روزي در كشور ما به اتمام مي رسد و هر چه بيشتر صرفه جويي كنيم، زمان بيشتري مي توانيم از اين انرژي استفاده كنيم. طراحي ساختمان ها با توجه به بهينه سازي مصرف انرژي به شما كمك مي كند كه در هزينه هاي انرژي به ميزان قابل توجهي صرفه جويي كنيد و همواره دماي مطلوبي در منزل داشته باشيد.
طبقه بندي كردن قسمت هاي مختلف خانه و استفاده از سيستم هاي گرمايشي كم مصرف، بهترين و راحت ترين راه بهينه سازي مصرف سوخت و كاهش هزينه هاي شماست. با درست مصرف كردن انرژي در بخش گرمايش آب، به ميزان قابل ملاحظه اي مصرف انرژي در اين بخش كاهش مي يابد. در اين راستا تا آنجا كه مي توانيد سيستم گرمايش آب را به آشپزخانه، حمام و دستشويي منزل خود نزديك كنيد. همين طور لوله هايي كه با ديوارهاي خارجي ساختمان در ارتباط هستند را عايقكاري كنيد. بيشترين اجزايي كه در آپارتمان ها باعث از دست دادن گرما مي شوند، پنجره ها هستند. پنجره ها باعث انتقال گرما به هواي سرد بيرون مي شوند. اين مشكل وقتي بيشتر ظهور مي كند كه پنجره هاي منزل شما دو جداره نباشند، زيرا پنجره هاي معمولي به نسبت پنجره هاي دو جداره و پنجره هاي درزبندي شده تا 10 برابر بيشتر تلفات حرارتي دارند. اما جهت عايق كردن پنجره هاي معمولي مي توانيد از ورق هاي نازك شفاف پلاستيكي كه در بازار موجود است، استفاده كنيد. براي اين كار ابتدا سطح شيشه را كاملا تميز كرده، سپس از سمت چسب دار، ورق آن را كشيده و روي شيشه مي چسبانيد، اين عايق، هم مناسب تابستان و هم مناسب زمستان است. اگر بازشو هاي پنجره ها را درزگيري كنيد، بسيار به شما در جهت كاهش اتلاف حرارت منزل كمك مي كند. براي اين كار هم مي توانيد از نوارهاي درز گيري ابري يا فومي جهت درزگيري پنجره ها استفاده كنيد كه به آساني امكانپذير بوده و در دسترس هم است. براي عايق كردن درها هم مي توانيد از همين نوار هاي درزگيري استفاده كنيد. براي پاسخ به اين پرسش كه شما به چه ميزان نياز به عايقكاري و ايزولاسيون داريد، نياز به دو نوع اطلاعات داريد. اول اينكه بدانيد بام، كف و ديوارهاي منزلتان اكنون در چه وضعيتي هستند. دوم اينكه اطلاعاتي راجع به مقدار عايق مورد نياز ساختمان خود با توجه به منطقه اي كه در آن زندگي مي كنيد، به دست آوريد. به اين نكته هم توجه كنيد كه يك منزل عايقكاري شده در زمستان دما را 5 درجه گرمتر و در تابستان 10 درجه خنك تر مي كند. با توجه به مواردي كه در مورد درزگيري و عايقكاري منازل ذكر شد، شما مي توانيد هزينه گرمايش منزل خود را بسيار كاهش داده و از دماي مطلوب منزل خود در سرماي زمستان لذت ببريد، ضمن اينكه در مصرف انرژي نيز صرفه جويي كرده ايد.

خانه كوچك پاييزي
002856.jpg
هديه درمان - اگر به دنبال خانه اي كوچك در شروع فصل پاييز هستيد، موارد بسياري را براي خريد يا اجاره يك خانه كه محل كار شما هم مي تواند باشد، مي توانيد در نظر بگيريد. اما واقعا چه نكاتي را بايد در نظر گرفت؟ فضا، نور و رنگ از جمله موارد مهم مورد توجه شما خواهند بود.
فضا: هنگامي كه اولين بار وارد آپارتمان مي شويد چه احساسي داريد؟ با روح و گشاده، سرد و بي روح، خفه يا... . حركت در آن فضا (سيركولاسيون) مناسب است؟ فضاهاي آن قابل استفاده هستند؟ به عنوان مثال،  هال بزرگي دارد كه براي زندگي يك نفر ضروري نيست؟ يا فضاهاي متنوعي كه مناسب زندگي و كار يك نفر است و اينكه در و پنجره ها، ديوارها را چگونه گشوده اند؟
وجود فضاهاي خصوصي براي انبار و ذخيره كردن وسايل، براي زندگي در آپارتمان هاي كوچك بسيار اهميت دارد. اين مسئله زماني براي سكنه محسوس مي شود كه اتاق خواب يا فضايي براي پنهان كردن وسايل اضافي و ... وجود نداشته باشد. به دنبال آپارتماني باشيد كه حداقل دو انباري مناسب داشته باشد و اينكه آيا اگر آپارتمان استيجاري است، براي مستاجر هم انبار در نظر گرفته شده است؟ يكي از مواردي كه زندگي كردن در آپارتمان هاي كوچك را جذاب مي كند، وجود تراس يا حياط كوچك در آنهاست كه با وجود كوچكي فضا، امكان استفاده از فضاي سبز را ايجاد مي كند. در آپارتمان هاي كوچك، عدم امكان استفاده از فضاي سبز و باز و كمبود ديد و منظر، فضاي داخل را كوچك تر از آنچه هست، نشان مي دهد و سبب دلگير شدن فضا مي شود.
نور: هر طراح داخلي به شما گوشزد مي كند كه نور باعث بزرگ تر نشان دادن فضا مي شود. كمبود نور در فضاهاي كوچك باعث تنگي و تاريكي فضا شده و سبب خستگي مي شود. هنگامي كه به فضايي وارد مي شويد اگر نور مناسبي داشته باشد، احساس كسالت به شما دست نمي دهد، اما چنانچه فضا فاقد نور مناسب نبوده و كوچك هم باشد،  تنگي و كوچكي آن بيشتر حس شده و ساكنان احساس ناخوشايندي از زندگي در آن فضا خواهند داشت.
رنگ: زندگي در فضاهاي كوچك سبب مي شود كه با دقت در عناصر دكوراسيون داخلي، احساس لذتبخشي را در فضاي سكونت ايجاد كرد. يكي از عناصري كه بسيار در اين زمينه نقش دارد، رنگ ديوارها و كف است. رنگ داخل ساختمان سبب روح بخشيدن به آن شده، همين مسئله با توجه به روحي كه هر رنگ در خود نهفته دارد نتايج خارق العاده اي در بزرگ نشان دادن، زيبايي، لطافت، خشكي و... فضاي سكونتي دارد. رنگ تيره براي ديوارها، پوشش كف، فرش و مبلمان سبب كوچك و خفه شدن فضا مي شود.
در نهايت، توجه به مواردي كه ذكر شد، سبب انتخاب بهينه شما خواهد شد، اما آنچه كه مسلم است، اين است كه نكات بسياري در خريد يا اجاره آپارتمان دلخواه شما نقش خواهند داشت.

طراحي داخلي
002844.jpg
كفپوش ضد گرد و غبار
بهترين انتخاب براي پوشش كف مكان هايي كه نمي خواهيم گرد و غبار روي كف انباشته شود پوشش هايي هستند كه تحت عنوان ضد ذرات ثابت يا ضد گرد و غبار( Anti-Static) در بازار شهرت دارند.
فضاهايي چون اتاق هايي كامپيوتر، فضاهايي كه رفت و آمد زياد دارند، اتاق هايي كه وسايل حساس الكترونيكي در آنها نصب شده اند و ... براي نصب اين نوع كفپوش بسيار مناسبند.
اين نوع كفپوش ها با داشتن انتخاب هايي متنوع در رنگ بندي و نيز امكان طراحي نقش و نگار در زمان نصب، تركيبي از كارايي و زيبايي را به همراه خواهند داشت.
002853.jpg
تازگي در تكرار
فضاهاي داخلي و خارجي ساختمان، فضاي بالاي شومينه، ديوارهاي جداكننده اتاق ها، پاراوان، تابلوهاي بالاي سردر ورودي، زير ميز كانتر آشپزخانه (OPEN)، تابلوهاي تزئيني و چندين كاربرد جذاب ديگر، همه و همه جا هايي از ساختمان هستند كه مي توانند با نقش برجسته هاي سفالين تزئين شوند.
ديروز آخرين روزي بود كه نگارخانه   انديشه ميزبان مجموعه اي از آرايه هاي داخلي ساختمان يا همين نقش برجسته هاي سفالي با عنوان تازگي در تكرار بود؛ خانه زيبا بزودي گزارشي از اين نمايشگاه منتشر خواهد كرد.
002859.jpg
خانه ساگوپوناك
خانه ساگوپوناك تركيبي از دو حجم ساده مكعبي و تداعي گر فرم L، اثري از خواهران حريري است. استقرار سايت در حومه شهر، فرصت مغتنمي براي قاب بندي همزمان مناظر اطراف است. محوطه استخر خصوصي همانند سواحل دريا عمل مي كند؛ مكاني كه تجلي گر عرض اندام سادگي و زيبايي طبيعي است.
بازشو بزرگي در ميان هر يك از حجم هاي مكعبي قرار دارد كه زندگي خصوصي داخل خانه و استخر درون آن را قاب بندي مي كند و تعريف متداول از محصور سازي منزل مسكوني را مورد بررسي و كندوكاو قرار مي دهد. كركره هاي فلزي، زماني كه كسي در خانه نيست، نيز چون حافظ محرميت خانه عمل مي كنند و علاوه بر آن، نمايشگر و مخفي ساز انگيزه هاي پنهان فضاهاي عمومي و خصوصي و كنش هاي اجتماعي ساكنان است.
002847.jpg
قاليچه ها را جدي بگيريم
حتما قاليچه هايي را كه تحت تاثير نور خورشيد بر بخشي از آنها، دو رنگ شده اند ديده ايد؛ براي جلوگيري از اين امر بايد هر از چند گاهي قالي را سروته پهن كنيد تا نور متمركز موجود در بخشي از اتاق به صورت يكنواخت رنگ آن را بپراند! پنجره هايي را كه نور از آنها روي قالي تاثير مي گذارد مجهز به پرده و سايه بان كنيد. با شروع فصل سرما، وسايل گرمايشي نيز بر كيفيت قالي كاملا موثرند؛ تنظيم رطوبت محيط، در اين روند كاملا موثر است. محيط هر چه خشك تر باشد، اين تاثير كاهش مي يابد. هرگز پايه اشياي سنگين مثل مبل يا ميز سنگين را مستقيما روي فرش نگذاريد. وسايلي وجود دارند كه با ايجاد سطح بيشتر انتقال بار، خطر سوراخ شدن فرش هاي شما را كاهش مي دهند.
اگر فرش را روي سطح سنگي يا سراميكي پهن كرده ايد، حتما از زير هايي كه از سر خوردن جلوگيري مي كنند استفاده كنيد، اين زير ها علاوه بر اينكه جلو سرخوردن فرش را مي گيرند، جريان هوا را نيز به زير قالي منتقل مي كنند و عمر آن را افزايش مي دهند.

نگاه نو
جستاري در طراحي داخلي
مازيار قاسمي نژاد- در كشور ما هنوز رشته اي مستقل براي اين گرايشي كه طراحي داخلي ناميده مي شود وجود ندارد. با اين حال معماران، طراحان صنعتي و طراحان صحنه و گاه طراحان گرافيك و نقاشان، فعاليت هايي در زمينه طراحي داخلي انجام داده و مي دهند، اما از آنجا كه مديريت نهايي فضا و مسئوليت كار تمام شده، با مهندسان معمار است، گاه طراحي داخلي نيز بر عهده اين گروه قرار مي گيرد.
معماران به خاطر اين ارتباط تنگاتنگ، اغلب در زمينه طراحي صنعتي نيز (تا پيش از ايجاد رشته مربوطه) پيشرو بوده اند و در عمل، وظايف طراحان صنعتي امروز را انجام مي دادند. اين وضعيت بويژه در عصر شكوفايي صنعتي و الزام توليد محصولات نوآورانه، در كشورهاي غربي ديده مي شود. در كشورهاي پيشرفته سالهاست كه طراحي صنعتي و طراحي داخلي براي خود رشته هايي مستقلند.
واقعيت آن است كه در كشور ما، هنوز بسياري از مردم گمان مي كنند كه طراحي داخلي تخصصي لوكس و تزئيني است، در حالي كه مقوله طراحي (ديزاين) امروزه كاربردي بسيار وسيع يافته و از اصولي علمي و مهندسي براي ايجاد بيشترين آسايش و ايمني پيروي مي كند. ارگونومي، آكوستيك، شبكه هاي كامپيوتري، بهداشت كار، روان شناسي محصول، سيستم هاي الكترونيكي و بيسيم، ايمني، تاسيسات مدرن، استفاده بهينه از فضا و سطح و مانند آن، از مقولاتي هستند كه امروزه در طراحي داخلي بسيار مورد توجهند.
زماني بود كه طراحي معماري و دكوراسيون مانند نقاشي، موسيقي و ادبيات از اصول كلاسيك چند صدساله تبعيت مي كرد و هنرمند به كسي گفته مي شد كه بر طرح ها و نقش هاي متعلق به سبك هاي گوناگون اشراف داشت، اما ذائقه به وجود آمده  ناشي از توليد انبوه نياز به الگوهاي نوين براي زندگي جديد و تحولات بزرگي كه در مفهوم سبك به وجود آمد، موجب اشاعه معاني و مفاهيم تازه اي در همه عرصه هاي هنري شد و در نتيجه نقد هنري تبديل به كاري دشوار و پيچيده شد. ديگر نمي شد و نمي شود به سادگي درباره ارزش هاي يك اثر هنري سخن گفت. منتقد نيز مانند طراح مجبور به كشف ويژگي هاي اثر هنري است و به ميزان او بايد به جهان بيني و اصول زندگي جديد، حساسيت و آگاهي داشته باشد.
به همين شكل در طراحي داخلي، شايد يافتن يك الگوي عمومي براي آثار امروزي كار دشواري باشد. با اين حال مي توان طراحي داخلي امروزي را در دو گروه عمده مشاهده كرد: كلاسيك و مدرن.
طراحي داخلي كلاسيك به طور عمده يك سليقه مردم پسند است و بيشتر مربوط به اصول دكوراسيون قصرهاي لويي هاست و در انواع اصيل و دقيق هنوز كاري قابل ستايش است، اما آنچه ديده مي شود رويكردي گران قيمت و گاه ارزان قيمت است كه از طريق اضافه كردن عناصر تزئيني، به عناصر ساختاري تبديل مي شود و تلاش فراواني براي پنهان كردن معايب اجرا و جزئيات صورت مي گيرد. ايده كلي در اين نوع طرح ها عبارت است از روي هم گذاشتن تزئينات و هميشه چيزي به چيز ديگر اضافه مي شود. شايد اقبال عامه مردم به اين طرح ها به علت درك سريع آنها از روي فرم هاي شناخته شده اي باشد كه در ذهن به آنها عادت دارند. در چنين طرح هايي نمادها تنها بار بصري دارند و براحتي قابل درك و ارزيابي  هستند. از طرف ديگر مي دانيم كه اين گونه طرح ها، زماني نشانه ثروتمندي و تعلق به لايه هاي روشنفكري و بالاتر جامعه بوده است و نيز مي دانيم كه پزها و مدهاي روشنفكرانه هميشه با سالها تاخير به زندگي مردم كوچه و بازار منتقل مي شود.
در حالي كه در طراحي مدرن (از نمونه هاي خاص بگذريم) تنها به آسايش فيزيولوژيك فرد استفاده كننده فكر مي شود. فرم ها و حجم ها به شكل عريان، ساختار خود را به نمايش مي گذارند و اهدافي عالي و خيالي را دنبال نمي كنند. اينگونه است كه كار طراحان مدرن به مراتب دشوارتر است. كشف نشانه هاي خاطره انگيز در چنين محصولاتي دشوار و پيچيده است و بيش از آنكه تحت تاثير فرم ها و شكل هاي كلاسيك باشند داراي علائمي از انديشه هاي جديدند.
احساس ناشي از يك مبلمان مدرن، متعلق به حس روزمره زندگي ماشيني ماست كه ساعت هاي زيادي از آن را در ترافيك و به حالتي عصبي طي مي كنيم. پيداست كه در چنين اوقاتي از زمان، نمي توان سوار بر خودرويي مدرن در حالت عصا قورت داده، بر صندلي لويي چهاردهم به تماشاي مناظر دلرباي شهري (!) پرداخت. شايد در يك كلام بتوان طراحي مينيمال را فرزند طراحي مبلمان مدرن دانست. اولين مدرنيست ها نوعي ناب (Pure) از معماري را به نمايش گذاشتند كه دستمايه طراحان امروز در تمام شاخه هاي هنرهاي كاربردي شده اند.
به همين ترتيب، دو ديدگاه ماشيني و دستي يا صنعتي و سنتي را مي توان در طرح داخلي خانه ها، دفاتر، كارگاه ها و فضاهاي عمومي پيگيري كرد. بيشتر كارفرماهاي متمكن به دليل علاقه خاصي كه به داشته هاي خود دارند براي انگيزش احساس رقابت و احساس قدرت در حيطه خصوصي خود اغلب خانه هايي با طرح هاي پرنشانه را مي پسندند و استفاده از حس هاي پيچيده (اما فرم هاي ساده) را به سختي مي پذيرند. شايد به اين دليل كه سادگي فرم ها ممكن است مخاطب (ميهمان) را در مورد ثروتمندي مالك به شك اندازد! در حالي كه طراحي داخلي مدرن بيشتر بر كيفيت فوق العاده مواد، كيفيت بالاي اتصالات آنها به هم و ايده جذاب و هنرمندانه تاكيد دارد. مواد و مصالح در اينگونه طرح ها تحت نظارت و در شرايط كارخانه اي توليد مي شود و اندازه ها و ابعاد بايد در هماهنگي كامل با فضاي معماري باشد؛ يعني لازمه كار دقتي فوق العاده است و تمام مراحل بايد توسط افرادي خبره و علمي انجام شود. اميد است كه با رويكردهاي نويي كه به صورت پايه اي در جامعه در حال شكل گيري ست، هم بيشتر چنين فضاهايي خلق شود هم كارفرماهايي اندشمند و هنرپرور را بيشتر بتوان سراغ گرفت و نهايتا طراحان و مهندسان دلسوز، دقيق و متعهد بيشتري به كار گمارده شوند.

|  ايرانشهر  |   خبرسازان   |   دخل و خرج  |   در شهر  |   زيبـاشـهر  |   سفر و طبيعت  |
|  طهرانشهر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |