طيبه ترسايي
تجربه شلوغي پارك سوارها و پايانه هاي تهران حتما شامل حالتان شده؛ پايانه هايي كه مملو از جمعيت سرگردان مسافراني ست كه بايد با رعايت نشدن نكات بهداشتي و بخصوص عدم رعايت نظافت در اين اماكن كنار بيايند و شرايط نامساعد و نامطلوب اين محل ها را تحمل كنند.
اما بالاخره پس از چند سال انعكاس مستمر، اين مشكلات در سطح پايانه هاي شهر تهران به گوش شوراي شهري ها رسيد و به عبارتي دغدغه اعضاي شورا شد كه و آنان، بر عدم نظم و نظافت و مديريت كارآمد بر اين اماكن اتفاق نظر داشتند و خواستار معرفي متولي رسيدگي به امور فوق و ساماندهي به وضع موجود ترمينال هاي مسافربري شهري شدند.
از همين رو سرانجام براي ساماندهي و رسيدگي به رفت وآمدهاي كلانشهر تهران، طرح مكان يابي و احداث پايانه هاي محيط پيرامون و نيمه متمركز به تصويب شوراي شهر تهران رسيد كه طبق اين مصوبه برنامه ريزي مديريت و نحوه استفاده و بهره برداري از تمام پايانه ها و پارك سوارهاي درون شهري به سازمان پايانه ها و پارك هاي شهرداري تهران واگذار مي شود و به موجب ماده يك اين لايحه، شهرداري تهران و سازمان پايانه ها موظف است بر اساس مطالعات انجام شده نسبت به احداث پايانه هاي مسافربري غيرمتمركز و نيمه متمركز در 6 نقطه شهر تهران پس از اخذ تاييد مركز مطالعات و برنامه ريزي طرح جامع شهر تهران اقدام كند.
۵۰ ميليون مسافر
در حال حاضر پايانه هاي مسافري تهران سالانه پذيراي 50 ميليون مسافر شامل 25 ميليون ورودي و 25 ميليون خروجي ست و براي كم كردن بار پايانه هاي متمركز بايد پايانه هاي نيمه متمركز داير شود و در خصوص شناسايي و مكان يابي براي احداث پايانه هاي نيمه متمركز بايد بر مبناي توليد و توزيع سفرهاي درون شهري صورت گيرد.
مهندس مسعود رهنما – مدير عامل سازمان پايانه ها و پارك سوارهاي شهرداري تهران - در اين رابطه مي گويد: كشهر تهران با 750 كيلومتر مربع مساحت، نيازمند پايانه است و اين سازمان در حال حاضر 6 نقطه را در مناطق تهران مشخص كرده است كه با توجه به لزوم احداث اين پايانه هاي نيمه متمركز در تهران، مي توان فضاهايي را در ساعات خاص در اختيار شركت هاي مسافربري براي  جا به جايي مسافر قرار داد.
رهنما معتقد است: كبراي احداث پايانه ها، 16 مورد به منظور كاهش مشكلات موجود و رفع معضلات ترافيكي مد نظر قرار دارد و بر همين اساس محدوده پارك  وي، دهكده المپيك،  آزادي، افسريه، قورخانه، ميدان جهاد و ميني سيتي از جمله مناطق مناسب براي احداث پايانه هاي نيمه متمركز در سطح شهر تهران در نظر گرفته شده است كه با ساخت اين پايانه ها و ساماندهي پايانه هاي موجود، اقدامات مناسبي جهت تامين رفاه مسافران صورت خواهد گرفت، از جمله برطرف كردن مشكلات آب و غذاي مسافران است كه از اهم اين كارها به شمار مي رود.
براي اجراي اين طرح و همچنين نظارت بر حسن اجرا تا حصول نتيجه مطلوب، كميته اي به نام بهداشت و سلامت در پايانه ها تعيين و زير نظر معاونت اجتماعي مشغول به كار خواهد شد.
همچنين براي افزايش بهداشت در رستوران هاي پايانه هاي قديمي تدابيري انديشيده شده است از جمله پايانه جنوب كه براي بهسازي اين رستوران كه از بافت قديمي برخوردار است، 40 ميليون تومان هزينه در نظر گرفته شده است.
گفته هاي مدير عامل سازمان، خبر از تحولي اساسي در سطح شهر مي دهد كه كمترين نتيجه آن كاستن از حجم برخي معضلات، چون ترافيك و  آلودگي هوا خواهد بود. به نظر مي رسد اينگونه كارها و تغييرات در شكل پايانه ها در درون شهر، مي تواند نتايج مناسب تري را حاصل كند. پايانه ها در حال حاضر در نقاط مختلف تهران به مراكزي آلوده و شلوغ در دل ساختمان هاي انبوه و منازل مسكوني تبديل شده اند كه به صورت ناهماهنگ و ناموزون خودنمايي مي كنند كه اين ناهماهنگي  و نامتناسبي هندسي توليد و جذب مسافران شهري بسيار و همچنين انتشار آلودگي ها، خود موجب پديد آمدن ناسازگاري هاي بسياري مي شود كه با ساماندهي در عملكردشان و برقراري تعامل لازم بين بافت شهري و اينگونه اماكن مي توان به نتايج مطلوب دست يافت.
مدير عامل سازمان پايانه و پارك سوارهاي شهر تهران در رابطه با ساخت اين پايانه ها مي گويد: كدر سال گذشته 150 ميليون تومان از محل درآمدهاي مازاد اين سازمان خارج از اعتبارات سازماني براي ساماندهي پايانه شيخ فضل الله نوري و پارك سوار آزادي هزينه شده است.
همچنين قرار است با ايجاد سردخانه مواد غذايي بر بهداشت غذايي نيز نظارت شود و به اين منظور يكصد ميليون تومان نيز هزينه در نظر گرفته ايم، ضمن اينكه مشكلات بهداشتي آب در پايانه ها هم ساماندهي خواهد شد و راه اندازي حوضخانه براي تصفيه آب و برنامه ريزي براي نظارت و كنترل كيفيت آب شرب پايانه ها از يك سو و ايجاد محيط ايزوله شده براي مصرف بهداشتي يخ از سوي ديگر، اقدامات اساسي، براي افزايش بهداشت در پايانه هاست كه زير نظر كميته بهداشت و سلامت در پايانه هاي غرب، بيهقي و جنوب انجام شده و در پايانه شرق در دست انجام است.
وي همچنين ساماندهي جمع آوري زباله هاي پايانه ها را از ديگر برنامه هاي در دست اجرا عنوان مي كند كه يكي از اقداماتي ست كه در طرح بهداشت و سلامت نيز انجام شد. مكانيزه كردن روش جمع آوري زباله  هاي پايانه ها در محيط ايزوله شده و بسته بندي آن در كيسه هاي مخصوص و انتقال به خارج شهر به وسيله ماشين هاي مخصوص صورت خواهد گرفت و در انجام اين كار قصد داريم تا فضاي پايانه ها را تا حدي كه ممكن باشد به فضاي سبز طبيعي تبديل كنيم.
مشاركت هاي مردمي
مسائل و مشكلات، يافتن راه حل ها، استفاده بهينه از امكانات و افزايش توانمندي ها، نيازمند يك سيستم مديريتي پويا و استوار به همراه مشاركت مردم است كه در چند سال اخير بيش از پيش در دستور كار مديريت شهري تهران قرار گرفته است. از سوي ديگر تامين امكانات باعث مي شود تا مردم با داشتن نگاه مثبت به مديريت شهري در اين زمينه همكاري بيشتري داشته باشند.

حسين سپهري - شكي نيست كه آمار تصادفات در ايران بالاست. بخش عمده اي از اين تصادفات به دليل خطاي انساني اتفاق مي افتد و دليل بخش ديگر تصادفات، مشكلات مهندسي جاده ها و ايرادات علائم و خط كشي ها در بزرگراه ها و جاده هاست. رنگ ها يا خط كشي هاي ترموپلاستيك در سطح جاده كه به منظور اعلام هشدار جهت آگاهي رانندگان از نياز به انجام مانورهاي خاص استفاده مي شود، مي تواند اثرات قابل توجهي در عملكرد ايمني و افزايش بازدهي شبكه داشته باشد. براي اين امر نيز همانند تابلوهاي ترافيكي، قواعد و استانداردهاي بين المللي در سطح ملي وضع مي شود تا در نحوه خط كشي تقاطع ها و ساير جاد ه هاي كشور، نوعي يكنواختي و هماهنگي وجود داشته باشد. براي اينكه خط كشي جاده موثر عمل كند، مي بايست در تمامي شرايط جوي قابل رويت باشد و اطلاعات لازم را به وضوح به رانندگان اعلام كند. از خط  كشي جاده مي بايست در ارتباط با تابلوهاي جاده اي استفاده شود. خط كشي خيابان ها و جاده ها نقش مهمي در هدايت رانندگان و ارائه اطلاعات لازم براي عبور از نقاط تداخل در شبكه معابر ايفا مي كنند و مي بايست براي كساني كه قصد دارند ايمني شبكه را افزايش دهند از اولويت  خاصي برخوردار باشند. مي توان با استفاده از انواع مختلف و رنگ هاي مختلف خط كشي جاده، اطلاعات لازم را در اختيار رانندگان قرار دارد.
تابلوهاي ايست و حق تقدم در تقاطع ها باعث كمك به راننده در استقرار در سطح جاده و كاهش خطرات مربوطه مي شوند. از خطوط مركزي مي توان براي اعلام نقاطي كه سبقت گرفتن خطرناك است استفاده كرد و خط كشي كنار جاده نيز هشدارهاي لازم را در مورد تعميرات امتداد جاده ارائه مي دهد. مي بايست در موارد امكان از رنگ هايي با كيفيت بالا كه شامل ذرات منعكس كننده نور است استفاده كرد. خط كشي روش ارزانقيمتي براي ارائه اطلاعات به رانندگان و ساير استفاده كنندگان از راه است.
خط كشي ها اطلاعات و هدايت صحيح را به رانندگان در مورد مانورهاي مجاز ارائه خواهند داد البته چنانچه بتوان رنگ آميزي مجدد و منظم دوره اي را تضمين كرد. مي توان از مواردي با كيفيت پايين نيز استفاده كرد. اين نگهداري منظم و مديريت خوب به سازمان هاي قوي نياز دارد ولي چنانچه از رنگ مخصوص جاده استفاده شود، عمليات مورد نياز بسيار عادي خواهد بود. براي استفاده از رنگ هاي ترموپلاستيك نياز به تجهيزات خاص و اپراتورهاي متبحر وجود دارد ولي عمر آنها حدود هشت برابر بيشتر است.
مشكلات آن
اگرچه كشورهاي در حال توسعه داراي استانداردهاي ملي براي خط كشي جاده هستند، ولي فقط معدودي از آنها داراي شبكه هاي خط كشي شده و حفظ شده مناسب اند. يكي از علل اين امر اين است كه نوع رنگ در دسترس براي خط كشي جاده ها در كشورهاي در حال توسعه از كيفيت پايين برخوردار بوده و رنگ وارداتي براي انجام منظور فوق بسيار گرانقيمت است. وضعيت ضعيف جاده ها (چاله ها، خرابي ها و...) نيز باعث دشواري در به كارگيري صحيح رنگ آميزي به صورت موثر مي شود. كمبود ماشين آلات مخصوص و تكنسين هاي متبحر يا آموزش ديده و هزينه رنگ هاي ترموپلاستيك وارداتي در كشورهايي كه از ثروت كمتري برخوردارند، باعث بروز مشكلات مي شوند.
استفاده از رنگ هاي ترموپلاستيك در كشورهايي با آب و هواي خشك مي تواند مشكل آفرين باشد زيرا اين رنگ ها در اثر تردد لاستيك خودروها تدريجا سياه مي شوند و ميزان باران نيز براي شست وشوي آنها كافي  نيست.
استهلاك خط كشي از عوامل مختلفي تاثير مي پذيرد؛ نوع رنگ مورد استفاده ،حجم ترافيك، نشت روغن، آب وهوا، گرد و غبار و شن.
راه حل ممكن
خط كشي هاي سطح معابر باعث هدايت صحيح رانندگان براي عبور از نقاط تداخل و استقرار دقيق آنها جهت انجام سريع و ايمن مانورهاي موردنظر مي شود و طول زمان در معرض خطر قرار گرفتن راننده را به حداقل كاهش مي دهد.
خط كشي هاي مركزي و كناره جاده هاي برون شهري مي توانند اطلاعاتي در مورد امتداد جاده ارائه دهند به صورتي كه هر نوع پيچ يا قوس افقي يا عمودي را به اطلاع استفاده كنندگان از جاده برسانند.
از خطوط مركزي جاده مي توان براي ارائه اطلاعاتي در مورد ايمن بودن يا ناايمن بودن سبقت استفاده كرد در حالي كه از خط كشي هاي ديگر مي توان براي اعلام خطرات ديگر بهره برد. تكرار رنگ آميزي خط كشي ها مي تواند حتي در مواردي كه رنگ از كيفيت بالايي برخوردار نباشد منجر به نتايج خوب شود. اگر امكان رنگ آميزي مكرر وجود نداشته باشد، مي بايست از پيمانكاران متخصص در استفاده از رنگ هاي ترموپلاستيك استفاده كرد. در مواردي كه جاده ها فاقد روشنايي هستند مي توان با مخلوط كردن ذرات منعكس كننده نور شيشه در رنگ عادي يا ترموپلاستيك قبل از كاربرد آن در سطح جاده قابليت ديد آنها را افزايش داد و در نتيجه به تشخيص امتداد جاده در ساعات شب كمك كرد. اين امر در كشورهاي در حال توسعه مي تواند بسيار راهگشا باشد زيرا بسياري از معابر شهري و برون شهري در اين كشورها فاقد روشنايي هستند.
استفاده از خط كشي هاي ايست يا حق تقدم در تقاطع ها مي تواند يكي از اقدامات ارزانقيمت و موثر براي پيشگيري از تصادفات باشد. در نواحي شهري كه تقاطع هاي مكرر وجود دارد، استفاده از خط كشي هاي حق تقدم براي تعريف سلسله مراتب معابر امري ضروري ست. خط كشي هاي تصويري، مخصوصا فلش هاي گردش يا نشانه هايي كه براي هشدار دادن به رانندگان به كار مي روند به عنوان بخشي از اقدامات پيشگيري مورد نيازند.

پويا مهرآيين- دور و برت آنقدر شلوغ است كه نه مي تواني تكان بخوري و نه اينكه از داخل پنجره ها بيرون را ببيني. هرچه تلاش مي كني كه صداي گوينده قطار را بشنوي هم موفق نمي شوي. صداي گوينده در ابتداي حركت خيلي ضعيف شنيده مي شد وحالا هم كه ديگر اصلا به كلي قطع شده است. تنها يك راه مي ماند و آن هم اينكه از ديگران بپرسي كه مترو الان در كدام ايستگاه است. اگر قدري ناآشنا هم باشي كه حتي مسيرهاي نوشته شده هم نمي توانند كمك چنداني به تو بكنند( تازه اگر در ديدرس تو قرار گرفته باشند). از سوي ديگر هواي داخل قطار هم آنقدر خفه است كه انگار سالهاست دستگاه تهويه آن خاموش بوده و هوا دچار سكون وماندگي شده است. همه اينها باعث مي شود پا به عرصه خاطرات بگذاري و دلت براي واگن هاي مرتبي كه گهگاه نصيبت شده است، تنگ شود؛ مواقعي كه با اعلام گوينده، مي توانستي بداني كه ايستگاه بعدي، مقصد مورد نظر توست و از قبل آماده مي شدي كه كم كم به درهاي قطار نزديك شده و بتواني به موقع پياده شوي.
اينكه چرا گاهي حداقل هايي كه براي دسته اي از مسافران خيلي تعيين كننده است مراعات نمي شود، سئوالي ست كه مي توان از مسئولان زحمتكش و كاردان قطار شهري تهران پرسيد؛ مثلا همانطور كه گفتم، تعداد كوپه هايي كه در آنها صداي گوينده شنيده نمي شود، انگار روز به روز در حال افزايش است، در حالي كه مي توان با يك نظارت ساده اين مشكل را برطرف كرد.
ماجراي تهويه كوپه ها نيز از همين قبيل است. اگرچه در بسياري از اوقات هواي نسبتا مطبوعي را مي توان در مترو تنفس كرد، ولي گاهي به دلايلي كه شايد چندان مهم هم نباشند، اين سامانه، كار خود را بخوبي انجام نمي دهد. در اين بين توجه به يك نكته خيلي مهم است و آن اينكه در شرايطي كه فصل سرما در حال از راه رسيدن است، مسئله تهويه مي تواند تاثيرات تعيين كننده اي بر سلامت مسافران داشته باشد، چرا كه اولا ماندگي هوا و عدم جابه جايي آن باعث مي شود كه امكان بيشتري براي انتقال ميكروب هاي فصلي به وجود بيايد و مثلا افراد براحتي دچار آنفلوآنزا شوند و دوم اينكه اگر تفاوت دما بين كوپه ها و هواي بيرون زياد باشد، همين گرم و سرد شدن خيلي سريع مسافران را دچار بيماري مي كند، پس بهتر است در اين مورد پيش بيني هاي كافي و دقيقي صورت گيرد تا در فصل زمستان، مشكلاتي از اين دست گريبانگير مسافران نباشد. معمولا ضعف يك سامانه از موارد جزئي شروع مي شود و به دليل عادت كردن همه به اين كاستي ها، كم كم كاستي هاي عمده تـري هم رخ مي نمايند. قطار شهري تهران مي تواند چنان كه تا به حال نشان داده، كاستي هاي خود را به حداقل نزديك كرده و يكي از الگوهاي برجسته خدماتي كشور باشد.

خاطره هاي خوبي از كوچه باغ هاي ده فرحزاد داريم؛ ديوارهاي كوتاه كاهگلي و باغ هايي كه زير درختان آن تخت گذاشته اند و ديزي با نان سنگك دو رو خشخاشي. هيچ كداممان دوست نداريم يك روز تعطيل آخر هفته را در اين فضا از دست بدهيم.
شهردار منطقه 2 تهران از تعيين تكليف اراضي فرحزاد در شمال غرب تهران خبر داد و گفت: با تلاش هاي صورت گرفته توسط مشاور منطقه، طرح توسعه فرحزاد ضمن تصويب تا پايان سال جاري و سال آينده به اجرا در خواهد آمد.
مهندس ارشادمنش با اشاره به خصوصيات منحصربه فرد اين بافت قديمي، اظهار داشت: هدف شهرداري تهران خارج كردن فرحزاد از بافت روستايي و نگاهي جديد به آن است .
شهردار منطقه 2 ادامه داد: متاسفانه فرحزاد پناهگاهي براي مردمي بوده كه توانايي مالي جهت خريد مسكن در نقاط مركزي شهر را نداشته اند و ناخواسته به اين محل انتقال يافته اند.
مهندس ارشادمنش تامين امنيت اجتماعي و تعامل با خواست هاي ساكنان فرحزاد را مهم ارزيابي كرد و افزود: حفظ شخصيت اكولوژيكي و فضاي تاريخي اين منطقه بسيار حائز اهميت است كه حتي شايد بتوان فرحزاد را پدر مناطق غربي و شمال غربي تهران ناميد كه بسيار مورد توجه شهروندان تهراني است.
وي در ادامه تصريح كرد: موضوع توسعه و حفظ اقتصاد شهري فرحزاد نيز بسيار مورد توجه طراحان شهري اين بافت بوده و اين اميد مي رود با همكاري اهالي ساكن، گردشگري و جذب توريسم در فرحزاد، رشد و بازسازي مجددي داشته باشد.
شهردار منطقه 2 با اشاره به بازسازي امامزاده ها و اماكن زيارتي فرحزاد اظهار اميدواري كرد كه در طرح جديد، تمامي مشاغل مزاحم از اين محل جمع آوري شده و علاوه بر حفظ ساختار شهري به زيباسازي معابر آن پرداخته شود .
مهندس ارشادمنش در خصوص بازسازي بافت مسكوني فرحزاد گفت : با توجه به مشكلات چندين ساله شهروندان ساكن فرحزاد، برنامه ويژه اي در اين خصوص تدوين شده كه همكاري و همياري اهالي با مديريت شوراي محلي فرحزاد بسيار مثمرثمر خواهد بود.
مهندس ارشادمنش با اشاره به برگزاري جلساتي با حضور مهندسان مشاور منطقه ، شهرداري منطقه و معتمدان فرحزاد، افزود: در اين جلسه بخشي از خواسته هاي اهالي مطرح و مقرر شد شوراي محلي فرحزاد مصوبات جلسات را به اطلاع ساكنان برساند.
شهردار منطقه 2 تهران لزوم تسريع در حل مشكلات چندين ساله فرحزاد را مهم خواند و اظهار اميدواري كرد طي 14 ماه با همكاري شوراي عالي شهرسازي و كميسيون ماده 5 شهرداري تهران مشكلات عنوان و تا حد بسيار زيادي حل شود و اهالي بتوانند از حقوق مادي و معنوي خود بهره مند شوند.
مهندس ارشادمنش در پايان از شهروندان ساكن و علاقه مندان به سرمايه گذاري در فرحزاد خواست تا تهيه كامل و همچنين اجراي آن از مراجعه به مراجع مربوطه خودداري كرده و در همين راستا اطلاعات كامل را طي ماه هاي آينده در اختيار ايشان قرار خواهيم داد.

عدد 100 ميليارد تومان را به خاطر بسپاريد. اين رقم خسارتي ست كه هر ساله از غيراستاندارد بودن جدول هاي بتني خيابان ها به بدنه مديريت شهري وارد مي شود و اين تنها به دليل عمر اندك جدول هاي بتني ست.
هفته گذشته متخصصان دور هم جمع شدند تا در روز ملي بتن به تبادل اطلاعات پيرامون اين بخش از مصالح ساختماني بپردازند؛ بخشي كه نقش بسيار مهمي در مقاومت ساختمان دارد.
امسال دو همايش توسط دو گروه مختلف و با موضوع واحد بتن برگزار شد كه مخرج مشترك شركت كنندگان اين دو همايش تقريبا صفر بود. اين مسئله نشات گرفته از اختلافاتي ست كه بين انجمن هاي بتن كشور ما وجود دارد كه خود، داستان مفصلي ست. با اين همه، از كي اين همايش ها به رسميت پذيرفته شد؛ همايشي كه متولي آن انجمن بتن ايران بود.
نكته قابل توجهي كه در اين همايش به آن تاكيد شد، لزوم بهره بردن از بتن استاندارد بود. امروز، روز ملي استاندارد است، از اين رو شايد مروري بر گزارش كامل اين همايش خالي از مناسبت نباشد.
حضور نداشتن مسئولان شهرداري تهران در اين مراسم كه بخش قابل توجهي از جلسات آن به بررسي جدول هاي بتني خيابان ها اختصاص داشت از نكات قابل توجه اين همايش بود. شايد مسئولان شهرداري تهران علاقه اي به شنيدن اين سخنان نداشتند كه عمر جداول بتني در بعضي از خيابان ها و اتوبان هاي تهران درست به اندازه عمر چمن هاي حاشيه خيابان ها كم شده است.
اهداف اوليه انجمن بتن ايران برابر آنچه كه از عملكرد اين انجمن برمي آيد، ارتقاي دانش و آگاهي هاي عمومي درباره بتن به منظور ارتقاي كيفيت بتن هاي توليدي در كشور است و برگزاري سه همايش كروز بتن در 2 سال گذشته نيز در همين راستا بوده، اما مراسم امسال كروز بتن تفاوت هايي با سالهاي قبل داشت و موضوعات مورد بحث در جلسات اين همايش كاربردي تر شده بود. گذشته از تمام اين حرف ها نكته مهمتر در مورد بتن خسارتي ست كه به خاطر غير استاندار بودن ساخت جدول ها به آن وارد مي شود.