مهديا گل محمدي
ايران در حالي رتبه پنجم صادرات پوست جهان را يدك مي كشد كه از تجارت 150ميليارد دلاري جهاني چرم، سهمي يك درصدي دارد.
كيف و كفش، كاپشن، كمربند، دستكش و خيلي از پوشاك، اگر از جنس چرم باشند قيمت، جذابيت و طرفدارهاي خاص خودشان را دارند كه در بين اين طرفدارها، يك دسته دغدغه مد و شيك پوشي و دسته ديگر دغدغه كيفيت و ماندگاري پوشاك را دارند .
آد م ها برخلاف تصوري كه از خودشان دارند موجودات ضعيفي هستند كه قدرت عجيبي در پوشاندن و برطرف كردن ضعف ها به وسيله محيط دارند، به طوري كه با احساس ضعف فكري وپي بردن به ناداني، سعي مي كنند داخل جلد فكري انديشمندان شوند و جلد پشت جلد، كتاب مي خوانند و با احساس ضعف جسمي هم داخل جلد حيوانات يا همان چرم مي شوند. حال از كدام، قالب و از كدام محتوي را مي گيرند، فقط خدا مي داند.
اما نكته جالب اينجاست كه ايده آل پوشش انسان، همانند ايده آل انديشه اش قابل انعطاف با شرايط سخت انتخاب مي شود تا اگر سختي و ناملايمات محيط رو به فزوني گذاشت، حيطه فردي اش از آسيب  و گزند مصون بماند.
اين روزها با شدت گرفتن سرما، تغيير نوع پوشش مردم كاملا محسوس است؛ مردمي كه از راسته كتابفروشي هاي خيابان انقلاب به طرف خيابان فردوسي و منوچهري راهشان را كج مي كنند تا لباس هاي چرم و مخصوص اين فصل را از چرم فروشي هاي فردوسي و منوچهري تهيه كنند.
چرم ها غالبا در سه رنگ مشكي، قهوه اي و زرشكي با جنس هاي مختلف روي تن مانكن ها خودنمايي مي كنند. قيمت كاپشن  ها از 30هزار آغاز شده و براي كاپشن هاي خارجي كه تعداد آنها در اين راسته كم است و به برخي كاپشن هاي توليد آسياي شرقي محدود مي شود به 200 تا۲۵۰ هزارتومان مي رسد.
براي محك كيفيت چرم همانند گذشته نمي توان نسوز بودن را ملاك قرارداد و با آتش كبريت آنها را امتحان كرد، چرا كه چرم هاي مصنوعي جديد نيز از قابليت نسوز بودن برخوردارند. مشخصه اصلي چرم طبيعي اين است كه پشت آنها حالت مخمل دارد. انواع چرم مصنوعي اين مشخصه را ندارند و لايه داخلي و پشتي آنها معمولا پارچه اي، برزنتي و تار و پود دار است. ويژگي ديگر چرم هاي طبيعي، نرم بودن آنهاست كه بازهم بسته به اينكه گاوي، بزي يا گوسفندي باشد، ميزان نرمي و زمختي شان متفاوت است.
چرم هاي گوسفندي، نرم ترين چرم ها هستند كه از آنها معمولا براي تهيه كيف پول هاي ظريف و وسايل گرانقيمت تر استفاده مي كنند.
معضل اساسي صنعت چرم ايران، اكتفا به صادرات پوست و فرآوري نكردن پوست هاست؛ آن دسته از پوست ها كه پس از دباغي و طي مراحل خاص به چرم تبديل مي شوند هم دست آخر به ايزوگام شباهت بيشتري دارند تا چرم.
از سوي ديگر راسته چرم فروشان خيابان فردوسي و منوچهري نيز همانند ديگر بازارهاي ايران از كالاهاي چيني ارزان، اما بي كيفيت بي نصيب نمانده و حضور كالاهاي چيني به ديگر علل ركود بازار چرم ايران اضافه شده است.
در مورد كفش ها نيز تا چندي پيش دارا بودن زيره هاي چرم، يكي از عمده ترين ويژگي ها و مشخصه ها محسوب مي شد كه در حال حاضر ورود زيره هاي آلماني ( داووس) جاي زيره چرم را گرفته و به اين ترتيب قيمت كفش چرمي نيز كاهش يافته است. درباره كفش ها ذكر اين نكته نيز ضروري ست كه براي خريد كفش حتما بعدازظهرها را انتخاب كنيد، چرا كه سايز پا به دليل تورم نسبي در طول روز تغيير مي كند.
بسياري از خريداران كه تنها به نوع دوخت و مدل البسه چرمي توجه مي كنند از اين نكته غافلند كه فروشندگان نيز غالب مدل ها را از روي ژورنال ها و مدل هاي ماهواره اي الگو گرفته و به سليقه مشتري بويژه جوان ها عمل مي كنند. اما تنها فروشندگاني كه از كيفيت محصول خود اطمينان دارند حاضرند در ازاي فروش جنس ضمانتنامه ارائه كنند.
ركود صنعت چرم ايران نيز جاي توجه و بررسي دارد، به طوري كه اگرچه تا چند دهه پيش تمامي استانداردهاي چرم جهان توسط ايران تعيين مي شد، اما هم اكنون از تجارت 150ميليارددلاري جهاني چرم، تنها يك درصد را به خود اختصاص داده است. همچنين ايران در حالي كه رتبه پنجم صادرات پوست را دارد، 30 درصد چرم مورد نياز خود را از راه واردات تامين مي  كند. اين واردات به صورت پوشاك و كفش و جداي از اين حجم، بخشي هم به صورت قاچاق وارد كشور مي شود. در حالي كه چنين روندي با فرآوري محصولات پوستي و تبديل آنها به چرم و پوشاك بايستي بالعكس شود. تنها از كشور چين، 6 ميليارد دلار هزينه واردات محصولات چرمي شده است. روح الله هادوي نيا -كارشناس ارشد مديريت بازاريابي بين المللي- در خصوص پتانسيل بالاي صادرات چرم ايران معتقد است كه صنعت چرم كشور ايران، بيش از يك قرن سابقه دارد. در حال حاضر نيز قيمت جهاني هر پا چرم، سه يوروست كه ايران اين محصول را به قيمت يك يورو عرضه مي كند و اين تفاوت قيمت مي تواند زمينه افزايش فعاليت صنعت چرم ايران را در بازارجهاني فراهم كند.
محسن يونسي نيز از چرم فروشان خيابان فردوسي، درخصوص كيفيت محصولات چرم ايران مي گويد: صنعت چرم ايران براي بهبود كيفيت چرم بيش از 70درصد راه را پيموده و چنانچه پوست هاي توليدي، خوب دباغي و فرآوري شوند و دوخت و الگوي مناسبي براي البسه انتخاب شود، اجناس چرمي داخلي قابليت رقابت با ساير انواع خارجي را داراست. آنچه مسلم است اينكه عرصه صنعت ايران نيز همانند عرصه انديشه اش نيازمند برنامه ريزي و گذار از مرحله سهل انگاري ست تا همانگونه گاه مغزها بدون برنامه و به صورت استعداد خام از كشور خارج مي شوند، محصولات صنعتي نيز به صورت مواد اوليه و خام و سودي اندك از كشور خارج نشوند.
نبود مواد شيميايي مرغوب در تبديل پوست به چرم، علاوه بر آلودگي زيست محيطي ، كيفيت نهايي محصول را نيز كاهش مي دهد و صادرات را به پوست و سالامبور محدود كرده است. صنايع نساجي و صنايع چرم مقام دوم آلودگي محيط زيست را به خود اختصاص داده اند، پسابي كه صنايع چرم پوست توليد مي  كنند از نظر شاخص هاي زيست محيطي بسيار آلوده محسوب مي شود، چرا كه همه انواع آلودگي ها نظير مواد آلي، شيميايي، انواع اسيدها و فلزات سنگين را داراست كه با ورود به آب هاي زيرزميني، زمينه آلودگي و ورود آن به چرخه غذايي شهروندان را فراهم مي  كند. خوشبختانه كارخانه هاي بزرگ و بيشتر واحدهاي صنعتي كه حجم پساب زيادي دارند در حال حاضر داراي تصفيه خانه هستند، اما واحدهاي كوچك تر كه گرچه ملزم به خروج از شهر شده اند، همچنان بار آلودگي و ميكروبي آب ها را مي افزايند.

صــاحبخــانه بودن، خيلي خوب است، چون اجاره  نشيني كار سخت و پرهزينه  اي ست. از همان اول كه بايد اسباب و اثاثيه را جمع كرد و بار زد تا خالي كردن آن و البته در اين ميان، پيدا كردن خانه مناسب براي اجاره  نشيني از همه سخت  تر است. اگر گذرتان به آژانس  هاي املاك افتاده باشد، حتما مي  دانيد از لحظه ورود به اين آژانس  ها بر مشتري چه مي  گذرد.
قبل از هر چيز، فردي كه در بنگاه با نام مشاور به شما پاسخگوست، از مبلغي كه مي  خواهيد براي اجاره خانه هزينه كنيد، سئوال مي  كند. شما هم بايد در جواب بگوييد چند ميليون را به عنوان رهن و چند ده يا چند صد هزار تومان را به عنوان اجاره  اي كه توان پرداخت آن را داريد، در نظر گرفته  ايد. اگر از اين مرحله به سلامت گذشتيد و به اصطلاح، آقاي مشاور عذرتان را نخواست، وارد مرحله بعدي مي  شويد. حالا بايد بگوييد با پولي كه داريد، چه جور خانه  اي مي  خواهيد؟ چند اتاق  خوابه؟ طبقه چندم؟ با پاركينگ يا بدون پاركينگ و ....
البته ممكن است آقاي مشاور قبل از اين مرحله، آب پاكي را روي دستتان بريزد و بگويد مثلا در فلان محدوده با پول شما خانه پيدا نمي  شود يا اينكه پول شما فقط به اجاره يك خانه نقلي يك اتاق  خوابه مي  رسد و ....
به هر حال شما چاره  اي نداريد كه از روي فهرست خانه  هايي كه آقاي مشاور مناسب با بودجه شما تشخيص داده و مشغول خواندن آنهاست، چندتايي را انتخاب كرده و به اتفاق ايشان از آنها بازديد كنيد.حالا اگر شانس با شما يار باشد و صاحبخانه در منزل تشريف داشته باشد، مي  توانيد براي بازديد برويد.اينجاست كه وارد مرحله تازه  اي مي  شويد. حالا اگر ماشين داشته باشيد، مشاور با روي خوش همراه شما مي  آيد، اما اگر فاقد وسيله نقليه هستيد، مجبوريد آژانس بگيريد، چون راه دور است و شما نمي  توانيد كسي را به زور پياده دنبال خود ببريد. حالا ماشين كرايه  اي بايد منتظر بماند تا شما از بازديد منزل برگرديد و به نوبت خانه  هاي بعدي را هم ببينيد. پس چند ده هزار توماني هم بايد بابت كرايه ماشين در نظر بگيريد.
خانه  هايي كه به گفته مشاور سه - چهار پله به پايين مي  خورد، همان  هايي ست كه شما به آنها زيرزمين مي  گوييد يا براي رسيدن به واحدي كه در طبقه چهارم است و آسانسور ندارد، بايد به اندازه رسيدن به طبقه هشتم پله پشت سر بگذاريد و ... قيمت  ها هم سر به فلك مي  زند. به قول معروف «هركسي هرچي تيغش مي  بره» از مشتري مي  گيرد. خانه  هايي كه براي فروش گذاشته شده، اما مشتري ندارند، با قيمت  هاي بالا براي اجاره گذاشته مي  شوند، صاحبخانه  ها اصرار چنداني براي اجاره رفتن خانه  ها ندارند، چون نيازي به پول آن ندارند. در اين ميان مستاجرها هستند كه براي رهايي از بي  خانماني مجبورند به نرخ  هاي رهن و اجاره غيرمنصفانه تن دهند.

هيچ كس دوست ندارد، بنزين گران شود. همه دوست دارند بنزين آنقدر ارزان باشد تا هر كس با خيال راحت باك اتومبيل شخصي اش را پر كند و با آن هر كجا كه خواست برود و بنزين آنقدر ارزان باشد كه هيچ كس مجبور به استفاده از وسايل نقليه عمومي نشود يا كرايه تاكسي نپردازد.
ايراني ها به شكلي بي رويه بنزين مصرف مي كنند، چون بنزين ارزان است و همه توانايي اين را دارند كه هزينه اش را بپردازند، حتي اقشار كم درآمد جامعه.
حجم واردات بنزين ايران بسيار بالاست؛ حدود 5/4 ميليارد دلار در سال، يعني حدود دو سوم ارزي كه توسط صادرات غيرنفتي وارد كشور مي شود، با خريد بنزين دوباره از كشور خارج مي شود و اين يعني هدر رفتن منابع كشور، آن هم به شكلي غيرعادلانه.
خيابان هاي شهر شلوغ است، تعداد ماشين هاي تك سرنشين زياد است و هيچ صاحب ماشيني تمايلي به استفاده از وسايل نقليه عمومي ندارد.
اما آيا اگر اين يارانه اي كه متوجه بنزين شده، صرف توسعه ناوگان حمل و نقل عمومي مي شد، بهتر نبود؟ مطمئنا شما هم موافقيد آنهايي كه از وسايل نقليه عمومي استفاده مي كنند، گناهي نكرده اند كه توان خريد اتومبيل شخصي را ندارند، اما به چوب ماشين دارها مي سوزند. به اجبار سوار اتوبوس هاي شلوغ مي شوند و ساعت ها سرپا در ترافيكي كه از ازدياد خودروهاي سطح شهر ايجاد شده ،مي مانند.
راستي اگر همه بدانند كه ارزانفروشي بنزين به ضرر اقتصاد ملي و به ضرر خود و هموطنشان است باز هم با گراني آن مخالفت مي كنند.
تقويت ناوگان حمل و نقل عمومي، اتوبوس ها و ميني بوس ها، مترو و حتي ارائه تسهيلات به تاكسي داران و از طرفي آگاه سازي مردم از طريق رسانه ها مي تواند زمينه خوبي را براي درك درست اين معضل و تبعات آن ايجاد كند.
خيابان ها و بزرگراه هاي كشورهاي اروپايي خلوت است، در آنجا هيچ كس گشت زني با اتومبيل شخصي را به عنوان تفريح روزهاي تعطيل انتخاب نمي كند. در آنجا بنزين گران است، هيچ كس غير از موارد لزوم، اتومبيل شخصي خود را از پاركينگ منزل خارج نمي كند. در آنجا هيچ كس سرمايه هاي ملي را به آساني هدر نمي دهد.
ما هم تمرين مي كنيم تا قدر سرمايه هاي ملي را بدانيم؛ سرمايه اي كه متعلق به تك تك ماست و مي تواند در بسياري موارد ديگر به كمك ما بيايد.
حواس مان باشد اگر بنزين گران شد، ناراحت نشويم، بايد به عواقب مثبت اين كار فكر كنيم.