|
از تهرانپارس تا شهرري
شهر در دست حادثه
|
|
|
عكس:علي اكبر شير ژيان
سميرا ربيعي
وقتي سردار ساجدي نيا- رئيس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ- از شناسايي 220 نقطه حادثه خيز پايتخت خبرداد، كمتر كسي تصور مي كرد بتوان با انگشت گذاشتن روي يك يا دو منطقه، آنها را جزو حادثه خيزترين مناطق شهر برشمرد، اما هنگامي كه دايره تعريف حادثه خيز بودن بازتر شد، خطوط متمايزكننده اين مناطق نيز رنگ بيشتري گرفت تا سرانجام لقب حادثه خيزترين مناطق ارزاني دو منطقه پر ازدحام شد؛ تهرانپارس و شهرري.
نقاط تصادف خيز تهران
سرعت و سبقت غيرمجاز، عدم رعايت حق تقدم عبور، عدم توجه به پيام علائم افقي وعمودي، عدم رعايت مقررات حركت بين خطوط، تغيير مسيرهاي ناگهاني، انحراف به چپ و عدم رعايت فاصله طولي و عرضي مناسب از مهمترين عواملي هستند كه به كمك هم، انگ حادثه خيزترين بودن را به برخي نقاط شهر مي زنند. مناطقي مثل خيابان هاي چمران، شريعتي و وليعصر(عج) در منطقه يك، چمران، آزادي وستارخان در منطقه 2، آفريقا، پاسداران و ميرداماد در منطقه،۳ رسالت، بابايي و هنگام درمنطقه 4، اشرفي اصفهاني، اتوبان تهران كرج و محمدعلي جناح در منطقه 5، وليعصر(عج) ، انقلاب و كارگر در منطقه 6، شريعتي، دماوند و گلبرگ در مناطق 7 و 8 ، قزوين، جاده قديم و نواب در مناطق 9 و 10و كارگر، جمهوري و امام خميني(ره) در منطقه 11 جزو متهمان رديف اول در اين پرونده هستند.
همچنين خيابان هاي شوش، مصطفي خميني و مولوي در منطقه 12،افسريه، پيروزي و اسبدواني در مناطق 13 و 14، خاوران ، بسيج و كمربندي آزادگان در منطقه 15، آزادگان، فدائيان اسلام و بعثت در مناطق 16 و،۲۰ نواب، بهشت زهرا و تندگويان در مناطق 17 و 19، كمربندي آزادگان، جاده ساوه و الغدير در منطقه 18، جاده مخصوص، جاده قديم و تهرانسر در مناطق 21 و 22 و همت، مدرس و صدر در منطقه استحفاظي گشت بزرگراه از جمله مناطقي هستند كه بيشترين آمار تصادفات را به خود اختصاص داده اند. اما اينكه شناسايي اين نقاط چه نقشي در كاهش خطرپذيري آنها دارد، نكته اي ست كه رئيس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ بهتر از هر كس ديگري مي تواند به آن پاسخ دهد. سردار ساجدي نيا مي گويد: باتوجه به شناسايي نقاط حادثه خيز براساس بلوك بندي انجام شده جهت جلوگيري از تصادفات و رسيدگي سريع در نقاط حساس، كارشناسان تصادف مستقر شده اند. همچنين با تشكيل كميته مشترك با سازمان ترافيك براي مهار تصادفات، در صدد كنترل و كاهش تصادفات هستيم .
رئيس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ با اشاره به اقدامات صورت گرفته براي كنترل و كاهش تصادفات شهر تهران مي گويد: بر اين اساس تعيين نقاط حادثه خيز و اعلام به مراجع ذي ربط از قبيل شهرداري، سازمان ترافيك و معاونين ترافيكي مناطق شهرداري جهت رفع معايب مهندسي ترافيك و تسهيل در عبور و مرور خودروها و وسايل نقليه، ارتقاي سطح آموزش عمومي و فرهنگ ترافيك با همكاري سازمان صداوسيما، افزايش برنامه هاي اطلاع رساني ترافيكي طي 5 نوبت از طريق برنامه هاي شبكه 5 سيما و شبكه راديويي استان تهران و اعلام توصيه هاي ايمني به اقشار مرتبط با ترافيك به منظور افزايش سطح آگاهي ترافيكي و جلوگيري از وقوع حوادث رانندگي از اقدامات صورت گرفته در اين زمينه است .
به گفته او تشكيل پليس بزرگراه ها به منظور برخورد با تخلفات وسايل نقليه در اين معابر و همچنين تسريع در رسيدگي به تصادفات، ساماندهي طرح گذرگاه عابران پياده، اجراي طرح ساماندهي خطوط ويژه، اجراي طرح كلاه ايمني براي موتورسواران و كمربند ايمني براي رانندگان اتومبيل سوار، احياي طرح حركت بين خطوط به منظور ساماندهي حركت وسايل نقليه در بزرگراه ها و خيابان هاي اصلي و فرعي، اجراي طرح برخورد با تخلفات راكبين موتورسوار، ساماندهي طرح برخورد با تخلفات ساكن و جلوگيري از پارك غيرمجاز وسايل نقليه و
موتور سيكلت ها در معابر شهري و پياده روها، هماهنگي در زمينه اجراي دوربر گردان هاي متعدد در معابر شهري كه موجب تسهيل حركت وسايل نقليه و افزايش ضريب ايمني شده است نيز از ديگر اقدامات انجام شده براي كاهش تصادفات در نقاط حادثه خيز تهران است.
به اعتقاد سردار ساجدي نيا، تصادف معلول تخلف است و چنانچه از ارتكاب تخلفات رانندگي خودداري شود، قطعا حوادث رانندگي نيز كاهش مي يابد.
نقاط حادثه خيز تهران
در ابتداي گزارش گفتيم كه اگر تعريف حادثه خيز بودن را منحصر به تصادفات رانندگي ندانيم، آنگاه بهتر مي توانيم در مورد مناطق حادثه خيز تهران بحث كنيم.
يافته هاي پژوهشگران در بررسي الگوي پراكندگي جغرافيايي بروز تروماي منجر به بستري در شهر تهران حاكي ست: مناطق 4، 20، 12 و 15 حادثه ترين مناطق شهر تهران و مناطق 4، 20، 12 و 6 حادثه ترين مناطق شهر از لحاظ رخداد حوادث ترافيكي هستند.
يافته هاي اين پژوهش همچنين نشان داد كه شايع ترين مكانيسم حادثه، تصادف وسايل نقليه و به دنبال آن سقوط، بريدگي و مسموميت است.
تروما (حوادث غيرمترقبه و ناگهاني منجر به مرگ) يكي از مهمترين مشكلات بهداشتي جهان امروز است كه بيشتر افراد را در سنين جواني و ميانسالي درگير مي كند و يكي از مهمترين علل منجر به مرگ در سنين زير 45 سال است.
به طور كلي شيوع و الگوي آسيب در جوامع شهري و روستايي و حتي در نواحي مختلف يك جامعه شهري با يكديگر متفاوت است و بر اساس تحقيقات انجام شده، تحت تا ثير عوامل جمعيتي مانند نژاد، وضعيت اجتماعي، تراكم جمعيت، ترافيك شهري، سرعت عبور و مرور وسايل نقليه و ساختار فيزيكي شهري قرار مي گيرند.
با توجه به قابل پيشگيري بودن مسئله تروما به نظر مي رسد كه مقرون به صرفه ترين و آسان ترين راه براي دستيابي به اين هدف، سبب شناسي تروما و الگوي آن در هر جامعه است چرا كه پي بردن به آنها مي تواند ما را در يافتن راهكاري مناسب جهت رفع و بهبود وضعيت ياري كند.
براساس اين بررسي، 927 مورد از كل 4189 مورد مصدوم بستري مورد مطالعه در اين پژوهش را زنان
(2/21درصد) و 3435 مورد را مردان (7/78درصد) به خود اختصاص داده اند و تصادفات رانندگي با 34 درصد و سقوط با 24 درصد شايع ترين انواع تروما در بيماران مورد مطالعه بوده است.
براين اساس، شايع ترين مناطق حادثه خيز به ترتيب منطقه 4(تهرانپارس) با 322 مورد (7/7درصد)، منطقه 20(شهرري، بزرگراه شهيدرجايي و بزرگراه ورامين) با 224 مورد (3/5 درصد)، منطقه 12( بازار، پامنار وخاني آباد) با 218 مورد (2/5درصد) و منطقه 15(خاوران و افسريه) با 212 مورد (1/5 درصد) بوده است.
براساس نتايج به دست آمده از اين طرح كه توسط محققان گروه پزشكي اجتماعي دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران و مركز تحقيقات تروما و جراحي سينا انجام شده، مشخص شد كه حوادث- بخصوص حوادث رانندگي- بيشتر در نواحي مركزي و قديمي شهر بوده كه از تراكم بيشتري برخوردار هستند و همچنين مسيرهاي عبور و مرور وسايل نقليه كه با بار ترافيكي زيادي روبه رو هستند، با تعداد زيادتري از حوادث رانندگي همراه بوده و اين مسئله نيز با نتايج مطالعات انجام شده در آمريكا و مكزيك همخواني دارد (بيشتر در نواحي پر تراكم روي داده بود).
البته نبايد فراموش كرد كه در مطالعات مشابه انجام شده فاكتورهاي مهمي همانند وضعيت ايمني جاده، سرعت وسايل نقليه و وضعيت اجتماعي و فرهنگي و اقتصادي و سطح سواد در بروز حوادث، در نظر گرفته شده كه در مطالعه ما اين مسئله در نظر گرفته نشده است. همچنين به دليل تراكم بيشتر جمعيت در مراكز شهر و بافت قديمي شهر تهران، درصد بروز حوادث ديگر غير از تصادف نيز در اين مناطق نسبتا بالاست.
در حال حاضر پيشگيري از آسيب و ارائه خدمات پيش بيمارستاني به عنوان دو استراتژي خيلي مهم تلقي مي شوند كه نقش بسيار موثري را در پايين آوردن ميزان مرگ و ميرهاي ناشي از تروما در اكثر كشورها به خود اختصاص مي دهند.
پژوهشگران پيشنهاد كرده اند كه در ساير نقاط ايران و بويژه در شهرهاي بزرگ، نقاط داغ از نظر حوادث شناسايي شود تا بتوان در برنامه ريزي و خدمات رساني بهداشتي و درماني بهتر از آنها استفاده كرد. شناسايي چنين نقاطي در سطح كشور و شهرهاي بزرگ براي ايجاد سيستم جامع تروما در كشور ضروري به نظر مي رسد.
با توجه به اين نتايج، شيوع تروما و نقاط حادثه خيز در قسمت هاي مختلف تهران قابل رديابي ست . همچنين با توجه به اينكه محل بروز آسيب در مصدومان بستري شده در هر بيمارستان مشخص است، مي توان حوزه پذيرش بيمار براي هر بيمارستان (Catchment area) را مشخص كرد و در برنامه ريزي هاي خدمات رساني به اين بيماران از آن استفاده كرد.
نتيجه ساده
به گفته پژوهشگران با توجه به مطالعه اخير، لازم است كه براي ايجاد سيستم جامع تروما در هر منطقه از كشور، نواحي حادثه خيز شناسايي شود تا بتوان امكانات موجود را براي استفاده بهينه سازماندهي كرده و نقاط ضعف را تقويت كنيم. از زمان ايجاد تاسيس سيستم تروما در كشورهاي توسعه يافته، ميزان مرگ ناشي از تروما به طور بارزي كاهش يافته است.
|
