روز ۲۸ مهر، يونسكو پيمان بين المللي حفاظت از تنوع فرهنگي را تصويب كرد كه به گفته كارشناسان، اولين پيروزي اخلاقي اما مهم در مسير طولاني مبارزه براي حفظ غناي فرهنگي جهان است. نشست عمومي سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد (يونسكو) پس از سه سال مباحثه كه گاه به تندي مي گراييد، توانست با اكثريت قاطع، معاهده حفاظت از تنوع مطالب فرهنگي و جلوه هاي هنري را به تصويب برساند. ۱۴۸ كشور به اين معاهده راي مثبت، دو كشور (آمريكا و اسرائيل) راي منفي و چهار كشور راي ممتنع دادند، مقررات جديد سه ماه پس از تصويب اين معاهده توسط ۳۰ كشور به اجرا درخواهد آمد.
با وجودي كه اين پيمان پيروزي كشورهاي در حال توسعه و اروپايي در مبارزه براي حفظ هويت فرهنگي خود در برابر سيطره به اصطلاح صنعت تفريح (يا همان هاليوود) محسوب مي شود، بسياري از كارشناسان معتقدند اين فقط گام اول است. ساشاكنستانزاشاك كارشناس رسانه ها گفت: «تصويب اين معاهده يك پيروزي اخلاقي است، اما آزمون واقعي در مذاكرات تجاري است كه كشورهاي در حال توسعه بايد در برابر فشار آمريكا براي حفظ خدمات ديداري ،شنيداري و خدمات اطلاع رساني مقاومت كنند.» وي كه مباحثات يونسكو را در اين زمينه از اواخر سال ۲۰۰۳ پيگيري كرده است، مي گويد: دولت آمريكا كوشيده است كشورهاي در حال توسعه را به امضاي قراردادهاي تجاري دوجانبه وادار كند كه در آن كشورها از حق خود براي حفظ و حمايت از خدمات اطلاع رساني و محصولات ديداري، شنيداري از جمله فيلم، تلويزيون و موسيقي صرف نظر مي كنند.
در طي مذاكرات، هيأت نمايندگي آمريكا استدلال مي كرد از آنجايي كه كالاهاي فرهنگي، موضوع تجارت بين المللي نيز هستند، اين سازمان صلاحيت تدوين مقررات الزام آور بين المللي در اين مورد را ندارد. دولت آمريكا با سرسختي تا پايان مباحثات مخالف اين پيمان بود. ريچارد مارتين از مسئولان هيأت نمايندگي آمريكا در يك بخش از مباحثات گفت: اين معاهده در مورد تجارت است و آشكارا فراتر از حوزه صلاحيت يونسكو قرار دارد. وي افزود: اين معاهده عميقاً معيوب است و اساساً با وظيفه اين سازمان براي اشاعه جريان آزاد افكار از طريق كلام و تصوير مغايرت دارد.
برخي ناظران معتقدند گفته هاي مارتين نشان دهنده آن است كه آمريكا كالاهاي فرهنگي را صرفاًَ به صورت كالاي تجاري مي بيند كه دقيقاً نقطه مخالف ديدگاه بسياري از كشورهاست. مارتين افزود: اين معاهده مي تواند به حقوق و تعهدات ساير موافقتنامه هاي بين المللي خدشه وارد كند و امكان به پايان رسيدن موفقيت آميز مذاكرات دور دوحه را با مشكل روبه رو كند. سازمان تجارت جهاني مي كوشد در مورد مذاكرات تجارت جهاني كه به نام پايتخت قطر نام گذاري شده است، به اجماع برسد. اين مذاكرات از سال ۲۰۰۱ از دوحه آغاز شد. وزراي تجارت كشورهاي جهان ماه دسامبر در هنگ كنگ تشكيل جلسه مي دهند تا آخرين تلاش را براي به نتيجه رساندن مذاكرات دور دوحه انجام دهند.
پيش نويس معاهده تنوع فرهنگي به رغم مخالفت شديد آمريكا تدريجاً حمايت كشورها را كسب كرد، از جمله كشورهايي كه در مراحل اوليه مباحثات از آمريكا طرفداري مي كردند، كشورهايي مانند ژاپن، هند، برزيل و مكزيك كه صادرات زيادي در زمينه فيلم، موسيقي، برنامه هاي راديويي و تلويزيوني، كتاب و ساير كالاهاي فرهنگي دارند، بر محور اصلي معاهده صحه گذاشتند. اين مفهوم عبارت است از آن كه اين كالاهاي متنوع كه در سراسر جهان توليد مي شود، صرفاً كالاهاي تجاري نيست، بلكه جلوه هاي هويت هاي فرهنگي، بي همتا و غني است.
اين كشورها معتقد بودند به همين علت، كالاهاي فرهنگي بايد حفظ و حتي به طور مالي توسط كشورها از آن حمايت شود. نخستين بند پيمان بر حق مسلم كشورها براي تبيين سياست هاي فرهنگي به منظور حفظ و اشاعه تنوع جلوه هاي فرهنگي و ايجاد شرايط شكوفايي كشورها و تعامل آزاد به نوعي كه براي هر دو طرف سودمند باشد، تأكيد شده است. اين معاهده ضمانت كرده است كه تمام اقدامات اجرا شده با هدف حفظ و اشاعه تنوع جلوه هاي فرهنگي رعايت حقوق بشر و آزادي هاي اساسي را مختل نخواهد كرد، آزادي هايي از قبيل آزادي بيان، اطلاع رساني و ارتباطات و نيز توانايي افراد براي انتخاب.
اصل آزادي و تعادل معاهده تصريح مي كند وقتي كشورها اقداماتي را براي كمك به تنوع فرهنگي اتخاذ كنند، بايد به نحو مقتضي امكان پذيرش ساير فرهنگ هاي جهان مهيا شود. بسياري از كارشناسان خاطر نشان مي كنند اين معاهده اولين گام در مبارزه اي طولاني براي تضمين بقاي ميراث فرهنگي جهان است. ديويد كسلر مشاور فرهنگي ليونل ژوسپن - نخست وزير سابق فرانسه- اين معاهده را پيشرفتي قابل توجه در راه تقويت ارزش كالاهاي فرهنگي در برابر مقررات بين المللي توصيف كرد. وي گفت: «اما اين معاهده در مورد مشكل آتي يعني چگونگي استفاده از اين ابزار قانوني در مذاكرات سازمان تجارت جهاني اظهار نظر نمي كند. سئوال اين است كه آيا اين معاهده استثنايي در قالب سازمان تجارت جهاني است يا خواهند گفت اين معاهده در يونسكو تصويب شده و ربطي به آنان ندارد. اين سئوال محور مسايل آينده است.»
با اين حال، كسلر گوشزد كرد اين معاهده ابزاري سودمند براي كشورهايي است كه مي كوشند در برابر امضاي موافقتنامه هاي تجاري دوجانبه مقاومت كنند. فردا مقامات كشورها در سراسر جهان مي توانند بگويند اين معاهده قانوني است كه حق را براي حفظ فرهنگ ما به رسميت مي شناسد و به ما اجازه مي دهد كه بگوييم با كالاهاي فرهنگي نمي توان مانند ساير بخش هاي تجاري برخورد كرد. در صورتي كه ۳۰ كشور آن را تصويب كنند، معاهده از ارزش حقوقي معادل ساير قوانين بين المللي برخوردار خواهد شد. محمد لطفي مريني استاد تجارت بين المللي در دانشگاه لاوال در كانادا گفت: اين معاهده چنانچه به درستي مورد استفاده قرار بگيرد، مي تواند قدرت موافقتنامه عمومي خدمات را در سازمان تجارت جهاني تضعيف كند. اما وي يادآوري كرد اين امر شامل حقوق و تعهداتي نمي شود كه از رهگذر موافقتنامه تجاري چند جانبه يا دو جانبه مانند نفتا (كه آمريكا در آن نقش محوري دارد) بر كشورها مترتب مي شود. به علاوه وي هشدار داد اين معاهده عيوب اساسي ديگري نيز دارد، مثلاً سازوكار اختلافات آن هيچ جايگاه قضايي واقعي ندارد و بندي كه در دقايق آخر دولت هند اضافه كرد، اجازه مي دهد كشورهايي تصويب نكنند، اعتبار معاهده را ناديده بگيرند. به عبارت ديگر به رغم وجود معاهده حفظ تنوع فرهنگي، ساختار حقوقي سازمان تجارت جهاني تنها چهارچوب معتبر براي حل و فصل اختلافات در مورد مسايل تجاري كالاهاي فرهنگي است.
مترجم: رضا محتشم

گزارش لحظه به لحظه از سرگذشت اولين كتاب اسلام
محمد باقر انصاري، انتشارات دليل ما، چاپ اول تابستان ،۱۳۸۴ ۲۰۰۰ نسخه، ۳۵۰ تومان.
كتاب حاضر جمع بندي و تدوين يك صورت كامل از ماجراي تأليف اولين كتاب اسلام، كتاب سليم بن قيس هلالي، در پنج مرحله است كه با مراجعه به كليه منابع موجود با تمام جزئيات در قالب داستاني و با نثري روان منتشر شده است.
مشكل از كجا آغاز شد؟
(تأثير غرب و واكنش خاورميانه)
برنارد لوئيس، ترجمه شهريار خواجيان، نشر اختران، چاپ اول ،۱۳۸۴ ۲۰۰۰ نسخه۲۵۰۰، تومان.
در طول قرن بيستم، بر خاورميانه و قطعاً همه سرزمين هاي اسلامي كاملاً معلوم شد كه براي آنها وضع ناخوشايندي پيش آمده است و جهان اسلام در مقايسه با رقيب هزار ساله خود (مسيحيت) فقير، ضعيف و واپس مانده است. در طول سده هاي نوزدهم و بيستم، برتري و سلطه غرب برهمه آشكار شد و مسلمانان شاهد سلطه غرب بر همه جنبه هاي زندگي عمومي و خصوصي خود بودند. اكنون سؤال اين است كه مشكل از كجا آغاز شد؟ كتاب حاضر با طرح اين سؤال در هفت فصل به بررسي عوامل ايجاد كننده و تأثير غرب بر جهان اسلام و خاورميانه پرداخته است.
جدال دو توحش
(۱۱ سپتامبر و ايجاد بي نظمي نوين جهاني)
ژيلبر آشكار، ترجمه حسن مرتضوي، نشر اختران، چاپ اول ۱۳۸۴ ، ۲۰۰۰ نسخه۱۸۰۰، تومان.
جنگ خليج فارس در سال ۱۹۹۱ «جنگ سي ان ان» نام گرفت. اما حمله ۱۱ سپتامبر بدون شك نشانه نقطه اوج جديدي در جهاني شدن رسانه اي بود. كتاب حاضر در سه فصل به بررسي زمينه ها و عوامل اين واقعه پرداخته است. از ديگر آثار اين نويسنده مي توان به كتاب هاي جنگ سرد جديد. جهان پس از كوزوو، ماركسيسم ارنست مندل، هژموني آمريكا و راه سوم اجتماعي و ليبرالي ناپيدا اشاره كرد.
ادبيات داستاني ۹۳
نود و سومين شماره از ماهنامه تخصصي ادبيات داستاني ويژه شهريور ۸۴ ، با آثاري از «محمود گودرزي» ، «كامران پارسي نژاد» ، «حسين فتاحي» ، «ابراهيم  زاده گرجي» و... توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد. اين شماره از ادبيات داستاني با عناوين اصلي«پيام كافكا» و «جوجه اي كه پوسته تخم شكست» منتشر شده است.
ماهنامه ادبيات داستاني به صاحب امتيازي حوزه هنري، مدير مسئولي دكتر حسن بنيانيان و سردبيري محمدرضا سرشار و احمد شاكري هم اكنون در پيشخوان روزنامه فروشي هاست.
عصر تبليغات و بازاريابي
شماره جديد ماهنامه عصر تبليغات و بازاريابي منتشر شد. سرمقاله اين شماره به ضرورت جذب بودجه هاي تبليغات خارجي كه در هر كشوري به عنوان صادرات خدمات محسوب مي شود، اشاره شده و در ادامه نويسنده تاكيد كرده است از آنجايي كه بيشترين سهم مخاطبان داخلي در انحصار رسانه هاي دولتي است ضرورت تشكيل واحدهايي به منظور توسعه صادرات خدمات در اين رسانه ها اجتناب ناپذير است. زيرا ارزش درآمد پخش يك ثانيه تبليغات كالا و يا خدمات خارجي در طبقه ممتاز تلويزيون ايران معادل بيش از ۶ بشكه نفت است.

در دوران خدمت در سازمان هاي دولتي با افراد متعددي همكار بوده ام. با هم دور يك ميز و در يك اتاق، اشتراك مساعي و اشتراك فكري داشته ايم و از نظريات يكديگر به طور پيوسته استفاده كرده ايم. ولي به محض اين كه يكي از ما به مسئوليت يا مديريتي مي رسيد، طبق يك قانون نانوشته، همه موظف شده ايم از فرداي آن روز همه كارها را با مشورت ايشان انجام داده و طبق نظر او عمل كنيم. انگار كه ايشان يك شبه صاحب جواهر شده اند و يا اين كه در همه علوم مديريتي استادي را از آن خود كرده اند. غافل از آن كه تنها به واسطه مسئوليتي كه به ايشان واگذار شده، اندكي بر اختيار و مسئوليت ايشان افزوده شده است، نه دانش و عقل او!
متأسفانه اين موضوع در جامعه مديريتي ما به صورت يك باور كاذب درآمده است و اغلب نيز عادت گونه پذيرفته ايم كه مسئول يا مديري جديد (كه تا ديروز با مشاركت فكري ديگران كار مي كرد و از نظريات آنان بهره مي گرفت) از امروز صاحب انديشه و عقل برتر است. البته بديهي است كه كسب نظر از ايشان و توجه به دستورات وي، در چارچوب مقررات و مقتضيات اداري و اختياراتي كه به او تفويض شده است، لازم است. ليكن اين نكته كه او از امروز همه چيز را مي داند و همه بايد طبق تفكر و نظر ايشان كارها را پيش ببرند، خطر بزرگي است كه اكنون متوجه بسياري از سازمان ها شده است. البته كمابيش سازمان هاي علمي و پژوهشي كمتر از اين ناحيه خسارت مي بينند، اما سازمان هاي اداري و خدماتي كاملاً متأثر از اين بدفهمي بوده و خسارت زيادي را متحمل مي شوند.
راستي علت چيست؟ چرا فردي كه تا ديروز با ما همفكري و همدلي و همكاري داشته  است، از امروز كه رئيس شده  است همگان مي بايستي طبق نظر او كار كنند و حتي بينديشند؟
اي كاش فردي پيدا مي شد و به او مي گفت: شما همان همكار ديروزي ما هستيد كه دائم با همفكري و مشاركت هم كار مي كرديم. حال شما را چه شده است كه يك شبه صاحب همه كمالات و فضايل شده ايد و همه بايد از شما بياموزند و شما هر روز در جلسات و تريبون هاي مختلف همه را موعظه كنيد كه همگان بايد مثل شما بينديشند و بنابه نظر شما عمل كنند؟!
احتياط كنيد تا دچار اقتدارگرايي و جمود فكري نشويد، چون به  تدريج استبداد انديشه، شما و سازمانتان را از پاي در خواهد آورد.
يادتان نرود شما مدير برگزيده يا نماينده منتخب همكاران خود هستيد، نه عقل برتر و برگزيده!