ساختارشكني در فوتبال ايراني
مسعود حسيني
هنگامي كه در اوايل دهه ۷۰ تيم سايپا با تعدادي بازيكن تنومند از لحاظ فيزيكي و با مربيگري دكتر بيژن ذوالفقار نسب قهرمان ليگ فوتبال ايران شد همگان اين تيم را به ارائه ضد فوتبال متهم مي كردند آنهم در شرايطي كه از سالها قبل تيم هاي پل گراهام در انگليس(آرسنال و سپس ليدز) دقيقاً مانند سايپا بازي مي كردند. بارزترين مشخصه اين تيم ها استفاده از بازيكنان بلندقامت با قدرت بدني بسيار بالا، تجمع در مقابل محوطه جريمه خودي، بازي تخريبي و در نهايت ضربه زدن به حريف در ضد حملات و يا از روي ضربات شروع مجدد بود. به دليل همين ذهنيت هنگامي كه سايپا اين فصل را با ذوالفقارنسب آغاز كرد باز هم انتظار بازي هاي تدافعي از اين تيم مي رفت اما در ۱۰ هفته نخست ليگ پنجم اين مربي سنت شكني كرده و شيوه مربيگري خود را به كلي تغيير داده است. البته خود وي معتقد است كه نحوه بازي تيمش را با توجه به بازيكناني كه در اختيار دارد انتخاب مي كند و از گذشته نيز يك مربي حامي بازي تدافعي نبوده است. به هر حال حرف هاي مربي تيمي كه بر خلاف پيش بيني ها فوتبال زيبا ارائه مي كند و در رده هاي بالاي جدول قرار دارد قطعاً جالب خواهد بود.
رقابت هاي ليگ امسال با چهار دوره گذشته آن تفاوت هاي عمده اي دارد. در اين فصل از رقابت ها، تعداد تيم هايي كه داعيه قهرماني دارند و يا در يك سوم نخست فصل جديد شگفتي ساز شده اند كم نيست. يكي از اين تيم هاي شگفتي ساز فصل تا اينجاي كار سايپا مي باشد. شگفتي نه از اين جهت كه در حال حاضر در رده بالاي جدول حضور دارد،بلكه از اين جهت كه در اين چند هفته، به يك باره سبك بازي خود را دگرگون ساخته و آن تيمي نيست كه در ابتداي فصل شاهدش بوديم.نارنجي پوشان سايپا در بازي مقابل پرسپوليس كه در هفته دوم رقابت هاي ليگ برتر انجام شد، يك بازي كاملاً فرسايشي و تخريبي را در دستور كار داشتند تا آنجا كه علي پروين سرمربي پرسپوليس پس از پايان آن بازي مقابل دوربين هاي تلويزيوني گفت: «من واقعاً براي تيم سايپا متأسفم. هر يازده بازيكن اين تيم رفتند داخل دروازه خوابيدند و ...»
به هر حال بيژن ذوالفقارنسب كه در زمان بازيگري خود به يك مدافع مستحكم شهره بود، طي اين سالها هرگز تلاشي جدي از خود نشان نداده بود تا در عرصه مربيگري، به عنوان يك مربي تهاجمي شناخته شود. به همين دليل همواره با نگاهي توأم با نوعي تمايل به بازي دفاعي، تيم هاي خود را راهي ميدان مي كرد.
دگرديسي سايپا
اما به يكباره سايپا در بازي با برق شيراز ۶ گل وارد دروازه اين تيم كرد. زدن ۶ گل براي تيمي كه بازي دفاعي اصلي ترين شاخصه آن است، براي كمتر كسي قابل باور بود. از اين پس دكتر در پاسخ به كساني كه تيم او را دفاعي خطاب مي كردند، موضع مي گرفت و به بحث مي پرداخت. او قبل از بازي با استقلال گفت: در اين بازي خواهيد ديد چه تيمي در لاك دفاعي فرومي رود. ما براي پيروزي به ميدان مي رويم و تيمي كه دفاع مي كند، اساساً محكوم به باخت است.سايپا پيش از اين با استقلال بازي كرده و حتي اين تيم را شكست داده بود، اما چه كسي فكر مي كرد اين تيم بتواند يكي از تهاجمي ترين و آماده ترين تيم هاي ليگ را به لاك دفاعي فرو ببرد؟
ذوالفقارنسب پس از بازي در حالي كه تلاش مي كرد تا كلامش رنگ و بوي فاتحان را نداشته باشد، گفت: «ما ميانه زمين را از استقلال گرفتيم و استحقاق برتري بر اين تيم را داشتيم. چنانچه بازيكنان ما در ضربات پاياني اندكي دقت به خرج مي دادند، سايپا پيروز ميدان مي شد. در واقع بازي هجومي سايپا برابر استقلال باعث شد تا از آن پس منتقدان ازدكتر بيژن ذوالفقارنسب تجليل كنند و حتي او را يك مربي صاحب سبك و تهاجمي معرفي كنند. فرداي روز بازي با استقلال، اين مربي ميهمان فدراسيون دو و ميداني به مناسبت تقدير از مدال آوران اين رشته ورزشي در آكادمي ملي المپيك بود. در آن ميهماني مجري برنامه از ذوالفقارنسب تقدير كرد و از حاضرين خواست به تشويق دكتر به خاطر بازي خوبش مقابل استقلال، بپردازند.
با اين حال دكتر ذوالفقارنسب در گفت وگو با مطبوعات، سايپا را تيمي معرفي مي كند كه قصد قهرماني ندارد. او درست يك روز پس از پيروزي ۴ بر يك مقابل ملوان در بندر انزلي اين موضوع را مطرح مي كند. در حالي كه چهار حريف قبلي ملوان، حتي يك امتياز هم در انزلي نگرفته بودند، سايپا توانست در يك نيمه طوفان به پا كند و انزلي چي ها را به سرنوشت تيمي همچون برق شيراز دچار كند.دكتر پشت خط تلفن مي گفت:بازي در انزلي همواره براي تيم ها مشكل ساز است و كمتر تيمي مي تواند در بازي مقابل اين تيم با دستي پر به خانه بازگردد. ملوان هواداران پرشوري دارد و حتي آنان، ورزشگاه شهرشان را به نيوكمپ تشبيه مي كنند. به همين دليل در اينجا جو ورزشگاه به شدت عليه تيم ميهمان است.به هر حال بايد باور كرد، تيم سايپا اين روزها يكي از شگفتي سازان فوتبال ليگ برتر به شمار مي آيد، همان تيمي كه در سالهاي ۷۲ و ۷۳ ، به عنوان قطب سوم فوتبال ايران، دو بار متوالي قهرماني را از چنگ پرسپوليس و استقلال در آورد. سايپا با همان مربي، دوباره پس از گذشت يك دهه، ناقوس قطب شكني را به صدا در آورده است. اگر آن روز جلال بشرزاد، مجيد صالح، سيدعلي افتخاري، رامين محتشمي و ... در اين تيم حضور داشتند و سايپا را قهرمان كردند، در اين روز تعدادي جوان، مي خواهند اين كار را تكرار بكنند. هر چند كه ذوالفقارنسب اين موضوع را نمي پذيرد و مي گويد: «ما قصد داريم ميانه هاي جدول را از آن خود كنيم. اگر بگويم سايپا امسال قهرمان مي شود غلو كرده ام. تيم ما ابزار و شرايط لازم براي قهرماني در رقابت هاي امسال را در اختيار ندارد. ما با همين شرايط پيش مي رويم تا پس از خودباوري لازم، سال آينده به عنوان قهرماني در رقابت هاي ليگ دست پيدا كنيم.» در حالي كه پرسپوليس و استقلال در بهترين شرايط، همواره از مسائل حاشيه اي رنج مي برند، سايپا از اين بابت مشكلي ندارد. سايپايي ها نسبت به سال گذشته كه انواع و اقسام برچسب هاي عجيب و غريبي به اين تيم نسبت داده شده، در وضعيت بهتري قرار دارند، پنداري آرامش ذوالفقارنسب به تيم تحت رهبري اش سرايت كرده است و سايپا اين روزها فقط به تمرينات منظم فكر مي كند.
دكتر مي گويد: بچه هاي ما شخصيت پيدا كرده اند و تمام اسلوب هاي رايج فوتبال را رعايت مي كنند. ما تمرينات منظمي را پشت سر مي گذاريم و ارزيابي حريفان يكي از اصلي ترين برنامه هاي ماست كه فكر مي كنم در اين خصوص موفقيت آميز عمل كنيم.
|