عميد نمازي خواه
تا آنجا كه درك و بينش بشربه او اجازه  مي دهد، خلقت جهان از پديده اي فيزيكي كه ميلياردها سال پيش اتفاق افتاده است، شروع مي شود؛ پديده اي كوچك و بسيار داغ. ستاره شناسان آن پديده را انفجار بزرگ (بيگ بنگ) مي نامند، چون در آغاز بيشتر شبيه يك انفجار دانسته مي شد.
آنچه كه از اين پديده در دست است حاصل تلفيق دانسته هاي انسان از فيزيك ذرات و مدل هاي رياضي بيان كننده نحوه پيدايش و رفتار آنها در ميلياردها سال پيش است و اگر روزي در آينده اين نظريات كاملا رد شوند، نبايد انسان عصر معاصر را مقصر دانست، چون فعلا دانش ما بيشتر از اين نمي تواند در مورد پيدايش كيهان بحث كند. در اين زمينه نظريه نسبيت عام اينشتين مهمترين دستاويز بشر براي توجيه نظريات امروزي ست. اين نظريه بخوبي ماهيت و چگونگي رشد كمي جهان را توسط مدل هاي رياضي توجيه مي كند. علاوه بر آن نظريات دانشمندان در مورد ماده و چگالش تشعشعات ابتداي پيدايش كيهان با مطالعه تشعشعات نوري باستاني كه در طول شب از گذشته هاي بسيار دورتر مي رسند، وجهه علمي و مستندي  به خود مي گيرند. با اين حال، اينها همه نظرياتي هستند كه از سوي انسان مبتلا به نقص نسبي دانش ارائه مي شود و هيچ گاه مطلقا درست يا مطلقا غلط نيستند.
در اين نوشته سعي خواهد شد انفجار بزرگ و به طور كلي سير روند پيدايش كيهان در بازه هاي زماني گوناگون (از آغاز تاكنون) به صورت اجمالي مورد بحث واقع شوند تا تصويري كلي از نظريات دانشمندان در مورد پيدايش كيهان ارائه شود.
۱ زمان: بازه پلانك، 43 - 10 ثانيه پس از انفجار
در اين بازه زمان از تكامل جهان، اگر نظريه String درست باشد، نمي توان چيز زيادي از دما و شكل هندسي زمان گفت. از رابطه دوگانگي نظريه مي دانيم كه هندسه زمان فضايي اساسي و بنيادي  نيست، اما با بررسي بازه هاي زماني بزرگتر مي توان براي آن ماهيت و رفتار مشخصي قائل شد. به طور كلي مي توان گفت: فيزيك در بازه زماني پلانك غيرقابل فهم و تعريف است.
كيهان شناسان عقيده دارند پس از بازه پلانك، بازه Inflation (برآمدن) قرار دارد. دوره برآمدگي زمين قابل فهم تر و منطقي تر از دوره پلانك به نظر مي رسد، اما با اين حال فيزيك نظري هر دو اين بازه هاي زماني در روند پيدايش كيهان را ادوار برآمدگي و بزرگ شدن جهان مي داند. با توجه به اين موضوع بازه هاي زماني پلانك و Inflation پررمز و رازترين دوره هاي تاريخ پيدايش جهان به شمار مي روند.
۲ زمان: بين 12 10 و 10 10 ثانيه پس از انفجار
اين بازه زماني جايي ست كه بيگ بنگ رسما شروع مي شود. پس از پايان دوره Inflation جهان در حالت كوچك و داغ كوانتومي رها شد. در اين بازه انرژي خلاء ميدان هاي كوانتومي به حالت سوپ  جوشاني از فوتون ها، گلون ها و ديگر ذرات عنصري جهان تبديل شد. در نظريه نسبيت عام اينشتين، رشد پيدايش جهان با تبديل انرژي چگالش به ماده و تشعشعات توجيه پذير است. در اولين مرحله از وقوع بيگ بنگ قسمت تشعشي انرژي چگالش بقدري از قسمت مادي آن بزرگتر است كه مي توان از وجود ماده لااقل براي زمان كوتاهي چشم پوشي كرد.
۳ زمان: 11 10 ثانيه پس از انفجار
در اين مرحله از بيگ بنگ جهان در حال انبساط كوچك ما پر است از جفت ذرات ماده و ضدماده كه توسط تشعشعات پديد آمده اند و هر دو آنها بلافاصله پس از تشكيل دوباره نابود شده و به تشعشعات تبديل مي شوند.
در حال حاضر و با مشاهده ذراتي كه در اين بازه قرار دارند، مي دانيم كه هر ذره شناخته شده  ضدماده اي با بار مخالف و اسپين (چرخش الكترون ها به دور هسته) همسان دارد. ذراتي كه بار آنها صفر است ضد ماده خود به شمار مي روند. مثلا ضد ماده ذره كوارك (نوعي از ذرات عنصري) ضد كوارك ناميده مي شود. در آغاز وقوع بيگ بنگ، جهان بقدري داغ بود كه كوارك ها و آنتي كوارك ها در مقياس بسيار بزرگي از تشعشعات توليد و دوباره تبديل به آنها مي شدند؛ به گونه اي كه در هر لحظه تعداد معيني كوارك و آنتي كوارك در جهان وجود داشت، اما با ادامه روند انبساط جهان، جهان سردتر شد و تشعشعات كمتر مي توانستند جفت ذرات كوارك و
آنتي كوارك توليد كنند. با يخ زدن كوارك ها و آنتي كوارك ها در خارج از زمينه تشعشع، ميزان بيشتري از كوارك ها نسبت به آنتي كوارك ها باقي ماند. ما از آنجا به اين اتفاق پي مي بريم كه امروزه كوارك هاي بيشتري در جهان مشاهده مي كنيم تا آنتي كوارك .
همه پروتون ها و نوترون ها در تمامي عناصر جهان از كوارك ها ساخته شده اند نه آنتي كوارك ها و به وضوح مشاهده مي شود كه كوارك ها بسيار بيشتر از آنتي كوارك ها هستند. اين فزوني چشمگير كوارك ها به وسيله مدل استاندارد فيزيك ذرات توجيه نمي شود؛ به همين خاطر فزوني كوارك ها نسبت به آنتي كوارك ها مسئله اي ست كه در مطالعه پيدايش جهان، ايرادات اساسي به فيزيك ذرات وارد كرده و انتظار مي رود تا وقتي كه انسان نتواند عملا رفتار ذرات را در يك شتاب دهنده (همانند شتاب دهنده سرن در سوئيس كه فعلا در مراحل اوليه ساخت به سر مي برد) بررسي كند، اين ايرادات اساسي بدون جواب باقي بمانند.
۴ - زمان: 10-10 ثانيه پس از انفجار
در اين مرحله از انبساط و سرد شدن جهان، ميانگين انرژي ذرات به انرژي هسته اي ضعيف تبديل مي شود و اتفاق دراماتيكي براي ذراتي كه انرژي ضعيف هسته اي را انتقال مي دهند، مي افتد.
ما در فيزيك ذرات عناصر، ياد گرفته ايم كه بوزون هايي كه انرژي ضعيف هسته اي را حمل مي كنند (همانند شكافت هسته اي)، بسيار سنگين هستند و حجم بسيار زياد خود را در پروسه اي به نام شكست متقارن اسپونتانوس به دست مي آورند. اين پروسه در مقياس هاي معيني از انرژي اتفاق مي افتد؛ در انرژي نيروي هسته اي ضعيف. بالاتر از اين ميزان انرژي، بوزون ها بدون حجم هستند مثل فوتون هايي كه نيروي الكترومغناطيسي را بين پروتون ها و الكترون ها منتقل مي كنند و گلون هايي كه نيروي هسته اي قوي بين كوارك ها جابه جا مي كنند. پايين تر از اين ميزان انرژي، بوزون هاي ضعيف، بزرگ و سنگين هستند و به همين خاطر نيروي هسته اي ضعيف فقط در مقياس هاي بسيار كوچك، در حدود 16-10 سانتي متر يعني در حدود يك هزارم اندازه يك هسته عمل مي كند.
به همين خاطر، كهكشان شناسان معتقدند هنگامي كه جهان بسيار داغ بود، ميانگين انرژي تشعشعي آن بالاتر از انرژي نيروي ضعيف هسته اي بود، بوزون هاي هسته اي ضعيف بدون حجم بودند و نيروي هسته اي ضعيف، برد معيني همانند فوتون ها و گلون ها داشت، اما به محض اينكه جهان بزرگتر و سردتر شد، سطح انرژي به جايي رسيد كه شكست متقارن اسپونتانوس اتفاق افتاد و بوزون هاي هسته اي ضعيف، حجم به دست آوردند. اين مسئله آنها را آهسته كرد و ميزان انرژي آنها را محدود ساخت.
۵ - زمان: 4-10 ثانيه پس از انفجار
در اين بازه زماني، جهان به حدي از انبساط و سرد شدن رسيده كه مي دانيم اتفاقات اجتناب ناپذيري براي كوارك ها و گلون هايي كه با سرعت بسيار بالا در حال حركت هستند،مي افتد. در اين مرحله كه تغيير اساسي و گسترده اي در جهان اتفاق مي افتد، همه آنها با يكديگر تركيب شده و در اثر اين محدوديت، مزون  ها همانند مزون pi و باريون ها همانند پروتون و نوترون پديد مي آيند. پيش از اين پروتون ها و نوترون ها و مزون  ها وجود نداشتند و به جاي آنها سوپ داغي از كوارك ها و گلون ها در جهان وجود داشت.
در مورد تعداد كوارك ها و گلون ها بايد صادقانه گفت فيزيك ذرات فقط آنهايي را كه در مزون  ها و باريون ها به دام افتاده اند، اندازه گيري كرده است. هيچ كس تا به حال كوارك يا گلوني را كه براي خود آزادانه حركت مي كند، اندازه گيري نكرده است. در تئوري كوارك ها و گلون ها كه كروموديناميك كوانتوم (QCD) گفته مي شود،  نظريه اي وجود دارد كه مي گويد در دماهاي بسيار بالا مرحله تغييري وجود دارد كه كوارك ها و گلون ها مي توانند در آن از مزون  ها و باريون ها جدا شده و به صورت آزادانه براي خود درجهان سير كنند.
جزئيات اين مرحله تغيير حتي به صورت تئوري هم بخوبي قابل فهم نيستند، اما فيزيكدانان بر وجود آن اصرار دارند و با توجه به موفقيت نظريه هاي پيشين فيزيكدانان ذرات در پيش بيني نظرياتي كه بعدها به اثبات رسيد، پذيرش اين نظريه كه جهان روزي به قدري سرد شد كه كوارك ها و گلون ها ديگر نمي توانستند آزادانه حركت كنند و براي اولين بار باريون ها و مزون  ها را (كه جهاني را كه امروز مي بينيم از آنها توليد شده است) تشكيل دادند، چندان غيرمنطقي نيست.
۶ - زمان: 100 ثانيه پس از انفجار
در اين مرحله از انبساط و سرد شدن جهان، ميانگين دما به اندازه كافي پايين است تا نوترون ها و پروتون ها با هم تركيب شوند و هسته عناصر سبك تر همانند هيدروژن، هليوم و ليتيوم را تشكيل دهند. فيزيكدانان، اين مرحله از پيدايش جهان را تركيب هسته اي (nucleosynthesis) مي دانند و عقيده دارند اين اتفاق بايد پيش از ايجاد ساختارهايي كه امروزه مي بينيم همانند اتم ها و مولكول ها مي افتاده است. نوترون ها و پروتون ها فقط در فاصله هاي بسيار كم، حدود 13-10 سانتي متر (مقياس بين پيكو و فمتو) همديگر را جذب مي كنند. نيروي هسته اي قوي كه آنها را نزديك به هم نگه مي دارد محدود است و با افزايش فاصله، خودبه خود از بين مي رود. بنابراين براي تشكيل هسته، نوترون ها و پروتون ها بايد مدت زماني را در فاصله بسيار نزديكي به هم بگذرانند. اين اتفاق در دماهاي بالا امكانپذير نيست، چون در اين حالت نوترون ها و پروتون ها بسيار سريع حركت مي كنند و مدت زماني كه در كنار يكديگر قرار مي گيرند براي تشكيل هسته كافي نيست. اولين هسته هايي كه در جهان توليد شدند همانطور كه گفته شد، هسته هاي هليوم و ليتيوم و هيدروژن بودند. تشكيل هسته در جهان، اولين گام براي تشكيل ساختارهاي پيچيده تر بعدي نظير اتم ها و بعدها ستاره ها وكهكشان ها به شمار مي رود.
7 - زمان:10 هزار سال پس از انفجار
در اين بازه زماني هم همانند گذشته، جهان به صورت مداوم در حال سرد شدن و بزرگ شدن است، اما در حالي كه اين اتفاق مي افتد، مواد بيشتر و بيشتري با انرژي تشعشعي بالا ساخته مي شوند. در اين بازه زماني بالاخره انرژي چگالي در ماده- بيشتر در هسته هاي تازه تشكيل شده- بزرگتر از انرژي چگالي در تشعشعات ، در ذرات بدون حجم و نزديك بدون حجم و بخصوص فوتون ها مي شود. اين بدان معناست كه در نظريه نسبيت عام كه انبساط عالم هستي را توضيح مي دهد، عددي كه نمايشگر انرژي چگالي ماده است بسيار بزرگتر از عددي مي شود كه نمايشگر انرژي چگالي تشعشعات است و ما مي توانيم در اين نظريه تعششعات را فراموش كرده و فقط روي اتفاقاتي كه براي ماده مي افتد تمركز كنيم. درا ين لحظه است كه ديگر ماده روايتگر تاريخ پيدايش جهان مي شود و نه تشعشعات.
در پايان اين فرآيند، فوتون ها بيشتر با هم نزديك مي شوند تا به ماده. درنتيجه تبادل انرژي بين ماده و انرژي تاثير كمتري پيدا مي كند. فوتون ها گرم مي شوند و رفتار آنها شبيه به تشعشعات سياه مي شود. پس از ميلياردها سال سرد شدن دماي اين تشعشعات فقط چند درجه بالاتر از صفر مطلق يا كلوين(15/273 درجه سانتي گراد) خواهد بود. اما ما مي توانيم اين ميزان را اندازه بگيريم و بگوييم دماي اين تشعشعات پس زمينه اي هستي چگونه با حركت در جهات مختلف هستي تغيير خواهند كرد. اين اندازه گيري همچنين جزئيات بسيار مهمي را از وقوع
بيگ بنگ و فيزيك ذرات براي ما روشن خواهد كرد.
-8 زمان:500 هزار سال پس از انفجار
در اين  بازه زماني مقادير بسيار زيادي پروتون و الكترون و هسته هاي سبك در جهان وجود دارد. اما با اين حال جهان براي اينكه الكترون ها براي مدت زمان زيادي توسط هسته ها جذب شوند و اتم تشكيل شود، بسيار داغ و چگال بوده است.
در اين زمان است كه جهان تا حدي سرد مي شود و ميانگين سرعت الكترون ها به حدي مي رسد كه توسط پروتون ها جذب مي شود و اتم ها پا به عرصه هستي مي گذارند. از آنجا كه در اين زمان تنها هسته هاي موجود در دنيا هسته هاي هيدروژن، هليوم و ليتيوم هستند اولين اتم هايي هم كه در هستي توليد مي شوند هيدروژن، هليوم و ليتيوم هستند.
عناصر سنگين تر كه مي دانيم براي زندگي لازم و ضروري  هستند مثل كربن به روش هاي جالب تري، بعدها توليد شدند.
۹ - زمان: يك ميلياردسال پس از انفجار
حالا كه تشعشعات، سرد و از زمان جدا شده اند و تقريبا همه الكترون ها جذب هسته هاي موجود در عالم شده اند و عالم سرشار از اتم هاي هيدروژن، هليوم و ليتيوم است، نيروهاي گرانشي نقش بسيار مهمي پيدا مي كنند.
تغييرات جزئي چگالي ميدان هاي گرانشي ماده شروع مي شود. گاز هيدروژن به هم فشرده مي شود و طي شكافت هسته اي، اولين ستاره هاي جهان پديد مي آيند.
۱۰ - زمان:2 تا۱۳ميليارد سال پس از انفجار
هنگامي كه ستاره ها پديد آمدند و حدود كهكشاني  تعريف شدند، هيدروژن به همراه هليوم و ليتيوم تنها عناصر هستي به شمار مي رفتند. عناصر سنگين تر از دل ستارگان پديد آمدند. ستاره ها هيدروژن مصرف كردند و طي فرآيند گداخت هسته اي، باعث پديدآمدن عناصر سنگين تر شدند. اما اين عناصر چگونه از دل ستارگان در كهكشان ها رها شدند؟ بايد گفت اين عناصر براحتي قادر به خروج از ستاره ها نبودند، بلكه با پايان عمر ستاره ها و تبديل شدن آنها به ستاره هاي نوتروني و سياهچاله ها، عناصر سنگين تر فرصت يافتند به فضاي لايتناهي كهكشان ها راه پيدا كنند.
فرآيند آزاد شدن عناصر سنگين تر از ليتيوم در جهان مساوي ست با زمان تشكيل و مرگ اولين ستاره هاي جهان و از آنجا كه اولين ستاره ها در 2ميليارد سال پس از بيگ بنگ پديد آمدند و اولين نسل از آنها 13ميليارد سال پس از آن از بين رفتند، در بررسي تاريخ پيدايش جهان 2 ميليارد تا 13 ميليارد سال پس از بيگ بنگ زمان پيدايش عناصر سنگين تر از ليتيوم محسوب مي شود.
۱۱ - زمان: به تقويم خود نگاه كنيد!
امروز ما اينجا هستيم. ميراث دار پروسه اي چندين ميليارد ساله و تدريجي، پروسه اي كه به بيان آن حتي به صورت گنگ و نامفهوم افتخار مي كنيم و به واسطه همين بيان مختصر و ساده، خود را برترين موجوداتي مي دانيم كه پس از بيگ بنگ در هستي وجود داشته اند.

ميلياردها سال بعد
آيا ما تنها موجودات زنده جهان هستيم؟ ما نمي دانيم احتمال وجود حيات در ديگر مناطق جهان و به دور از زمين چقدر است. مسئله اينجاست كه ما وقت كافي براي پي بردن به اين مسئله نداريم. آخرين مشاهدات از لايه هاي كهكشاني در تركيب با اندازه گيري هايي از سوپر نوواها مشخص ساخته اند كه احتمالا جهان هنوز در حال انبساط و سرد شدن است و به نظر مي رسد اين روند براي هميشه ادامه خواهد داشت.
بالاخره روزي ستاره ها تمام هيدروژن هستي را خواهند سوزاند و همه چيز سرد و آزاردهنده خواهد شد. اما اين دليل نمي شود كه تا آنموقع براي يافتن حيات در ديگر مناطق جهان نبايد تلاش كرد. چه مي دانيم، شايد موجوددات فرا زميني ما را زودتر پيدا كنند.

ولتا
ولتا در سال 1745 در كومو در نزديكي ميلان ايتاليا به دنيا آمد. دايي ولتا مسئوليت تربيت وي را كه در كالج يسوعي محلي آغاز شده بود، به عهده گرفت. سپس دايي ديگرش كه از فرقه دومينيكي و در معتقدات يسوعي با او سهيم بود، آن را به پايان رساند. ولتا تحصيلاتش را در مدرسه مذهبي بنتسي ادامه داد و در آنجا بود كه كتاب لوكرتيوس سخت بر او اثر گذارد. دايي هاي او مي خواستند كه او پيشه وكالت را كه از سوي خانواده مادرش شغل آبرومندي شناخته شده بود برگزيند اما ولتا ترجيح داد كه از آنچه او نبوغ خود مي ناميد پيروي كند و اين نبوغ او را در 18 سالگي به مطالعه درباره برق كشاند. ولتا در 29 سالگي معلم مدرسه شبانه روزي كوم شد. در همين موقع اسباب هاي مختلف الكتريكي از قبيل الكتروفور، آب سنج، الكتروسكوپ و ... را ساخت و شهرت بسياري كسب كرد و در سال 1779 با سمت استادي در دانشگاه پاوي مشغول به كار شد. ولتا در اختراع الكتروفور(دستگاه برق ساز) خود يعني شگفت انگيزترين ابزار برقي پس از بطري ليد، اين بينش را كه صمغ(رزين) برق خود را بيش از شيشه حفظ مي كند با اين واقعيت تلفيق كرد كه يك ورقه فلزي و عايق بارداري كه خوب تنظيم شده باشند، مي توانند جرقه هاي فراوان توليد كنند، بي آنكه برق را ضعيف سازند. در سال 1772 ولتا صورت مفصل و دشواري از الكتريسيته را منتشر كرد كه بيش از پيش مويد اين نظر عجيبش بود كه برق هاي ناهمنام در پيوند يك عايق باردار و يك هادي كه موقتا  به زمين وصل شده است فقط به اين منظور يكديگر را خنثي مي كنند كه در تجزيه هاي بعدي با تقويت مجدد پديد آيند.
گازسنج ولتا يكي از مهمترين كشف هاي سده 18 را محقق ساخت و آن عبارت بود از كشف تركيب آب كه لاوازيه در ميان چيزهاي ديگر با جرقه زدن اكسيژن و هيدروژن روي جيوه بدان پي برد. مطالعات بعدي ولتا در مورد هوا مربوط مي شد به عمل و تاثير گرما در گازها و بخارها. تصور كلي او از گرما دنباله نظريه هاي كرافردوكرون در باره سيالات است، با يك استثناي خاص؛ گو آنكه منابع او پديده گرماي نهان را به تركيبي شيميايي نسبت مي دادند كه موجب تغيير حالت بود. او گرما را عمده ساخت وگرماي نهان را نتيجه جهش بعدي در ظرفيت گرماي ويژه دانست. ولتا در اندازه گيري انبساط هوا به عنوان تابعي از گرما يا شايد تابعي از دمايي كه در دماسنج جيوه اي نشان داده مي شود موفق تر بود ولي مجلاتي كه مخصوص انتشار اين نتايج بودند در خارج ايتاليا كمتر خوانده مي شدند. در هر حال حق قضيه ثابت بودن ضريب انبساط هوا بنا بر راي يكپارچه كنگره بين المللي فيزيكدانان در كومو كه به پاس صدمين سال درگذشت او تشكيل شده بود، بار ديگر به ولتا برگردانده شد.
در سال 1780 موضوع بحث مجامع علمي، الكتريسيته بود. والش ثابت كرده بود كه تكان حاصل از تماس يا ماهي تورپيل از نوع تكان هاي الكتريكي ست. در سال 1773 ماهي مزبور را تشريح و عنصر مولد الكتريسيته را پيدا كرد. هنتر عنصر مشابهي در بدن يكي از انواع ماهي ها پيدا كرد. به اين ترتيب فكر اينكه حيوانات ديگر هم بايد داراي اين عضو باشند قوت گرفت. لويي گالواني استاد تشريح دانشگاه بولوني در سال 1780 اين آزمايش را روي قورباغه انجام داد به طوري كه قورباغه را به برق گير آويزان كرد. گالواني براي اطمينان كامل در هواي خوب قورباغه را به بالكن فلزي منزل خودش آويزان كرد ولي نتايج قبلي مشاهده نشد. يك شب كه حوصله اش از نگرفتن نتيجه به سر آمده بود با عصبانيت قورباغه را از محلي كه آويزان كرده بود جدا كرد و در اين موقع به موجب تصادف، در اثر تماس گاز انبري كه به وسيله آن، قورباغه را گرفته بود با بالكن، تكاني در قورباغه مشاهده مي كند و فكر مي كند كه واقعا الكتريسيته حيواني را كشف كرده است، ولي صداي مخالفي از ولتا بلند شد كه الكتريسيته اي كه در اين عمل به وجود آمده فقط در اثر تماس گازانبر و بالكن آهني ست. ولتا در واقع تجربيات گالواني را تكرار كرد و در صدد بر آمد كه ثابت كند قورباغه دخالتي در ايجاد الكتريسيته نداشته است؛ آنگاه سكه اي از نقره و قطعه اي روي به كار برد و آنها را به وسيله پارچه ابريشمي اسيددار از هم جدا كرد و بدين وسيله پيل الكتريكي تشكيل شد. اين پيل فقط جرقه توليد نمي كرد بلكه جرياني متصل كه در حال عبور بود ايجاد مي كرد. دانشمند بزرگ، روز 20 مارس 1800 ضمن نامه اي اكتشاف خود را به جامعه پادشاهي اطلاع مي دهد و از همين زمان شهرت فراواني در سراسر اروپا كسب مي كند. كشف او تاثير عميقي در مجامع علمي به وجود آورده و ناپلئون او را به پاريس دعوت مي كند و از او مي خواهد كه تجربه  اش را در مقابل آكادمي تكرار كند و بعد از اثبات آن ، او را به سمت كنت و سناتور كشور ايتاليا انتخاب مي كند. ولتا بعد از سه سال از شغل خود كناره مي گيرد و به كوم مي رود. او در سال 1827 در 82 سالگي زندگي را وداع  گفت.
هيلبرت
هيلبرت، يكي از موسسان رياضيات قرن بيستم و در بسياري جهات، به وجود آورنده مكتب صورتگرايي رياضيات است كه در رياضيات محض اين قرن نفوذ زيادي داشته است.يكي از دستاوردهاي اساسي او در صورتگرايي، مبناهاي هندسي (foundations of geometry)اوست كه برخلاف مباني آكسيوماتيكي نسبتا شهودي تر اقليدس، در بنا كردن هندسه بر مبناي آكسيو ماتيكي محض مطرح شده است.
وي يكي از رياضيدانان بزرگ جهان در نيمه اول قرن بيستم و آلماني است. در كونيگسبرگ متولدشد و در سال 1884 از دانشگاه اين شهر درجه دكتري گرفت وقريب 10 سال را به تدريس در آن دانشگاه گذراند. سپس درسال 1895 به استادي دانشگاه گوتينگن رسيد وتا آخرعمر در اين شهر زيست. كارهاي رياضي اوبسيار عميق ومتنوع است و از آن جمله مي توان تئوري پاياها، تئوري ميدان هاي جبري وتحقيق در مباني هندسه وتحقيق در مباني رياضيات ومعادلات انتگرالي وفيزيكي را ذكر كرد. او سهم عظيمي در آناليز رياضي داشت. فضاهاي برداري بي نهايت بعدي ابداعي او كه به فضاهاي هيلبرت مشهورند، راه را براي بنيانگذاري آناليز تابعي گشود.

عرب نيوز
روزنامه عرب نيوز خبر اول خود را به پذيرفته شدن عربستان به عضويت سازمان تجارت جهاني اختصاص داده است. عربستان بعد از 12 سال مذاكره، سرانجام موفق شد به عضويت اين سازمان دربيايد و در حال حاضر صد و چهل و نهمين عضو آن است. وزير تجارت عربستان در مورد عضويت اين كشور در سازمان تجارت جهاني گفته است: عضويت ما در سازمان فوق به تسهيل روابط تجاري با ساير كشورها كمك شاياني خواهد كرد و باعث افزايش صادراتمان خواهد شد .
چايناديلي
اين روزنامه انتخاب نشانه هاي خوش يمني بازي هاي المپيك 2008 پكن را به عنوان خبر اول خود برگزيده است. براي اين بازي ها، پنج نشانه مختلف در نظر گرفته شده است. المپيك پكن اولين دوره اين بازي هاست كه بيش از سه نشان دارد، اين نشان ها در مراسمي در ورزشگاه كارگران چين و درست هزار روز پيش از آغاز اين مسابقات به مردم معرفي شدند. مدير كميته اجرايي اين بازي ها مي گويد: اين نشانه ها هديه ويژه اي ست كه پكن به جهان و بازي هاي المپيك مي دهد .
ديلي استار
انفجارهاي اخير امان - پايتخت اردن- خبر اول روزنامه ديلي استار است. اين انفجارها كه چهارشنبه هفته گذشته در چند هتل اين شهر به وقوع پيوست، باعث كشته و زخمي شدن بيش از 170 نفر از ساكنان آنها شد. گروه القاعده مسئوليت اين انفجارها را پذيرفته و در سايتي اينترنتي اعلام كرده كه اين حملات انتحاري مرگبار توسط چهار عراقي و از جمله يك زن صورت گرفته است. القاعده علت اين حملات را تبديل شدن اين هتل ها به پايگاهي براي جنگ عليه اسلام عنوان كرده است.
ال موندو
اين روزنامه خبر اول خود را به تظاهرات مردم اسپانياعليه طرح جديد دولت اين كشور براي اصلاح قوانين آموزشي اختصاص داده است. اين تظاهرات به دعوت مقام هاي مذهبي اسپانيا صورت گرفته است. اسقف هاي اسپانيايي به حذف دروس مذهبي از فهرست دروس اجباري دانش آموزان اين كشور بشدت معترضند. براساس قانون اساسي اسپانيا، در اين كشور دين از سياست جداست . حزب سوسياليست اسپانيا كه از سال گذشته در اين كشور به قدرت رسيده، بتازگي به گروه هاي اسلامي اجازه داده تا دروس اسلامي را به صورت محدود در مدارس شان تدريس كنند.