شنبه ۲۸ آبان ۱۳۸۴ - - ۳۸۵۳
جهانشهر
Front Page

سرانجام ايران به كنوانسيون منع دخانيات پيوست
كشمكش بر سر دود
آرش اقبالي
005880.jpg
سنگ بنا
الحاق ايران به كنوانسيون جهاني منع و كنترل دخانيات براي نخستين بار در بهار سال 1382 مطرح شد و ايران از نخستين كشورهايي بود كه با اين طرح موافقت كرد، اما پس از تصويب ابتدايي الحاق ايران به اين كنوانسيون در مجلس ششم، شوراي نگهبان با يك بند از آن مخالفت كرده و پس از آن الحاق ايران بار ديگر در مجلس تصويب شد و براي بررسي نهايي در اختيار مجمع تشخيص مصلحت نظام قرار گرفت و سرانجام در 7 آبان ماه امسال به تصويب نهايي رسيد.
پس از ماه ها كشمكش و اختلاف نظر ، سرانجام مجمع تشخيص مصلحت نظام با الحاق ايران به كنوانسيوني موافقت كرد كه كنترل و جلوگيري از گسترش مصرف دخانيات را در جهان ساماندهي مي كند.
كنوانسيون جهاني كنترل و منع دخانيات از تمام كشورهاي عضو مي خواهد كه با به كارگيري راهكارهاي اجرايي اجازه ندهند مواد دخاني به اشكال مختلف براحتي و بدون ضابطه در اختيار عموم، بويژه جوانان قرار بگيرد. بنا به گفته مقامات مسئول در وزارت بهداشت سازمان ملل هم تاييديه الحاق رسمي ايران به كنوانسيون جهاني كنترل دخانيات را بيستم آبان ماه اعلام كرد .
ايران تنها با الحاق رسمي به اين كنوانسيون و پس از انجام تشريفات لازم، مي توانست در نشست هاي رسمي كنوانسيون جهان منع و كنترل دخانيات حق اظهارنظر و راي داشته باشد. محمدرضا مسجدي، رئيس جمعيت مبارزه با استعمال دخانيات در اين رابطه معتقد است: حضور ايران در نشست رسمي كنوانسيون، از اهميت بسياري برخوردار است چون ايران در تدوين كنوانسيون به عنوان كشوري فعال شركت كرد و زماني هم كه كنوانسيون نهايي شد ايران يكي از نخستين كشورهايي بود كه اين كنوانسيون را امضا كرد، بنابراين تاخير بيش از حد در تصويب الحاق ايران بازخورد خوبي در جهان نداشت. كنوانسيون جهاني كنترل دخانيات، بهار سال 82 به امضاي وزير وقت بهداشت و درمان كشور رسيد و سپس مجلس نيز با آن موافقت كرد، ولي در نهايت با مخالفت شوراي نگهبان روبه رو شد و همين امر
سبب شد، لايحه براي تصميم گيري نهايي به مجمع تشخيص مصلحت برود. آخرين نشست كنوانسيون جهاني منع و كنترل دخانيات امروز (19 آبان ماه جاري) در ژنو برگزار  شده و در اين اجلاس ايران هم به عنوان عضو اصلي شركت خواهد كرد. در اين نشست اعضاي كنوانسيون تقسيم بندي و كار گروه ها شكل مي يابد.
در همين رابطه علي اصغر فرشاد، دبير كميته كشوري مبارزه با استعمال دخانيات معتقد است كه پيوستن رسمي ايران به كنوانسيون جهاني كنترل دخانيات از آن حيث اهميت دارد كه به موجب آن، تعهدي بين المللي ايجاد مي شود كه تجارت محصولات دفاعي، تبليغات خريد و فروش در كشورها، تبليغات بين المللي صنعت توليد دخانيات و كشاورزي و توليد تنباكو به نحوي در كنترل درمي آيد.
به اين ترتيب، با جلوگيري از ضرر و زيان به اقتصاد كشورها، بويژه كشورها جهان سوم كه اقتصاد آنان تا حدود بسياري برپايه توليد كشاورزي، بويژه مواد دخاني مانند تنباكوست، در دراز مدت سبب كاهش مصرف دخانيات شده و صنايع توليدكننده به سمت توليد محصولات مفيد اجتماعي سوق پيدا مي كنند. الحاق ايران به كنوانسيون جهاني منع دخانيات چند ماه پيش در مجلس به تصويب رسيد، اما به دليل مغايرت يكي از بندهاي اين كنوانسيون با قانون اساسي جمهوري اسلامي، از سوي شوراي نگهبان رد شد كه با تصويب دوباره آن در مجلس براي تصويب نهايي به مجمع تشخيص مصلحت ارجاع شد. براساس اين بند
جنجال برانگيز كنوانسيون در صورت طرح دعوا و شكايت عليه يكي از توليدكنندگان مواد دخاني خارجي اين شكايت بايد در يك مرجع قضائي زيرنظر سازمان ملل رسيدگي شود و در صورتي كه براساس قانون اساسي ايران بايد طرح هر نوع دعوا با طرف خارجي در مراجع قضائي داخلي رسيدگي شود.
مقابله با قاچاق دود
جلوگيري از ورود محصولات دخاني به صورت قاچاق، شفاف سازي تجارت محصولات دخاني به گونه اي كه هر نوع از مواددخاني بايد از شناسنامه كامل برخوردار باشند از جمله مزايايي ست كه كشورهاي عضو كنوانسيون كنترل وضع دخانيات باتوجه به شرايط كشورشان از آن بهره مند مي شوند. برنامه كنترل دخانيات از سال 1999 در راس برنامه هاي سازمان جهاني بهداشت قرار گرفت، به طوري كه براساس قطعنامه 5 مجمع عمومي سازمان، ضرورت تدوين معاهده هاي بين المللي براي كنترل دخانيات تصويب شد و ايران به لحاظ اقدامات عملي موثر در زمينه كنترل دخانيات به عنوان سخنگو و هماهنگ كننده كشورهاي منطقه مديترانه شرقي و همين طور يكي از 6 كشور عضو هيات رئيسه برگزيده شد.اين در شرايطي ست كه براي رسميت يافتن عضويت ايران در اين كنوانسيون نياز به تقويت و تعميم قوانين و مقررات اين معاهده بين المللي در تمامي سطوح قانونگذاري كشور، بخوبي احساس مي شود.
به گفته خديجه محصلي – كارشناس برنامه كنترل دخانيات مركز سلامت وزارت بهداشت- با پيوستن به اين كنوانسيون ملزم پذيرش تعهداتي هستيم كه اعمال نظر صحيح در خصوص مواردي نظير محدوديت و ممنوعيت فروش محصولات دخاني در اماكن عمومي به صورت تعهد ملي و بين المللي و جلوگيري از قرار گرفتن افراد غيرسيگاري در معرض دود سيگار و مواد دخاني را رقم مي زند.
ضرورت اطلاع رساني به آحاد جامعه در مورد معايب استعمال دخانيات، فراهم شدن تعهد سياسي، اجراي اقدامات موثر و همكاري هاي بين المللي براي جلوگيري از انواع تبليغات مستقيم و غيرمستقيم در سطح جهان، همچنين انتقال تكنولوژي جلوگيري از بيماري ها و ناتواني هاي زودرس از اصول كلي كنوانسيون است.
دود 5 هزار ميليارد توماني
بر اساس آخرين آمارهاي رسمي منتشرشده، سالانه 146 ميليارد تومان بابت خريد و مصرف سيگار در ايران هزينه مي شود و دولت نيز سه برابر اين رقم يعني 4هزار و 380 ميليارد تومان را هر سال براي درمان و عوارض مواد دخاني هزينه مي كند.در مجموع سرمايه اي كه سالانه از ناحيه سيگار در كشور دود مي شود و به هوا مي رود، بالغ بر 5 هزارو 840 ميليارد تومان است.همچنين از مجموع 54 ميليارد نخ سيگار مصرفي سالانه در كشور، 30 ميليارد نخ آن توليد داخل و واردات قانوني ست و حدود 24 ميليارد نخ سيگار هم به صورت قاچاق وارد ايران مي شود.براساس تحقيقي كه چندي پيش از سوي وزارت آموزش وپرورش در بين دانش آموزان 13 تا 18 ساله سراسر كشور صورت گرفت، 3/5 درصد دانش آموزان دست كم يك بار سيگار مصرف كرده اند و 24 درصد آنان در معرض مصرف سيگار به عنوان فراگيرترين ماده دخاني قرار دارند. تمام اين مسائل در حالي اتفاق مي افتد كه هم اكنون و در هر 10 دقيقه، يك نفر در ايران به دليل مصرف دخانيات مي ميرد و پيش بيني مي شود كه در دهه هاي آينده، اين مرگ ومير به ازاي هر 5/2 دقيقه به يك نفر برسد.
بنابراين شايد اهميت عضويت رسمي ايران در كنوانسيون جهاني كنترل دخانيات، زماني دو چندان شود كه بدانيم دست كم 500 ميليون كودك در جهان در معرض دود سيگار تحميلي هستند و سيگار در هر ثانيه 6/5 نفر را در جهان به سوي مرگ بدرقه مي كند.تاكنون 86 كشور از مجموع 167 كشور جهان به كنوانسيون جهاني منع دخانيات پيوسته اند و ايران آخرين كشوري بود كه در تاريخ 7 آبان ماه جاري به اين كنوانسيون ملحق شد.
ايران تا 17 آبان ماه فرصت داشت تا الحاق خود را به كنواسيون جهاني كنترل دخانيات اعلام كند.

گزارش كوتاه
مهارت فراموش شده
سما بابايي - شايد درحال حاضر كمتر كسي تصور كند كه در زمان هايي نه چندان دور، در گوشه و كنار همين شهرهايي كه اكنون سر به فلك كشيده اند و انواع و اقسام مغازه ها و پاساژها تمام مايحتاج مورد نياز را در اختيار مشتريان قرار مي دهند، هر خانواده يك جامعه توليدي كوچك بود كه انواع و اقسام ضروريات را به اقتضا براي خود توليد مي كرد.
در آن زمان ها كه اندك حوصله اي بود و گاه و بي گاه فرصتي، زنان خانواده علاوه بر انجام كارهاي معمول خود به تهيه و دوخت و دوز لباس اعضاي خانواده در كنار كارهاي ديگر مي پرداختند و چقدر هم با سليقه.
هنري كه هم اكنون در ميان بسياري از زنان به فراموشي سپرده شده، در گذشته به عنوان يكي از ضروريات زندگي هر خانواده اي به حساب مي آمد، اما هم اكنون درصد بسيار كمي از زنان ايراني قدرت دوختن يك لباس هر چند ساده را دارند و اگر هم داشته باشند، حوصله اي براي انجام آن وجود ندارد.
هنر خياطي رشته اي ست كه در توليد ناخالص ملي هر كشور نقش مهمي داشته و مانند چيزهاي ديگر در حال تكامل است؛ به طوري كه هم اكنون كشورهايي مانند چين قسمت اعظمي از درآمد ملي خود را از اين طريق به دست مي آورند. علاوه بر آن نياز بشر و جامعه ايجاب مي كند تا تعداد كثيري از نيروهاي فعال، وقت و توان خويش را به فراگيري و گسترش اين حوزه تخصصي و تكنيكي صرف كنند.
خياطي پيوند نزديكي با مقوله لباس دارد. در فرهنگ لغت، مقابل كلمه لباس آمده كه پوشش تن ؛ يعني لباس براي پوشاندن شكل اصلي بدن و تغيير شكل آن به نحوي زيبا به كار مي رود و بنابراين هرچه خياط ماهرتر باشد، مي تواند در پوشاندن تن و نماياندن آن و محفوظ نگاه داشتن از سرما و گرما و همچنين در حفظ عفت و پرهيزگاري و وقار انسان ها كمك بيشتري كند؛ به شكلي كه امروزه بسياري بر اين اعتقادند كه لباس هر انسان نشانه شخصيت وجودي اوست، بخصوص آنكه هر انسان متناسب با سلسله ارزش ها و بينش هايي كه به آن معتقد است، لباس بر تن مي كند.
در حال حاضر بسياري از انسان ها ديگر به لباس به عنوان يك نياز اوليه نگاه نمي كنند، بلكه دلبستگي شديدي به نوع و مدل و جنس آن دارند. با اين حال شايد اكنون كمتر كسي وجود داشته باشد كه علاقه مند باشد تا خود، لباس موردعلاقه خويش را تهيه كند.
مريم كه تنها 22 سال دارد،  مدت دو سال است كه به عنوان خياط مشغول كار است، او در اين زمينه مي گويد: من هميشه به خياطي به عنوان يك هنر نگاه كرده ام و علاقه بسياري هم به آن دارم، بنابراين زماني كه تصميم به كار كردن گرفتم، اين شغل را انتخاب كردم؛ هر چند كه اكنون خياطي كردن، بخصوص در توليد ي ها به عنوان يك شغل مردانه مطرح است. با اين حال اعتقاد دارم كه اين كار علاوه بر درآمدزايي، بسيار لذتبخش است، چون مي تواني گام  به گام به خلق يك لباس دست بزني، ضمن آنكه معمولا لباس هايي كه ما مي دوزيم به عنوان لباس هاي شب و ميهماني ست و همين حس شادي بخشي را به انسان مي دهد .
وي اضافه مي كند: در عين حال اگر هم تصميم بگيرم كه ديگر به اين هنر به عنوان يك حرفه نگاه نكنم، ترجيح مي دهم همچنان تمامي مايحتاج خود و خانواده ام را از طريق دست دوز تامين كنم، زيرا علاوه بر سود اقتصادي كه اين موضوع دارد، اين حسن را دارد كه تو خودت در تامين مايحتاج و پوشاك خانواده ات نقش داشته باشي و اين، حس عاطفي اعضاي خانواده را افزايش مي دهد .
اما وقتي از دكتر فاطمه جعفر آبادي – روان شناس– مي پرسم كه چرا زنان تمايل اندكي به انجام كارهايي چون خياطي دارند، با تعجب مي گويد: زن ها هم حق انتخاب دارند و شايد تمايلي به خياطي به عنوان يك هنر يا يك شغل نداشته باشند .
وقتي از او مي خواهم درباره اين موضوع كه از لحاظ روان شناختي چگونه مي توان علت عدم تمايل زنان به كارهايي از اين دست را توجيه كرد توضيح دهد، مي گويد: ما در مرحله گذار از جامعه سنتي به سوي جامعه مدرن هستيم. اين دوران گذار تبعات مثبت و منفي بسياري دارد كه در اين ميان سهم جامعه زنان بسيار بيش از بخش هاي ديگر است؛ يعني زن مي خواهد به طرق گوناگون خود را از شكل سنتي كه در آن گرفتار آمده، رها كند، بنابراين خواسته يا ناخواسته سعي مي كند تا الگوهايي كه در گذشته وجود داشته را از بين ببرد و در اين ميان از هنرهايي كه به عنوان هنرهاي زنانه مطرح بوده، مي گريزد .
وي اضافه مي كند: در حال حاضر زنان تمايل اندكي به فراگيري  هنرهايي چون خياطي، قلابدوزي، مكرومه بافي يا حتي آشپزي دارند و بيشتر ترجيح مي دهند كه خود را با هنرهاي مردانه تر يا لااقل عام تري سرگرم كنند و در اين ميان حتي هنگام يافتن كار به سراغ شغل هاي مردانه تري مي روند. به همين خاطر است كه در كلاس مثلا تعميرات گوشي تلفن همراه، تعداد داوطلبان زن بيشتري مشاهده مي شود تا در كلاس خياطي و گلدوزي .
اين روان شناس ادامه مي دهد: البته همان طور كه اشاره كردم اين دوران موقت است، اگرچه در دنياي امروز ضرورتي براي فراگيري خياطي، گلدوزي و ... وجود ندارد؛ يعني صنعتي شدن علاوه بر آنكه از بسياري از تجملات چون پوشيدن لباس هاي فاخر و ... كاسته، فرصت آن را هم به آدمي نمي دهد. مثلا امروزه محبوب ترين لباس ها براي اكثر اقشار جامعه لباس جين است كه نه قدرت تهيه آن در خانه وجود دارد و نه اين لباس ها نياز به هنرنمايي هاي ظريف زنانه دارند . گشتن ميان اين همه توليد ي ها و خياط خانه ها، عطش دوختن يك لباس بعد از مدت ها را در دلم زنده مي كند. به خياط خانه كه مي روم، زن كوك آخر را كه به لباس مي زند، سرش را بالا مي گيرد و با مهرباني براي اندازه گيري سايزهايم به اتاق مجاور دعوتم مي كند. مي خواهم سفارش يك مانتو و شلوار قهوه اي را بدهم؛ مثل زمان مدرسه...

|  ايرانشهر  |   تهرانشهر  |   جهانشهر  |   دخل و خرج  |   در شهر  |   طهرانشهر  |
|  علمي  |   شهر آرا  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |