عكس:گلناز بهشتي
مهديا گل محمدي
حضور۶۰ كارخانه توليد كاشي و سراميك و ظرفيت هاي بالاي ايران در تهيه مواد اوليه و نيروي كار ارزان تأثير چنداني در تعديل قيمت كاشي و سراميك نداشته است.
صنعت سراميك به دليل سهولت ساخت و فراواني مواد اوليه يكي از قديمي ترين صنايع بشر محسوب مي شود. از سوي ديگر با توجه به يافته هاي باستان شناسي،  ايران به عنوان زادگاه اوليه اين صنعت و صادركننده آن به ساير ملل شناسايي شده است. آثار به دست آمده در تپه سيلك كاشان (متعلق به 8 هزار سال پيش از ميلاد) و سفالينه هاي به دست آمده در شوش (متعلق به 2 هزار و 700سال پيش از ميلاد) نشان دهنده آشنايي ساكنان آن با كوره پخت بوده است. اين صنعت در روند تكاملي خود در دوران صفويه به نهايت اوج رسيد و آثاري بديع و استثنايي در آن دوران خلق شد كه به عنوان سندي تاريخي براي صنعت كاشي و سراميك ايران در مساجد و ابنيه هاي تاريخي اصفهان و ساير شهرها ثبت شد، اما با نگاهي به گذشته و حال اين صنعت در مقايسه اي كيفي و كمي متوجه بروز تفاوت هاي بسياري مي شويم.
يكي از مهم ترين تفاوت ها نبود توان رقابت صنعت كاشي ايران با كشورهاي صاحب تكنولوژي هاي نوين اين صنعت است. به طوري كه برخلاف رشد كمي توليد كارخانجات و اشباع انبارها، بسياري از خريداران عمده و خرده كه بر روي كيفيت كالا حساسيت دارند، كاشي و سراميك توليد اسپانيا و تركيه را به محصولات ديگر كشورها ترجيح مي دهند.
در كنار اين مسائل و كاستي هاي موجود كه گوياي سياست هاي نامناسب در افزايش كيفي محصولات و نبود تبليغات جامع داخلي و خارجي است، افت شديد خريد و فروش در بازار كاشي و سراميك نيز مقوله اي در خور توجه است.
زمستان هر سال در تهران با انتقال كارهاي ساختماني از به اصطلاح سفت كاري به نازك كاري مانند گچ كاري، موزائيك كاري، كاشي كاري و سراميك، بازار اين محصولات رونق مي گرفت، اما گذري در خيابان شيرازي به عنوان راسته كاشي و سراميك نشانگر بدل شدن رونق زمستاني اين بازار به خواب زمستاني است. اغلب كسبه يا بيكار نشسته اند يا دور هم جمع شده و به گفت وگو مشغولند.
جمال بقايي يكي از فروشندگان كاشي و سراميك- كه 16 سال سابقه حضور در اين صنف را دارد وضعيت بازار را از حدود 3 سال پيش تاكنون در حال ركود ذكر كرده و مي گويد: رونق كار صنف ما وابستگي خاصي به حجم ساخت وساز ساختمان دارد. با افت شديد ساخت وساز در تهران بازار كساد ما هم هر سال به صورت پلكاني كم رونق تر مي شود. از طرف ديگر بسازوبفروش ها در پاسخ به اين سؤال ما كه براي همين ميزان ساخت وساز اندك هم چرا از ما خريد نمي كنيد؟ جنس هاي چيني را به رخ ما مي كشند. اغلب اين بسازوبفروش ها با توليدكنندگان چيني ارتباط دارند. چيني ها جنس را با كيفيت متوسط و حتي پايين و با قيمتي بسيار پايين تر از ديگران در محل در اختيار فعالان بخش ساخت وساز ساختمان ايران قرار مي دهند.
بنابراين دامپينگ چين در بازار سراميك براي توليدكننده و فروشنده ايراني تير خلاصي بود كه منجر به ورشكسته شدن بسياري از كسبه در اين بازار شد.
بقايي در ادامه سياست اشتباه وزارت صنايع و معادن براي صدور بي رويه مجوز احداث كارخانجات جديد كاشي و سراميك را علت ديگر وخيم تر شدن بازار سراميك ذكر مي كند و توضيح مي دهد: تا همين چند ماه پيش مجوز توليد كاشي و سراميك بدون هيچ مشكلي از سوي وزارت صنايع و معادن به متقاضيان داده مي شد . اين موضوع بازار اين محصولات را تا حد اشباع و تنزل كيفيت پيش برد. در حال حاضر سالانه 230ميليون مترمربع كاشي توليد مي شود كه بنا بر پيش بيني هاي انجام شده اين ميزان توليد تا پايان سال جاري به 285ميليون مترمربع خواهد رسيد. آيا براي مصرف اين ميزان محصول توليد شده كه 8/2برابر مصرف داخلي است بازار ديگري در نظر گرفته شده است. وي مي افزايد: در كنار اين ميزان افزايش توليد فقط در سال جاري از سوي كشور چين دو ميليون مترمربع به صورت رسمي و پنج ميليون مترمربع كاشي و سراميك به صورت غيررسمي وارد كشور شده است.
به نظر من چنانچه مشكل مسكن و ساخت و ساز حل نشود كسبه و صاحبان اين حرفه هيچ اميد و انگيزه اي براي بهبود كيفيت و همچنين تعديل قيمت كاشي و سراميك نخواهند داشت.
باوجود حضور تعداد زياد و متعدد نمايندگي هاي فروش كارخانه توليد كاشي و سراميك در اغلب خيابان هاي شهر و اشباع انبارها چرا هيچگونه كاشي قيمتي در اين بازار ملاحظه نمي شود.
اميرصبور از ديگر فروشندگان كاشي و سراميك اين سؤال را به اينگونه پاسخ مي دهد كه: عمده واردات كاشي و سراميك به صورت غيررسمي انجام مي شود درحالي كه توليد كنندگان دلخوش اند به اينكه تعرفه سنگين واردات كاشي كه بعد از خودرو با تعرفه اي 90درصدي در رتبه دوم ايستاده است مانع از ورود جدي رقبا به بازار ايران خواهد شد.
باتوجه به اظهارات اين فروشنده و واقعيت داشتن تعرفه هاي سنگين واردات مي توان متوجه دليل پايين بودن كيفيت كاشي هاي داخلي شد.
نبود رقابت مثبت بين توليدكنندگان بروز مشكلاتي را در اين صنعت در پي داشته است.
تا سال 80 واردات كاشي و سراميك به كشور انجام نمي شد. در آن زمان توليد كاشي و سراميك انحصاري بود و قيمت هاي بازار نيز براي سرمايه گذاران جذابيت ايجاد كرده بود. همين موضوع باعث استقبال بخش خصوصي و عمومي از احداث واحدهاي جديد شد. متأسفانه وزارت صنايع و معادن نيز اطلاعات و آمار كاملي در مورد نياز كشور و توان صادرات ايران طي 10سال آينده كشور نداشت. سرمايه گذاران نيز اطلاع چنداني از وضعيت آينده اين صنعت نداشتند. هم اكنون نيز حجم قابل توجهي از واردات با گريز از تعرفه ها و استفاده از كم اظهاري صورت مي گيرد كه به دليل نداشتن كيفيت مناسب آنچنان تلاشي را در توليد كنندگان داخلي اين محصول براي افزايش رقابت در كيفيت ايجاد نمي كنند.
يكي از فروشندگان كه نخواست نامش آورده شود، مي گويد: امروزه در تمام نقاط دنيا نقش سراميك در ساخت و ساز بيشتر شده است. سراميك با دارا بودن قابليت هايي مانند استحكام، شست و شوي سريع و گسترده بودن دايره انتخاب نقش و نگاري توسط خريداران، خواهان بسياري پيدا كرده است. براي خريد سراميك مناسب علاوه بر عامل قيمت، اندازه دقيق اين محصول، فاكتوري اساسي است.
هم اكنون برخي كارخانجات بدون رعايت استانداردهاي لازم در تعيين انقباض و انبساط كاشي و سراميك در مراحل پخت و توليد، محصولاتي بدون رعايت اندازه دقيق به تعبيري كج و معوج تحويل مشتري مي دهند. اين كاستي فقط هنگامي كه كاشي و سراميك كنار هم چيده مي شوند خود را نشان مي دهد. براي جلوگيري از اين كاستي بهتر است از كارخانجات و مارك هاي معتبر استفاده شود.
چنانچه خريداران كيفيتي متوسط و معمولي را مدنظر دارند، توليدات داخلي نظر آنها را تأمين مي كند. براي افرادي كه جداي از استحكام اهميت خاصي براي طرح و رنگ قائلند استفاده از سراميك هاي داراي طرح هاي قديمي و سنتي اسپانيا و تركيه را توصيه مي كنند. شكل و الگوي كاشي و سراميك نيز بايد با شكل و اندازه اتاق هماهنگي داشته باشد، براي اتاق و سالن هاي بزرگ معمولاً از سراميك هاي بزرگ استفاده مي شود.
ويژگي ديگر سراميك ها سرد بودن آنها است. اين سرما در فصول سرد بيشتر خود را نشان مي دهد. بنابراين براي استفاده آن به عنوان كفپوش وجود يك سيستم گرمايي كه در زيركفپوش ها تعبيه مي شود كاملاً كارگشا خواهد بود.

درپي انتشار گزارشي با عنوان گره كور صادرات فرش ماشيني كه در تاريخ هفتم دي ماه سال جاري در صفحه دخل و خرج روزنامه همشهري منتشر شد، انجمن صنايع نساجي ايران اقدام به ارسال جوابيه اي با موضوع پاسخ كارشناسانه و مستدل كرد.
اين جوابيه با وجود آنكه بسيار طولاني است اما داراي عباراتي مبهم و نامفهوم است. از سوي ديگر نويسنده آن به توضيح موضوعاتي پرداخته است كه گاه هيچ ارتباطي با گزارش منتشر شده در روزنامه همشهري ندارد. از مسئولان اين انجمن مي پرسيم كه با چه تفسيري خود را متولي دفاع و پاسخ گويي به موضوعات منتشره در مورد فرش ماشيني مي دانند. بهتر است ديگر مسئولان نيز به همين بهانه اظهارنظر كنند كه آيا متولي فرش ماشيني، انجمن صنايع نساجي ايران است؟
متن جوابيه ارسال شده از سوي انجمن صنايع نساجي ايران را كه عيناً منتشر شده است، مي خوانيد:
فرش ماشيني رقيب دستباف نيست
احتراما عطف به گزراش مندرج در روزنامه همشهري شماره 3886 مورخ 7/10/84 بدينوسيله مطالب مشروحه زير را جهت پاسخگويي اعلام و درخواست مي نمايد وفق قانون مطبوعات آن را درج فرمايند.
فرش ماشيني هرگز رقيبي براي فرش دستباف كشور متصور نشده، بلكه در مقاطع مختلف موجب توسعه صادرات فرش دستباف و ورود ارز به كشور را نيز گرديده است. از طرفي فرش ماشيني باعث شده تا خانواده هايي كه توان خريد فرش دستباف را ندارند، بتوانند جهت آذين بندي محل مسكوني خود به جاي گليم و زيلو از فرش ماشيني استفاده نمايند.
از طرف ديگر اگر روند توليد فرش ماشيني در ايران رايج نبود بازار ايران با تراكم انواع فرش ماشيني توليد كشورهاي بلژيك و تركيه و اخيرا چين مواجه مي شد و بر اين اساس ساليانه بيش از 300 ميليون دلار ارز از مملكت خارج مي گرديد.
ذكر اين نكته لازم است كه مردم روزي هم روغن خاص حيواني مصرف مي نمودند كه امروز به دليل گراني شديد قيمت آن مجبورند روغن ماشيني از نوع نباتي آن را مصرف نمايند.
در حال حاضر اگر به كارگاه هاي فرش دستباف به خصوص آنها كه از قدمت بيشتري برخوردارند مراجعه شود، مسائل غيربهداشتي و غيرقانوني و چهره هاي زرد و رنجور كارگران خردسال فرش دستباف مشاهده مي شود ضمن آنكه سود فراوان براي تجار فراهم مي گردد با اين توضيح كه در كارخانجات فرش ماشيني اكثر كارگران از بيمه و محيط سالم و حقوق بيشتري برخوردارند.
طبق آمار حاصله فرش ماشيني در 10 سال گذشته حداقل 120-140 ميليون دلار صادرات داشته و بر همين مبنا ورود ارز به كشور را باعث شده است.
از سويي امروزه در صنعت فرش ماشيني، واحدهاي توليدي ديگري شامل رنگرزي، ريسندگي، بافندگي، حمل ونقل، توزيع براي بيش از 40 هزار نفر به طور مستقيم و غيرمستقيم ايجاد اشتغال شده و حدود 20 واحد بزرگ و بيش از 400 واحد كارگاه كوچك در توليد فرش ماشيني فعال هستند. صنعت فرش ماشيني درحال حاضر به دليل صدور موافقت اصولي 10 برابر نياز داخلي، وضع نامطلوب دارد و بر همين اساس توان صادراتي معادل مازاد توليد مطلق وجود ندارد واكثر واحدها متوقف يا با ظرفيت كم كار مي كنند.
در همان حال تعدادي از كارخانجات فرش ماشيني موفق به اخذ نشان استاندارد يا ايزو جهاني شده اند، ولي تعداد زياي از آنها فاقد اين نشانه ها هستند و توليد آنها فاقد كيفيت است.
به استناد يك نظريه تخصصي مقدار نخ مصرفي در يك فرش 12 متري شامل نخ چله + نخ پود + نخ ريسه و زيكزاك از 24 كيلو تا حدود 48 كيلو بستگي به ظرافت فرش دارد.
از سوي ديگر ادعاي سرطان زا بودن نخ هاي اكريليك و فرش اكريليك به هيچ وجه صحيح نمي باشد و فرش ماشيني اكريليك توليد ايران هر سال به كشورهاي اروپايي مانند اسپانيا، يونان، آلمان و ژاپن و به ميزان بيشتر از 5 ميليون دلار صادر مي شود و حتي به آمريكا هم مي توان فرش اكريليك را طبق استاندارد آن كشور صادر نمود.
در مورد سرطان زا بودن اكريليك لازم است عنوان شود يكي از معروف ترين كارخانجات توليد الياف اكريليك جهان (درالون) در آلمان است و عليرغم اين شايعات همچنان به توليد انبوه خود ادامه مي دهد. ضمنا پتو و پتوي نوزاد كه با پوست دست و صورت و تنفس انسان ارتباط دارد، از بهترين نوع آن در اروپا يعني پتوي اكريليك استفاده به عمل مي آيد و به عبارت صريح شايعه سرطان زا بودن، نوعي برخورد منفعت طلبانه از سوي توليد كنندگان پلي پروپيلن بوده است.
تصريح بر اينكه فرش ماشيني ايران تنها در كشورهاي جهان سوم مانند آسياي ميانه، افغانستان و عراق و پاكستان خريدار دارد، دروغ محض است زيرا هم اكنون بزرگترين مشتريان فرش ماشيني ايران در جهان از كشورهاي آلمان، ژاپن، عربستان، يونان و امارات و اسپانيا هستند ضمن آنكه مقدار كمتري فرش هم به كشورهاي كانادا، آمريكا، روسيه، اوكراين و... صادر مي شود.
در مورد كيفيت نامطلوب فرش هاي بي. سي. اف كه نام صحيح آن پلي پروپيلن است طبيعي است كه اين كالا مطلقا كيفيت و دوام فرش هاي پشمي و اكريليك را ندارد ولي مي توان با مصرف ماده اي به نام (U-V) به دوام نسبي آن افزود كه موسسه استاندارد ايران در اين مورد بايد در واحدهاي توليدي نظارت و بازرسي مداوم داشته باشد.
ادعاي ممنوع شدن ورود فرش هاي ماشيني اكريليك ايران به اتحاديه اروپا هم دروغ محض است و هم اكنون ماهانه ده ها كانتينر فرش ماشيني فقط به اروپا صادر مي شود.
لازم است خاطر نشان نمايد اولين فرش ماشيني ايران در كارخانه مخمل و ابريشم كاشان و قبل از تاسيس آن در كارخانه راوند توليد شده با اين توضيح كه فرش ماشيني باعث ركود و آسيب فرش دستباف نيست، بلكه اين فرش جايگزين انواع زيلو و گليم و بوريا و كفپوش ها مي باشد كه به مراتب زيباتر و قابل استفاده است.
در مورد عامل ركود فرش دستباف به تصديق كليه توليد كنندگان پيشكسوت و دلسوز فرش دستباف نزول بيش از حد كيفيت آن و عدم ثبات رنگ و يكنواختي طرح و... است وگرنه مصرف كننده فرش دستباف هرگز فرش ماشيني را جايگزين آن نمي كند و اين زيان بيشتر شامل فرش هاي كم مرغوب و متوسط مي شود، البته دستبافي كه اصالت و زيبايي و جنبه هاي هنري در آن حفظ شده كماكان جايگاه خود را دارد.
درمورد قيمت فرش هاي ماشيني باتوجه به انواع بسيار زياد آن از لحاظ تراكم، جنس، تعداد رنگ و... لازم است يادآور شود كه اين امر در كميته فرش ماشيني انجمن صنايع نساجي تعيين مي شود و به تاييد مركز حمايت از توليد كنندگان و مصرف كنندگان نيز مي رسد، بنابراين اگر تفاوت هاي فاحشي در بازار بين فرش هاي شركت هاي مختلف است يا به دليل تفاوت هاي موجود در آنها است يا دلالان و بنكداران در تعيين آن سهيم هستند.
در زمينه فرش هاي پلي پروپيلن عنوان ساييده شدن سريع و قاطي شدن رنگ به طور كلي صحت ندارد و چنانچه توليد كننده اي از مواد مرغوب و با كيفيت استفاده نكند، امكان دارد ثبات رنگي آن مثل هر نوع فرش يا منسوج ديگر پايدار نباشد و اين نقيصه با استفاده از نوع مواد رنگي مرغوب و به خصوص استفاده از مواد مقاوم كننده در برابرنور طبيعي (U.V) مرتفع مي شود با اين توضيح كه فرش هاي بافته شده با نخ هاي پلي پروپيلن تثبيت شده از دوام خيلي بهتر و لطافت و شفافيت رنگ بيشتري برخوردارند.
لازم به ذكر است كه الياف اكريليك به هيچ وجه سرطان زا نيست به طوري كه در بيشتر نقاط دنيا لباس هاي مردم حتي لباس داخل منزل و پتو براي كودكان از الياف اكريليك تهيه مي شود و سالانه مقدار معتنابهي از توليدات فرش اكريليك در كشورهاي اروپايي بافته يا وارد مي شود، ضمن آنكه در حال حاضر علاوه بر كشورهاي همسايه سالانه صدها هزارمترمربع فرش ماشيني اكريليك و پلي پروپيلن به كشورهاي اروپاي غربي، آمريكا و كانادا صادر مي شود.
نهايتا اشتغال ايجاد شده توسط صنعت فرش ماشيني در ايران به مراتب بيشتر از بيكاري و ركودي است كه در صنعت فرش دستباف ملاحظه مي شود كه آن هم به نظر انجمن ارتباطي با توسعه فرش ماشيني ندارد بلكه بر اثر مديريت ناصحيح و عدم توجه به مباني كيفيتي و نداشتن تحول و نوآوري در فرش هاي دستباف بوده است.

محسن شمشيري- در هنگام خريد كامپيوتر، اگر فروشنده سيستم را تكميل كرده و به شما تحويل دهد، بعدا در مقابل اشكالات احتمالي و عيوب قطعات پاسخگو نخواهد بود. پس بهتر است همه بهاي سيستم را در ابتدا نپردازيد. با فروشنده شرط كنيد كه سيستم پس از نصب بايد خدمات و كارايي موردنظر را به طور كامل انجام دهد، زيرا در صورتي كه يك قطعه كيفيت و هماهنگي لازم را نداشته باشد يا حتي چنانچه نرم افزار رايانه به خوبي كار نكند در مجموع كارايي رايانه شما بي اثر خواهد شد.
اگر شما دوربين عكاسي، تلفن همراه داراي سيستم عكاسي و فيلمبرداري يا دوربين فيلمبرداري ديجيتالي داريد، از وب كم براي برقراري ارتباط با اينترنت استفاده مي كنيد يا پرينتر رنگي، فكس و... داريد، بهتر است قبل از خريد رايانه، تقاضاي خود را براي استفاده از اين وسايل مطرح كنيد تا متناسب با كاربرد آنها براي نصب كارت گرافيك، پورت USB ، نصب نرم افزارها، سيستم تبديل اطلاعات و فيلم به CD قابل پخش در دستگاه هاي ديگر و... اقدام شود.
اگر به اين نكات توجه نكنيد، پس از مدتي با مشكلات مختلف و نارضايتي روبه رو خواهيد شد.
موج واردات قطعات جديد
اگرچه قيمت قطعات كامپيوتر ارزان شده، اما دقت كنيد موج انبوهي از قطعات چيني نامرغوب و بدون كيفيت وارد كشور شده و با وجود قيمت پايين و شباهت اسمي با اجناس اصلي، خريد آنها براي كاربران رايانه ها مقرون به صرفه نيست. خريد اين قطعات در آينده هزينه شما را چندين برابر خواهد كرد.
برخي شركت ها نيز نان برند يا اسم تجاري خود را مي خورند و چون معروف شده اند، جنس خود را گران تر مي فروشند، اما گران بودن، الزاما نشانه مرغوب بودن كالا نيست و هميشه در بازار مي توان قطعات باكيفيت و قيمت ارزان تر پيدا كرد.
در شرايطي كه دو قطعه با داشتن سيستم مشابه را مي بينيد كه قيمت آنها با يكديگر فرق مي كند، اولويت انتخاب را به قطعات و سيستمي بدهيد كه گارانتي و خدمات پس از فروش دارد و يك شركت ايراني معتبر پشتيبان خدمات آن است.
از كساني كه قبلا رايانه خريده اند، سؤال كنيد كه پس از خريد، با چه مشكلاتي روبه رو شده اند و چگونه مي توان از اين مشكلات رهايي يافت.
برخي قطعات تازه وارد بازار شده و با تبليغ اينكه قابليت هاي جديدي دارند گران تر از بقيه اجناس فروخته مي شوند،  اما شما اجازه بدهيد تا ديگران كه حرفه اي هستند آنها را آزمايش كرده و در صورتي كه از كيفيت برتر آنها مطمئن شديد، شما نيز پول بيشتري بدهيد و آن كالا را خريداري كنيد.
طريقه نگهداري رايانه
قبل از خريد سعي كنيد كه طريقه نگهداري اوليه رايانه را ياد بگيريد. انجام اين كار در كاهش هزينه ها و جلوگيري از خراب شدن سيستم، مفيد خواهد بود.
از نصب نرم افزارهاي پرحجم، كپي شده و غيراصلي كه ممكن است ويروس داشته باشند يا خوب كار نكنند، بپرهيزيد. سيستم هاي عامل از جمله سيستم عاملXP را از هر كسي تهيه نكنيد. بهتر است 4 يا 5 هزار تومان هزينه كنيد و آن را از يك شركت معتبر بخريد تا با اين كار سلامت بقيه نرم افزارها و كارايي دستگاه تضمين و پشتيباني شود،  اگر سيستم عامل خوب انتخاب نشود دائما بايد آن را پاك كرده و دوباره نصب كنيد. چند برابر هزينه كنيد،  ساعت ها وقت بگذاريد و در آخر جواب مناسب را هم نگيريد. پس بهتر است از ابتدا سيستم عامل مفيد، كارآمد و مطمئن و با خدمات پشتيباني يك شركت معتبر را خريداري كنيد.
قبل از باز كردن پلمپ سيستم همراه با گارانتي از تعهدات شركت موردنظر مطمئن شويد. برخي شركت ها بعد از گارانتي سيستم شما، خيلي از موارد ايراد سيستم را به عنوان مورد گارانتي شده قبول نمي كنند و بابت انجام آنها هزينه اضافي دريافت مي كنند. توجه داشته باشيد كه نرخ گارانتي معمولا بين 15 تا 50 هزار تومان است و بايد موارد گارانتي در قرارداد، فاكتور فروش يا ضمانتنامه آمده باشد.
دقت در نصب درست قطعات
در صورتي كه اطلاعات كافي در مورد سخت افزار رايانه ها داريد، بايد با توجه به دفترچه راهنماي مادربرد ، سيستم را اسمبل يا نصب كنيد، اما در صورتي كه اطلاعات كافي نداريد، بهتر است ريسك نكنيد و قطعات را به افراد متخصص سپرده و البته هزينه اي بين 40 تا 60 هزار تومان بپردازيد.
توجه داشته باشيد كه خيلي از افراد و به ويژه نوجوانان و جوانان به كامپيوتر علاقه مندند و ادعا مي كنند كه اطلاعات كافي در مورد سخت افزار و نرم افزارها را در اختيار دارند، اما در واقع آنها تخصص كافي ندارند. ممكن است آنها يك بخش از نيازتان را انجام دهند و شما موقتا رضايت پيدا كنيد و خوشحال شويد، اما پس از گذشت چند روز متوجه خواهيد شد كه تغييراتي در كارايي رايانه يا نرم افزارها ايجاد شده و شما نمي دانيد كه چرا سرعت رايانه كاهش پيدا كرده يا تنبل شده است، پس بهتر است كه اطلاعات خود را به تدريج افزايش داده و مهارت نحوه كار با رايانه را افزايش دهيد، زيرا بالاخره روزي فرا مي رسد كه خسته شده و فكر مي كنيد كه خودتان بايد رايانه را بشناسيد و نرم افزارها و كيفيت خوب قطعات و برنامه ها را تشخيص بدهيد.