نخستين جلد دانشنامه زبان و ادب فارسي به سرپرستي دكتر اسماعيل سعادت چندي پيش منتشر شد و سيزدهم بهمن ماه با حضور شخصيت هاي فرهنگي و ادبي كشور رونمايي مي شود.
ماهور نبوي نژاد اين دانشنامه كه نخستين دانشنامه ويژه زبان و ادب فارسي است مهم ترين اطلاعات مربوط به زبان فارسي را در همه شاخه هاي آن مورد بررسي قرار داده است. در تدوين و تأليف اين دانشنامه چند اصل مورد توجه دست اندركاران آن قرار گرفته كه بر ارزشمندي اين دانشنامه مي افزايد: اول اين كه تمامي مقالات اين دانشنامه در حجمي مساوي تأليف شده اند و مولفان در نگارش مقالات اصل پرهيز از ترجيح نظري را رعايت كرده اند يعني آراي مختلف صاحبنظران درباره يك موضوع بيان مي شود، بدون آنكه هيچ كدام از اين نظرات بر ديگري ترجيح داده شود. كار تدوين اين دانشنامه در فرهنگستان زبان و ادب فارسي به سرپرستي دكتر اسماعيل سعادت رئيس گروه دانشنامه زبان و ادب فارسي در فرهنگستان زبان آغاز شد.
در نخستين جلد اين دانشنامه نيز كه چندي پيش به بازار آمد، علاوه بر اعضاي گروه دانشنامه زبان و ادب فارسي، تعدادي از پژوهشگران و اساتيد اين حوزه با فرهنگستان همكاري و مقالاتي ارائه كرده اند.
جلد اول اين دانشنامه شش جلدي شامل 439 مقاله از كلمه آب تا برزويه است. اين كتاب 760 صفحه و 20 صفحه اول به مقدمه استاد سعادت درباره اين دانشنامه و شكل گيري آن اختصاص يافته است.
جشن تولد گرفتن براي كتاب و از آن دست كارهاي فرهنگي است كه در سال هاي اخير در كشور ما جان گرفته و به قول كمي قديمي ترها، سنت پسنديده اي است.
وقتي از بين همه كتاب ها نوبت به جشن و رونمايي نخستين دانشنامه ويژه زبان و ادب فارسي برسد، اين حركت جايگاه والاتري مي يابد و ارزنده تر مي شود. در اين مراسم پيش بيني شده تا اساتيدي چون كامران فاني، غلامعلي حداد عادل، اسماعيل سعادت و... حضور پيدا كنند و درباره ويژگي ها و حتي ضرورت تأليف اين اثر صحبت كنند.
اين جشن رونمايي كه فرهنگستان زبان و ادب فارسي متولي آن است در سالن همايشهاي بين المللي سازمان صداوسيما برگزار مي شود.

چهار فصل كوچ بخش اندك انجام يافته از طرح تحقيقاتي كلاني است كه به منظور گردآوري و تدوين موضوعي خاطرات اسيران ايراني در عراق با نام فرهنگ آزادگان فراهم شده است .
بزرگمهر كياني- اين كتاب مشتمل بر پنج فصل شامل مديريت و رهبري، بهداشت و درمان، ورزش و سرگرمي ها، ادب و هنر و سوگواري، قرآن و روزه متمركز است كه در هر كدام از اين بخش ها از زبان تعدادي از آزادگان خاطرات مربوط به آن فصل آورده شده است. اين اطلاعات مربوط به زمان اسارت، نام منطقه، اردوگاه و مشخصات ديگر هر كدام از اسرا است.
در مقدمه كتاب آمده: اسارت يكي از پيامدهاي ناخوشايند و ناخواسته هر جنگي است كه به وقوع مي پيوندد. از هنگامي كه شخص اسير مي شود در وضعيت جديدي قرار مي گيرد كه تا آن زمان تجربه نكرده است. به مرور واقعيت اسارت برايش معنا پيدا مي كند و مفهوم ديگري از خودي او شكل مي گيرد و ...
در بخشي از اين كتاب به زبان يكي از اسرا مي خوانيم: ما يك نمايش در دوران اسارت اجرا كرديم به نام كمينگاه اژدها كه در آن تمام رزمي كارها و اساتيد بازي مي كردند. درونمايه كار در مورد جدال بين دو نفس اماره و نفس لوامه بود. يكي از بچه ها شده بود نفس خوب و من شده بودم نفس بد. نفس بد زبان، دست و پا و همه اين ها را به سيطره خود داشت... اين تئاتر را در 12 اتاقي كه داشتيم 16 بار اجرا كرديم. براي اجراي اين نمايش 20 نفر دو ماه تمام آهنگ هاي ژاپني متن تئاتر را تمرين مي كردند...
كتاب به كوشش دفتر ادبيات و هنر مقاومت در انتشارات سوره مهر با شمارگان 2200 نسخه و به قيمت 2700 تومان منتشر شده است.

امروز مي خواهيم تعريف يكي از غذاهاي سرآشپز دايي يا آقاي اصغر رضوان قمي را برايتان بگويم.
شهره مهرنامي- دايي مهربان ما در ليست غذاي خود، غذاي مخصوص خوشمزه اي دارد به نام ته چين بادمجان كه دستور پختش را از دايي گرفته ام تا اگر فرصت نكرديد براي صرف اين غذاي خوشمزه به رستوران دايي برويد، خود آن را در خانه طبخ كرده و نوش جان كنيد.
براي پخت اين غذا براي چهار نفر، نيم كيلو برنج را آبكش كنيد و وقتي برنج كمي زنده است آن را برداريد. يك ليوان ماست چكيده سفت را با چهار عدد تخم مرغ و زعفران خوب به هم بزنيد، سپس برنج را به آن اضافه كنيد و خوب به هم بزنيد.
بادنجان را حلقه حلقه يا ورقه ورقه مي كنيد و آن را از قبل خوب سرخ مي كنيد. يك نصف مرغ را هم آب پز و تكه تكه مي كنيد.
براي پخت اين غذا به 100 گرم روغن نياز داريد. ظرف پيركس را با كمي روغن چرب مي كنيد و يك لايه برنج مخلوط با تخم مرغ و ماست و زعفران را كف ظرف پيركس يا يك ظرف نسوز مي ريزيد و بادمجان ها را روي آن مي چيند.
سپس مرغ هاي تكه تكه شده را همراه با پياز كمي سرخ شده روي بادمجان ها مي ريزيد و دوباره مخلوط برنج را روي بادمجان و مرغ خود مي ريزيد و آن را صاف مي كنيد. مازاد روغن را روي برنج مي ريزيد و ظرف نسوز خود را درون فر مي گذاريد تا با شعله كم خوب پخته شود. وقتي رنگ آن، رنگ ته ديگ شد ته چين بادمجان شما آماده سرو است؛نوش جان كنيد.
اگر طرز پخت ته چين مرغ را بلديد، طبخ ته چين بادمجان برايتان خيلي سخت نيست .
اما مسئله مهمتري وجود دارد، اين غذا طرز تهيه خاص دارد و بايد برايش ورد بخوانيد تا مزه اش عالي شود .
ا ز آن غذاهايي است كه به خاطر خوب پختن آن مي توانيد به آشپزي خود افتخار كنيد.

نمي خواهيم زودتر از موعد به استقبال بهار برويم ولي متأسفانه شرايط جوي در دست ما نيست.
ميثم فقيهي- توده هواي فعال و باران زايي كه از اواخر وقت دوشنبه در برخي از نواحي شهرهاي غربي باعث بارش برف و باران ملايمي شد آرام  آرام به آسمان بيشتر مناطق كشورمان نفوذ كرد و در شهر تهران نيز شدت فعاليت اين توده را براي امشب خواهيم داشت.

مينو زنده رود
يك ماهي است كه از قصه آلودگي هوا، زوج و فرد شدن ماشين ها و ساير حواشي ماجرا مي گذرد. همه ما ساكنان تهران به عنوان يك شهروند وظيفه داشتيم، كمتر از خودروهاي شخصي استفاده كنيم، مسافت ها را پياده گز كنيم و يا به وسايل نقليه عمومي روي آوريم.
قصه آلودگي هوا تمام نشده ، نوبت به برف و يخبندان زمستاني رسيد. با ريزش اولين برف ، خيابان ها و اتوبان هاي تهران بستر كيلومترها ترافيك شد و اين بار هم به عنوان يك شهروند بايد خانه نشين مي شديم تا باري از مشكلات اين ابر شهر بكاهيم.
من هم به عنوان يك شهروند خوب از يك ماه پيش راه ميان دفتر روزنامه و خانه را با تاكسي يا پياده طي مي كنم و با افتخار به خودم مي گويم براي كمك به آلودگي هوا و ترافيك از خودروي شخصي استفاده نمي كنم.
سرتان را درد نياورم ، اين ماه ها يك شهروند با وجدان شهرونديم. بگذريم كه با انبوه ماشين هايي كه در تهران در حركت هستند، يافتن جاي پارك تبديل به يك مشكل شده است و حدود عصر كه كارها تمام مي شود خيابان ها و اتوبان ها بار سنگين ترافيك را به دوش مي كشند و رانندگي كردن در اين ترافيك اعصاب فولادين مي خواهد. در عوض در تاكسي و اتوبوس مي شود ، بي تفاوت از شلوغي خيابان ها راديو گوش داد، حرف زد، روزنامه خواند و...
روزهاي برف و باران هم كه قدم زدن در خيابان ها لذتي وصف ناشدني دارد ، مي شود ساعت ها فارغ از زندگي ماشيني در پياده روها قدم زد و غرق روياهاي شيرين شد. كاري هم نداشت كه عبور و مرور در شهر مختل شده، ماشين هايي كه از كنارت مي گذرند به راحتي همه آنچه را كه كف خيابان است با شتاب روي لباس هايت سرازير مي كنند يا چراغ قرمزهاي بي افسر، دقايق فراوان معطلي را براي شهروندان به ارمغان مي آورند.
در همه اين دوري گزيني ها از ماشين و زندگي ماشيني لذتهاي انساني و فوايد شخصي نهفته است. اين روزها اگر من شهروند خوبم به خاطر وجدان شهروندي و احساس مسئوليتم نسبت به اين شهر و همشهريانم نيست ، از سر خودخواهي است و در مقابل سودي كه مي برم.
به گمانم ما شهروندان تهراني شهرونداني خودخواه هستيم. حتما اگر پشت چراغ قرمز هم مي ايستيم نه به خاطر احترام به قوانين بلكه از وحشت جريمه و تصادف است؛ همان گونه كه عابران عموما بي توجه به رنگ هاي سبز و قرمز از خيابان ها عبور مي كنند.
ما كه آدم هايي مثل هميم و در نهايت با هم كنار مي آييم بيچاره شهري كه ما شهروندانش هستيم؛ بيچاره تهران.

حالا كه جشنواره ها به روزهاي مياني خود رسيده اند و چند روزي بيشتر به پايان شان نمانده تازه صدا و سيمايي ها تصميم گرفته اند براي برنامه هاي ويژه شان تبليغ كنند. نمونه اش برنامه راديويي صدا در صحنه كه گويا هر روز از شبكه تهران راديو پخش مي شود و اختصاص دارد به گزارش هايي از جشنواره تئاتر. مجري اش هم رضا عمراني است كه خودش از بازيگران تئاتر است و در هر قسمت علاوه بر معرفي نمايش هاي حاضر در جشنواره، با كارگردان ها و بازيگران آنها هم گفتگو مي كند. خلاصه كه اگر خواستيد اين برنامه را گوش كنيد هر روز ساعت 7 بعدازظهر راديو تهران را بگيريد. البته اين برنامه دقيقا هم زمان است با مونتاژ موازي كه هر روز از شبكه سراسري پخش مي شود و اختصاص به جشنواره فيلم دارد. اما با نزديك شدن به دهه فجر شبكه هاي مختلف برنامه هاي ويژه اي را براي اين روزها در نظر دارند، نمونه اش برنامه مستند چهار كه قصد دارد در روزهاي دهه فجر مستندهاي ساخته شده درباره انقلاب هاي جهان و تصاوير گرفته شده از اتفاق هاي انقلاب اسلامي و فيلم هاي ساخته شده بر اساس اين تصاوير را نشان دهد و در كنار آنها تاثير وقوع انقلاب بر مستندسازي انقلاب و تاثير روند مستندسازي انقلاب بر فيلم هاي اجتماعي و جنگي را بررسي كند. به نظر مي رسد برنامه جذابي باشد مخصوصا براي آنها كه به سينماي مستند دلبستگي دارند و جدي تر به اين شاخه از سينما نگاه مي كنند. خلاصه كه اين برنامه هشت قسمتي را مي توانيد از چند روز ديگر از شبكه چهار تماشا كنيد. اما در ميان برنامه هاي امشب مي توانيد در ساعت 21:30 قسمت ديگري از مجموعه لبه تاريكي را ببينيد و در ساعت 22:10 به تماشاي قسمت تازه اي از روح مهربان بنشينيد. شبي از شب ها هم مانند چهارشنبه هاي گذشته در ساعت 20:45 از شبكه سه به نمايش درمي آيد. البته همان طور كه مي دانيد هيچ كدام از اين مجموعه ها را پيشنهاد نمي كنم و شايد بهتر باشد در حوالي ساعت 10 شب به سراغ تله تئاتر شبكه چهار برويد كه گويا براي اين هفته قرار است آخرين بازي را دوباره پخش كند. البته مي دانم كه اگر هنوز تجربه ديدن نكراسوف و بازرس كل و به سوي دمشق زير زبان تان مانده از اين تله تئاتر لذت نخواهيد برد. اما چاره اي نيست و بايد تنها اميدوار بود كه جام جمي ها زودتر به اين نتيجه برسند كه تجربه تله تئاترهاي 1 ـ 2 قسمتي موفق نبوده و بهتر است به روال سابق برگردند. درضمن ساعت 22 نوبت پخش فيلم هفتگي شبكه تهراني ها هم هست و متاسفانه برخلاف چند ماه اخير هنوز خبري از فيلم هاي اين شبكه و ديگر شبكه ها منتشر نشده است و نمي دانم قرار است چه فيلمي در اين ساعت به نمايش درآيد. اما اگر اتفاق غيرمنتظره اي نيافتد مي توانيد در ساعت 1:15 بامداد قسمت ديگري از معصوميت از دست رفته را ببينيد كه از شبكه اول پخش مي شود. البته راستش را بخواهيد اين مجموعه را هم چندان پيشنهاد نمي كنم و مانند ديروز توصيه مي كنم به جاي تماشاي تلويزيون، برويد در صف هاي جشنواره هاي تئاتر و فيلم بايستيد.