Hamshahri Newspaper

صدف كوه كن
در حال حاضر معلوم شده است كه رژيم غذايي مي تواند از دو طريق متفاوت و متضاد بر آرتروز روماتيسمي اثرگذار باشد؛ يكي اينكه تركيبات شيميايي پيچيده درون مواد غذايي نظير چربي مي توانند فعاليت عوامل شبه هورمون داخل بدن را تنظيم نمايند.
اين عوامل كه ايكوزانوئيدها ناميده مي شوند، مأمور كنترل التهاب، درد، ورم و ساير علائم آرتروز روماتيسمي هستند. دوم اينكه آرتروزهاي روماتيسمي در برخي از اشخاص ممكن است ناشي از نوعي عكس العمل آلرژي(حساسيت) همه جانبه به نوعي مواد غذايي خاص باشند. بنابراين از يك راه ممكن است علائم آرتروز با خوردن بعضي از غذاها رفع شود و در اين روش در حقيقت انواعي از مواد غذايي براي رفع التهاب و درد و ورم و خستگي و خشكي مفاصل جنبه داروي شفابخش خواهند داشت و در يك حالت ديگر پرهيز از خوردن بعضي از غذاهاي خاص ممكن است راهي براي درمان دائمي و رفع اختلالات آرتروز روماتيسمي براي هميشه باشد.
در زير به برخي از مواد غذايي كه از محرك هاي آرتروزهاي روماتيسمي به شمار مي آيند، اشاره مي كنيم:
الف- ذرت: در حالي كه هنوز دانشمندان تحت تأثير هيجان نشريه اي كه در آن پنير به عنوان متهم ايجاد آرتروز روماتيسمي معرفي شده بود، به سر مي بردند، يك پزشك ديگر گزارشي منتشر كرد كه در آن از ذرت به عنوان متهمي ديگر در همان رديف ياد شده بود.
در همين اواخر نيز فردي كه 25 سال مبتلا به آرتروز روماتيسمي بود و براي تسكين درد مرتباً از آزايتوپرين و محلول آسپرين استفاده مي كرده است، بلافاصله پس از حذف ذرت از رژيم غذايي او به ميزان اعجاب آوري بهبود پيدا كرد.
ب- دانه هاي غلات: محققان ايتاليايي دانشگاه ورونا طي گزارشي اعلام داشتند كه چه طور يكي از بيماران مبتلا به آرتروز روماتيسمي پس از آنكه خوردن غلات را متوقف كرد، كاملاً بهبود يافت. بنابر اين غلات نيز يكي ديگر از محرك هاي آرتروز روماتيسمي است. يك كارشناس انگليسي اعلام كرده است كه غلات به خصوص گندم و ذرت از محرك هاي درجه اول بيماري آرتروز روماتيسمي است. بديهي است منظور بيماراني است كه آرتروز آنها، ناشي از حساسيت به مواد غذايي است. به نظر دانشمندان عامل مهم و مؤثر محرك آرتروز روماتيسمي در گندم، گلوتن مي باشد.
ج- گوشت قرمز: طبق نتايج به دست آمده از تحقيقات دانشمندان نروژي مشخص گرديد كه علائم ناراحتي هاي روماتيسمي در 9 نفر از 10 نفر بيمار مبتلا به آرتروز روماتيسمي، پس از اجراي رژيم بدون گوشت تا حدود زيادي كاهش يافت.
محققان مي گويند كه رژيم بدون گوشت نه فقط به خاطر حذف عكس العمل هاي آلرژي گوشت، بهبودي بخش است، بلكه همچنين به اين دليل مفيد است كه چربي حيواني موجود در گوشت كه التهاب مفاصل را افزايش مي دهد، در اين رژيم وجود ندارد.
د- شير: دانشمندان تغذيه توصيه مي كنند كه اگر مبتلا به آرتروز روماتيسمي هستيد به عنوان آزمايش براي يك هفته از خوردن شير و فرآورده هاي آن خودداري كرده و نتيجه آن را بررسي كنيد. اين آزمايشي است ساده و سريع كه ممكن است نتيجه هيجان انگيزي در بهبود آرتروز شما داشته باشد.آيا ممكن است كه بيماري آرتروز با لاكتوز شير مرتبط باشد؟ يعني خوردن شير براي اشخاصي كه براي هضم لاكتوز يا قندشير مشكل دارند، علائم آرتروز روماتيسمي ايجاد مي كند؟ ظاهراً جواب مثبت است و آزمايش ها آن را تأييد مي كند. پس اگر شما فردي مبتلا به آرتروز هستيد كه در مورد هضم شير مشكل داريد با احتمال زياد، آرتروز شما ناشي از خوردن شير است و با پرهيز از خوردن شير ممكن است بهبود يابد.
و- گوجه فرنگي: معروف است كه گوجه فرنگي و بادمجان و سيب زميني سفيد و ساير گياهان خانواده گوجه فرنگي آرتروز روماتيسمي را تشديد مي كنند و در اغلب محافل مردمي به گوش مي رسد كه اگر مي خواهيد درد و ورم آرتروز كاهش يابد، از خوردن گوجه فرنگي اجتناب كنيد. دكتر چيلدرز پس از انجام تحقيقي، نظر خود را در قالب اينكه در گياهان خانواده گوجه فرنگي ماده سمي وجود دارد(سولانين) كه به سلول هاي افرادي كه مستعد ابتلا به آرتروز هستند حمله كرده و آنها را مبتلا به آرتروز مي نمايد، اعلام كرد. ولي در عين حال عده اي ديگر از كارشناسان معتقد به ضرر گوجه فرنگي رسيده قرمز براي آرتروز نيستند و مي گويند در اين مورد شايد مردم اغراق مي كنند. زيرا تا به حال يك مطالعه علمي دقيق كنترل شده اي اين اتهام را براي گوجه فرنگي تأييد نكرده است.
توصيه دانشمندان اين است كه هر كسي در مورد خودش آن را آزمايش كند و اگر عملاً ديده شد كه خوردن گوجه فرنگي به شدت درد و ورم و ناراحتي هاي آرتروز مي افزايد، از خوردن آن اجتناب كند.
در زير ليستي را مشاهده مي كنيد كه 20 نوع از مواد غذايي كه ممكن است علائم آرتروز روماتيسمي را تحريك و تشديد كنند، بيان مي كند:
۱ - دانه ذرت 56درصد
۲ - دانه گندم 54درصد
۳ - انواع پرتقال و نارنگي 39درصد
۴ - شير 37درصد
۵ - دانه جو دو سر 37درصد
۶ - دانه چاودار 34درصد
۷ - تخم مرغ 32درصد
۸ - گوشت گاو 32درصد
۹ - قهوه 32درصد
۱۰ - ماست 27درصد
۱۱ - پنير 24درصد
۱۲ - گريب فروت 24درصد
۱۳ - گوجه فرنگي 22درصد
۱۴ - بادام زميني 20درصد
۱۵ - شكر سفيد 20درصد
۱۶ - كره 17درصد
۱۷ - گوشت گوسفند 17درصد
۱۸ - ليموترش 17درصد
۱۹ - سويا 17درصد
حقيقت اين است كه هيچ كس دقيقاً نمي داند، حساسيت غذايي تا چه حد در بيماري آرتروز دخالت دارد و كارشناسان هر يك براي خود تخمين هايي دارند. بالاخره در يك تحقيق (كه به روش كور مضاعف انجام شده بود) مشخص شد كه 90-85 درصد بيماران مبتلا به آرتروز، علائم ناراحتي آنها از نوعي مواد غذايي بدتر شده است. از اين رو در زير به ذكر انواعي از غذاها مي پردازيم كه مصرف آنها در بهبود يافتن دردهاي روماتيسمي موثر بوده و از بيماري آرتروز جلوگيري مي كنند:
الف- ماهي: كارشناسان علم تغذيه مي گويند كه خوردن ماهي براي پيشگيري از بيماري آرتروز مفيد است و اگر طبق برنامه اي از ماهي سالمون و ساير ماهي هاي چرب آب هاي سرد اقيانوس كه از نظر اسيد چرب امگا-3 غني هستند استفاده شود، در كاهش علائم ناراحتي آرتروز اثر نيكو خواهد داشت. به علاوه روغن ماهي نيز مؤثر است. در حالي كه روغن ماهي براي كاهش التهاب آرتروز مفيد و مؤثر است، ولي اثر ساير روغن ها قابل تأمل است. توصيه دانشمندان اين است كه التهاب و حرارت آرتروز را با اسراف در خوردن روغن هاي گياهي التهاب زا نظير روغن ذرت و روغن آفتابگردان و روغن گلرنگ و روغن كنجد و چربي هاي حيواني تشديد نكنيد.
ب- زنجبيل: كارشناسان توصيه مي كنند كه از زنجبيل براي رفع ناراحتي هاي آرتروز روماتيسمي استفاده كنيد. دكتر كريشنا سريو استاوا، از دانشگاه اودنس دانمارك كه محقق بين المللي معروفي در مورد ادويه هاي تند است مي گويد، ادويه هاي تند نيز ضد التهاب هستند. از زنجبيل طي صدها سال در مكتب طب ايوروديك هند، براي درمان آرتروز روماتيسمي استفاده مي شده است. مقدار زنجبيل توصيه شده هر بار در حدود 5 گرم ريشه زنجبيل تازه و يا نيم گرم پودر زنجبيل خشك است كه 3 بار در روز بخوريد، پودر زنجبيل را مي توان با آب و يا با نوشابه اي مخلوط كرد و يا با كمي غذا خورد كه سوزش آن دهان را ناراحت نكند.كارشناسان مي گويند مصرف چنين مقدار كم زنجبيل ظاهراً هيچ عوارض جانبي نشان نداده است.
ج- سير: پزشكان هندي ضمن آزمايش اثر سير در بيماري هاي قلبي مشاهده كردند، بيماراني كه براي كنترل بيماري قلبي سير مي خوردند، احساس كردند ناراحتي درد و ورم مفاصل آنها به خصوص عده اي كه مبتلا به استئوآرترايتيس بودند نيز كاهش يافته است.
د- مارچوبه: خواص مدر بودن مارچوبه در مورد خيزهايي با منشاء قلبي، سنگ هاي مجاري ادراري، نقرس و روماتيسم، اين گياه را بسيار ارزشمند ساخته است. مارچوبه از سبزيجاتي است كه بايد در كمترين مقدار ممكن آب جوشانده شود تا مواد ذي قيمت و املاح آن به هدر نرود. ممكن است آن را به صورت خام رنده كرده و به غذا اضافه كنند، در صورتي كه دستگاه آبميوه گيري موجود باشد، مي توان آب آن را گرفته و به مدت يك هفته هر روز يك چهارم ليوان ميل كنند.
و-كرفس: اين گياه به سبب دارا بودن املاح و مواد معدني (سديم، پتاسيم و مواد آهكي) كمبود املاح بدن را جبران مي كند و به مناسبت سرشار بودن از مواد ازته، به خصوص موجب تصفيه خون مي گردد. در حقيقت با به كار بستن اين توصيه هاي غذايي در صورتي كه آرتروزهاي روماتيسمي شما از انواع آلرژيك باشند، تخفيف چشمگيري خواهند يافت. اميد است كه راهكارهاي ارائه شده گامي در جهت درمان دردهاي روماتيسمي باشد.