بنيامين صدر
شايد اگر بيماران هموفيلي كه در اوايل دهه 60 خورشيدي از فرآورده هاي خوني آلوده وارداتي استفاده كردند، از سرنوشت خود هراسناك نمي شدند، هيچ كس باور نمي كرد كه خون ايراني ها هم مي تواند  آلوده باشد.
با آغاز ورود ويروس HIV به ايرآن كه در آن سالها ويروس مرموز و ناشناخته اي بود، در ابتدا تصويري از اين بيماري در ذهن ها نقش بست كه گويي فرد  بيمار مجرم و گناهكاري بيش نيست. حال آنكه بيمار مبتلا به ايدز مستحق حمايت بود، نه قضاوت.
تا زماني كه نخستين بيمار مبتلا به ايدز در ايران كه كودكي هموفيلي 6 ساله بود به ما نگفت كه ايدز مرز ندارد، هيچ كس از مسئولان مملكتي گرفته تا مردم، باور نداشت كه ايدز خودي و غيرخودي، ايراني و خارجي نمي شناسد.
در سال هاي نه چندان دور كه گفتن و نوشتن از ايدز مذموم و ناخوشايند بود، ورود و توليد فرآورده هاي خوني آلوده به كشور دست كم 1800 ايراني را به بيماري هايي نظير هپاتيت C و ايدز مبتلا كرد كه امروز 974 تن از آنان يا خانواده هايشان كه 60 تن از آنان مبتلا به ايدز شدند، در انتظار دريافت ديه و غرامت هستند. آمارهاي غيررسمي حكايت از آن دارد، بيماران هموفيلي كه بين سالهاي 1362 تا 1363 خورشيدي قرباني بي دقتي در ورود فرآورده هاي خوني آلوده از كشور فرانسه به ايران شده اند، به 300 تن مي رسد.
همچنين براساس آمار رسمي ارائه شده از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي از ابتداي ورود ايدز به ايران تا كنون 125 تن از بيماران هموفيلي،  هپاتيتي و كليوي بر اثر استفاده از فرآورده هاي خوني آلوده به ويروس HIV ، درگذشته اند.
هر چند كه دستيابي به آماري دقيق به دليل پنهان كاري قربانيان يا خانواده هايشان، همچنين صدور گواهي هاي فوت غيرواقعي، ممكن نبود، اما در اين گزارش سعي شده تا آمار نسبتاً  دقيقي از تعداد قربانيان اين پرونده، تهيه و ارائه شود.
اسناد گم شد
نخستين مورد آلودگي بيماران هموفيلي در ايران به ويروس HIV به سال  1363 خورشيدي بازمي گردد. ريشه اين آلودگي در فرآورده هاي خوني بوده است كه از سوي يك شركت فرانسوي و بنا به درخواست وزارت بهداشت وقت، وارد كشور شده بود.
اين در شرايطي است كه هيچ سند اصلي دال بر خريداري و و واردات اين نوع فرآورده هاي خوني آلوده به ايران در وزارت بهداشت قابل دستيابي نبوده و نيست؛ گويا نابود شده است. ولي چگونه شد كه اين موضوع پس از اثبات و برملا شدن، به يك رسوايي بزرگ بين المللي تبديل شد.
اسناد مالي ورود فرآورده هاي خوني آلوده از مبدأ كشور فرانسه و شركت سازنده مريو به مقصد ايران در بانك مركزي جمهوري اسلامي قابل دسترسي است و اين سرآغاز كشف حقيقت بوده است.
اين سخنان احمد قويدل، رئيس كانون هموفيلي هاي ايران است.
پس نخستين مورد آلودگي هموفيلي هاي ايران به ورود فرآورده هاي خوني خارجي به كشور بازمي گردد.
اما چرا دولت ايران مقصر اصلي اين ماجراست؟، مگر سرآغاز اين اتفاق تلخ كه قابل اغماض هم نيست به بي توجهي شركت فرانسوي بازنمي گردد؟
در آن مقطع زماني كه فرآورده هاي خوني آلوده از شركت فرانسوي خريداري شد و به ايران آمد، رسوايي فرآورده هاي خوني آلوده فرانسه در جهان برملا شده بود.
رسوايي خون فرانسه
بايد بدانيم كه قبل از ما، مردم بي گناه كشورهاي ديگر هم قرباني فرآورده هاي خوني آلوده فرانسوي شده  بودند. براساس اسناد موجود، نماينده وقت شركت مريو در ايران، كه خانمي است با نام ف روكس پس از خروج از ايران در نامه اي خطاب به دكتر ملك زاده، وزير اسبق بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ايران مي نويسد: حال كه از ايران خارج شده ام به شما اطلاع مي دهم كه با كمال تأسف و ندانسته داروهايي كه در اختيار شما (ايران) قرار داده ايم، همه آلوده بوده، است. نامه كوتاه بود و دردناك؛ اما اينكه چرا شركت فرانسوي ندانسته محكوم شد و هنوز هم بار بدنامي را به دوش مي كشد، خود داستان ديگري است.
پژوهشگران و متخصصان آمريكايي در همان سال هاي فروش فرآورده هاي خوني آلوده به ايران (1983 ميلادي) با دستيابي به تكنولوژي تشخيص آلودگي فرآورده هاي خوني، از دولت و به تبع آن شركت هاي دارويي فرانسه و ديگر كشورهاي اروپايي مي خواهند كه از صدور فرآورده هاي خوني حرارت نديده به دليل آغاز شيوع بيماري كه در آن سال ها ايدز نام نداشت، به شدت خودداري كنند.
بنابراين، رسوايي فرآورده هاي خوني فرانسه از اين منظر عالم گير شد كه آنان با اطلاع از يكسري آلودگي هاي احتمالي، محصولات خود را فروختند و از طرفي دولت ايران نيز به دليل جاذبه  ارزان بودن قيمت، اين فرآورده هاي خوني را خريداري كرد.
در مجموع هر چند كه ورود ايدز به ايران، با شيوع اين بيماري در جهان همزمان بود، ولي از امور غيرقابل پيشگيري نبوده است.
به گفته قويدل، رئيس كانون بيماران هموفيلي، اگر طرف ايراني در مناسبات قانوني خود با كشورهاي ديگر و همچنين مقررات دارويي اش، دقت عمل بيشتري به خرج مي داد، به طور حتم ما هرگز شاهد اين نبوديم كه ايدز در آن سال چنين قرباني بگيرد.
توليد هراسناك
با نزديك شدن به سال هاي پاياني دهه 60، دولت وقت تصميم گرفت كه با ساخت و بهره برداري از يك پالايشگاه ايراني، خون ايرانيان را پالايش كند. به خصوص اينكه در ايران، نگراني گسترده اي كه سراسر دنيا را در خصوص احتمال گسترش بيماري ايدز فرا گرفته بود، به چشم نمي خورد.
قرار بود در اين پالايشگاه ايراني داروهاي خوني وارداتي ساخته شود تا بلكه ايران در توليد فرآورده هاي خوني خودكفا شود.
پيش از اين توليد فرآورده هاي خوني كنستانتره در دنيا، يك انقلاب در وضعيت دارويي بيماران هموفيلي به وجود آورده بود و قرار بر اين شد كه با ساخت پالايشگاه خون توليد فرآورده هاي خوني كنستانتره براي حركت در همين مسير و پيشگيري از ورود آلودگي هاي خوني احتمالي، آغاز شود.
عمليات ساخت اين پالايشگاه خون از سال 1367 آغاز شد و سرانجام در سال 1373 خورشيدي به دست رئيس جمهوري وقت گشايش يافت و با عنوان بزرگترين پالايشگاه خون خاورميانه كار توليد فرآورده هاي خوني را آغاز كرد؛ غافل از اينكه از آن تكنولوژي كه دانشمندان و پژوهشگران، يك دهه پيش براي ويروس زدايي نهايي از فرآورده هاي خوني به فرانسوي ها پيشنهاد كرده بودند، در پالايشگاه خون ايران خبري نبود.
به اين ترتيب دومين دوره شيوع آلودگي بيماران خوني به ويروس HIV و هپاتيتC در اين زمان آغاز مي شود.
در واقع با آغاز به كار اين پالايشگاه فاقد تكنولوژي مدرن حرارتي، وزارت بهداشت و دولت وقت مرتكب اشتباه بزرگي شدند كه بسياري از بيماران هموفيلي، تالاسمي و كليوي را در معرض خطر مرگ قرار داد.
پس از گشايش و توليد فرآورده هاي خوني در پالايشگاه خون ايران، داروها و فرآورده هايي روانه داروخانه هاي كشور شد كه ويروس زدايي نشده بود. اين در حالي است كه از مدت ها پيش از آن تمام شركت هاي توليد كننده فرآورده هاي خوني اروپايي، تكنولوژي ويروس زدايي حرارتي را در اختيار داشتند، اما به دليل وجود ذهنيت غلط آلودگي احتمالي فرآورده هاي خوني خارجي، بيماران هموفيلي و ديگر بيماراني كه در داخل كشور از فرآورده هاي خوني استفاده مي كردند براي استفاده از فرآورده هاي خوني توليد داخل هجوم آوردند و هيچ فرآورده  خوني خارجي را استفاده نمي كردند.
موج دوم رسوايي
چند سال گذشت تا در اواخر 1375 خورشيدي 2 متخصص ايتاليايي و انگليسي از سوي فدراسيون جهاني هموفيلي براي بازديد از پالايشگاه خون، به ايران آمدند و نبود تكنولوژي ويروس زدايي حرارتي را در پالايشگاه خون ايران گزارش كردند.
پس از انتشار اين گزارش، با مشاركت كانون هموفيلي ها  آزمايشاتي روي 80 بيماري كه هر يك به نوعي از فرآورده هاي خوني توليد داخل استفاده كرده بودند، انجام شد و مشخص شد كه تنها 4 تن از آنان آلوده نيستند.
قويدل، رئيس بنياد بيماران هموفيلي در اين باره مي گويد:  پس از انجام اين آزمايشات بود كه ما متوجه وقوع يك فاجعه بسيار بزرگ شديم. بعد از آن پرونده شيوع ايدز بر اثر فرآورده هاي آلوده فرانسوي به شكلي اتفاقي در دادگاه فعال شد.
در اين فاصله يكي از صدمه ديدگان فرآورده هاي خوني آلوده كه 2 فرزندش با ابتلا به HIV قرباني ماجراي فروش فرآورده  آلوده به ايران شده بودند، در نامه نگاري به مقامات و مسئولان نظام، خواستار پيگيري اين موضوع مي شود و سرانجام به كمك اين نامه و ديگر پيگيري هاي انجام شده، پرونده هموفيلي هاي قرباني خون آلوده به دادگاه كشيده مي شود.
سازمان انتقال خون ايران در آن مقطع و پس از روبه رو شدن با موج اعتراضات و شكايت ها در حركت شتابزده به پاسخگويي در برابر اتهامات مطرح شده مي پردازد تا جايي كه قائم مقام مدير سازمان انتقال خون در پاسخ به يكي از نامه هاي كانون هموفيلي ها، يادآور شد كه آلودگي بيماران هموفيلي به هپاتيت C و ويروس HIV تنها خاص بيماران ايراني كه از فرآورده هاي خوني ويروس زدايي نشده استفاده كرده اند، نيست و در جهان همه گير است. در واقع مسئولان سازمان انتقال خون خواسته يا ناخواسته اعتراف مي كنند كه فرآورده هاي خوني ايراني، در پالايشگاه ويروس زدايي نمي شوند كه اين موضوع در نهايت به عزل رئيس وقت سازمان انتقال خون و پيگيري دقيق پرونده در دادگاه انجاميد. تا اينكه در نهايت پس از يك دهه كشمكش و پيگيري در خرداد ماه 1383 خورشيدي، قاضي پرونده با صدور حكمي بي سابقه در تاريخ قضايي كشور با تأييد وقوع آلودگي،  در دو برهه زماني يكي حاصل از فرآورده هاي آلوده فرانسوي (اوايل دهه۶۰) و ديگري توليد غيراصولي فرآورده هاي خوني در ايران (اوايل دهه 70) دولت ايران را مقصر شناخت و به پرداخت غرامت، عذرخواهي رسمي وزارت بهداشت و سازمان انتقال خون از شكات و همچنين تأمين شرايط درماني رايگان آنها تا درمان قطعي، محكوم كرد؛ حكمي كه تا امروز بخش هايي از آن اجرا نشده است.
قاضي پرونده همچنين با تحقيق در مورد نقش شركت فرانسوي مريو در صدور آلودگي خوني به ايران در نامه اي از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي خواست مشخص كند كه آيا شيوع ايدز بين 70 درصد بيماران هموفيلي، 60درصد بيماران هپاتيتي و 40 درصد بيماران كليوي در سال هاي ابتدايي دهه 60 ريشه خارجي دارد و پاسخي كه دريافت كرد، دال بر آن بود كه محصولات خوني ارسالي به ايران فاقد هر گونه آلودگي بوده است!  هر چند كه پرونده حقوقي نقش شركت فرانسوي در ابتلاي بيماران خوني ايران به آلودگي هاي خوني خطرناك از جمله HIV و هپاتيت C هنوز هم مفتوح است.

ميثم قاسمي
پس از سال ها كشمكش و رفت و آمدهاي بسيار، سرانجام حكم پرونده معروف به هموفيلي ها صادر شد. در اين حكم وزارت بهداشت و درمان به پرداخت غرامت محكوم شده است. از مقدار پولي كه وزارت بهداشت بايد به شاكيان بپردازد و مدت زماني كه اين دادرسي به طول انجاميد اگر بگذريم، يك نكته خوشحال كننده نيز در اين پرونده به چشم مي خورد. شايد در ظاهر اين طوري نباشد. گروهي بر اثر تزريق خون آلوده به بيماري لاعلاجي دچار شده اند و مشكلي بر مشكلاتشان افزون شده و حالا پس از چندين سال، دولت بايد به خاطر سهل انگاري و بي دقتي يك يا چند نفر از پول بيت المال، غرامت سنگيني را بپردازد. با اين حال اگر وقت كنيم، مي توانيم نكته اي را در اين داستان بيابيم كه اندكي مغفول مانده. آن نكته عدالت است. اگر روزي گذرتان به كاخ دادگستري افتاد، حتماً به نقش برجسته هاي اين ساختمان عظيم و قديمي با دقت نگاهي بيندازيد، خواهيد ديد كه هر قسمتي از اين نقش ها، فرشته اي با شمشير ترسيم شده كه چشمانش بسته است. فرشته اي با چشمان بسته. او فرشته عدالت است. چرا چشمان فرشته عدالت بسته شده؟ آيا فرشته عدالت بايد كور باشد؟
واقعيت اين است كه نه. عدالت بايد همواره حاضر و ناظر باشد. بر همه احوال جامعه انساني. چشمان فرشته را به جهت ديگري بسته اند. فرشته عدالت كنايه از قاضي به هنگام رسيدگي به دعاوي نبايد به جايگاه و منزلت و قدرت و ثروت هيچ كدام از طرف هاي دعوا توجهي كند. براي قاضي، يك فقير بي پناه نبايد با توانگري قدرتمند تفاوت داشته باشد. توجه به جايگاه افراد يكي از خطراتي است كه قاضي را همواره تهديد مي كند. براي همين است كه فرشته عدالت بايد چشم بسته بماند و تنها به حق و عدالت فكر كند. در پرونده اي كه اكنون مورد بحث ما است، يك طرف افرادي بيمار و ضعيف هستند و يك طرف دولت با ثروتي عظيم و قدرتي زياد، قدرت و ثروتي كه مي تواند عدالت را تهديد كند. با اين حال اتفاقي كه افتاده نشان مي دهد، فرشته عدالت به قدرت و ثروت طرفين دعوا توجهي نكرده است. شايد حكم اندكي دير صادر شده باشد. شايد پروسه رسيدگي به پرونده اندكي به طول انجاميده باشد، ولي در نهايت حكم صادر شده نشان مي دهد عدالت وجود دارد و تنها نقشي نيست بر ديوار دادگستري. از اين جهت اين پرونده و حكم آن خوشحال كننده است. عدالت، حقيقت، آزادي و... آرمانهايي هستند كه بشر از قرن ها پيش براي دستيابي به آنها تلاش كرده و زجرها كشيده است. حالا طبيعي است اگر عدالت در هر نقطه اي از اين جهان اجرا شود، حق مظلومي باز ستانده شود، تمام انسان هاي حق طلب خوشحال مي شوند. در حقيقت اين يك فرد يا گروه نيستند كه پيروز مي شوند، عدالت و حقيقت است كه پيروز مي شود و نشان مي دهد جاودانه است.

جدول شماره۱۳
كاكورو مانند سودوكو، يك بازي جهاني است. اين بازي در سال 2005 مطرح شد و مدت كوتاهي طول كشيد تا توجه عامه مردم را به خود جلب كند. اين جدول، قبل از اينكه در روزنامه هاي ديگر مطرح شود، اولين بار در روزنامه گاردين به چاپ رسيد. ساختار كاكورو خيلي شبيه جدول كلمات است و مي توان آن را در هر سايزي طرح كرد و تنها تفاوت آن، اين است كه اعداد مورد نظر مرجع ندارند و با جمع اعداد احتمالي در هر ستون و سطر مي توان اعداد مورد نظر را پيدا كرد. اين جدول در بسياري از نقاط دنيا شناخته شده است و علاقه مندان آن معتقدند به زودي زود- مانند سودوكو- در همه جاي دنيا فراگير خواهد شد.
روش حل جدول كاكورو
راه حل هاي زيادي براي حل اين جدول موجود است و همچنين تكنيك هايي كه به شما كمك مي كنند تا بتوانيد به راه حل دست پيدا كنيد. در اينجا مي خواهيم يك نمونه از حل جدول كاكورو را به شما نشان داده و نكته هايي را به شما گوشزد كنيم.
نكته اول: تركيب حداقلي اعداد- اين جدول اعدادي را در انتها و ابتداي هر سطر و ستون مشخص كرده است كه بايد با جمع اعداد احتمالي از 1 تا۹ بدون تكرار به عدد مورد نظر رسيد. بهترين روش براي حل جدول، جست وجوي خانه هايي است كه حداقل از جمع دو عدد حاصل مي شوند. معمولاً اين اعداد از دو خانه در جدول تشكيل شده است. به اعداد۳و 4 در جدول زير دقت كنيد. به طور مثال براي عدد 3، دو احتمال وجود دارد(2و۱)،(1و۲) (در ضمن مانند جدول سودوكو، از عدد صفر نمي توانيم استفاده كنيم).و براي عدد 4 سه احتمال(1و۳) و(3و۱)و(2و۲) وجود دارد كه احتمال(2و۲) پذيرفته نيست چون در حل جدول از عدد تكراري نمي توانيم استفاده كنيم.
به جدول زير دقت كنيد: احتمالات عدد۳ و احتمالات عدد۴ به شما كمك مي كند تا جدول را حل كنيد و احتمالات جدول، شما را محدودتر مي كند. براي عدد 7 در جدول پايين به طور نرمال مي توان احتمالات:
(5و۲)،(6و۱)يا(2و۵)،(1و۶) در نظر گرفت. از طرفي مي دانيم كه جمع عدد 3 (2و۱) يا (1و۲) است؛ پس قراردادن جمع اعداد(3و۴) و(4و۳) منتفي است.
نكته دوم: اعداد مشترك- متوجه شديم براي جمع اعداد۳ و۴ احتمالات(1و۲) و(2و۱) براي عدد۳ و احتمالات(1و۳) و(3و۱) براي عدد۴وجود دارد.عددي كه بين اين احتمالات مشترك است، عدد يك است.نكته: اعداد بالاي مربع نشان دهنده مجموع اعداد ستون افقي و اعداد پايين مربع نشان دهنده مجموع اعداد ستون عمودي است.
حل جدول شماره۱۲