شلدون آلن سيلوراستاين، به كودكان عشق مي ورزيد تا حدي كه در اوج شهرت و زماني كه آثارش به ۳۰ زبان زنده دنيا ترجمه شده بود، در پاسخ به كساني كه دوست داشتند از گذشته و زندگي او بدانند، تنها به گفتن اين جمله بسنده مي كرد كه «من كودك هستم» .
او زندگي را تلاش، مبارزه و آزادي معنا مي كرد و حتي زماني كه دختر يازده ساله اش را از دست داد، از نوشتن باز نايستاد و «نوري در اتاق زير شيرواني» را به روح دخترش هديه كرد تا نشان دهد كه زندگي جاري است.
درباره شل
شلدون آلن سيلوراستاين، ۲۵سپتامبر ۱۹۳۰ در شهر «ايلينوي» ايالت شيكاگوي آمريكا متولد شد. وي فرزند ناتان و هلن سيلوراستاين بود.
استاين از كودكي استعداد ويژه اي در نقاشي و طراحي و نوشتن داشت و همين استعداد، او را به پسري آرام و متفكر تبديل كرده بود. استاين درباره خودش مي گويد: «زماني كه نوجواني بيش نبودم(حدود ۱۲ سالگي) هرچند از بازي بيسبال لذت مي بردم اما بجاي آنكه به قهرماني بيسبال بيانديشم يا بتوانم با برقراري ارتباطي صميمانه با دوستانم، در مهماني هاي آنها شركت كنم، نوشتن و طراحي كردن را انتخاب كردم و اين براي من شادي آفرين بود چرا كه رقيبي براي خود نمي يافتم و اين ويژگي، احساس آزادي و آرامش را در من شكوفا مي كرد. من به شيوه خودم طراحي مي كردم، مي نوشتم و زندگي مي كردم» .
شل نخستين آثار كاريكاتور خود تحت عنوان «pacific stars and stripes» را زماني (سال ۱۹۵۰ ميلادي) خلق كرد كه از سوي ارتش آمريكا به عنوان سرباز به ژاپن و كره اعزام شده بود.
وي پس از انتشار اين مجموعه، نواختن گيتار و آهنگسازي را فرا گرفت و اين دو هنر باعث شد تا دو آلبوم «پسري به نام سو» و «پوسته رولينگ استون» به دوستداران موسيقي و آثار شل سيلوراستاين عرضه شود.
استاين درباره خلق آثارش مي گويد: من خلق مي كردم و طرح مي زدم بي اينكه بدانم هنرمنداني چون «توربر» ، «بنچلي» ، «پرايس» و «استين برگ» وجود دارند. من هيچ گاه آثار آنها را نديده بودم تا اينكه در ۳۰سالگي آثار بي نظير اين هنرمندان را ديده و با آثار و افكار آنها آشنا شدم.
وي عشق به كار را اين طور توصيف مي كند: «همواره به جاي آنكه براي جلب توجه ديگران- به ويژه جنس مخالف- تلاش كنم، تنها به كار مي انديشيدم و موفقيت در كار، برايم از هر چيز ديگري ارزشمند تر بود و اين نه براي آن بود كه عشق را نمي شناختم؛ براي آن بود كه به كارم عشق مي ورزيدم و آن را نه يك عادت، كه فعاليتي فراتر از يك كار مي دانستم. نقاشي و شعر، عشق من هستند؛ تا ابد» .
سيلور استاين از سال ۱۹۵۶ ميلادي فعاليت اش را به طور جدي با كار در روزنامه «مگزين» آغاز كرد و در سال هاي نخستين دهه ۶۰ميلادي تحولاتي ديگر در زندگي وي رخ داد.
شل در اين باره مي گويد: «در سال هاي آغازين دهه۶۰ ميلادي،« تومي اونگرر» يكي از دوستانم كه در زمينه آثار كودك فعاليت مي كرد، مرا به ناشرش «هارپر كولين » معرفي كرد و اين آشنايي باعث شد كه در سال ۱۹۶۴ ميلادي«درخت بخشنده» به عنوان اولين اثر من در عرصه ادبيات كودك به چاپ برسد» .
«درخت بخشنده» هر چند در ابتدا كودكان را شيفته خود كرد اما پس از مدتي، داستان زيباي كتاب و ارتباط صميمانه قهرمان داستان با درخت بخشنده، باعث شد تا همه به خواندن كتاب علاقه مند شوند و يك دهه بعد، «درخت بخشنده» به فروش بي سابقه بيش از ۵ و نيم ميليون نسخه رسيد و در ليست كتاب هاي پرفروش جهان قرار گرفت.
اولين مجموعه شعر شل سيلوراستاين با نام «پياده رو كجا تمام مي شود» در سال ۱۹۷۴ ميلادي به چاپ رسيد و اشعار و نقاشي هاي زيباي كتاب توانست با مخاطب به راحتي ارتباط برقرار كند چرا كه نوعي سادگي و ظرافت، طنز نو و آزادي و جسارت در كلام، در سطرسطر اشعار و نقاشي ها ديده مي شد.
پس از مجموعه «پياده رو كجا تمام مي شود» دو مجموعه شعر ديگر به نام هاي «روشنايي در اتاق زير شيرواني» در سال ۱۹۸۱ و «بالا افتادن» در سال ۱۹۹۶ به چاپ رسيد كه هر دو اثر، ماه ها در صدر فهرست پرفروش ترين ها قرار گرفتند، به طوري كه «روشنايي در اتاق زير شيرواني» به مدت ۱۸۲ هفته در فهرست پرفروش ترين آثار در مجله نيويورك تايمز ديده مي شد.
«سيلور استاين» در سال ۱۹۹۱ ميلادي موفق به دريافت جايزه آكادمي موسيقي آمريكا براي ترانه «خودم را مي شناسم» در فيلم «كارت پستالي از طرف اد» شد و در سال ۱۹۸۴ نيز جايزه آكادمي آلمان را براي آلبوم «كجا پياده رو تمام مي شود» به عنوان آلبوم موسيقي برگزيده ويژه كودكان از آن خود كرد.
شل در سال ۱۹۹۸ با همكاري چند تن از دوستانش آلبوم «سگ هاي پير» را روانه بازار موسيقي كرد و آخرين آلبوم او با عنوان «سرزمين زير دريا» ويژه كودكان، پيش از مرگ او به كودكان جهان هديه داده شد. اين اثر از آن جهت باارزش است كه علاوه بر ترانه ها، صدا و موسيقي استاين نيز در آن جاودانه شده است.
«بگلر» و «مورتون» نويسندگان كتاب «دايرة المعارف موسيقي مردمي» درباره استاين و آثارش معتقدند: «استاين با استفاده از آثار ويژه و بي نظيرش، انرژي، لذت و شادي و توازن را در انسان زنده مي كند و يادآور نجواها و فريادهاي نهفته در درون آدمي است» .
شل سيلور استاين زندگي را اينگونه توصيف مي كند: «من براي حركت آزادم، به هر كجا دوست داشته باشم سفر مي كنم، آنچه را بخواهم و اراده كنم انجام مي دهم و باور دارم كه هر كس بايد اينگونه زندگي كند. معتقدم نبايد به كسي يا چيزي- چه زن، چه مرد، چه كودك يا حتي يك حيوان و گياه- وابسته بود. دوست دارم و مي خواهم به همه جا سفر كنم. ببينم و بشنوم و براي بعضي زيبايي ها و ديدني ها، ديوانه شوم؛ اين يعني زندگي و اين يعني زندگي كردن» .
شل يك دختر به نام «شوشانا» (به زبان عبري يعني گل رز) و يك پسر به نام «ماتيو» داشت. دخترش زماني كه تنها يازده سال داشت، از دنيا رفت و پدر، كتاب «نوري در اتاق زير شيرواني» را به او تقديم كرد و پسرش «ماتيو» زماني كه تنها ۱۲ سال داشت، پدر را از دست داد. هر چند پس از فوت پدر، «ماتيو» صاحب ۲۰ميليون دلار دارايي او شد، اما به گفته خودش، «ثروت بدون پدر معنا ندارد» .
شلدون آلن سيلوراستاين، دهم ماه مه ۱۹۹۹ ميلادي در اثر حمله قلبي در اتاق خوابش درگذشت.
شل موسيقي دان
هر چند بسياري «استاين» را تنها به جهت آثار مكتوب و كاريكاتورهاي او مي شناسند، اما اگر به اين هنرها، نواختن گيتار را نيز بيفزاييم، آن وقت درمي يابيم كه چرا بسياري از ترانه هاي او چه توسط خود استاين و چه با همكاري او و دوستانش به صورت مجموعه هايي با ارزش در اختيار علاقه مندان به موسيقي قرار گرفته است.
آثاري چون «هيري جاز» ، «درون موسيقي مردمي» ، «من خيلي خوبم، لاف نمي زنم» (۱۹۶۵)، «پسري به نام سو و ديگر آوازهاي سرزمين او» (۱۹۶۹)، «درون شل سيلور استاين» (۱۹۷۰)، «هري كلرمن كيست؟» (۱۹۷۱)، «آوازها و داستان ها» (۱۹۷۸)، «مربي بزرگ دزد را تربيت مي كند» (۱۹۸۰ و۱۹۹۲)، «پياده رو كجا تمام مي شود» (۱۹۸۴)، «نوري (روشنايي) در اتاق زير شيرواني» (۱۹۸۲) و «سرزمين زير دريا» (۲۰۰۲) حاصل تلاش تك نفره استاين و آثاري چون «دكتر هوك و نمايش علم پزشكي» (۱۹۷۱)، «يك كمي بيشتر» (۱۹۷۶)، «دوباره ديدن» (۱۹۷۶)، «غم و شادي» (۱۹۷۸)، «گاهي تو برنده مي شوي» (۱۹۸۱) و «زندگي دكتر هوك» (۱۹۸۱) ثمره تلاش استاين و دكتر هوك است.
شل نويسنده
از آثار شل سيلوراستاين كه همگي مزين به طراحي هاي اوست مي توان به «روشنايي (نوري) در اتاقك زير شيرواني» ، «پياده رو كجا تمام مي شود» ، «بالا افتادن» ، «قطعه گم شده اُِ بزرگ را ملاقات مي كند» ، «لافكاديو» ، «يك زرافه و نصفي» ، «درخت بخشنده» ، «چه كسي يك كرگدن ارزان مي خواهد؟» ، «غول دريايي» ، «آخرين صبح» ، «عاشقانه ها» ، «از خيلي خوب به خيلي بد» ، «هملت به زبان مردم كوچه و بازار» ، «ملكه قلب ها» ، «الفباي عمو شلبي» ، «پاك كن جادويي» و... اشاره كرد.
اكنون آثار «شل» به عنوان كتاب شعر در مدارس آمريكا و اروپا تدريس شده و دانش آموزان دبستاني خواندن شعر و آشنايي با ادبيات منظوم را با آثار او آغاز كرده و فرا مي گيرند.
سها دادمند
منبع ها:
http://www.under water land. Com
http://www. Nassio.com
http://www.shel Silverstein.com