چهارشنبه ۷ تير ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۰۲۱ - Jun 28, 2006
زادبوم
Front Page

هزاران ميليارد ريال خسارات سالانه محاسبه نشده در هزينه هاي زيست محيطي
هزينه واقعي طرح هاي عمراني
003720.jpg
003726.jpg
چشم انداز
هزينه واقعي جاده اي كه از توي يك جنگل مي گذرد چه قدر است؟ اگر از وزارت راه بپرسيد احتمالاً  فهرستي به شما ارائه خواهد داد مشتمل بر مبلغ آسفالتي كه استفاده شده، حق الزحمه كارگران و مهندسان پروژه و هزينه ماشين  ها و ابزارآلات راه سازي. ولي هرگز اشاره نمي شود كه ارزش واقعي درختاني كه در طول مسير قطع شده اند، عرصه  اي از زيستبوم كه نابود شده و يا به مخاطره افتاده است، چشم اندازي كه تخريب شده است و گونه هاي كمياب گياهي و جانوري كه شايد زيستگاه خود را از دست داده باشند چه قدر است. به خاطر همين عدم محاسبه هزينه واقعي اجراي پروژه هاي عمراني است كه مي بينيم براي حداقل سود ممكن، بله، حداقل سود ممكن خامدستانه دست تطاول گشوده مي شود به منابعي از طبيعت كه بعضاً  ممكن است حتي بخشي از ميراث تجديدناپذير بشر باشند. حكايت بسياري از طرح هاي عمراني در ايران حكايت مستي است كه از ران خود مي خورد كباب.
دكتر كريم زادگان:ارزش جنگل ها و مراتع كشور، فقط چوب و علوفه آنها نيست بلكه جنگل ها و مراتع، 17نوع سرويس غيربازاري ارائه مي دهند كه هر كدام به صورت مستقيم يا غيرمستقيم به اقتصاد كشور ما ياري مي رساند. حداقل ارزش اقتصادي خدمات غيربازاري جنگل ها و مراتع كشور سالانه معادل 427هزار و 528ميليارد ريال برآورد شده است كه به تنهايي معادل 43درصد توليد ناخالص داخلي كشور در سال 1383 است

گروه شهري اسدالله افلاكي: اقتصاد محيط زيست و جايگاه آن در كشور، محور اصلي گفت وگويي است با دكتر حسن كريم زادگان- استاد دانشگاه- كه از نظرتان مي گذرد.
وي كه مديريت بخش اقتصاد محيط زيست چند طرح ملي از جمله طرح جامع ارزيابي خسارات وارد بر سلامتي حاصل از آلودگي هواي تهران، ارزش گذاري طرح هاي پخش سيلاب و آبخوان داري و ارزش گذاري خدمات غيرتجاري جنگل ها و مراتع كشور را بر عهده داشته است، در اين گفت وگو، خسارات ناشي از محاسبه نكردن هزينه هاي زيست محيطي در پروژه هاي عمراني را از زواياي مختلف بررسي و تبيين كرده است.
***
* چرا هزينه هاي زيست محيطي پروژه هاي عمراني در ايران محاسبه نمي شود؟
- اين موضوع به نحوه تدوين سياستگذاري اقتصادي كشور مربوط مي شود كه عمدتاً پيگير سياست هاي زودبازده اقتصادي است. نگرش كلي در كشور آن است كه اگر قرار باشد بيكاري و فقر كاهش يابد و استاندارد زندگي مردم بهبود يابد، پيگيري رشد اقتصادي بايد همچنان هدف اصلي و قانوني دولت باشد و در اين راه- به اشتباه- ملاحظات زيست محيطي در عمل به عنوان يك مانع تلقي مي شود، اگر چه ممكن است درباره آن، شعارهاي زيادي داده شود. همچنين گروه هاي خاصي كه در اين زمينه داراي منافعي هستند، اغلب داستان هاي ترسناكي در مورد هزينه سياست هاي زيست محيطي ارائه مي دهند تا كوششي براي پنهان كردن هزينه هاي زيست محيطي پروژه هاي عمراني ايجاد كنند. اين شگردها و سرزنش ملاحظات زيست محيطي در پروژه هاي عمراني توسط عده اي، نوعي فريبكاري است چرا كه تاكنون هيچ مدرك و شاهد كافي پيدا نشده است تا ثابت كند كه سياست هاي زيست محيطي تاثير منفي چشمگيري بر رشد اقتصادي و اشتغال داشته است. برعكس، امروزه همه مي دانند كه رشد اقتصادي بدون توجه به ملاحظات زيست محيطي ناپايدار است. بسياري از ملاحظات زيست محيطي مانند استفاده از ماليات بر آلودگي به جاي شيوه هاي كنترل و نظارت، حداقل اين حسن را دارد كه هزينه قانونگذاري را به حداقل مي رساند، ماليات درآمدها را افزايش مي دهد و به ايجاد و توسعه فناوري هاي پاك كمك مي كند كه خود، اشتغال زاست. بيشتر مردم و مسئولان، حفظ محيط زيست را ضروري مي دانند ولي از نحوه دستيابي به آن اطلاع دقيقي ندارند. واقعيت هم اين است كه در حال حاضر بين رشد و پيشرفت اقتصادي و حفظ كيفيت محيط زيست تعاملي وجود ندارد، در حالي كه محاسبه هزينه هاي زيست محيطي پروژه هاي عمراني مي تواند به اين تعامل كمك كند.
* چگونه مي توان توجه مسئولان را به اهميت هزينه هاي زيست محيطي پروژه هاي عمراني معطوف كرد؟
- بايد به مسئولان نشان داد كه چنانچه سياست هاي اقتصادي، سمت و سوي محيط زيست گرايانه نداشته باشد، نظام اقتصادي با محدوديت هاي جدي روبه رو مي شود. بايد به مسئولان توجه دهيم كه اقتصاد و ميحط زيست جدا از يكديگر نيستند، چرا كه هيچ تصميم اقتصادي يافت نمي شود كه بر محيط زيست ما تاثير نگذارد و هيچ تحول زيست محيطي وجود ندارد كه در آن تاثير اقتصادي وجود نداشته باشد. بر اين اساس، اقتصاددانان محيط زيست معتقدند كه راه حفظ سرمايه هاي طبيعي و اجتناب از بحران هاي زيست محيطي كشور و پيش رو، نفي توسعه اقتصادي كه به آن به چشم يك ناجي نگريسته مي شود، نيست. سلامت محيط زيست كشور مي تواند با توسعه برنامه ريزي شده و پايدار تضمين شود و در اين راه، اقتصاددانان محيط زيست دست ياري و كمك به سوي مسئولان دراز مي كنند.
در تئوري هاي اقتصادي جديد، محيط زيست به عنوان يك منبع كمياب قلمداد مي شود كه در صورت انتشار آلاينده هاي ناشي از فعاليت هاي اقتصادي، اثرات خارجي منفي بر جاي مي گذارد. از آنجا كه تقاضا براي اين منبع كمياب روزافزون است، ضروري است هزينه هاي زيست محيطي پروژه هاي عمراني محاسبه گردد و تصميم گيري نهايي، بر اساس هزينه هاي اجتماعي پروژه هاي عمراني صورت گيرد. در اينجا نقش اقتصاددانان محيط زيست روشن مي شود. آنها مي توانند با تئوري هاي اقتصادي مطرح در اين علم و با محاسبه هزينه هاي خارجي پروژه هاي عمراني، مبنا و اساس تصميم گيري ها را تغيير دهند و آن را بر پايه منافع و هزينه هاي اجتماعي وضع كنند. اصولاً در هر نظام اقتصادي، قيمت بازتاب هزينه فرصت است كه قيمت اطلاعات لازم را در خصوص هزينه هاي فرصت يك كالا يا خدمت به ما ارائه مي دهد.
هزينه فرصت مي تواند رفتار توليدكننده و مصرف كننده يك كالا يا يك خدمت را تنظيم كند و چنانچه قيمت، هزينه هاي فرصت را نشان ندهد، نقصي تحت عنوان اثرات خارجي در نظام اقتصادي بروز مي كند كه يكي از دلايل شكست بازار در اقتصاد محيط زيست است. اثرات خارجي منفي(زيست محيطي) پروژه هاي عمراني، براي مردم خسارت ايجاد مي كند، بدون آنكه نتايج آن را توليدكننده تقبل نمايد. اقتصاددانان محيط زيست مي توانند با توجه دادن مسئولان به هزينه هاي فرصت واقعي هر كالا يا خدمت، از خسارت به محيط زيست جلوگيري نمايند و به تصميم گيري هاي صحيح كمك كنند.
مسئولان بايد ميان توسعه اقتصادي و حفظ محيط زيست ارتباط برقرار نمايند چرا كه در غير اين صورت، توسعه پايدار در كشور تحقق نمي يابد.
* با توجه به اهميت درك متقابل منافع اقتصادي و منافع زيست محيطي در كشور، اقتصاددانان محيط زيست چگونه مي توانند به اين افزايش درك متقابل كمك نمايند و چرا تاكنون در كشور اين اتفاق نيفتاده است؟
- اقتصاد محيط زيست سعي مي كند منافع زيست محيطي را با منافع اقتصادي، به نوعي پيوند دهد. هدف اساسي اقتصاددانان محيط زيست، افزايش درك اين مطلب است كه رابطه حياتي بين فعاليت هاي اقتصادي و طبيعت را بهتر بشناسند و آنگاه تصميم هاي عاقلانه اي بگيرند. البته كشور مي تواند بدون توجه به آن رشد(اقتصادي) كند، اما در آن صورت بايد بپذيريم كه آب تميز و هواي پاكيزه نداشته باشيم. ولي راه حل بهتري نيز وجود دارد؛ اينكه تصميم بگيريم چه سطحي از استانداردهاي زيست محيطي را براي زندگي و رفاه قابل توجه، نياز داريم و سپس فعاليت هاي اقتصادي مان را به صورت پايدار ادامه دهيم. شكي نيست كه تطبيق دادن اين دو با يكديگر، كار ساده اي نيست و احتياج به زمان و مطالعه دارد.
اقتصاد محيط زيست، علم جواني است و در كشور ما نيز سابقه اي 10ساله دارد. با اين همه، اين رشته در جهان جايگاه خاصي در حل مسائل و مشكلات زيست محيطي پيدا كرده است. متاسفانه در كشور ما در اين زمينه به اندازه كافي، متخصص وجود ندارد.
* تاكنون چه فعاليت هايي در زمينه اقتصاد محيط زيست در كشور صورت گرفته است؟
- نخستين كاري كه در زمينه اقتصاد محيط زيست در كشور انجام شد، ارزش گذاري مواهب طبيعي طرح هاي پخش سيلاب و آبخوان داري بود كه به عنوان نمونه، اينجانب ارزش وجود جنگل دست كاشت گربايگان  در شهرستان فساي استان فارس را تعيين نمودم. وزارت جهاد كشاورزي در پي توجيه منافع زيست محيطي طرح هاي پخش سيلاب بود و در پي آن، با همكاري پروفسور رحمتيان از دانشگاه كاليفرنيا اين كار انجام شد. منافع زيست محيطي اين طرح 87ميليارد و 811ميليون و 377هزار ريال برآورد شد كه تقريباً 3 برابر ارزش كالاهاي مصرفي طرح به مدت 20 سال بود.
دومين طرح ملي در اين زمينه، طرح جامع ارزيابي خسارات وارد بر سلامتي حاصل از آلودگي هواي تهران بزرگ بود كه خسارات بهداشتي آن بالغ بر 5هزار و 310ميليارد ريال در سال برآورد شد. اين بخش از اثرات خارجي، ناشي از آلودگي هواي تهران است كه مسئول 80درصد آن، خودروها هستند.يعني از يك طرف توليدكنندگان خودرو با توليد خودروهاي پرمصرف و از طرفي مصرف كنندگان با مصرف بنزين يارانه اي، اين حجم عظيم خسارت بهداشتي را هرساله به مردم تهران وارد مي سازند و بابت آن هيچ هزينه اي نمي پردازند. حال مسئولان مي توانند با كمك اقتصاددانان محيط زيست، اين هزينه خارجي را كه محاسبه شده است، به شكل ماليات يا روش هاي ديگر از آلوده كنندگان اخذ نمايند كه البته چند فايده دارد؛ از طرفي خودروسازان به طرف ساخت خودروهاي كم مصرف تر مي روند و از طرف ديگر مصرف سوخت كاهش مي يابد و دولت، يارانه كمتري مي پردازد. همچنين هواي تهران پاكيزه تر مي شود. تمامي اين مزايا در سايه تعيين هزينه فرصت سوخت مصرفي اتومبيل هاي تهران است كه اقتصاددانان محيط زيست مي توانند با محاسبه آن، اين خدمت مهم را انجام دهند. به عبارتي بدون دخالت سيستم هاي كنترلي و نظارتي موجود كه عملا ناتواني خود را در بهبود وضعيت هواي تهران نشان داده اند، دست نامرئي بازار ما را به اين هدف مي رساند. سومين پروژه ملي مديريت بخش اقتصاد محيط زيست، ارزش گذاري خدمات غيرتجاري جنگل ها و مراتع كشور بود. مشكلي كه ساليان سال، شماري از كارشناسان جنگل ها و مراتع با آن روبه رو بودند عدم توانايي آنها در ارزش گذاري خدمات غيربازاري جنگل ها و مراتع بود و به همين سبب بسياري از پروژه هاي عمراني در عرصه هاي جنگلي و مرتعي كشور با رويكرد سنتي تجزيه و تحليل هزينه فايده به انجام مي رسيد و مسئولان سازمان جنگل ها و مراتع، هيچ حرفي براي گفتن نداشتند، چون پروژه هاي عمراني در دست اجرا، توجيهات اقتصادي وسوسه انگيزي براي مسئولان داشت و طبيعتاً آنها نمي توانستند در مقابل آن توجيهات، مقاومت نمايند.
امروزه پس از انجام اين پروژه مشخص شده است كه ارزش جنگل ها و مراتع كشور، فقط چوب و علوفه آنها نيست بلكه جنگل ها و مراتع، 17نوع سرويس غيربازاري ارائه مي دهند كه هر كدام به صورت مستقيم يا غيرمستقيم به اقتصاد كشور ما ياري مي رساند. با اجراي اين تحقيق، حداقل ارزش اقتصادي خدمات غيربازاري جنگل ها و مراتع كشور سالانه معادل 427هزار و 528ميليارد ريال برآورد شده است كه به تنهايي معادل 43درصد G.D.P (توليد ناخالص داخلي) كشور در سال 1383 است.
اين، در حالي است كه اين ارزش، هرساله ايجاد مي شود. حال اگر اين ارزش در نظام اقتصادي لحاظ شود، سيستم قيمت گذاري از آنچه امروز هست، بسيار متفاوت تر خواهد شد و قيمت كالاهايي كه از اين خدمات استفاده مي كنند، بسيار افزايش مي يابد.
كاربرد ديگر ارزش گذاري، تصحيح سيستم حسابداري درآمد ملي كشور است كه اين خدمات، امروزه در آن منعكس نمي شود.
اين ارزش گذاري براي ارزيابي توجيه اقتصادي اجراي پروژه هاي عمراني نيز كاربرد دارد كه باعث از بين رفتن بخشي يا تمامي اين خدمات مي شود. اگر ارزش اين خدمات در مقابل اجراي پروژه هاي عمراني محاسبه شود، در آن صورت شاهد تصميم گيري هاي عاقلانه در خصوص جنگل ها و مراتع خواهيم بود و ديگر، طرح هاي عمراني با خسارت زيست محيطي هنگفت به تصويب نخواهد رسيد.

كسري بودجه در ميراث فرهنگي تهران
003735.jpg
ميراث فرهنگي و گردشگري: 762 اثر تاريخي- فرهنگي استان تهران به ثبت ملي رسيده است و تعدادي از آثار تاريخي تهران قدمتي بيش از 4 هزار سال دارد.محمدابراهيم طريقت، رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران در حاشيه نشست مطبوعاتي خود ضمن بيان اين مطلب گفت: براي ثبت آثار تنها قدمت آثار مورد توجه نيست و به نوع معماري آن اثر يا بنا، اين كه متعلق به چه شخصيتي بود و يا چه اتفاقي در آن بنا افتاده نيز توجه مي كنيم.وي در خصوص مرمت بناهاي تاريخي استان تهران گفت: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از لحاظ مرمت آثار هيچ محدوديتي ندارد. بسياري از هزينه ها براي ما قابل پرداخت نيست و از اين رو با بخش خصوصي همكاري مي كنيم، اما اين همكاري با نظارت سازمان صورت مي گيرد.طريقت ضمن اشاره به بي هويت شدن معماري معاصر در شهرهاي بزرگ، در خصوص مدرسه دارالفنون و همكاري با وزارت آموزش و پرورش گفت: اقدامات مرمتي دارالفنون با تخصيص اعتبار ملي شروع شده است، اما ما همچنان منتظر نگاه وزارت آموزش و پرورش و كاربري كه براي آن در نظر گرفته اند، هستيم.

خانه سردار امجد در اختيار ميراث فرهنگي
003732.jpg
ميراث خبر: خانه تاريخي سردار امجد بعد از 30 سال با پيگيري هاي پايگاه پژوهشي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تالش به اين پايگاه تحويل داده مي شود تا پس از مرمت تبديل به موزه تالش شود. محمدرضا خلعتبري، مدير پايگاه پژوهشي تالش در اين باره گفت: دو بناي خانه زمستاني و تابستاني سردار امجد در منطقه تالش واقع شده كه خانه تابستاني آن هم اكنون به عنوان محل پايگاه ميراث فرهنگي و گردشگري تالش مورد استفاده قرار گرفته است. خانه زمستاني سردار تالش پس از انقلاب در اختيار نيروهاي بسيج قرار گرفت كه اكنون با رايزني هاي انجام گرفته به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تحويل داده مي شود.
او در ادامه افزود: خانه سردار امجد از مهمترين خانه هاي تاريخي تالش است كه مي تواند گزينه مناسبي براي احداث موزه در اين شهرستان باشد.
به گفته خلعتبري مردم تالش در مورد اشيائي كه از حفاري هاي باستان شناسي اين شهرستان به دست آمده تعلق خاطر داشته و مايلند اين اشيا در موزه اي واقع در شهرشان به نمايش گذاشته شود.

طرح اتوبوس هاي ريالي توسعه مي يابد
003729.jpg
به گزارش روابط عمومي شهرداري تهران،  مدتي از آغاز به كار طرح اتوبوس هاي ريالي تهران زمان مي گذرد. بر اين اساس شهرداري تهران در نظر دارد اين طرح را همچنان در سطح شهر ادامه دهد.محمد احمدي بافنده، مدير عامل شركت اتوبوسراني با اعلام اين خبر گفت: با به رسميت شناختن فعاليت اتوبوس هاي ريالي توسط رييس شوراي شهر تهران درصدد هستيم فعاليت هاي آزمايشي اين طرح همچنان ادامه داشته باشد.وي تصريح كرد: طرح فعاليت اتوبوس هاي ريالي از دو سال پيش مطرح بوده است، لذا شركت واحد اتوبوسراني مي بايستي جهت تأمين بخشي از هزينه هاي خود، تعدادي از اتوبوس ها را به بخش خصوصي
(ترجيحا به كاركنان و رانندگان شركت واحد) واگذار كند.اين مقام مسئول همچنين گفت: با اجراي آزمايشي اين طرح ضمن كنترل هزينه ها نسبت به ايجاد رقابت و بهبود سيستم حمل و نقل شهري نيز گام برداشته ايم.وي خاطرنشان كرد: اين طرح از آغاز سال جاري با هدف خصوصي سازي پياده شده است كه با دريافت و ارزيابي نظرات و پيشنهادهاي شهروندان در پيشبرد و ارتقاي بهتر آن پيش مي رود.

ستون ها و پايه ستون هاي كاخ كورش به سرقت مي رود
003723.jpg
ايسنا: ستون ها و پايه ستون هاي كاخ كورش چرخاب برازجان در محوطه، رها و گاهي تعدادي از آنها سرقت شده اند. امير منصوري- طراح پارك پرديس كورش- ضمن بيان اين مطلب افزود: محوطه  كاخ كورش حفاظ مناسبي ندارد و هر كسي مي تواند آثار آن  را سرقت كند. از سوي ديگر، بقاياي كاخ كورش مانند ستون ها، پايه ستون ها، كف سازي ها، ديوارها و قسمت هايي كه در حفاري ها پيدا شده اند، به دليل دنبال نكردن طرح هاي مصوب، حفاظت نمي شوند. وي با اشاره به اينكه در آن منطقه باران هاي سيل آسا مي بارد، ادامه داد: اين مجموعه  تاريخي بارها از سيلاب پر شده است و چون در موقعيت گودي قرار دارد، همه  آب ها به آن سرازير مي شود. او كه در سال 1383 طراحي پارك پرديس كورش را با محوريت كاخ كورش در چرخاب برازجان برعهده داشته است، درباره  اجرانشدن اين طرح تصريح كرد: اين طرح، تصويب و حتي اعتبار آن هم جذب شده، ولي هزينه نشده است. در واقع، اداره  ميراث فرهنگي و گردشگري بوشهر مجري طرح بوده ولي اجراي آن تاكنون متوقف مانده است.

طرح ملي گردشگري درابهام
ايسنا: مديران سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در دوره هاي مختلف رفع مشكلات و اصلاح طرح ملي گردشگري را پيگير نبوده اند. دكتر اسماعيل قادري معاون مركز تحقيقات جغرافيايي و برنامه ريزي گردشگري ضمن بيان مطلب فوق افزود: اگر طرح ملي گردشگري اصلاح و بازنگري مي شد، اكنون قابل اجرا بود، در حالي كه مديران اين سازمان پيگير اصلاح طرح ملي گردشگري نبوده اند.
وي خاطرنشان كرد: طرح ملي گردشگري كه قرار بود سال 80 ارائه شود، يك سال پس از آن تهيه و به سازمان مديريت و برنامه ريزي ارائه شد، اما مجريان آن پس از اين كه اين سازمان آن را تاييد نكرد، به جاي رفع مشكل طرح را رها كردند.
عضو هيات علمي  دانشگاه علامه طباطبايي تغيير مديريت ها در سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري را از مهم ترين عوامل رهايي طرح ملي گردشگري دانست و گفت: مرعشي، رئيس وقت سازمان تازه ادغام شده  ميراث فرهنگي و گردشگري به طرح ملي گردشگري كاري نداشت و علاوه بر بي اعتنايي به طرح، آن  را رها كرد و در زمان او فعاليت ها بدون برنامه انجام مي شد.
معاون مركز تحقيقات جغرافيايي و برنامه ريزي گردشگري افزود: رئيس بعدي اين سازمان نيز در روزهاي ابتدايي مسئوليتش اعلام كرد كه راه رئيس قبلي را ادامه مي دهد، اما نه تنها اين اتفاق نيفتاد، بلكه عملكرد او تاكنون 180 درجه با سياست مرعشي متفاوت بوده و هم چنان برنامه و چارچوب اصلي براي توسعه  گردشگري وجود ندارد. قادري تصريح كرد: سياست مديران سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تا امروز نشان مي دهد كه هر كسي بر اساس سليقه  شخصي و نه برنامه  اصلي و راهبردي عمل مي كند.
او گفت: سياست ها در بخش گردشگري سليقه اي است و بدون برنامه  راهبردي پيش مي رود، در حالي كه توسعه  اين صنعت بدون برنامه  اصلي امكان پذير نيست و به نيروهاي متخصص نياز دارد.
معاون مركز تحقيقات جغرافيايي و برنامه ريزي گردشگري در ادامه با رشد قارچ گونه  مناطق نمونه  گردشگري در هر استاني اشاره كرد و گفت: در دنيا مناطق نمونه  گردشگري بر اساس معيار و سوابق خاصي طي بررسي هاي بلندمدتي انتخاب مي شوند، در حالي كه اين مناطق در كشور ما پيشنهادي بوده اند و بدون برنامه انتخاب و تعيين مي شوند.
او ادامه داد: طرح ملي گردشگري درست و غلط با صرف بودجه  كلان و با كمك هاي بين المللي تهيه شده و اكنون در كتابخانه خاك مي خورد.

برج مراقبت
تهران در قعر جدول رده بندي استاندارد هاي جهاني
پايگاه اطلاع رساني شهرسازي و معماري: نتايج مطالعات نشان مي دهد كه تهران از نظر استانداردهاي جهاني در پايين ترين سطح در ميان شهرهاي جهاني قرار دارد. نام تهران در كنار شهرهايي مانند: تاشكند، آدلايد و كيپ تاون قرار گرفته است. اين شهرها بر اساس معيارهايي همچون ميزان توليد دانش، ارتباطات و سرعت حركت در شهر انتخاب شده اند.
بر اساس اين مطالعات شهرها از نظر جهاني بودن 1 تا 12 امتياز كسب كرده و به 4 گروه تقسيم شده  و چهار رتبه الف، ب، ج، دال دريافت كرده اند. در اين ميان تهران با كسب 1 امتياز در كنار شهرهايي چون تاشكند، آدلايد و كيپ تاون قرار گرفته است. نكته جالب توجه اين است كه شهرهايي همچون دهلي نو، ريودوژانيرو ، قاهره، آتن و رياض هرچند در گروه دال و در كنار تهران قرار گرفته اند ، اما تمام آنها امتيازي بيش از تهران به دست آورده  و در رتبه اي بالاتر جاي گرفته اند.بر اساس اين رتبه بندي شهرهايي چون لندن، پاريس، نيويورك، توكيو، شيكاگو، فرانكفورت، لس آنجلس و سنگاپور در زمره بهترين شهرهاي جهاني قرار دارند.به گفته كمال اطهاري، عضو هيأت علمي مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ،اين شهرها بر اساس معيارهايي همچون ميزان توليد دانش، ارتباطات، سرعت حركت در شهر انتخاب شده اند. وي مي گويد: شهرهايي كه بيش از 3 ميليون نفر جمعيت داشته باشند و از نظر چنين معيارهايي رتبه پاييني كسب كرده باشند، از تمام ظرفيت هاي خود استفاده نكرده  در نتيجه رتبه پاييني هم كسب مي كنند. متأسفانه تهران نيز بر همين دليل رتبه پايين به دست آورده است.وي ادامه مي دهد: ايران و به ويژه تهران از نظر شاخص توسعه انساني همچون سطح سواد و سطح دانش رتبه بالايي دارد، اما در حال حاضر شرايط نامساعدي براي كلانشهر تهران به وجود آمده است. به گفته وي اين سرمايه و نيروي انساني بود كه مي توانست پايتخت را توسعه دهد اما اين فرصت از تهران گرفته شد.
مطابق مطالعات انجام شده طرح جامع شهرهاي جهاني چندين ويژگي اصلي دارند. اين طرح اصلي ترين خصلت شهر جهاني را هدايت گري در اقتصاد جهاني مي داند به طوري كه اين شهرها جايگاهي بين اقتصاد جهاني و دولت ـ ملت هر كشور دارند.
يكي ديگر از ويژگي شهرهاي جهاني حضور شركت هاي فرامليتي به طور گسترده در اين شهرهاست. به دليل حضور دفاتر اين شركت ها و نهادهاي بزرگ نخبگاني با درآمدهاي بالا در اين شهرها رشد مي كنند كه خدمات مختلف همچون بانكداري، بيمه، حسابداري و تبليغات را به اين شركت ها ارايه مي دهند.
همزمان با گسترش خدمات مولد، فضاهاي اداري موجود نوسازي شده و ساختمان هاي جديد اداري و مجموعه هاي مسكوني مرفه نشين گسترش مي يابد. به دليل وجود اقتصاد در حال گسترش و تمركز انواع سرمايه  ، شهرهاي جهاني به مراكز عمده سرمايه گذاري بين المللي تبديل مي شوند. با نگاهي به آمار و ارقام موجود روشن مي شود تهران تا كنون نتوانسته است در دستيابي به اين امكانات موفقيتي چنداني كسب كند. به همين دليل انتظار دست يافتن به يك رتبه قابل قبول در ميان شهرهاي جهاني نيز چندان معقول به نظر
نمي رسد.مطالعات طرح جامع تهران و مطالعات فرادستي آن با توجه به چشم انداز و برنامه  توسعه كشور و امكانات و محدوديت هاي تهران، چشم انداز توسعه تهران به عنوان يك شهر داخلي را در سه سطح تعريف كرده است. نخست شهر دانش پايه به اين ترتيب كه تهران به عنوان دروازه ورودي به عصر اطلاعات تبديل شود. شهر جهاني كه تهران بر آن اساس بتواند تعامل مثبت با اقتصاد جهاني را رهبري كند و ديگري شهر هوشمند به اين ترتيب كه تهران فضاي توسعه ملي و روابط فراملي با دنياي بيرون را بر عهده گيرد.اما اين كه طرح جامع تهران تا چه حد مي تواند چنين نقشي را براي پايتخت كشور به عهده بگيرد و راهبردهاي آن را تعيين كند جاي سؤال دارد. اطهاري مي گويد: طرح جامع نمي تواند چنين وظيفه اي بر عهده بگيرد. اگر به عنوان مثال شهرداري با همكاري وزارت مسكن چنين راهبردي را براي پايتخت مشخص كند، دولت و سازمان مديريت و برنامه ريزي خواهند گفت، پا را از گليم خود درازتر كرده ايم. راه حل اين مشكل آن است كه در شوراي توسعه استان، نمايندگان وزارت مسكن و شهرداري و تمام نهادهاي مرتبط بنشينند و حرفشان را بزنند و نقش فراملي پايتخت را مشخص كنند.

دور دست
آلودگي محيط زيست دولت آمريكا را به دادگاه كشاند
بي بي سي: برخي سازمان هاي غيردولتي هوادار محيط  زيست از ديوان عالي آمريكا خواسته اند پرونده اي را كه پيشتر در دادگاه هاي قبلي رد شده بود و خواستار وارد كردن دولت به اعمال محدوديت هايي بر توليدكنندگان انرژي و شركت هاي اتومبيل سازي در زمينه ميزان توليد دي اكسيد كربن مي شود بررسي كند.آنها استدلال مي كنند كه محدود كردن ميزان تصاعد دي اكسيد كربن در جو بر عهده آژانس دولتي حفاظت محيط زيست  است.tبه اعتقاد اين سازمان ها دي اكسيد كربن عمده ترين گاز گلخانه  اي است كه باعث گرم تر شدن زمين مي شود و بايد در ميان آلاينده ها طبقه بندي شود.اين در حالي است كه دولت آمريكا مي گويد كه دي اكسيد كربن بر اساس قوانين فدرال يك آلاينده نيست و حتي اگر چنين بود، اجباري براي دولت در اعمال نظارت بر ميزان تصاعد آن وجود ندارد.يك دادگاه تجديد نظر فدرال اخيرا در اين مورد به نفع دولت بوش رأي داد.اگر ديوان عالي آمريكا اين رأي را قبول نكند، مي تواند تأثيري عميق بر زندگي مردم آمريكا به جا بگذارد. ديوان عالي در سال جاري حكم خود را اعلام خواهد كرد.براي مثال چنين حكمي مي تواند راه را براي وادار كردن كارخانه  داران به بهبود بازدهي سوختي به عنوان راهي براي كاهش توليددي اكسيد كربن هموار كند.
بي سابقه بودن گرماي اخير زمين
آسوشيتد پرس: پس از دو هزار سال تثبيت نسبي آب و هواي زمين، اكنون به دليل وجود گازهاي گلخانه اي دماي زمين آرام آرام گرم مي شود و اين هشداري است كه آكادمي ملي علوم آمريكا آن را اعلام كرد. آكادمي ملي علوم در آمريكا پس از بررسي داده هاي بدست آمده درباره آب و هوا اعلام كرد كه با توجه به اين داده هاي جديد بيش از پيش بر اين نكته تاكيد داريم كه فعاليت هاي انساني مسؤل سهم قابل توجهي از گرم شدن زمين در چند دهه اخير است. تحقيقات جديد ديگر نشان مي دهد كه فرايند گرم شدن زمين منجر به آن شد كه در سال 2005 بسياري از تندبادهاي آتلانتيكي به وقوع بپيوندد و در اين ميان چرخه هاي طبيعي فاكتور چندان مهمي به حساب نمي آمدند. آكادمي ملي علوم در آمريكا از يك كميته متشكل از دوازده كارشناس آب و هوايي استفاده كرد تا به اين نتايج مهم دست يابد.

|   اجتماعي    |    ادب و هنر    |    اقتصادي    |    دانش فناوري    |    بـورس    |    زادبوم    |
|   حوادث    |    بين الملل    |    فرهنگ و آموزش    |    سياسي    |    شهر تماشا    |    سلامت    |
|   شهري    |    ورزش    |    صفحه آخر    |

|    صفحه اول    |    آرشيو    |    شناسنامه    |    بازگشت    |