Hamshahri Newspaper

محمدعلي توحيد
تحول صنعتي ايران روندي مداوم و به هم پيوسته است كه همه دست اندركاران امروز و ديروز در آن سهيم اند و بالندگي امروز ناشي از تفكرات و تلاش هاي ديروز است.
اين روند امروز شرايطي فراهم كرده كه صنعتگران ايراني در گوشه و كنار جهان در حال اجراي طرح هاي بزرگ و كوچك هستند و ضمن ايجاد ارزش افزوده و درآمد ارزي براي كشور برآيند توانايي صنعتي كشور را در معرض ديد ديگر ملت ها قرار مي دهد.
ازجمله اين تحول حضور شركت هاي ايراني در فعاليت هاي بالادستي صنعت نفت در خارج است كه براي نخستين بار محقق مي شود.يكي از بارزترين نشانه هاي تحول پيمانكاران صنعت نفت ايران گشوده شدن راه حضور متخصصان كشورمان در صنعت نفت ونزوئلا است.
اين روند در هفته اخير با سفر هوگو چاوز رئيس جمهوري ونزوئلا به ايران وارد مرحله جديدي شد.
ايران و ونزوئلا به دليل همگرايي سياسي به همكاري دوجانبه اي روي آورده اند كه مهم ترين وجه آن در صنعت نفت و گاز جلوه گر شده است و بهترين زمينه براي توسعه مبادلات اقتصادي و تعميق روابط سياسي شده است.
در حال حاضر تعداد ديگري از شركت هاي ايراني در ونزوئلا به فعاليت مشغول هستند ولي به نظر مي رسد مهم ترين نقطه تلاقي منافع دو كشور در بخش انرژي است.شركت پتروپارس، در حال حاضر طرح هايي را در ونزوئلا در دست اجرا دارد به اين دليل بخش قابل توجهي از همكاري هاي انرژي دو كشور ايران و ونزوئلا بر دوش اين شركت است.
براي آشنايي با بخشي از همكاري هاي موجود با غلامرضا منوچهري، مديرعامل شركت پتروپارس گفت وگو كرده ايم.
* درحالي كه كشور ما به سرمايه و مجري طرح هاي صنعتي ازجمله در بخش بالادستي نفتي نيازمند است حضور شما در فعاليت هاي بالادستي نفتي در ونزوئلا به چه دليل رخ داده است؟
- در گذشته تنها شركت هاي بزرگ نفتي در ديگر كشورها براي استخراج منابع طبيعي و مواد اوليه ازجمله نفت فعال بودند كه تعداد آنان معدود بود.
شرايط به دليل اهميت يافتن انرژي تغيير كرده و شركت هاي بزرگي در كشورهاي ديگر مثل هند، چين، برزيل، مالزي و حتي كشورهايي مثل تايلند وارد عرصه اجرايي طرح هاي نفت و گاز شده اند.
اين قرارداد ها با توجه به نوسانات قيمت نفت با ريسك سرمايه گذاري روبه روست و دست اندركاران بايد توانايي پذيرش اين مخاطرات را داشته باشند.
رقابت در آفريقا و آمريكاي جنوبي با شدت جريان دارد، در خاورميانه شرايط تا حدي متفاوت است و كشورهاي منطقه قابليت مديريت كلان نفت را دارند و حداقل ظاهر قضيه تعديل شده و خودشان مجري طرح ها هستند.در اين دوره ما نيز بايد به دنبال منافع خودمان باشيم.
در حال حاضر داراي توان مديريت كلان نفتي هستيم و عمليات بالادستي نفت را خودمان انجام مي دهيم. علاوه بر اين در ساخت تجهيزات و اجراي طرح هاي كوچك نيز فعال شده ايم.
در كل يك سرمايه گذاري نفتي عمليات متعددي بايد انجام شود كه ماهيت هاي متفاوتي دارند و شركت هاي با توان مديريتي پروژه نفتي مي توانند در آن حضور داشته باشند.توان مديريتي، توان اقتصادي و توان فني ويژگي اين شركت هاست. ما در اين زمينه قدم هاي خوبي برداشته ايم و شركت پتروپارس پيشاني اين حركت است با اين وجود در زمينه ورود به بازارهاي جهاني بسيار ضعيف عمل كرده ايم و ريسك نكرديم و نگاه چندان خوشبينانه اي نداشته ايم با اين وجود به دليل روابط خوبي كه با كشور ونزوئلا داريم امروز فرصت ايجاد شده و باتوجه به توان مكمل موجود در دو كشور مي توان منافع دو كشور را در اين روند تامين كرد.در سفرهاي متعددي كه انجام شد تفاهم نامه اي با اين كشور براي مشاركت در اجراي طرح هاي نفت و گاز امضا كرديم كه زمينه ساز آن مشاهدات مسوولان ونزوئلايي از عملكرد شركت هاي ايراني در پارس جنوبي بود.
* در حال حاضر در چه بخش هايي در اين كشور فعال هستيد؟
- ميدان هايي كه مطرح بوده، منطقه نفتي «لافا» بود كه بلوك «آيا كوچو» يك بخش عمده آن است. در بررسي هايي كه انجام داديم «آيا كوچو» هفت را براي مطالعه و ارزيابي ظرفيت مخزن به ما واگذار كردند.
علاوه بر اين مناطق ديگري نيز مثل خليج ونزوئلا مطرح بود. در سفر دوم معاون امور بين المللي وزارت نفت به اين كشور قرار بر اين شد كه در آيا كوچو فعال شويم. اين امر منجر به استقرار كارشناسان ما در اين كشور شده و دفتر ما در اين كشور با حضور وزير نفت كشورمان تاسيس شد و كار مطالعاتي را در اين بلوك نفتي آغاز كرديم. هدف ما اجراي مشترك طرح است و هزينه هاي مهندسي و مطالعاتي برعهده ماست و هزينه اجرايي و چاه هاي اكتشافي برعهده آنان. بعد از اين مرحله اگر طرح اقتصادي تشخيص داده شد كه به احتمال زياد هست، براساس يك قرارداد به شكل مساوي در اين طرح مشاركت خواهيم كرد.
* ظرفيت اين ميدان نفتي چه ميزان است؟
- ظرفيت نهايي اين ميدان ۱۵۰ هزار بشكه در روز پيش بيني شده و كار به خوبي پيش مي رود. طرف ونزوئلايي در ديدار اخير وزير نفت در حاشيه اجلاس اوپك در اين كشور از پيشرفت كار رضايت دارد و كار طبق زمان بندي انجام شده است.در سفر هوگو چاوز، رئيس جمهوري ونزوئلا به كشورمان قراردادي براي چارچوب اجرايي توسعه اين ميدان به امضا رسيد.
در اين قرارداد نحوه ادامه كار اين طرح كه حدود ۴ ميليارد دلار ارزش آن است مشخص شده است.
* علاقه مندي ونزوئلا به همكاري با ايران در اين ميدان به چه دليل است؟
- طبق اطلاعاتي كه ما داريم عملكرد ما از ديگر شركت هايي كه در اين حوزه مشغول هستند مثل شركت هاي چيني و هندي بهتر بوده و به همين دليل دو بلوك ديگر را پيشنهاد دادند كه مطالعات اوليه آن را نيز ما انجام دهيم و درصورت تمايل در توسعه آنها نيز به صورت قرارداد مديريتي مشاركت كنيم.يكي ارايه خدمات مديريت و مشاوره در حوزه دريايي نورث آف پاريا است كه قرارداد آن امضا شده است.براساس اين قرارداد ما با كارفرما يعني شركت ملي نفت ونزوئلا همكاري مي كنيم تا برنامه توسعه اصلي اين حوزه را تهيه كنيم.اين قرارداد نهايي شده و براي تخصص هاي مختلف قرار است نيروهايي را به اين كشور اعزام كنيم و خدمات مديريتي به اين كشور ارايه دهيم.طرح ديگري كه به ما ارايه شده يك حوزه گازي در خليج ونزوئلاست تا گاز آن به كشورهاي همسايه صادر شود.دو بلوك اين حوزه گازي را به ما پيشنهاد كردند و هدف ما اين است كه با شركت ملي نفت ونزوئلا در اين طرح شريك شويم و براساس ظرفيت و كيفيت گاز توليدي همكاري كنيم.اين ايده نيز مطرح است كه با شركت ملي نفت ونزوئلا و شركت هاي خصوصي اين كشور شركت مشتركي را تاسيس كنيم كه طرح هايي را در دو كشور و ديگر نقاط جهان انجام دهد.
* چه مشكلاتي در مسير اجراي طرح هاي خارجي داريد و تاكنون با چه موانعي مواجه شده ايد؟
- مخاطرات سرمايه گذاري در خارج به ويژه صنعت نفت بايد در اجراي طرح هاي خارجي بررسي شود، علاوه بر اين مخاطرات منطقه اي و كشوري است. ما بايد در اين زمينه توانايي هايي را ايجاد كنيم و ارزيابي هاي لازم را انجام دهيم. تحولات قيمت نفت و بي ثباتي سياسي در كشورها از عمده ترين مخاطرات است. در عين حال ما يك مدل اقتصادي در صنعت نفت نداريم و روندي كه مي تواند فعاليت هايي از نوع سرمايه گذاري خارجي را اقتصادي كند نگاه اقتصادي به صنعت نفت و عملياتي كردن آن است.پتروپارس هنوز با يك ديد دولتي پيش مي رود ولي با توجه به اينكه پي ريزي آن غيردولتي بوده است توانايي هاي بيشتري از ديگر بخش هاي دولتي كسب كرده ولي هنوز با مشكلاتي مواجه هستيم كه ريسك پذيري ما را كاهش مي دهد. ازجمله ورود پتروپارس به بورس و سهامي شدن مي تواند به آن كمك كند.
* خيلي وقت است كه بحث حضور شما در بورس مطرح است و فقدان اختيارات در شركت هاي دولتي موجب عقب ماندن ما از شركت هاي چيني و هندي شده است؟
- اين مسئله صحيح است، ما با مشكلاتي مواجه هستيم و هيات مديره شركت ها اختيارات كافي ندارند. بايد به اين شركت ها ازجمله ما كمك كرد تا بتوانند با سرعت و دقت تصميم گيري كنند. بازار جهاني با سرعت و شدت در حال حركت است و ما بايد بتوانيم در اين بازار حضور داشته باشيم و سود ببريم.
براي مثال طرحي بود كه به دليل تاخير در تصميم گيري از دست رفت. علاوه بر اين مشكل تامين مادي و معنوي نيروهاي متخصص است. بايد تضمين كافي براي انتقال تجربياتي كه اين نيروها به دست مي آورند به كشور و شركت وجود داشته باشد. شركت درصورت حضور در طرح هاي خارجي بايد بتواند به نيروهاي خود متناسب با ديگر شركت ها حقوق پرداخت كند و از آنان حمايت به عمل آورد.اين مساله در حال حاضر با موانعي مواجه است كه راه حل آن نيز اختيار بيشتر هيات مديره شركت هاست.