سالهاست كه مساله فلسطين، مساله شاعران ما بوده است. شاعر ايراني كه فلسطين را نه «ارض موعود»، كه «سرزميني مقدس و غصب شده» مي داند.
او، فلسطين را نمادي براي «آوارگي و غربت» از سويي و «دشمن درخانه» از سوي ديگر مي گيرد. فلسطين در شعر سياسي معاصر، موتيفي تاريخ مند است كه با تغيير شرايط سياسي، ارزش نشانه شناسيك خود را حفظ كرده است.
پيش از انقلاب اسلامي و با توجه به غلبه انديشه چپگرايانه در فضاي روشنگري ايران، فلسطين، مظهر موجوديتي مظلوم زير چكمه هاي امپرياليسم قلمداد مي شد.
موجوديتي كه با ويتنام و آمريكاي لاتين، از حيث مظلوميت هم ارز بود. شاعر ايراني،  همدردي خود را با انسان فلسطيني، به صراحت يا كنايه، بدل به شعر كرده است. اگر چه نويسنده  اين سطرها، كتاب مستقلي را در شعر پيش از انقلاب كه در مضمون فلسطين سروده شده باشد نديده است، ولي مي تواند در كتاب هاي شعر و نشريات ادبي، شعرهاي قابل توجهي را كه مساله فلسطين،  مساله شان بوده است، گواه ادعاي خود در اهميت فلسطين در شعر سياسي ايران بياورد.
از ديگر سو، معرفي شاعران تبعيدي فلسطيني و ترجمه شعرهايشان وظيفه خود خواسته نويسنده ايراني آشنا به زبان عربي بوده است. محمود درويش، معين بسيسو و سميح القاسم، نام هايي آشنا براي خواننده فارسي زبان شعر در پيش از انقلاب هستند. از شاعران عرب غيرفلسطيني كه دغدغه مظلوميت فلسطيني رهايشان نمي كرد، نزار قباني و عبدالوهاب البياتي كتابهايي ترجمه شده به زبان فارسي دارند كه تاريخ چاپشان پيش از بهمن ۱۳۵۷ است.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي،  رويكرد مشفقانه و - البته - معترضانه شعر فارسي به مساله فلسطين آهنگي پرشتاب مي گيرد. دفاع از مردم فلسطين يكي از ويژگي هاي رفتار جهاني ايران است و اين ويژگي با برپايي شب هاي شعر و دعوت از شاعران فلسطيني به ايران برجستگي ادبي اي يافته است. شاعران و مترجماني چون موسي بيدج، عبدالحسين فرزاد و موسي اسوار كتاب   هاي مستقلي را در ترجمه شعر فلسطيني به جامعه ادبي فراهم آورده اند و درد آوارگي فلسطيني در واژه هاي فارسي پژواك يافته است.
ماجراي كمپ ديويد و قطع حمايت دولت هاي عربي از فلسطين و تنهايي تلخ فلسطيني كه منجر به حماسه شكوهمند انتفاضه شد، مساله فلسطين را يكسره به كنشي مردمي بدل كرده است. اكنون شعري كه از فلسطين مي گويد، در كنار كودكان انتفاضه، زيبايي رودررويي، با سياست آزمندانه و غيرانساني مجامع بين المللي در قبال مردم فلسطين را آشكار مي كند. شعري چون «اين پسرهاي كتاني» نوشته محمد رمضاني فرخاني، با اين سطرها:
اي جهان! اي مريم عذرا!
اين منم فلسطين، مسيح تازه تو
كه با تاجي از شكوفه و سيم  خاردار بر سر
جان مي دهم و جان مي ستانم

«وئام وهاب» از دروزي هاي ساكن بيروت است كه پيش از اين در كابينه سابق لبنان و در پست وزير مشاور فعاليت مي كرد. او در حال حاضر از چهره هاي شناخته شده سياسي لبنان است كه پس از ترك كابينه و با نزديك شدن به گرايش سياسي جناح يگانگي لبنان در حزب سياسي «لبنان الواحد» مشغول فعاليت است.
گفت وگو با «وئام وهاب» از اين رو اهميت دارد كه او يك دروزي است و داراي نفوذ سياسي در ميان دروزياني است كه اين روزها حرف و حديث هاي زيادي از همكاري اين بخش از ساكنان لبنان با اسرائيل و آدم ربايي به نفع اسرائيل در بيروت وجود دارد. وهاب در حال حاضر معتقد است كه تمام گروه هاي لبناني در شرايط فعلي اين كشور بايد براي حفظ حاكميت لبنان و رهايي از سلطه اسرائيل در حمايت از جنبش مقاومت اسلامي لبنان بايستند. او با افتخار به من مي گويد؛ «من دروزي هستم، ولي اگر به اطاق خواب فرزند من سري بزنيد مي بينيد كه تصاوير سيدحسن نصرالله و چفيه هاي مخصوص نيروهاي حزب الله در و ديوار اطاق او را پر كرده است.»
* پس از اينكه حزب الله موافقت كرد كه مذاكره بر سر تبادل اسراي اسرائيل برعهده دولت لبنان باشد عده اي از تحليلگران اين موضوع را به معناي عقب نشيني حزب الله از مواضع خود تعبير كردند. آيا اعلام موافقت حزب الله براي مذاكره دولت لبنان بر سر تبادل اسراي لبناني با دو اسير اسرائيلي به معناي عقب نشيني حزب الله است؟
- موضع حزب الله موضع روشني است. آنها اعلام كردند كه با مذاكره دولت لبنان موافقند ولي با مذاكره بدون قيد و شرط. به اعتقاد من در اين شرايط موضوع ورود نيروهاي دولتي به جنگ با اسرائيل مهم تر است.
چرا كه اسرائيل درصدد وارد كردن نيروهاي بين المللي به لبنان است و در واقع مي خواهد با اين اقدام جدايي حزب الله از آرايش سياسي لبنان و ايجاد مانع در استقرار نيروهاي مقاومت با مرزهاي لبنان و اسرائيل را به دست آورد. حالا شرايط كاملاً متفاوت است، از يك طرف ما مي گوئيم محدود كردن مذاكره بر سر اسراي اسرائيلي در لبنان يك خطاي بزرگ است كه دولت بايد به دقت در مذاكرات اين موضوع را در نظر بگيرد.
حزب الله با اعلام موافقت بر سر مذاكره غيرمستقيم بر سر تبادل اسرا فعلاً منافع خود را در نظر ندارد بلكه فراتر از آن را مي انديشد و افكار عمومي جهان اسلام و برخي كشورهاي غربي هم از او پشتيباني مي كند. در حال حاضر صدها اسير فلسطيني و لبناني در اسرائيل وجود دارد كه شما هيچ وقت نمي شنويد؛ رئيس جمهور مصر و يا پادشاه عربستان يك بار در اين خصوص اظهار نظر كنند. در حالي كه آنها سالهاست در زندان هاي اسرائيل به سر مي برند و شما مي بينيد كه در موضوع اسارت دو سرباز اسرائيلي آنها تندترين مواضع را بر عليه جنبش مقاومت اسلامي لبنان اتخاذ كردند. بنابراين معتقدم اعلام موافقت حزب الله با مذاكره دولت لبنان بر سر مشكل اخير كار بسيار حساب شده و موفقي بود.
* ارزيابي شما از سفر رايس به بيروت براي مذاكره با مقامات لبنان در حالي كه آمريكا، اسرائيل و برخي كشورهاي عرب مواضع تندي برعليه مقاومت لبنان اتخاذ كرده اند چيست؟
- اجازه بدهيد ابتدا اين موضوع مهم را با شما درميان بگذارم كه من شيعه نيستم بلكه يك دروزي هستم و شما مي دانيد كه در شرايط فعلي شيعيان و دروزي ها روابط خوبي با يكديگر در لبنان ندارند ولي اگر به اطاق خواب فرزند من سري بزنيد مي بينيد كه تصاوير سيد حسن نصر الله و چفيه هاي مخصوص نيروهاي حزب الله در و ديوار اطاق او را پر كرده است. من از شما مي پرسم اين چه معنايي مي تواند داشته باشد وقتي كه من يك دروزي هستم و فرزندم به سيد حسن نصر الله علاقه مند است. اينجاست كه به شما مي گويم حزب الله تنها يك حزب يا مجموعه محدود در لبنان نيست بلكه حزب الله نماينده ملت لبنان است و اگر بخواهند سيد حسن نصر الله را دستگير كنند يا او را ترور كنند بايد همه مردم لبنان را دستگير كنند يا به شهادت برسانند. حزب الله و هواداران اين جنبش در لبنان درواقع نماينده دو سوم مردم اين كشور هستند. من از همين جا به بوش و نماينده اش در سازمان ملل مي گويم كه شما ديوانه ايد و نقشه هاي پليدي را دنبال مي كنيد.
آمريكا در سال هاي اخير به گونه اي رفتار كرده است كه هيچ دوستي در خارج از مرزهاي كشورش باقي نگذاشته است. آنها طوري صحبت مي كنند كه گويي حزب الله نماينده ده ها نفر از مردم لبنان است در حالي كه سيد حسن نصر الله و جنبش مقاومت لبنان نماينده ملت لبنان است.
* در ماجراي اخير لبنان به نظر رسيد كه برخي كشورهاي عرب و البته مسلمان در برابر جنبش مقاومت لبنان مواضع متمايل به منافع آمريكا و اسرائيل را در برخورد با حزب الله به كار گرفتند در اين باره چگونه فكر مي كنيد؟
- متأسفانه برخي كشورهاي عرب كه منافع خود را با منافع اسرائيل گره زده اند در حال حاضر مشغول توطئه عليه لبنان هستند كه ما هم البته خوب مي دانيم كه آنها چه مي كنند ولي حزب الله در همين چند روز آبروي آنها را هم ريخت. اين كشورها ۶۰ سال است كه به ما دروغ مي گويند چون كه فكر مي كنند احتمال فرار اسرائيل وجود ندارد ولي شما مي بينيد آنچه كه اسرائيل را وادار به فرار كرده است مقاومت صدها تن از نيروهاي حزب الله است. در حالي كه كشورهاي عربي در جنگ با اسرائيل دست هايشان را بالا بردند و تسليم شدند. هم اكنون بهترين فرزندانمان در لبنان با سرمايه كشورهاي عرب به خاك و خون كشيده مي شوند و مي دانيد چرا؟ چون آمريكا، اسرائيل و غرب با به يغما بردن ثروت اعراب بمب هاي چندتني خود را بر سر لبنان مي ريزند. به همين دليل است كه وقتي عربستان سعودي اعلام كرد كه مي خواهد۵۰ ميليون دلار به مردم لبنان كمك كند من مراتب اعتراض خود را به مقامات لبنان اعلام كردم و گفتم كه اين پول را قبول نكنيد چون اين مبلغي است كه يك شاهزاده كوچك عربستان يك شب در قمارخانه هاي آمريكا مي بازد و هرگز حاضر نيستم كه آنها با فرستادن اين كمك ها به ما لبخند بزنند. حالا ما به كشورهاي عرب ضد لبنان مي گوئيم، اين دروغي را كه مثل تار عنكبوت در هم تنيده ايد و مي گوئيد كه فرار اسرائيل امكان پذير نيست كنار بگذاريد. مي گوييم كه هجوم اخير اسرائيل به لبنان اگر به هر يك از شما صورت گرفته بود و كشورهاي عرب در يك جنگ فراگير برعليه اسرائيل متحد مي شدند صهيونيست ها تا به حال چمدان هايشان را بسته بودند و از خاورميانه دور مي شدند. مشكل آنها با حزب الله و سلاح حزب الله است چون از آغاز اين درگيري ها حزب الله آبروريزي شديدي را برعليه اسرائيل و متحدانش تدارك ديد و با نيروهاي نظامي اسرائيل به مقابله پرداخت. حال آنكه اسرائيل در حال حاضر شهروندان عادي را از بين مي برد و صحبت از انبارهاي بزرگ اسلحه در لبنان و بيروت مي كند. من از شما مي پرسم آيا آنها انبارهاي اسلحه را از بين برده اند يا منابع طبيعي و تاريخي لبنان را نابود كرده اند و غير نظاميان بي گناه را به خاك و خون كشيده اند؟
* چرا در اين شرايط ارتش در حمايت از نيروهاي حزب الله وارد نمي شود؟
- ارتش لبنان يك نيروي نظامي دولتي است و اسرائيل مي تواند ظرف چند ساعت آرايش نظامي آن را بر هم بزند. ارتش داراي پايگاه هاي مشخص و مانور عملياتي محدود است و به همين دليل است كه ما مي گوئيم هيچ نيرويي جز جنبش مقاومت وجود ندارد كه در برابر اسرائيل بايستد و آنها نيز مي دانند كه مقاومت دشمن اصلي آنها در لبنان است بنابراين مزدوران خود را به لبنان وارد مي كنند.
* اخباري از دستگيري جاسوسان اسرائيلي در لبنان و نگراني هايي مبني بر همكاري گروه هاي غير شيعه با اسرائيل وجود دارد. آيا اين اخبار به شما هم رسيده است؟
- اسرائيلي ها توطئه كرده بودند كه برخي عناصر خود را در برابر جنبش مقاومت حزب الله قرار دهند كه موفق نشدند و اين تنها زمينه سازي براي ايجاد تفرقه داخلي بود. اسرائيل فشارهاي خود را براي خلع سلاح حزب الله بر سوريه وارد كرد و سوريه هرگز اين فشارها را نپذيرفت بنابراين افراد ديگري در داخل لبنان براي اجراي اين دسيسه داوطلب شدند و تمام اين فشارها براي خلع سلاح حزب الله بود. و من به يقين مي گويم كه هرگونه تلاش براي خلع سلاح حزب الله خطر جنگ داخلي در لبنان را تقويت مي كند.