كساني كه در اتوبوس و تاكسي به سخنراني مي پردازند راه درمان بعضي از مشكلات را «گلوله» مي دانند. اصولاً ما وقتي يك مسئله اجتماعي، اقتصادي يا اخلاقي را بدون جواب مي بينيم، فوراً به اين نتيجه مي رسيم كه مي شود اين مشكل را با شليك تير به مجرمان حل كرد، ولي در بين تمامي اين مشكلات، تنها يك معضل شهري واقعاً با «خلاص كردن» رفع مي شود و آن مشكل سگ هاي ولگرد است.
مجيد مجيدي، سرپرست معاونت محيط زيست در شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهرداري تهران است و اكيپ هاي اتلاف سگ زير نظر وي به كار مي پردازند. مجيدي اعتقاد دارد كه با امكانات فعلي موثرترين راه كنترل سگ هاي ولگرد استفاده از تفنگ است. با او در دفتر كارش به گفت وگوي رودررو مي نشينيم تا از چند و چون سگ كشي در تهران بپرسيم.
از لحاظ قانوني چه نهاد يا ارگاني وظيفه از ميان برداشتن حيوانات ولگرد را بر عهده دارد؟
- بر اساس بند 15 ماده 55 قانون شهرداري ها، حيوانات بلاصاحب در سطح شهر بايد توسط شهرداري ها جمع آوري شود كه شركت ساماندهي به عنوان برنامه ريز و مجري اين امر به نيابت از شهرداري كل تهران كار اتلاف سگ ها را انجام مي دهد. البته دستورالعمل اصلي از سوي كميته كشوري مبارزه با حيوانات ناقل بيماري ها ابلاغ مي شود. اين كميته در وزارت كشور مستقر است و معاونت امنيتي اين وزارتخانه به همراه نماينده اي از دامپزشكي وزارت بهداشت، نيروي انتظامي و ساير نهادهاي مرتبط در آن حضور دارند.
* روش كشتن سگ ها چگونه است؟
- معدوم كردن سگ ها سابقه اي به اندازه سابقه «بلديه» دارد و روش هاي مختلفي براي آن به كار گرفته شده است. ما هم از روشي كه در حال حاضر كاربرد بهتري دارد استفاده مي كنيم. ولي استفاده از تفنگ به اين معني نيست كه در وسط يك پياده روي شلوغ با رگبار گلوله به سمت يك توله سگ حمله مي كنند. ما براي اتلاف برنامه خاصي داريم. ده اكيپ اتلاف سگ تعيين شده اند كه مجهز به وسايل لازم جهت پاكسازي هستند. اين اكيپ ها در طول شب در مناطقي كه بر حسب تجربه به عنوان مجاري ورود حيوان به شهر شناخته مي شود گشت مي زنند و از اين طريق راه ورود سگ ها را مي بندند. مناطق مركزي هم بين همين اكيپ ها تقسيم شده اند.
* با كنترل حاشيه شهر مي توان تعداد سگ هاي ولگرد را كم كرد؟
- قسمت زيادي از مسئله سگ هاي ولگرد در همين مناطق حاشيه اي ايجاد مي شود. بسياري از آنها از دامداري ها، باغ ها يا ديگر مكان هايي كه سگ نگهبان دارند به سمت شهر مي آيند يا در مناطق طبيعي زندگي مي كنند و اگر در ساعات صبح از جاده هاي اطراف تهران عبور كنيد، مي بينيد كه در اطراف جاده پرسه مي زنند. ما اين راه هاي ورودي را مي بنديم. در داخل شهر هم سگ هاي خانگي منشأ اين مشكل هستند. سگ ماده در هر زايمان توله هاي زيادي به دنيا مي آورد و پس از مدت كوتاهي نگهداري آنها مشكل مي شود. براي همين هم صاحبان آنها، توله ها را در پارك ها يا مكان هاي ديگر رها مي كنند. سگ رشد سريعي دارد و بعد از 2 ماه آن قدر بزرگ مي شود كه ديگر نمي توان آن را در خانه نگه داشت. اين سگ ها به هر جايي كه بتوان غذا پيدا كرد مي روند و معمولاً به دنبال غذا مي گردند. زباله هاي شهري هم يك منبع ديگر تغذيه هستند كه اگر شهروندان در اين مورد دقت كافي نكنند باعث گسترش سگ هاي ولگرد مي شود.
* اين سگ ها تا به حال چه خطراتي براي شهرنشينان ايجاد كرده اند؟
- يكي از خطراتي كه معمولاً بيشتر مورد توجه قرار مي گيرد گزش است،  ولي اصلي ترين خطر تمامي حيوانات ولگرد مسئله انتقال بيماري هاست. در حال حاضر با اختصاص بودجه و تهيه واكسن «هاري» توسط وزارت بهداشت، اين بيماري تحت كنترل درآمده است، ولي مي دانيد كه اگر كسي دچار هاري شود مرگ دردناكي خواهد داشت. علاوه بر اين يك سري بيماري عفوني و انگلي هم توسط سگ ها به عنوان مخزن حمل مي شوند.
* آيا روشي به غير از تيراندازي براي كشتن سگ هاي ولگرد وجود ندارد؟ چرا از سم براي اين كار استفاده نمي كنيد؟
- اگر از جزئيات كار باخبر باشيد متوجه مي شويد كه سم خطر بيشتري دارد. وقتي تيرانداز شليك مي كند، حيوان بعد از چند قدم به زمين مي افتد و جان مي دهد. ماموري كه به همراه اكيپ است با دستكش لاشه را به درون كيسه پلاستيكي مي اندازد و محل ريختن خون را با آهك يا با مواد ديگر ضدعفوني مي كند. لاشه ها به كهريزك منتقل مي شوند و در يك ترانشه (گودال) مجزا به همراه مواد شيميايي گندزدا دفن مي شوند. اگر سگ مبتلا به هر نوع بيماري باشد با اين روش از گسترش آن كاملاً جلوگيري مي شود. اما اگر حيوان مسموم شود مدتي بعد جان مي دهد و در اين مواقع لاشه در مخفي گاه ها يا مكان هاي دور از دسترس مي افتد. به احتمال زياد لاشه عفونت مي گيرد و حشرات و آلودگي تمام منطقه را پر مي كنند. اين نتيجه استفاده از طعمه مسموم در مورد سگ ها است.
* از تله نمي توان استفاده كرد؟
- ما الآن روي مسئله زنده گيري كار مي كنيم. قصد داريم با كمك گروه هاي حمايت از حيوانات و سازمان دامپزشكي يك روش تلفيقي بسازيم كه در آن بحث زنده گيري و عقيم سازي انجام شود. تيراندازي و اتلاف سگ نياز به مهارت خاصي دارد. با اين حساب زنده گيري سگ هاي ولگرد يك تخصص است كه احتياج به تحقيق و كار زيادي دارد. در اين روش مي توان از تله ، تور يا وسايل مشابه استفاده كرد.
* اين حيوانات همگي معدوم مي شوند؟
- سگ هاي به دام افتاده به كمك يك ماده بي حس كننده به جايگاهي در حاشيه شهر منتقل خواهند شد. در اين جايگاه حيوانات بيمار معدوم مي شوند و حيواناتي كه خطرناك تشخيص داده نشوند يا احياناً ارزشمند باشند پس از طي قرنطينه يا عقيم شده، در محيط طبيعي رها مي شوند يا براي فروش به متقاضيان عرضه مي شوند. اين جايگاه در حال ساخت است و پس از پايان كار مي تواند توله سگ هاي شهري را هم از خانه هايي كه توان نگهداري آنها را ندارند قبول كند.
* به موضوع تيراندازي برگرديم. اسلحه ها از چه نوعي هستند؟
- از تفنگ شكاري براي اين كار استفاده مي شود. كلانتري هاي منطقه فعاليت اكيپ اتلاف سگ هم در جريان ماموريت هستند. شخص تيرانداز نيز از پرسنل نيروي انتظامي است و يونيفورم ناجا را بر تن دارد.
* در مناطق داخل شهر اكيپ بيشتر در چه نقاطي فعاليت مي كند؟
- ما به هر جايي كه شهرداري ناحيه گزارش وجود سگ را بدهد سركشي مي كنيم. بعضي از ارگان ها، دانشگاه ها يا سازمان ها صاحب زمين هاي وسيع و ناهمواري هستند كه محل مناسبي براي سگ ها است. اكيپ با هماهنگي لازم وارد محوطه مي شود و با برنامه قبلي سگ هاي ولگرد ناقل را معدوم مي كند.
* تا به حال هيچ حادثه اي در جريان تيراندازي رخ نداده است؟
- خير، نيروها در مقابل هر حادثه احتمالي بيمه هستند و به دليل اين كه تيراندازان احتياط كافي به عمل مي آورند تا به حال هيچ يك از شهروندان مصدوم نشده اند. نهايت حادثه اين بوده است كه گلوله كمانه كرده و به ديوار برخورد كند.
* به عنوان سؤال آخر چه آماري از تعداد سگ هاي ولگرد در تهران وجود دارد؟
- متاسفانه آمار دقيقي در اين مورد در دسترس نيست. هميشه بايد يك نسبت استاندارد بين تعداد سگ ها و تعداد دام هاي هر محل وجود داشته باشد كه در شهرهاي بزرگ مانند تهران قابل استفاده نيست، ولي سازمان دامپزشكي اعلام كرده است كه اگر در تهران سالانه 15 هزار قلاده سگ كشته شوند تعداد سگ هاي ولگرد تحت كنترل درمي آيد. ما از تعداد 8-7 هزار شروع كرده ايم و در سالهاي 80 به بعد به ارقام بالاتر از ده هزار و اخيراً به 16 هزار رسيده ايم. مضاف بر اين كه مشاهده ظاهري شهر هم نشان مي دهد كه مسئله سگ هاي ولگرد در تهران تحت كنترل قرار گرفته است.

استاندارد كيلويي چند است؟ ما از استاندارد هم دو قدم جلوتر رفته ايم. محسن تپل راست مي گويد. موتورسيكلت آقا محسن از حد استاندارد فراتر است. در شرايط استاندارد يك دستگاه موتورسيكلت، چهار برابر اتومبيل آلودگي صوتي ايجاد مي كند، اما موتورسيكلت آقا محسن گردن كلفت تر از اين حرف هاست و يك تنه به اندازه يك پيست اتومبيلراني فرمول يك سر و صدا به راه مي اندازد!
باور كنيد اينجا ايالت خودمختار «باسلك فوشان غربي» نيست، «چچن اينگوش» هم نيست. نظام آباد خودمان است! آقا محسن هم هيچ نسبتي با گروه القاعده ندارد و نمي خواهد با سر و صداي موتورسيكلتش رعب و وحشت ايجاد كند! آقا محسن، همشهري من و شماست و تو همين خيابان كناري زندگي مي كند. طفلكي گول تبليغات را خورده و رفته موتورسيكلت... خريده تا چرخ زندگي خانواده هفت نفره اش را بچرخاند.آقا محسن يكي از اعضاي خانواده بزرگ آسيب پذيران است، وگرنه دلش مي خواست الگانس، باراباس يا ماكسيما سوار شود، اما طفلكي بدشانس است. هيچ سپرده اي هم در بانك ندارد تا برنده يك دستگاه اتومبيل شود. آقا محسن روزي هزار تومان پس انداز مي كند تا شايد بتواند در سال 1425 شمسي با دختر- پيرزن- دلخواهش ازدواج كند.
بچه خواهر راكفلر هم نيست كه موتورسيكلت پر سر و صدايش را پرت كند تو بيابان و «هارلي ديويدسون» سوار شود. محسن تپل بايد چه كند؟ 
فرزام شيرزادي
استاندارد كيلويي چند است؟ ما از استاندارد هم دو قدم جلوتر رفته ايم. محسن تپل راست مي گويد. موتورسيكلت آقا محسن از حد استاندارد فراتر است. در شرايط استاندارد يك دستگاه موتورسيكلت، چهار برابر اتومبيل آلودگي صوتي ايجاد مي كند، اما موتورسيكلت آقا محسن گردن كلفت تر از اين حرف هاست و يك تنه به اندازه يك پيست اتومبيلراني فرمول يك سر و صدا به راه مي اندازد!
باور كنيد اينجا ايالت خودمختار «باسلك فوشان غربي» نيست، «چچن اينگوش» هم نيست. نظام آباد خودمان است! آقا محسن هم هيچ نسبتي با گروه القاعده ندارد و نمي خواهد با سر و صداي موتورسيكلتش رعب و وحشت ايجاد كند! آقا محسن، همشهري من و شماست و تو همين خيابان كناري زندگي مي كند. طفلكي گول تبليغات را خورده و رفته موتورسيكلت... خريده تا چرخ زندگي خانواده هفت نفره اش را بچرخاند.آقا محسن يكي از اعضاي خانواده بزرگ آسيب پذيران است، وگرنه دلش مي خواست الگانس، باراباس يا ماكسيما سوار شود، اما طفلكي بدشانس است. هيچ سپرده اي هم در بانك ندارد تا برنده يك دستگاه اتومبيل شود. آقا محسن روزي هزار تومان پس انداز مي كند تا شايد بتواند در سال 1425 شمسي با دختر- پيرزن- دلخواهش ازدواج كند.
بچه خواهر راكفلر هم نيست كه موتورسيكلت پر سر و صدايش را پرت كند تو بيابان و «هارلي ديويدسون» سوار شود. محسن تپل بايد چه كند؟ 

گروه شهري- روزانه تعداد 15ميليون نفر جمعيت به  طور سيار در معابر پايتخت تردد مي كنند. اين اندازه تردد در سطح شهر، ويژگي هاي بسياري براي آموزش شهروندان در قالب پيام هاي كوتاه بر بيلبوردهاي شهري و... ايجاد مي كند. علاوه بر اين زمينه، حضور اين تعداد از افراد در يك شهر و استفاده آنها از پياده روها، لزوم سالم سازي و بهينه سازي پياده روها را ايجاب مي كند كه بي ترديد تردد شهروندان را با تسهيل روبه رو خواهد كرد. اگرچه در طول سال هاي گذشته حفاري هاي مدام پياده روها، علاوه بر آلودگي هاي بصري به نوعي موجب دشواري در مسير تردد عابران مي شد و نارضايتي آنان را به همراه داشت، اما هم اكنون شايد به جرأت بتوان گفت كه كمتر پياده رو خيابان هاي اصلي شهر با اين مشكل روبه روست. عبور روزانه بيش از 15ميليون نفر از معابر سطح شهر تهران، مي تواند توان بالقوه اي براي استفاده مديران شهري به منظور آموزش و ترويج آداب شهرنشيني فراهم آورد.

آلودگي صوتي كه از طريق احتراق سوخت هاي فسيلي در خودروها منتشر مي شود، طيف وسيعي از تركيبات مختلف آلي و معدني را به صورت ذرات جامد و گازهاي مختلف در بر مي گيرد كه اهم آنها شامل هيدروكربن ها، اكسيدهاي گوگرد، اكسيد ازت، منواكسيد و دي اكسيد كربن و ذرات معلق هوا(به خصوص ذرات زير ده ميكرون كه تا اعماق ريه نفوذ مي كند) است. اين مجموعه اعم از حالت منفرد يا مخلوط، اثراتي مثل ايجاد بيماري ها، خسارت به محصولات كشاورزي و منابع طبيعي، زيان و ضرر به ابنيه و اموال و ميراث فرهنگي و بالاخره به صورت باران هاي اسيدي، تخريب اكوسيستم و خوردگي تأسيسات و كاهش ميزان ديد و افزايش تصادفات زميني و هوايي را به همراه دارد.
به نظر مي رسد يكي از عوامل مؤثر در كاهش آلودگي هوا انجام معاينه فني خودروهاست؛ به نحوي كه 5درصد علل وقوع تصادفات در سطح كشور در اثر نقص فني خودروها به وجود مي آيد.از طرف ديگر تغيير در اركان اساسي خودروها(شماره موتور، شاسي، رنگ و اطاق) و خارج نمودن آنها از حالت فابريك، يك عمل مجرمانه است كه مشكلات عديده اي به بار مي آورد كه نياز هست مرتباً تحت كنترل قرار گيرد.در حال حاضر 6 مركز معاينه فني مكانيزه در شهر تهران فعال است و در آينده نزديك، دو يا سه مركز نيز اضافه خواهد شد.به استناد بند 88 ماده يك آيين نامه راهنمايي و رانندگي، «معاينه فني عبارت است از بازديد ظاهري وآزمايش هاي فني براي تشخيص اصالت خودروها و سنجش ميزان سلامت فني، ايمني و زيست محيطي وسيله نقليه». در ماده 43، رانندگي با وسيله نقليه اي كه برگ معاينه فني معتبر نداشته باشد ممنوع شده است.
در ماده 47، فواصل معاينه فني براي انواع خودروها به ترتيب زير تعيين شده است:
الف- وسايل نقليه عمومي، مسافربري و باربري، هر سه ماه يك بار
ب- وسايل نقليه متعلق به دولت، نهادهاي عمومي غيردولتي مانند شهرداري ها، نيروهاي نظامي و انتظامي در فاصله سه ماه يا بيشتر
پ- وسايل نقليه ديگر و موتورسيكلت ها در فاصله هاي شش ماه يا بيشتر
در ماده 53 اعلام شده در مواردي كه حركت وسيله نقليه اي در راه هاي عمومي طبق نظر كارشناس راهنمايي و رانندگي و پليس راه به علت معايب و نواقص فني خطرناك تشخيص داده شود، ضمن اعمال قانون، پلاك آن اخذ و با نصب پلاك تعميري به تعميرگاه اعزام مي شود و پس از رفع نقص فني، نياز هست مالك يا نماينده قانوني وي براي پس گرفتن پلاك به راهنمايي و رانندگي محل مراجعه كند.
*كارشناس عالي تصادفات