همه ماجرا از وقتي آغاز شد كه اعداد، تبديل به شاخص شدند؛ بيشترين معتادان دستگيرشده، بيشترين دختران فراري، بيشترين كودكان كار و بيشترين هاي ديگر كه صفت هاي شايسته اي نداشتند گل سفيد ي بودند.
آمارها كه به سخن آمدند، گريزي نبود. مسئولان بر آن شدند كه براي اين محله فراموش شده فكري كنند.
محله گل سفيد در گوشه جنوب غربي شهر خرم آباد، حدفاصل بين قبرستان خرم آباد و بافت مركزي شهر با وسعتي نزديك به 5/1هكتار واقع شده است.
سال 1382 خورشيدي سازمان بهزيستي استان لرستان طرحي براي درمان زخم چركين گل سفيد نوشت. هر چند 4 محله حاشيه نشين ديگر نيز در خرم آباد وجود داشت كه نيازمند توجه معقول و متعارفي بود، با اين حال گل سفيد، وضعيت اسفبارتري داشت.
سيما رحيم پور- مسئول مركز مجتمع شهداي هفتم تير بهزيستي لرستان- درباره طرح گل سفيد مي گويد: اولين اقدام ما در اين محله، ايجاد يك مهدكودك بود تا به كودكان 4تا۶ساله خدمات فرهنگي و اجتماعي بدهيم. سال گذشته 400 كودك براي استفاده از مهدكودك ثبت نام كردند، در حالي كه ما فقط براي 100 بچه امكانات داريم .
كودكان بيرون مانده، سه برابر خوش شانس هايي هستند كه به درون راه يافته اند، هر چند ردي از خوشبختي بر چهره هاي زردنبوي پلاسيده شان نمي بيني. مربيان و دست اندركاران البته معتقدند كه اين كودكان، تفاوت هاي بسياري با روز ورودشان به مركز دارند.
فقر در مهد كودك گل سفيد امتياز ويژه اي است؛ هر چه فقيرتر باشي امتياز بيشتري داري، به شرط آنكه خودت را به مركز برساني و بتواني فقرت را اثبات كني. هنوز تعداد واقعي كودكان 4تا 6ساله مشخص نشده، اينجا بچه ها از سر و كول محله بالا مي روند.
كودكان اينجا مشاغل عجيبي دارند. عجيب تر اينكه شغل داشتن، براي كودكان جا افتاده. مددكاري مي گويد: بچه ها مي رن، دستفروشي، فال فروشي و آب فروشي توي قبرستون .
آب فروشي در قبرستان شغل بهتري است؛ به پنج شنبه ها مختصر مي شود. بقيه هفته، وقتت در اختيار خودت است و حتي مي تواني مدرسه بروي. انگار همه كودكان اينجا كودكان كار ند. ترك تحصيل اتفاقي است كه به هرحال در سرنوشت كودك و نوجوان گل سفيدي جاي دارد؛ يك سال ديرتر و زودتر چندان توفيري ندارد. فقر شديد مهم ترين و شايد تنها عامل ترك تحصيل برشمرده مي شود.
سوءتغذيه، درد همزاد نوزادان است. بيشتر بچه ها سوءتغذيه دارند ؛ اين را يكي از مددكاران مي گويد و زني گل سفيدي كه در همان نزديكي ايستاده، با لهجه لري مي گويد: مردم فقيرند .
دستان خالي سرپرستان بيكار
اواخر سال 83 بر اساس نظرات تيم نيازسنجي مستقر در محله، حرفه آموزي يكي از مهم ترين اولويت هاي ساكنين تشخيص داده شد.
پس از نيازسنجي و انجام مصاحبه اوليه، علائق افراد تفكيك شد و در تعامل با سازمان هاي ذي ربط حرفه آموزي آغاز شد.
قاليبافي، گليم بافي، برق ساختمان، طراحي فرش، تذهيب و آموزش كامپيوتر، از جمله رشته هايي است كه براي ساكنان اين مرحله در نظر گرفته شد. چگونگي انتخاب افراد براي شركت در دوره هاي حرفه آموزي حكايت جالبي دارد.
چند شاخص براي بررسي و اندازه گيري ميزان فقر خانوار از سوي پژوهشگران در نظر گرفته شده است:
- درآمد كمتر از 70هزار تومان براي يك خانوار
- تعداد افراد خانواده 4 نفر به بالا
- زن سرپرست خانوار با ميانگين سني زير 40 سال
- پسران جوان بيكار
همين شاخص ها به پژوهشگران كمك كرده تا افراد واجد شرايط را براي حرفه آموزي برگزيده و به مراكز، معرفي كنند.
آمار بيكاري بالاست. سرپرستان خانوار معمولاً بيكارند. بر اساس آمار منتشرشده، 54درصد سرپرستان بيكارند و 46درصد، شغل كاذب دارند. شغل كيميا شده ميان اين جمعيت. دستان سرپرست همواره تهي است.
اعتياد در صدر جدول
اعتياد در صدر جدول جرم محله گل سفيد قرار گرفته است. كودكان كار و خياباني، فرار دختران و اسكان دختران فراري هم خطوط پررنگي بر محله نشانده اند.
به گفته مسئولان، از هر 100 نفر 60 نفر معتادند. پدرها غالباً معتادند، مادرها نگران خرجي زندگي و بچه ها آواره خيابان.
براي پيشگيري از رشد روزافزون هجوم افيون به خانواده ها كلاس هاي آموزشي براي افراد 12تا۱۸ساله برگزار شده است. در اين كلاس ها عوامل خطرساز براي اين گروه سني تشريح شده و در قالب طرح اوقات فراغت، مسئولين سعي كرده اند كه آموزش هايي را براي تعداد بيشتري تدارك ببينند. سال گذشته 400 نفر و امسال 600 نفر در بازه سني۱۲تا 18 سال آموزش ديده اند.
دلاوري- معاون پيشگيري سازمان بهزيستي استان لرستان- مي گويد: براي اين محله ملك خريداري شده و براي شروع كار، در مرحله مناقصه هستيم تا اين مركز با نظارت سازمان بهزيستي، كارش را آغاز كند .
او درباره سطح دسترسي به مواد مخدر مي گويد: زمان دسترسي به مواد مخدر كمتر از 30 دقيقه است ؛ هر چند قيمت انواع مواد مخدر نزديك به نرخ هاي رايج در پايتخت است. به اين معنا كه جنس ارزان تر نيست كه سهل الوصول تر است.
آنچه دلاوري بر آن تأكيد مي كند، كاهش سن مصرف در استان لرستان است. پيش از اين، بازه سني 27 تا 34 سال، بيشترين فراواني را در ميان معتادان داشته اما به گفته دلاوري در فاصله زماني 3 تا 4 سال، اين فراواني متعلق به سنين بين 21 تا 29 سال است؛ يعني فراواني سني در يك بازه زماني كوتاه يك پله پايين آمده است.
شواهد انكارناپذير
علي روشنايي- مديركل بهزيستي استان لرستان- با اشاره به وضعيت جرائم استان مي گويد: 44درصد مراجعان مركز مداخله در بحران، ساكنان محله گل سفيد بوده اند و 95درصد دختران و زنان فراري بازپروري شده نيز از ساكنان همين منطقه بوده اند و مي افزايد: 70درصد مراجعين خانه سلامت نيز از اهالي گل سفيد بوده اند .
هر چند مديركل استان تاكيد مي كند كه آمار ذكرشده متعلق به سال 83 است اما يادآور مي شود: همين دلايل سبب شده تا به اين منطقه نگاهي ويژه شود .
پوراندخت قاسمي- كارشناس مركز آسيب هاي بهزيستي لرستان- خشونت خانگي را در اين محله بيشتر از ساير محله ها دانسته و مي گويد: اينجا زنان، مشكلات مضاعفي را تحمل مي كنند. چرخه مواد مخدر، فقر و تعداد زياد فرزندان سبب شده تا زنان بار مشكلات مضاعفي را بر دوش بكشند كه از توانايي شان بسيار بيشتر است .
سيما رحيم پور- مسئول مركز مجتمع شهداي هفتم تير- معضل اصلي را بيشتر مربوط به ساختار اجتماعي و فرهنگي ساكنان دانسته و مي گويد: ساكنان اين محله مهارت و آگاهي هاي اجتماعي و فردي ندارند و حتي گاهاً مشكلاتشان را نمي شناسند. اعتماد به نفس بسيار پاييني دارند و مي توان گفت عمده مشكل در تصميم گيري هاي فردي آنها رخ مي دهد .
شهر خرم آباد در مركز استان لرستان در هجوم ورود روستايياني قرار گرفته كه به اميد يافتن كاري مناسب، روانه شهر مي شوند. يك چهارم جمعيت خرم آباد حاشيه نشين اند و حذف حاشيه نشيني در اين شهر، بودجه كلان و برنامه ريزي دقيقي را مي طلبد.
فتانه زاهد- كارشناس مسئول دفتر زنان و خانواده- به 3500 زن سرپرست خانواري اشاره مي كند كه در معرض آسيب هاي جدي اجتماعي اند و مي گويد: ما با 5 معضل اساسي در استان روبه رو هستيم؛ دختران در معرض آسيب، خشونت خانگي عليه زنان، تكدي گري، اعتياد و حاشيه نشيني .
او تاكيد مي كند تمامي اين معضلات، اولويت ويژه اي دارند. نمي توان تقدم و تأخر براي آنها در نظر گرفت.
بهزيستي استان لرستان 11هزار نفر
پشت نوبتي دارد و بودجه اش در سال جاري با يك رشد 34درصدي به 7ميليارد و 750 ميليون تومان رسيده است.
۱۱هزار پشت نوبتي منتظرند تا در سال هاي آينده تحت پوشش قرار گيرند.
اينجا رهگذر له مي شود؛ زير نگاه پرسشگر كودكاني كه مي خندند اما دست نيازشان دراز است.
از گل سفيد بيرون مي آييم. در ذهن مان اما جايي به نام گل سفيد با دختران سرگردان و گرد سفيد و خانه اي خراب حك شده است.

مسئولان سال هاست كه مي خواهند در سايه طرح ها و برنامه هاي مختلف به مبارزه با فقر برخيزند و آن را مهار كنند. طرح ها و برنامه هايي كه بيشتر نام فقر زدايي را يدك مي كشند، اما به دليل پايداري عوامل ايجاد فقر تنها كار بنگاه هاي خيريه دولتي و غيردولتي را سنگين مي كنند.
فقدان توانمند سازي و برنامه ريزي براي كنترل و محو عوامل ايجاد فقر در جامعه، به ويژه مناطق محروم، مهم ترين دليل افزايش شمار افراد نيازمند است و اگر اين عوامل كنترل نشود، مراكز امدادي و حمايتي كه از آنها با عنوان بنگاه هاي خيريه نيز ياد مي شود، توانايي پاسخگويي به نيازمنداني كه هر روز بر تعدادشان افزوده مي شود را نخواهند داشت. درواقع، بخش عمده اي از وقت و سرمايه متكي به نفت براي كنترل و مهار مشكلات اقتصادي كه ريشه اغلب گرفتاري هاي اجتماعي است هزينه مي شود.
رشد فقر و افزايش نيازمندان دليلي روشن است بر ناكامي برنامه ها و طرح هاي اجرا شده گذشته، افزايش بيكاري، مشكلات اشتغال، مهاجرت هاي بي رويه، نبود ثبات سرمايه گذاري و از همه مهم تر نبود برنامه اي منسجم براي توانمند شدن محرومان همه از جمله عواملي است كه زمينه هاي رشد و تقويت فقر را به وجود مي آورند.
از اين گذشته به كارگيري برخي سياست ها در زمينه  درمان بسيار شكننده است و بسياري از افراد جامعه به دليل ناتواني مالي و هزينه هاي بالاي درماني، با مشكلات بسياري مواجهند.
آخرين آمار انتشاريافته نشان مي دهد كه 16 درصد از جمعيت شهري و 20درصد جمعيت روستايي كشور زير خط فقر قرار دارند كه اين رقم در برخي مناطق كه ازآن به عنوان مناطق محروم ياد مي شود به 22 درصد مي رسد.
در حالي  كه براساس آمارهاي موجود از جمعيت 10 ميليون نفري زير خط فقر در كشور، نزديك به 6 ميليون نفر زير پوشش نهادها و سازمان هاي خيريه دولتي و غيردولتي قرار دارند، كمك هاي اعطايي به اين جمعيت پرشمار تاكنون نتوانسته نيازهاي اساسي و ضروري آنان را براي زيست بهتر فراهم كند. براي مهار فقر، برنامه ها و به كارگيري سياست هاي راهبري توأم با مديريت كارآمد از اساسي ترين رويكردهاست. شايد به همين دليل است كه مهم ترين هدف برنامه توسعه هزاره سوم سازمان ملل براي توانمند سازي جوامع توسعه نيافته نيز كنترل و كاهش جمعيت فقير تا سال 2015 عنوان شده است.

مثنوي معنوي، اثر مولوي، يكي از برجسته ترين آثار ادبيات تعليمي ايرانيان، از جنبه هاي متعدد و متفاوت قابل توجه و تعمق است. مجموعه مطالبي كه در ستون راه گنج ارائه مي شود، بخشي از تعاليم روانشناسانه مولوي را مورد توجه قرار مي دهد.
در اين شماره، ناچار، تعقيب حكايت را متوقف مي كنيم تا موضوعي را به عنوان مقدمه شماره هاي بعد توضيح دهيم.
حيله هاي تفهيم: به نكته مهمي خارج از حكايت توجه فرماييد. مولانا براي تفهيم و تعليم قواعد مورد نظر خود، از شيوه  جذاب نقل حكايت و تمثيل استفاده مي كند و نام آن را حيله تفهيم مي گذارد.
اين مثل نالايق است اي مستدل
حيله تفهيم را، جهدالمقل
(نيكلسون، د 6، ب 3719)
توضيح ساده بيت: بيان مثال، (مثال نه چندان جامع)، كوششي در گفتار است براي تفهيم موضوع.
گرچه هر چه مثال مي تواند از جانبي منظور گوينده را روشن كند ولي ممكن است از جوانب ديگر همخواني و انطباق كامل با موضوع نداشته باشد. به اين علت كه هنگام مثال آوردن، گوينده براي مفهوم جزيي و گزينش شده خود، نمونه مي يابد نه براي كل قالب يك واقعيت، كل قالب واقعيت تكرار پذير نيست. پس هيچ مثالي با تمام يك مجموعه منطبق نيست، هيچ چيزي به كلي شبيه چيز ديگر نيست، پس در تمثيل از جزييات شبيه به هم گواه آورده مي شود، مثال ها ياري رسان هستند ولي خود به تنهايي ملاك استدلال نيستند. مراقب باشيد، براي درك منطقي كه ارائه مي شود، خود مثال ها را فرمول اصلي داستان فرض نكنيد بلكه از آنها به طور موردي و فقط آنچه را كه نشان مي دهند، استفاده كنيد نه آنچه را كه مي توانند نشان دهند. در تمثيل روي زيبا به گل، قطعاً فقط لطافت و زيبايي گل مورد نظر است در حالي كه گل به خودي خود مي تواند خار را هم مجسم كند كه اين مورد نظر گوينده نيست. به همين منوال ما نيز از اين پس براي به دست آوردن دركي عملي تر و كاربردي تر از تعاليم مولانا، از حيله هاي تفهيم يا از داستانك هايي استفاده مي كنيم كه بتوانيم وجوهي را به وسيله آن بهتر و ملموس تر توضيح دهيم و درك كنيم. طبيعتاً با خواندن حكايت كنيزك و پادشاه، ممكن است نتوانيم خود را جاي كنيزك يا جاي پادشاه قرار دهيم. در نتيجه، امكان تطابق با مراحل معنوي حكايت را نيز نمي يابيم. مثلاً نمي توانيم درك كنيم خود ما در چه مرحله اي از زندگي، دچار نقص موقعيت هستيم، يا در چه مرحله اي و چگونه نقص موقعيت، ما را به تلاش ذهني وادار مي كند و چگونه همين تلاش ذهني ما را متوقف كند، سپس چگونه همين توقف موجب درك كانون موقعيت مي شود و غيره.
پيدا كردن همزاد خود در داستان، مستلزم آن است كه كاملاً با گوينده داستان، هم فكر و هم احساس شويم و اين وقتي ميسر است كه گفتار او را به سهولت و با سلامت درك كنيم و اين به علت پرحجم بودن مفاهيم مولانا در يك بيت، خيلي ميسر نيست، شايد حداقل به اين علت كه، ارزش تجسمي عبارات مولانا، با سرعت تفكر بصري ما احتمالاً برابر نيست. يا از او عقب مي مانيم و دور مي شويم يا با تأخير و تأمل بيشتر به او مي رسيم، كه اين خود، جذب مفاهيم را دشوار نه، ولي كُند مي كند. بنابر اين دو تن، به نام رستا و راستين، از اين پس، نقش خوانندگان مطلب را ايفا مي كنند، دقت كنيد نقش خواننده را نه نقش كنيز و پادشاه را. رستا و راستين موقعيت خواننده را نسبت به حكايات، نمايش مي دهند. نه به طور كامل، بلكه موارد گزينش شده را. رستا، دختر و راستين، پسر است. ممكن است رستا و راستين را در قالب ها و ماجراهاي گوناگون مشاهده و مطالعه كنيد. هر گونه ظرفيت ارتباطي را به كار خواهيم گرفت، هر ظرفيتي كه بتواند مشكلي از مشكلات يا طرحي از يك توفيق را در خود نمايش دهد و انطباق تعاليم مولوي را با واقعيت زندگي معنوي بشر در هر موقعيتي نشان دهد. يكي از پرظرفيت ترين انواع روابط، رابطه عاطفي، احساسي و عاشقانه است. اگر راستا و راستين در داستاني عاشقانه ايفاي نقش كنند، قطعاً آن داستان را با وجه بازاري آن مورد توجه قرار نمي دهيم. همين جا تمام ابعاد بازاري آن را خنثي مي كنيم، به اين ترتيب كه رستا و راستين يا به هم مي رسند يا نه. اگر به هم برسند، جدايشان مي كنيم و اگر جدا باشند دوباره به هم نزديكشان مي كنيم. بخش خطي و روايي داستان را همين حالا همه شما مي دانيد. آن چه باقي مي ماند نحوه به ثمر رسيدن ماجراهاست كه به ما كمك مي كند. تناسب ها و معادله و مجهولات خود را در حكايات مثنوي بياييم و همچنين كمك  مان مي كند راه حل هاي مثنوي را در دنياي امروز، هماهنگ و مقرون به نتيجه به كار بريم.
رستا و راستين فعلاً هر دو نوجوان هستند، با ما بزرگ مي شوند.
در شماره بعد اولين داستانك رستا و راستين را خواهيد خواند. اين دو از ابتداي ماجراي كنيز و پادشاه آغاز مي كنند، يعني از غفلت، نه كه عاشق هم باشند، نه، رستا در يك ماجراي بسيار ساده، غفلت و عدم تعادل ناشي از غفلت را در خود مي بيند. او با اولين زنگ خطرهاي غفلت آشنا مي شود. ولي بر غفلت خود غلبه نمي كند. فردا، يعني دوشنبه، تولد رستا است.با هم زندگي كنيم و با هم بياموزيم.

گروه اجتماعي - هفته گذشته در سومين سالروز جهاني پيشگيري از خودكشي مشخص شد كه سالانه شمار قربانيان خودكشي بيشتر از قربانيان درگيري هاي خونين، جنگ ها و قتل  عام در سراسر جهان است.
با اين حال كارشناسان و روانشناسان ابراز اميدواري كرده اند كه بسياري از موارد خودكشي قابل پيشگيري هستند.
در همين خصوص خوزه مانوئل برتولت- از مقامات رسمي سازمان بهداشت جهاني- گفت: سالانه بين 20 تا 60ميليون تن از مردم جهان اقدام به خودكشي مي كنند كه با اين حال، تنها يك ميليون تن از آنها موفق به گرفتن جان خود مي شوند.
از سوي ديگر برايان ميشارا- رئيس انجمن بين المللي پيشگيري از خودكشي- گفت:  درصورتي كه كشورهاي جهان دسترسي به آلاتي همچون اسلحه، داروهاي مرتبط با خودكشي و همچنين سم هاي بسيار كشنده را محدود كنند، آمار قربانيان خودكشي كاهش پيدا خواهد كرد.
وي  همچنين توجه دولت ها به ايجاد فرصت هاي شغلي مناسب براي افراد پريشان خاطر، معتاد به مشروبات الكلي و مبتلايان به اسكيزوفرني را از بهترين راه هاي كاهش شمار قربانيان خودكشي در سراسر جهان برشمرد.
به گفته وي حدود يك سوم افرادي كه در سراسر جهان اقدام به خودكشي مي كنند، از سم هاي قوي و حشره كش ها استفاده مي كنند. رئيس اين انجمن افزود: دندانپزشكان، دامپزشكان و پزشكان به شدت در معرض خطر اقدام به خودكشي قرار دارند. وي دليل اين موضوع را نه به خاطر حرفه پراسترس بلكه به دليل دسترسي شان به مواد خطرناك و آگاهي از اثرات آنها عنوان كرد.
اين مقام عالي رتبه ادامه داد: افرادي كه به طور ناگهاني شغل خود را از دست مي دهند، در مقايسه با افرادي كه براي مدتي طولاني در شرايط نامساعد اجتماعي زندگي مي كنند، به شدت در معرض خطر خودكشي قرار دارند.
وي همچنين گفت: در كشورهايي نظير سنگاپور، لبنان و هند كه خودكشي اقدامي غيرقانوني به شمار مي آيد، افرادي كه قصد خودكشي داشته باشند، از ترس مجازات هاي دولتي كمتر به فكر بهره گيري از كمك ديگران هستند.
ميشارا معتقد است كه چنين قوانيني آثار بازدارنده اي ندارد بلكه بر نرخ اقدام به خودكشي نيز مي افزايد.
بر اساس اين گزارش سالانه انجمن بين المللي پيشگيري از خودكشي با همكاري سازمان بهداشت جهاني از عنوان روز جهاني جلوگيري از خودكشي استفاده كرده تا توجه جهانيان را به اين موضوع نگران كننده كه در حقيقت عاملي براي مر گ هاي قابل پيشگيري است، معطوف سازد.