|
گفت وگو با حميدرضا آصفي، سخنگوي سابق وزارت امور خارجه - قسمت پاياني
تأثير رسانه ها را نشناخته ايم
كامبيز توانا
|
|
|
اشاره: بخش اول گفت وگو با حميدرضا آصفي سخنگوي سابق وزارت امور خارجه روز گذشته به چاپ رسيد. در بخش اول آصفي به پرسش هاي خبرنگار همشهري درخصوص راه هايي براي سخنگو شدن و مشكلات سخنگويي وزارت امور خارجه پاسخ داده است. اينك واپسين بخش گفت وگو از نظرتان مي گذرد.
* با دو دولت مختلف كار كرديد و سخنگو بوديد. هر چند اصول وزارت خارجه ثابت است، اما روش ها متفاوت است. ارزيابي شما از اين دو دوره و روش هاي آن چيست؟
- ادبيات متفاوت است، روش كار هم متفاوت است در حالي كه اهداف يكي است. سياست هاي كلان اجماعي هست كه با تاييد رهبري بايد عملي شود. رويكردها يا روش ها و ادبيات متفاوت است. يك سخنگو بايد بتواند خود را با ادبيات دولت هماهنگ كند و اهداف كلان نظام را در نظر بگيرد. البته بايد طوري هم صحبت كند كه ادبيات ديپلماتيك را مدنظر قرار داده باشد.
* چقدر مجبور شديد در تغيير دولت خود را منعطف كنيد؟
- فرق نمي كند. در هر دولت من ادبياتي را به كار گرفته ام كه تنظيم شده بوده است.
* اگر بخواهيد چند صفت خاص سخنگو را ذكر كنيد به چه نكاتي اشاره مي كنيد؟
- اول، اطلاعات وسيع. دوم بايد دير عصباني شود و آستانه تحمل بالايي داشته باشد. سوم، تعامل با رسانه ها بايد در حد فوق العاده باشد. چهارم حاضر جواب باشد.
* رسانه هايي كه با آنها در تعامل بوديد به لحاظ شخصي چقدر براي شما مهم بودند؟
- خيلي زياد.
* برايتان ترجيح هم وجود داشت كه با برخي صحبت نكنيد؟
- بسته به موضوعات مختلف بله. برخي مواقع به خاطر يك موضوع خاص مي توان با يك روزنامه صحبت كرد و براي موضوعات ديگر با روزنامه اي ديگر.
* خط كشي خاصي براي خودتان داشتيد؟
- براي خودم بله، خط كشي داشتم اما با همه روزنامه ها بسته به موضوع كار مي كردم.
*خبرنگار تلويزيوني را ترجيح مي داديد يا خبرنگار روزنامه را؟
- چنين ترجيحي نداشتم.
* شده خبرنگارهايي كه با شما تماس مي گيرند را دنبال نخود سياه بفرستيد؟
- نه. دنبال نخود سياه نفرستادم. برخي مواقع فقط جواب نداده ام كه دلايل خاصي داشته؛ آن هم حضور در جلسه يا كار. زمان هايي هم كه بنابه كار نتوانسته ام صحبت كنم، پس از آن برايشان توضيح داده ام. يا اين كه اصلاً نبايد صحبت مي كرده ام كه به خودشان مستقيم گفته ام در اين زمينه خود را معطل من يا كس ديگري نكنيد چون به مصلحت نيست. اينها را صريح گفته ام.
* چند بار برايتان پيش آمده كه از آستانه تحمل بگذريد و از دست رسانه ها عصباني شويد؟
- حدود 30- 20 بار اتفاق افتاده.
* چه واكنشي نشان داديد؟
- عصبي پاسخ دادم، معدود بوده ولي اتفاق افتاده است.
* شده كه عصباني شويد ولي بعد بفهميد تقصير آن رسانه نبوده؟
- به دنبال مقصر نمي گردم، حتي اگر رسانه مقصر بوده، بعد خود را نكوهش كرده ام كه چرا آستانه تحمل خود را بالا نبرده ام.
* با سؤال بد پرسيدن از سوي خبرنگاران چه طور كنار آمده ايد؟
- خيلي عصبي شده ام، ولي سعي كرده ام با آن كنار بيايم.
* سعي نكرديد به آن خبرنگار يا رسانه انتقاد خود را منتقل كنيد؟
- چرا. خصوصي با بعضي ها صحبت كرده ام.
* اگر تأثير نگذاشت؟
- ديگر مي شود روال عادي.
* شده تصميم بگيريد براي موضوعي خاص موضع بگيريد اما نظام نظر ديگري داشته ؟
- بله بوده.
* چه طور كنار آمديد؟
- به هرحال بايد به جمع بندي اجماعي احترام گذاشت.
* شده از سوابق خود به عنوان پشتوانه استفاده كرده و بخواهيد استدلال خود را بر اين اساس مطرح كنيد؟
- بله. بيشتر نظرات در سطح وزارت خارجه نظر بخش ما بوده كه اعمال شده است.
* چقدر خود را در اين مباحثات موفق مي دانيد؟
- به نظرم موفق بوده.
* رابطه شما با دو وزيري كه با آنها كار كرده ايد چه طور است؟ آقاي خرازي و متكي؟
- با هر دو خوب است. با آقاي متكي رابطه محترمانه و دوستانه اي است و با آقاي خرازي نيز همين طور. اما من مدت طولاني تري با دكتر خرازي كار كرده ام و آشنايي من با ايشان به 40 سال پيشتر برمي گردد و خيلي عميق است.
* چند مصداق از تفاوت كار با اين دو وزير در حوزه خود بشماريد؟
- اجازه بدهيد تفاوت ها را نشمرم.
* تشابه ها چه طور؟
- هر دو به خبر اهميت مي دهند...
* البته تفاوت هم چيز بدي نيست. شايد در نوع كار فرق كند...
- به هرحال هر دو به خبر و اطلاع رساني اهميت مي دهند و هر دو پركار هستند.
* آسيب هاي كار در سخنگوهايي كه جلسه آنها مرتب برگزار نمي شود، چيست؟
- احتمال دارد مردم اخبار را از جاي ديگر بگيرند كه ممكن است براي منافع ملي نظام مشكل ساز شود. ضمن اين كه تمرين و فعاليت كار سخنگويي هم از كيفيت دور مي شود.
* برايتان مهم بود كه چه كسي جاي شما را مي گيرد؟
- بله. دوست داشتم كسي جاي من بيايد كه اين چراغ روشن شده ادامه پيدا كند.
* اگر بخواهيد چند نكته مهم را به او منتقل كنيد، چه مي گوييد؟
- همان مطالبي كه ابتدا برشمردم. خوشبختانه سخنگوي بعدي از مديران خوب وزارت خارجه است كه انشاءالله همين راه را ادامه خواهد داد و موفق خواهد شد.
* چه چيزي بوده كه آزارتان مي داده و به سخنگوي جديد مي گوييد كه از آن دوري كند؟
- يك مسأله مهم در امر سخنگويي اين است كه از گرايشات حزبي و گروهي بايد فاصله گرفت و منافع نظام را مد نظر داشت و بايد از درگيري هاي حزبي و گروهي اجتناب كرد. دوم اين كه از اظهار نظر قطعي و صريح درباره موضوعاتي كه اصل و صحت آن مشخص نيست بايد اجتناب كرد.
* فرق سخنگوي وزارت خارجه با سخنگوي دولت در چيست؟
- وزارت خارجه روي سياست خارجي متمركز است ولي دولت حوزه هاي بيشتري را پوشش مي دهد.
* به عنوان رسمي، موضع شما موضع نظام تلقي مي شود، اما هستند ديگر اشخاصي كه آنها هم مقام رسمي هستند اما سخنگو نيستند و با يك اظهار نظر فضا را به هم مي زنند. با اين مسايل چه طور كنار آمديد؟
- سخت بوده چون براي كشور اين گونه مسايل هزينه زاست و البته الان بسيار كم شده و با تاكيد هاي صورت گرفته در سطح مسئولان عالي رتبه نظام بسيار كم شده اما آن زمان هم كه بوده دوستان به خودشان گفته ايم و پذيرفته اند.
*چه عواملي در اين قضايا دخالت دارد؟ آيا عواملي مانند جديد بودن دولت- حالا هر دولتي باشد- را مي توان دخيل دانست؟
- اين موضوع در همه دولت ها ممكن است رخ دهد. البته دو عامل دارد: تحليل و اطلاعات كم و دوم شتاب در پاسخ گويي.
* روند كار دولت جمهوري اسلامي با رسانه ها در 10 ساله اخير را چه طور مي بينيد؟
- به نظرم روز به روز بهتر شده و اميدوارم پيشرفت كند.
* تحليل خودتان چيست؟ دولت چقدر از ظرفيت رسانه استفاده كرده است؟
- ربطي به دولت ندارد و نظام ما هنوز متأسفانه به تأثير رسانه ها و افكار عمومي پي نبرده است. سرمايه گذاري ما در آن كم است، ولي خارجي ها به ويژه غربي ها بسيار سرمايه گذاري سنگيني مي كنند و نظام هنوز از ظرفيت بايد و شايد رسانه ها استفاده نكرده است.
* در حال حاضر چند درصد استفاده مي كند؟
- حدود 50 درصد.
* توصيه شما براي بهتر شدن آن چيست؟
- نظام مطالعه كند كه كشورهاي ديگر چه طور از رسانه ها استفاده مي كنند. سعي كنيم رسانه ها ارتقاي كيفي پيدا كنند كه بتوانند تأثيرگذار باشند. سوم، سعي كنيم رسانه هايي با زبان هاي مختلف دنيا به وجود آوريم و چهارم با رسانه ها در تعامل روزمره باشيم. بايد بتوانيم رسانه هاي حرفه اي به وجود آوريم.
* بوده وقت هايي كه پشت تريبون باشيد و آرزو كنيد اي كاش آن طرف بودم و اين سؤال را مي پرسيدم؟
- نه. پشت تريبون نه.
* صحبت ديگر؟
- سعي كردم ارتباط خوبي با مردم داشته باشم و اگر كمبودي بوده، اميدوارم ببخشند. بهترين مردم دنيا را داريم و لذت بخش ترين ساعات من تماس با آنها بوده است.
* سوالي بوده كه بخواهيد از شما بپرسند و نپرسيده اند؟
- چرا، بوده.
* در اين گفت وگو چه طور؟
- علاقه داشتم در باره فوتبال از من بپرسيد كه نپرسيديد.
* حوزه تخصصي من نيست اما خودتان اگر مي خواهيد، بفرماييد.
- چون در هيأت رئيسه فوتبال هستم، صحبت هايي درباره فدراسيون قبلي مطرح مي شود كه بايد بگويم آقاي دادكان و دوستان خيلي زحمت كشيدند. اعتقاد دارم موضوع را بايد مسالمت آميز حل كرد.
آقاي دكتر دادكان را موجودي پاك مي دانم كه بسيار براي فوتبال زحمت كشيدند. آقاي علي آبادي انصافاً تلاش كرد با درايت موضوع را دنبال كند و تلاش كرد از اظهارنظرهاي پخته استفاده كنند و خداي نكرده شرايط را خراب نكنند. اما برخي دوستان كه به فدراسيون آمدند و برخي رسانه ها بي جهت و يا غيرمنصفانه عليه آقاي دادكان و فدراسيون قبلي حركت كردند كه درست نبود. با گفتن ضعف ها بايد خدمات را هم گفت. به نظرم فضاي كدورت آميز فعلي را بايد با كمك بزرگ ترها حل و فصل كرد.
|
