يكشنبه ۲۰ اسفند ۱۳۸۵
زندگي
خانه هايي كه تكانده مي شود
يك خانه تكاني ساده، سلامت روان فرد را تا حد زيادي تأمين مي  كند
سمانه معظمي
010932.jpg
زرتشتيان اعتقاد داشتند كه به هنگام نوروز، فرشتگان حامي هر خانواده به خانه آنها مي آيند، بنابر اين سعي مي كردند آن را كاملاً  تميز كنند تا نهايت احترام را نسبت به آنها به جا بياورند. انگيزه ديگر براي انجام خانه تكاني در روزهاي پاياني سال، اين بود كه چون نوروز، روز نو است، پس بايد در اين روز همه چيز نو و جديد باشد، البته نو در زندگي ايرانيان مفهوم اسراف و بي ارزش بودن اشياي قديمي را نداشت و ندارد، بلكه هر چيز پاك و تميزي نو تلقي مي شود و هر وسيله ناپاك و بي كاربردي، كهنه. به هر حال، در آخرين ماه سال، همه ايراني ها و بسياري از مردم ملل ديگر، با نظافت و دور ريختن وسايل كهنه و ترميم و تعمير خانه، زندگي را نو مي كنند تا سبكبال و آسوده خاطر به پيشواز نوروز بروند.
از يك ماه مانده به نخستين فصل سال، در و ديوار شهر، نزديك شدن بزرگترين جشن باستاني ايران را نويد مي دهد. قالي هايي كه بر پشت بام ها خودنمايي مي  كند، پنجره هايي كه ديگر پرده پوش نيست يا دست هايي كه غبار و آلودگي را از روي شيشه ها مي زدايد، همه و همه بوي شب عيد را تا عمق جان شهرنشينان فرو مي برد. فرقي نمي كند دارا يا ندار، پايين شهر يا بالاي شهر، به هر حال پيش از فرا رسيدن نوروز، خانه ها بايد تكانده شود.پيشينه نوروز و آئين هايش به قرن 12 پيش از ميلاد مي رسد؛  يعني زماني كه جمشيد، پادشاه اسطوره اي ايران، جشن آغاز بهار را نوروز ناميد و آن را رسماً  جشن ملي اعلام كرد. از آن زمان، حدود 2500 سال است كه ايرانيان آغاز سال جديد را جشن مي گيرند. نوروز در حقيقت پايكوبي براي بيدار شدن طبيعت از خواب طولاني زمستاني است و همه ايرانيان در هر كجاي جهان كه باشند، همزمان و در يك لحظه معين، آن را جشن مي گيرند. تعطيلات نوروز در گذشته 31 روز بود، اما امروز ايرانيان نوروز را با برپايي آئين هاي مختلف در 13 روز جشن مي گيرند . يكي از سنت هايي كه مردم پيش از آغاز سال نو، به انجام آن وفا دارند، خانه تكاني است.
تفاوت، تنها در فاعل اين عمل است؛ در برخي خانه ها، خود اعضاي خانواده كار رفت و روب را بر عهده مي گيرند، اما در منازل ديگر، صاحب خانه ها يك يا چند روزي را ميزبان كارگران نظافتچي مي شوند تا پاكي و طراوت را ميهمان خانه هاشان كنند.
شايد اين روزها برگه هاي تبليغاتي شركت هاي نظافتي به منزل شما هم راه يافته باشد يا ممكن است در صفحه هاي آگهي روزنامه  ها شاهد اين دست از تبليغات بوده ايد، در كنار جمله هاي درج شده مثل نظافت منازل و كارهاي عيدتان را به ما بسپاريد ، تأمين نيروي انساني به صورت شبانه روز و نيروي مطمئن، قيمت مناسب در اين آگهي ها، متوسط قيمت ها اين چنين خودنمايي مي  كند: نظافت منزل از 5 تا 8 هزار تومان، نظافت راه پله 5 هزار تومان، محل كار 6 هزار تومان. برخي از اين شركت ها سرويس رايگان دارند و بعضي ديگر، به خاطر حسن اعتمادتان، به شما هديه هم مي دهند!
اگر با شماره يكي از شركت ها تماس بگيريد، اطلاعات خيلي كامل تري بدست مي آوريد: مثلاً اين كه قيمت هاي چاپ شده براي 8 ساعت كار مفيد در روز است، اگر نظافتچي خانم بخواهيد 2 هزار تومان به مبلغ بالا اضافه مي شود، همين طور هزينه اي كه براي نظافت منزل گفته شده، بدون احتساب در و شيشه است و اگر نظافت اين دو قلم را هم بخواهيد، 2 هزار تومان ديگر به مبلغ بالا افزوده مي شود! تازه هزينه شستشوي فرش و موكت هم جداست و اگر تمايل داشته باشيد كه نظافت منزلتان شامل در و شيشه و فرش و موكت بشود، شركت به شما پيشنهاد مي دهد كه 2 نظافتچي به منزلتان بفرستد، چون همه اين كارها در 8 ساعت از عهده يك نفر بر نمي آيد!
سراغ تشكل يا اتحاديه اي از شركت هاي نظافتي را كه گرفتيم، نتيجه اين شد كه شركت هاي مذكور،  اتحاديه مستقلي ندارند و زيرپوشش اتحاديه نقاشان ساختمان فعاليت مي كنند.
رييس اين اتحاديه مي گويد؛ مردم مي توانند براي داشتن اطمينان بيشتر با شماره تلفن دفتر اتحاديه 77527503 حتي در ساعت هاي غير از وقت اداري تماس بگيرند تا ما نزديكترين شركت نظافتي مجاز به منزلشان را به آنان معرفي كنيم.
او به اين پرسش كه آيا نرخ خدمات نظافتي از سوي اتحاديه مشخص شده يا نه، اين طور پاسخ گفت: چون كميسيون نرخ گذاري مجمع امور صنفي براي شركت هاي نظافتي تشكيل نشده، فعلاً  خدمات اين شركت ها، نرخ مصوبي كه مورد تأييد مراجع ذيصلاح باشد، ندارد.
اثر خانه تكاني بر روح آدمي
خانه تكاني تنها اقتصاد خانواده ها را درگير نمي كند. روح و روان آنان نيز از اين سنت كهن تأثير مي پذيرد؛ به طوري كه نمي توان اثر مثبت نو شدن وسايل و تميز ي خانه را بر روحيه افراد انكار كرد. دكتر سيدابوالقاسم مهري نژاد، روانشناس،  معتقد است: نظافت و نظم دادن به وسايل بويژه تغيير رنگ ها و ايجاد تنوع در دكورخانه، تأثير مثبتي بر روحيه انسان ها دارد و زندگي را از يكنواختي خارج مي كند. بنابراين عيد نوروز بهترين بهانه است تا اين تأثيرات مثبت را تقويت كنيم.
آمارها نشان مي دهد حدود 40درصد مردم از افسردگي متوسط و بالا رنج مي برند. مهري نژاد با اشاره به اين موضوع مي گويد: تنوع و تميزي محيط اطراف در پيشگيري از خمودگي و افسردگي نيز بسيار تأثيرگذار است. بنابراين يك خانه تكاني ساده، سلامت روان فرد را تا حد زيادي تأمين مي  كند.
اين استاد دانشگاه توجه به يك نكته را در اين ميان ضروري مي داند: اگر اين نو كردن و تنوع بخشيدن، مستلزم آن باشد كه فرد مشكل مالي پيدا كند يا زير بار قرض برود و در نتيجه دچار استرس شود، مي تواند پيامد عكس داشته باشد، مثلاً فرد پرخاشگر شود، در روابط زناشويي اش مشكل پيدا كند و يا سازگاري اش با اطرافيان كاهش يابد. پس انجام خانه تكاني بايد متناسب با توان اقتصادي خانواده باشد.
او با تأكيد بر حفظ ايمني رواني افراد در اين زمينه مي گويد:  ايمني رواني يعني اين كه فرد در امور اقتصادي، خانوادگي، اجتماعي، عاطفي و شغلي خود احساس آرامش كند.
فنگ شويي
چقدر به وسايل اطرافتان وابسته هستيد؟ اگر قرار باشد همه داشته ها و نداشته هايتان را در يك چمدان جاي دهيد، كدام لوازم زندگي را انتخاب مي كنيد؟ يكي از بزرگان گفته است: ما بخشي از اجتماعي هستيم كه كهنگي را دوست دارد. هيچ چيز را تا آخر مصرف نمي كنيم، تنها آن را در جايي انبار كرده و مي گوييم شايد روزي به درد بخورد يا عتيقه شود. مانند چمدان هاي شكسته، قاليچه هاي كهنه، قاب عكس هاي از مد افتاده و...
اشاره اي به گفته بودا در اين زمينه نيز خالي از لطف نيست: هر چه بيشتر داشته باشيم، نگراني مان هم به همان نسبت بيشتر مي شود و همچنان كه زمان مي گذرد، ما بنده وسايل خود مي شويم.
حتماً  كلمه فنگ شويي را شنيده ايد يا كتاب هايي با اين عنوان ديده و خوانده ايد. اگر شما تا به حال تجربه اين كار را نداشته ايد، مي توانيد امسال خانه تكاني شب عيدتان را با فنگ شويي همراه كنيد.فنگ شويي دانش  كهن چيني است كه علوم بسياري را در دل خود جاي داده و امروزه كاربرد و ارزش شايان توجهي در نزد عموم پيدا كرده است.
فنگ شويي علمي است براي قرار دادن هر چيزي در جاي صحيح خود؛ چه در منزل، محيط كار و يا هر مكان ديگر. براساس اين دانش، با ايجاد تعادل ميان 5 عنصر بنيادي چوب، آتش، خاك، آهن و آب، مي توان در انرژي هاي يك مكان تعادل ايجاد كرد و انرژي هاي مثبت را به جريان انداخت. اين دانش همچنين تأكيد زيادي بر دور ريختن لوازم به درد نخور و اضافي و وسايلي كه خاطرات ناخوشايندي را به همراه دارد، مي كند.
لباس هايي كه از مد افتاده اند و اميدوار هستيد كه روزي دوباره مد شوند، ظروف لب پريده، وسايل خراب و قديمي، هر نوع وسيله اي كه چند سال بي مصرف در گوشه خانه مانده، انواع رسيدها و اسناد كه به بيش از 15 سال قبل برمي گردد، لوازمي كه خاطرات و گذشته هاي تلخ را برايتان زنده مي كند، هديه هايي كه از ديگران گرفته ايد اما دوستشان نداريد و حاضر نيستيد از آنها استفاده كنيد، بريده روزنامه ها و مجله هايي كه سال هاست بي مصرف مانده است و ...، اگر خانه شما انباشته است از اين وسايل، به توصيه دانش باستاني فنگ شويي همه آنها را دور بريزيد. اگر مي خواهيد در زندگي تان تنوع و تحول جديدي ايجاد كنيد و به آرامش و نشاط و تعادل برسيد، خانه تكاني عيد بهترين بهانه است تا خود را از شر همه اين وسايل رها كنيد!

نگاه
پيام پولاد
كسي بيدار است
اكنون نيمه شب است و سكوت، سكوتي عميق تر از خواب كساني كه پشت پنجره ها در پناه خاموشي، خستگي روزانه خود را از تن بيرون مي كنند، تني كه انگار نمي بينند با چه شتابي رو به فرسايش است و آن را بنايي جاودانه مي دانند! در اين سكوت وقتي خواب به چشمانت نمي آيد به راستي آيا جز به خود به ديگري انديشيده اي؟
خيلي دور نشو، همين جا در چند قدمي! كسي بيدار است كه صداي خش خش جارويش براي خواب خوش من و تو و همسايگان لالايي ست، همان ضرب آهنگي كه چون شماطه هاي ساعت براي اهالي كوچه و خيابان، خبر گذشتن پاسي از شب مي دهد اما... چه كسي پشت خش خش ها به سكوت روبنده مي انديشد؟ وقتي هر شب غوطه ور در انديشه هاي دور، غبار از تن و سنگفرش زمين مي گيرد كدامين خواب و بيدار، گرد خستگي از دل تنها و دست هاي پينه بسته او مي زدايد؟
گرچه امروز تب عضويت در شركت هاي هرمي ريز و درشت تا حدودي خوابيده اما هنوز اين روند در قشر جوان و آتيه ساز جامعه ديده مي شود و روزي ديگر از راديو مي شنوم رفتگر محله اي در كيسه زباله مقداري زيادي طلا يافته و تحويل سازمان مربوطه اش مي دهد...! آه و افسوس.... افسوس كه چگونه شخصي با داشتن مهارت هاي فني، تحصيلي و اداري با خود كم بيني پشت به خود كرده، تن به بي ثباتي و آتيه اي مي دهد و رفتار و گفتار و ديدگاه  اجتماعي اش كه سراسر مادي و ثروت محور شده را چون رباطي در كنترل و تحت آموزش ديگري (ليدر) مي گذارد؟! و اين تنها يك شعار و تصور نيست كه نمونه هاي بارز سرخورده از اين به اصطلاح مشاغل كاذب را اين روزها در اطراف به وضوح مي توان ديد! در حالي كه هستند كساني كه در حداقل ها و كمترين ميزان درآمد با لبي خندان، نگاهي اميدوار و گامي استوار حتي پايي برهنه در جاده سوزان زندگي خود محكم و مصمم در عبورند!
تاول ناملايمات به جان مي خرند و آسياب جامعه را از سنگ زيرين خالي نمي كنند كه هر بنايي نياز به پي زيرين دارد وگرنه فرو مي ريزد، گرچه بار سنگين آسياب گاه كمرشكن باشد... و من اين ستون هاي تحمل را در تقويت اخلاص روحي و جوهره دروني مي بينم و به راستي كه اين سنگ زيرين ستوده است... آري ستوده است. وجدان و سلامت اخلاقي همان رفتگري كه در يك لحظه چند صد برابر حقوق ماهيانه خود را در كيسه زباله اي مي بيند ولي سنگ خاراي عزت نفسش در اصطكاك با سختي ها آن چنان سخت و صيقلي گشته كه نشتر هيچ وسوسه اي نمي تواند خراشي بر آن بيندازد و راهي به درونش بيابد! اما عده اي با آن كه مي دانند دوست و خويشاوند نزديكشان قادر به چرب زباني هاي كذايي نيست و آن چنان روابط گسترده اي در جامعه ندارد تا با اعتمادسازي هاي واژگون در ماركتينگ هاي هرمي نفر به نفر به زير مجموعه و امتيازات خود بيفزايد و با وروديش به سيستم روزي جز ضرر يا در جا زدن، كسبي نخواهد داشت، تنها براي صعود خود چشم بر تمام دوستي ها و اعتمادها مي بندند... راستي آيا تا به حال انديشيده ايم كه اگر همان باغبان ساده، همان رفتگر شب بيدار، سرايدار منزل، نظافتچي بيمارستان، مدرسه، خدمه دانشگاه و حتي پيشخدمت ساده هتل هاي چند ستاره با آن لبخند اجباري كه براي پنهان كردن مشكلات اخم آلود زندگي بر لب دارد تا سفر به كام من و تو شيرين تر شود نبودند براي طي كردن يك مسير عادي و سالم در زندگي اجتماعي با چه بي نظمي ها، بيماري ها و مشكلاتي در بخش بخش آن مواجه  بوديم؟ آيا وقتي مي گوييم پيشگيري مهم تر از درمان است نمي د انيم اگر رفتگران كه پزشكان نارنجي پوش اند، در جمع آوري آلودگي ها نبودند، سفيدپوشان عزيز در بخش درمان همگاني چه مي كردند؟؟ آيا مي دانيم وجود تك تك مشاغل مفيد ريز و درشت جامعه بشري در نياز بي چون و چراي اجتماع به خود ريشه دارند تا به استفاده همان جامعه درآيند؟! 

اجتماعي
انديشه
ايران
سينما
علم
كتاب
هنر
|   اجتماعي  |  انديشه  |  ايران  |  سينما  |  علم  |  كتاب  |  هنر  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |