|
دروغ هايي كه مي كشند
دكتر مهشيد چايچي
بيماران گاهي براي اين كه بتوانند زودتر از پزشك وقت بگيرند، علايم بيماري خود را بزرگ تر از آنچه هست نشان مي دهند
تحقيقات نشان مي دهد خيلي از بيماران در باره علايم خود و داروهايي كه مي خورند
|
|
|
راستش را به پزشك نمي گويند و اين مي تواند به ضررشان تمام شود
اگر پزشك از شما سؤال كند داروهايي را كه دفعه پيش برايتان تجويز كرده، مصرف كرده ايد يا نه و شما مصرف نكرده باشيد، چه جوابي به او مي دهيد؟
ممكن است شما به دلايل مختلف داروها را كنار گذاشته باشيد. مثلاً فراموشي يا عوارض غيرقابل تحمل، يا گراني دارو يا هر دليل ديگر. آيا موضوع را خيلي راحت با او در ميان مي گذاريد يا سعي مي كنيد خودتان را موجه جلوه دهيد و با قيافه اي حق به جانب بگوييد بله، همه را كامل خوردم ولي فرقي نكردم! تا به حال فكر كرده ايد كه راست گفتن به دكتر چقدر مهم است و اين دروغ هاي به ظاهر كوچك، چطور مي تواند به شما صدمه بزند؟
نمي خواهيم از سرطان هاي كشنده يا از بيماري هاي صعب العلاج بگوييم. اتفاقاً مي خواهيم درباره نوعي بيماري صحبت كنيم كه از خيلي بيماري ها ساده تر درمان مي شود، اما تنها شرط آن اين است كه خودمان بخواهيم. اين بيماري بيش از اينكه بيماري باشد يك عادت ناپسند است: دروغ گويي.
بيماران گاهي دروغ مي گويند. اين دروغ ها اگر چه از نظر بيمار اهميتي ندارد و تأثيري در بيماري كنوني او نخواهد گذاشت، اما تحقيقات تازه نشان داده دروغ هاي ساده مي توانند بسيار مهم و در روند درمان خيلي هم مؤثر باشند. معمولاً بيماران براي جلب توجه و گاهي براي اين كه بتوانند زودتر از پزشك وقت بگيرند، علايم بيماري خود را بزرگ تر از آنچه هست نشان مي دهند.
دروغ هاي بيماران به همين جا محدود نمي شود گاهي براي اين كه خود را بي تقصير جلوه دهند، نمي گويند كه به چه موادي اعتياد دارند. گاهي به مصرف دو سه نخ سيگار اعتراف مي كنند، اما واقعيت اين است كه روزي يك پاكت سيگار مي كشند.
دروغ هاي باستاني
بقراط حكيم كه پدر طب دوران قديم بوده در 400 سال پيش از ميلاد مسيح رازي را براي شاگردان خود گفته و آن اين است كه اغلب بيماران فقط وانمود مي كنند داروهاي خود را مصرف كرده اند. اين سند تاريخي نشان مي دهد كه اين دروغ ها پديده نوظهوري نيستند و بيماران قديم هم همين قدر دروغگو بوده اند! البته اين دروغ ها بيش از اين كه به ضرر پزشك باشد، به ضرر خود بيمار تمام مي شود. گاهي همين دروغ ناقابل باعث صرف هزينه هاي تشخيصي و درماني غيرضروري و گزاف مي شود. حالا بگذريم از مواقعي كه اين پنهان كاري به قيمت جان بيمار تمام شده. اگر باورتان نمي شود داستان يك بيمار واقعي را بشنويد:
تا نزديكي كما و مرگ پيش رفتم. من يك مرد 28 ساله هستم كه چندوقت پيش، مچ پايم آسيب ديده بود. بدون هيچ دليل خاصي و فقط از روي غرور به پزشكم نگفتم كه داروي ضد اضطراب (آلپرازولام) مصرف مي كنم. به نظرم نمي آمد كه اهميتي داشته باشد چون فقط مي خواستم مچ پايم درمان شود و مشكل ديگري نداشتم. پزشك هم پزشك هميشگي ام نبود و از سوابق بيماري و داروهاي من اطلاعي نداشت.
او براي تسكين درد من يك داروي مسكن (كدئين) تجويز كرد، بي خبر از اين كه من داروي ديگري هم مصرف مي كنم. چند روز گذشت و من تمام آن روزها را در هاله اي از گيجي گذراندم. به قدري خسته و خواب آلود بودم كه حتي صداي زنگ تلفن و ساعت نمي توانست مرا از جا بلند كند. درد مچم ساكت شده بود اما ديگر چيزي از زندگي نمي فهميدم. وقتي مسئله را به پزشكم گفتم، با قدري عصبانيت گفت كه اگر به او گفته بودم چه دارويي مي خورم، به جاي كدئين داروي ديگري برايم تجويز مي كرد. او به من فهماند كه نزديك بوده در اثر مصرف بيش از حد دارو بميرم! آن وقت بود كه تصميم گرفتم به پزشكم دروغ نگفته و حتي چيزي را هم از او پنهان نكنم.
پرونده سياه بيماران
محققان معتقدند اغلب بيماران براي حفظ آبرو دروغ مي گويند. آنها دوست دارند در نظر پزشك شان بيماران خوبي به نظر آيند، ولي اين كار يك عمل گمراه كننده و پر مخاطره است. مثلاً ممكن است براي زني كه سيگار مي كشد اما نمي خواهد كسي از اين قضيه بويي ببرد، قرص هاي ضدبارداري خوراكي تجويز شود. به اين ترتيب او در معرض خطر بيشتري نسبت به مشكلات انعقادي و تشكيل لخته خون قرار مي گيرد. همين پنهان كاري مي تواند موجب مرگ اين خانم بشود، آن هم فقط براي مصرف يك قرص ضدبارداري، چيزي كه او اصلاً فكرش را هم نمي كند.
بررسي هاي محققان دانشگاه جانز هاپكينز، كه نتايج آن در ماه گذشته ميلادي منتشر شد، نشان مي دهد كه بيش از نيمي از بيماران ادعا مي كنند داروهايشان را سر وقت و منظم مي خورند؛ در حالي كه داروهايشان را يك در ميان و نامرتب مصرف مي كنند. اين افراد يا از عوارض جانبي دارو ناراضي هستند، يا نمي توانند خوردن آن را تحمل كنند و يا اصلاً دستور پزشك را درباره دارو متوجه نشده اند.
محققان اين قضيه را در مورد نوعي اسپري كه در درمان مشكلات تنفسي به كار مي رود، آزمايش كردند. آنها با ثبت زمان مصرف و مقايسه آن با گفته بيمار، متوجه شدند از 73 درصدي كه ادعا كرده تنها 15 درصد دارو را درست مصرف كرده بودند.
مچ گيري از بيماران
عده اي از پزشكان كه اوضاع را چنين ديدند به فكر افتادند براي تشويق بيماران به راستگويي، راهي بيابند. آنها متوجه شدند كه اگر سؤالات متعدد درباره نحوه مصرف دارو بپرسند، احتمال بيشتري وجود دارد كه پاسخ صحيحي دريافت كنند. مثلاً اول بايد درباره نام داروهاي مصرفي بيمار سوال كرد. سپس بايد پرسيد كه چقدر از دارو را چه موقع استفاده مي كند. محققان به پزشكان توصيه مي كنند از بيماران شان بخواهند اگر مشكلي با داروهايشان دارند، بگويند. آنها از بيماران هم مي خواهند كه به جاي كنار گذاشتن دارو و بعد دروغ گفتن درباره مصرف آن، حقيقت ماجرا و مشكلات شان را در اين باره به او بگويند.
اين مسئله به خصوص در مورد معتاداني كه نياز به داروهاي درمان اعتياد دارند بسيار حياتي است. چون ميزان داروي آنها كاملاً به ميزان ماده مخدر مصرف شده بستگي دارد.
صداقت در اتاق معاينه
بهتر است براي حفظ جان خودمان هم كه شده سعي نكنيم با پوشاندن حقيقت، خودمان را گول بزنيم. پزشك امين بيمار است و قسم خورده كه اسرار بيمارش را فاش نكند. او قرار است بر اساس گزارشي كه ما به او مي دهيم، به ما كمك كند تا به سلامتي دست يابيم.در اتاق معاينه تنها صداقت جايز است. شايد متوجه زيان هاي دروغ گفتن شما به دوست و فاميل تان نشويد، اما نتيجه دروغ گفتن به پزشك خيلي روشن است. تنها كسي كه ضرر مي كند خود شما هستيد.
منبع:
همشهري خانواده - شماره 13
|
