بررسي سوء مصرف مواد نيروزا در بين ورزشكاران
بادكردن ماهيچه ها
داروهاي دوپينگ در موزه المپيك واقع در لوزان سوييس
|
|
محققين كميته بين المللي المپيك با بررسي نتايج تست هاي آزمايشگاهي 100 هزار ورزشكار كه بيش از 40 درصد نمونه ها در زمان مسابقه گرفته نشده بود به اين نتيجه دست يافتند كه به طور كلي 6/1 درصد اين افراد دوپينگ كرده بودند. در اين ميان استفاده از استروئيدهاي آنابوليك بيشترين شيوع مصرف را داشتند و حدود 65 درصد موارد مثبت را تشكيل مي دادند و محرك ها (20 درصد) و ديورتيك ها (4 درصد) موارد را تشكيل داده و ميزان مصرف هورمون هاي پيتيدي خيلي كم بود.جالب است بدانيد كه پرمصرف ترين داروهاي غيرمجاز در ميان ورزشكاران ايراني نيز استروئيدهاي آنابوليك هستند. از ميان استروئيدها نيز بيشترين مصرف، مربوط به اكسي متولون بوده است. تخمين زده مي شود ميزان مصرف بين 10 تا 30 درصد و بيشتر در رشته هاي پرورش اندام، وزنه برداري، ورزش هاي رزمي و ديگر ورزش هاي قدرتي باشد.
مرضيه كمالوند
مصرف استروئيد در بسياري از كشورها به خصوص آمريكا شيوع گسترده اي دارد و مطالعات انجام شده نشانگر آن است كه اكثر افراد مصرف كننده استروئيد را گروه سني بين 11 تا 24 سال تشكيل مي دهند، بنابر اين براي متوقف ساختن روند مصرف استروئيد در ورزشكاران ابتدا بايد از نوجوانان آغاز كرد، چرا كه مصرف استروئيدها در ميان تمام رشته هاي ورزشي و بسياري از ورزشكاران گسترش يافته است و متأسفانه اطلاعات اندكي در مورد خطرات اين داروها بر سلامتي افراد وجود دارد و بسياري از آنها به جنبه هاي اخلاقي مسئله هرگز فكر نمي كنند. البته ممكن است دلايل زيادي براي مصرف دارو توسط بسياري از زنان و مردان ورزشكار وجود داشته باشد، اما چهار دليل اصلي آن عبارتند از: مصرف مجاز درماني، ادامه ورزش علي رغم آسيب ديدگي، استفاده تفريحي و افزايش كارايي كه در بدنسازان اين دلايل اندكي متفاوت تر بوده و عبارتند از تغيير تركيب بدن (افزايش توده عضلاني و كاهش چربي)، افزايش قدرت، افزايش استقامت و تحمل، بالا بردن كارآيي ورزشي و خستگي ناپذيري. در اين بررسي ها مشخص شد كه بيشتر بدنسازان مصرف مواد نيروزا را در پاسخ به نيازهاي رواني خود در خصوص توجه به بدني عضلاني و تحسين آن به كار مي گيرند.
اين تقويت عملكرد ممكن است ناشي از تأثيرات عيني توده عضلاني تشكيل شده در وزنه برداران و بازيكنان دفاع پشت خط (در فوتبال آمريكايي) و يا ناشي از تأثيرات ذهني همانند سطوح بالاي خشم يا اعتماد بالا باشد.
در بسياري از موارد عوارض جانبي و كوتاه مدت استروئيدها در ورزشكاران مرد به محض قطع مصرف دارو موارد قابل برگشت هستند. اگرچه در نگاه اول اين موضوع تا حدي جاي خوش بيني دارد ولي اكثر صاحب نظران عقيده دارند كه بيشتر مصرف كنندگان استروئيد از لحاظ رواني به استروئيدها وابستگي پيدا كرده و مصرف آن را ادامه مي دهند. اين داروها در بعضي از افراد عوارض غيرقابل برگشتي دارند. البته گاهي ممكن است عده اي از ورزشكاران اين قدر خوش شانس باشند كه دچار عوارض جانبي نشوند، ولي عوارض جانبي كوتاه مدت در نهايت اثرات مخربي بر سلامت جسمي و رواني آنها خواهد گذاشت.عوارض درازمدت داروهاي نيروزا نيز به نوع استروئيد آنابوليك، مقدار مصرف، دفعات مصرف، سن شروع مصرف و مصرف داروي ديگر به طور همزمان بستگي دارد.بد نيست بدانيد كه عوارض جسمي كه معمولاً به دنبال مصرف نابجاي استروئيدهاي آنابوليك گريبان گير افراد مصرف كننده مي شود عبارتند از: تغيير قيافه ظاهري، سكته مغزي، آسيب هاي عضلاني اسكلتي، عقيمي و نازايي، بيماري هاي قلبي، مشكلات مربوط به پروستات و عوارض كبدي .به عوارض جسمي خطرناك استروئيدهاي آنابوليك توجه زيادي شده است ولي عده اي از محققان عقيده دارند كه عوارض رواني اين داروها نيز به همان اندازه در خور توجه هستند. عوارض رواني اين داروها عبارتند از: افزايش هوشياري ذهني، سرحال شدن، بهتر شدن حافظه و قدرت تمركز و كاهش احساس خستگي. تستوسترون بر روي تكامل و عملكرد سيستم عصبي تأثير دارد و به نظر مي رسد كه تأثير تستوسترون و استروئيدهاي آنابوليك بر روي عملكرد مغز موجب افزايش ميزان ترشح نوراپي نفرين در مغز مي شود. از طرف ديگر استروئيدهاي آنابوليك در فعاليت هاي مغزي تغييري مشابه آمفتامين ها و داروهاي ضدافسردگي ايجاد مي كنند . بررسي ها حاكي از آن است كه رابطه اي قوي بين مصرف استروئيدهاي آنابوليك و رفتارهاي خشن و اعمال منافي عفت و جنايات وجود دارد. تا جايي كه يكي از موضوعات مورد بحث در رابطه با داروهاي نيروزا، پيدايش حالت خاصي است به نام خشم استروئيدي . در اين حالت فرد رفتارها و اعمال خشونت آميز خارج از كنترل و شديداً تهاجمي از خود نشان مي دهد، البته اين مورد نسبتاً نادر است و در كمتر از يك درصد موارد ديده شده است. جالب است بدانيد كه اثر مثبت استروئيدهاي آنابوليك- آندروژنيك بر شرايط فيزيكي و قدرت بدني تا زماني وجود دارد كه مصرف دارو ادامه يابد و پس از قطع مصرف دارو مزاياي حاصل از آن تا حد قابل ملاحظه اي از بين مي رود. در اين حالت با فقدان ذخيره خارجي استروئيد، تستوسترون كاهش يافته و فرد نمي تواند حالت عضلاني بدن را حفظ كند. به علاوه با حذف اثر تحريك روحي و رواني استروئيدها و به دليل ايجاد نوعي افسردگي، شخص نمي تواند مانند گذشته در جلسات تمريني شديد و مداوم شركت كند كه نتيجه كلي اين امر كاهش سريع در جثه و قدرت بدني او است و به همين دليل ورزشكاراني كه مي خواهند سطح رقابتي يا ظاهر بدن خود را حفظ كنند بايد مصرف استروئيدهاي آنابوليك را تا زمان طولاني ادامه دهند و اين امر باعث قرار گرفتن فرد در معرض خطرات و عوارض جانبي مي شود.
|