هر چند ممكن است كه وسوسه انگيز به نظر برسد، اما نه، اصلا وسوسه نشويد. ممكن است بارها در روزنامه هاي مختلف ديدن اعداد و ارقامي  براي تان تعجب انگيز باشد. اينكه مثلا با 500 هزار تومان مي توانيد به مسافرت خارج از كشور برويد. شايد ديدن نام دبي يا تركيه برايتان آنقدر طبيعي شده باشد كه هر بار از كنارشان بي تفاوت بگذريد و اعتنايي به آن نكنيد. روي ديوارهاي شهر، روي بيلبورد هاي تبليغاتي، در پياده رو هنگامي  كه به آرامي  قدم مي زنيد. همه مي توانيد آن را ببينيد. فقط كافي است كه لحظه اي اراده كنيد و بخواهيد نامي  از آنها بشنويد. مسلما صفوف طولاني آژانس ها و مؤسسات مختلف را مي توانيد ببينيد كه شما را به مسافرت و گذراندن تعطيلات در اين كشورها ترغيب مي كند. اما نه. اصلا عجله نكنيد. لااقل به اندازه مرور آمار و ارقام اين گزارش صبر كنيد به سفر از جنس ديگر برويد؛ سبز در سبز.
عباس ثابتي راد
در روزهايي كه همه چمدان هاي سفر را بسته اند و آماده سفر مي شوند تا روزهاي تعطيلاتشان را به شهر ها و مناطق مورد علاقه شان بروند و يا به جايي بروند كه تا به امروز آنجا را نديده اند، مسلما ميل به سفر در ما نيز شعله ور مي شود. ما هم به آرامي آماده مي شويم تا به سفر برويم. اما اين بار شايد مقصدمان اندكي متفاوت باشد. مالزي، تايلند، هند، چين، آفريقاي جنوبي، استراليا يا حتي برزيل.
اگرچه نمي توان فهرست بلندبالايي از آن تهيه كرد، اما همين تعداد اندك كشورهايي كه مي توان در اين روزهاي پايان سال براي سفر به آنجا برنامه ريزي كرد شايد گوياي زواياي ناپيداي فراواني باشد. اما ماجرا چيست؟
نقطه شروع
تنها 5 درصد، تازه آنهم براساس استاندارد هاي جهاني. اين تعداد اندك هر ساله بايد به هيأت توريست درآيند و از كشورهاي مختلف ديدار كنند. بر اساس شاخص هاي توسعه و بر مبناي رشد اقتصادي مي توان انتظار داشت كه مردم هر كشور به مسافرت هاي برون مرزي بروند. اين رقم براي كشور ما 5 درصد است. يعني جمعيتي در حدود 5/3 ميليون نفر. در واقع اين تعداد از شهروندان ايراني بايد در طول يك سال بتوانند به سفرهاي خارجي رفته و در قالب توريست از كشورهاي ديگر ديدن كنند. حال مهم نيست كه در كدام يك از انواع توريست؛ طبيعت گرد يا توريست تفريحي. براي ديدن مسابقات ورزشي بروند يا به هيأت توريست فرهنگي درآيند و به ديدن آثار تاريخي فرهنگي كشور هاي ديگر مسافرت كنند. سهم ما همين اندازه است. مسلما اين رقم تخميني است و مهمترين ملاك آن رشد اقتصادي و شاخص هاي توسعه اي است. اما نكته بسيار حيرت آور اين است كه ما هنوز براي رسيدن به اين عدد شايد بسيار فاصله داشته باشيم.
به گواهي آمار هر ساله، تعداد گردشگراني كه از كشور به عنوان توريست به ديگر كشورها مسافرت مي كنند حتي به 100 هزار نفر هم نمي رسد. اين واقعيت درست در نقطه مقابل ماجرا نيز تكرار شده است. يعني همانطور كه شهروندان ايراني رغبتي به مسافرت به كشورهاي ديگر ندارند، گردشگران ديگر كشورها نيز براي ديدن و آشنايي با فرهنگ و طبيعت ايران و آشنايي با كشورمان علاقه اي ندارند. به اعتقاد بسياري از كارشناسان منشاء اين اتفاق را بايد در جاي ديگري جست. ما اصولا در بسياري از مسائل زيربنايي داراي مشكلات فراواني هستيم.
غفارپور يكي از كارشناسان و فعالان حوزه گردشگري در اين باره معتقد است: هنگامي  كه مقاصد گردشگري ما بسيار محدود است و از طرفي مشكلاتي نظير ويزا و هواپيما و ارائه خدمات سفر در اين حوزه وجود دارد، چگونه مي توان اميد داشت كه ميل به مسافرت به كشورهاي ديگر در شهروندان ايراني وجود داشته باشد. اغلب آژانس هاي مسافرتي كه در كشور در حال فعاليتند براي تعطيلات نوروزي كه بيشترين تقاضا براي مسافرت به خارج از كشور وجود دارد تنها داراي۱۰ الي۱۵ مقصد توريستي هستند. مسلما اين حوزه به بازنگري اساسي نيازمند است. بايد خطوط جديدي براي مسافرت تعريف شود و امكانات بهتري براي گردشگران فراهم كرد. متاسفانه مسافران و آژانس ها و نه حتي مسئولان مربوط نگاه حرفه اي و جدي به اين حوزه ندارند.
كجا بهتر است
دبي و تركيه عمده مقصد سفر هاي برون مرزي ايرانيان در روزهاي تعطيلات است. شايد كساني كه هر ساله به اين كشورها براي گذران تعطيلات خود مي روند بيشتر مي شود. به ويژه اينكه اخيرا دبي به عنوان يكي از بزرگترين مقاصد گردشگري درآمده است و از طرفي نزديكي آن با ايران مي تواند اين روند را بيشتر كند، اما نبايد فراموش كرد كه عده اي همواره به سفر به سرزمين هاي دور علاقه مندند. اروپاي غربي در ميان كشورهاي توريست پذير جايگاهي ويژه به دست آورده و شايد بتوان گفت كه عمده ترين مقصد توريستي گردشگران است. بسياري از توريست ها، سفر به كشورهايي مانند فرانسه، آلمان، انگليس، اسپانيا و ... را بسيار بيشتر ترجيح مي دهند. اما جالب است بدانيد كه اين كشورها در ايران چندان جاذبه اي ندارند. بسياري از گردشگران ترجيح مي دهند تا به دبي يا به تركيه بروند يا اگر سليقه متفاوت دارند به كشورهاي جنوب شرق آسيا يا به آفريقا يا آمريكاي لاتين سفر مي كنند. شايد يكي از دلايل توجه بيشتر ايرانيان به سفرهاي نزديك مانند دبي و تركيه به خاطر پايين بودن هزينه اين سفر ها باشد. در واقع هر شهروند ايراني مي تواند با مبلغي در حدود 350 يا 450 هزار تومان به تركيه برود و با صرف هزينه 500 يا 600 توماني به دبي. در واقع يكي از دلايل عمده سفرهاي نزديك، ارزان بودن مخارج اين سفر هاست هر چند نبايد فراموش كنيم كه به دليل جمعيت زياد ايرانياني كه در تركيه و دبي و جود دارند، اين سفرها جذابيت بيشتري مي يابد.
اما عمده سفرهاي دور هزينه هاي بيشتري دارد. هر سفر به اروپاي غربي در حدود 5/2 ميليون هزينه دارد و سفر به برزيل و آفريقاي جنوبي نيز در حدود 3ميليون. مسلما تعداد كساني كه مي توانند با صرف اين هزينه به اروپاي غربي يا آمريكاي لاتين بروند زياد نيست.
علاوه بر تقاضاي سفر به كشورهاي مختلف، دلايل بسيار ديگري نيز مي توان برشمرد كه شهروندان ايراني را از سفر هاي دور باز مي دارد. يكي از مهمترين اين دلايل خطوط معدود سفر به كشورها اروپاي غربي است. غفارپور مي گويد: متاسفانه امكانات آژانس ها براي ارائه خدمات به مسافران بسيار محدود است. تعداد اندك هواپيما، محدوديت خطوط، مشكلات تهيه ويزا، نبود زيرساخت هاي فرهنگي و از همه مهمتر نداشتن مرجعي كه توان حل مشكلات را داشته باشد.
وي معتقد است: گردشگران ايراني با تمام اين كاستي ها علاقه فراواني به مسافرت و آشنايي با فرهنگ ها و تمدن هاي مختلف دارند به عنوان مثال با وجود آنكه تورهاي عيد نسبت به تورهاي تابستاني قيمت بيشتري دارد، اما تقاضاي سفر در اين روزها بيشتر شده است. او مي گويد: تا چند سال پيش تقاضاي سفر به دبي و تركيه خيلي بيشتر از ديگر مقاصد بود، اما در چند سال گذشته بسياري از توريست ها به سفر هاي دور علاقه مند شده اند و قصد سفر به برزيل و اروپاي غربي نيز فزوني يافته است. به تعبير او بسياري از كساني كه علاقه مند به گذراندن تعطيلات در كشورهاي اروپاي غربي و حتي جزاير توريستي آمريكا هستند، هر روز بيشتر مي شود. اما آژانس هاي ايراني به دليل مشكلات پيش رو چندان موفق نبوده اند. شايد به همين دليل است كه بسياري از آژانس ها به تكاپو افتاده اند تا با دايركردن تور هاي جديد با مقاصد دور و جذاب بتوانند افراد بيشتري را تحت پوشش قرار دهند. او ادامه مي دهد: در حدود۲۰ در صد از مسافرين به تور هاي نزديك با قيمت پايين علاقه دارند و به كشورهاي همسايه مي روند. 60 درصد مسافران نيز به تور هاي متوسط راغبند و عموما به هند، چين و كشورهاي جنوب شرق آسيا مي روند. اما 20 درصد باقي مانده به تورهاي گرانقيمت و سفر به كشورهايي مانند برزيل، استراليا و كشورهاي اروپاي غربي و حتي جزاير توريستي آمريكا علاقه دارند.
پايان راه
اين تمام ماجرا نيست. چراكه مشكلات زيرساختي مانند سدي بزرگ پيش روي كساني كه ميل سفر به كشورهاي مختلف را دارند وجود دارد و براي حل آن گريزي نيست جز اين كه مسئولان قدري مسئولانه تر گام بردارند و موانع را از پيش رو بردارند.

به منظور پيشگيري از بروز مشكلات فني و وقوع حوادث سوء احتمالي، قبل از عزيمت به سفر، از وسيله نقليه خود به شرح زير بازديد و نسبت به رفع معايب آن اقدام نماييد.
۱ - سطح آب رادياتور، مخزن شيشه شور و الكتروليت باتري را بازديد و در صورت لزوم اضافه كنيد.
۲ - چگونگي كار كردن ترمز و ترمزدستي را كنترل كنيد و در صورت نياز رفع عيب يا رگلاژ نماييد.
۳ - تايرها را از نظر فرسودگي، لاستيك سايي، فشار باد و صدمات احتمالي بررسي نماييد.
۴ - فرمان را از نظر روان و دقيق بودن(نداشتن خلاصي) و اتصالات آن را از نظر فرسودگي يا آسيب ديدگي بررسي نماييد. (در صورت ناميزان بودن فرمان بايد كل سيستم فرمان توسط يك متخصص بازديد و رفع عيب گردد.)
۵ - تمام چراغ ها را اعم از چراغ هاي ترمز، دنده عقب، دينام، چراغ هاي كوچك عقب و جلو، نور بالا و پايين و راهنما را از نظر سالم بودن كنترل كنيد.
۶ - لنت هاي ترمز جلو و عقب را بازديد كرده و در صورت نياز تعويض كنيد.
۷ - لوله هاي روغن ترمز، سيلندرهاي ترمز و اتصالات سيستم ترمز را از نظر خراشيدگي يا ترك، پوسيدگي، نشتي و هرگونه صدمه ديدگي بررسي كنيد و در صورت لزوم قطعه معيوب را تعويض نماييد.
۸ - تسمه پروانه را از نظر رگلاژ و سالم بودن و شيلنگ هاي آب را از نظر پوسيدگي، نشتي و خشك شدن مورد بررسي قرار دهيد و در صورت نياز، قطعه معيوب را تعويض نماييد.
۹ - سيستم سوخت رساني را كنترل و تميز نماييد(هواكش، توري پمپ بنزين، لوله هاي بنزين را از باك به پمپ بنزين و از پمپ بنزين به كاربراتور).
۱۰ - قفل در ها، كمربند ايمني، بوق، برف پاك  كن، مخزن شيشه شور، كيلومترشمار، دورسنج موتور، درجه بنزين، آب و جك را از نظر سالم بودن كنترل كنيد و در صورت معيوب بودن هر يك، رفع عيب نماييد.
پليس راهنمايي و رانندگي ناجا