برنامه واكسيناسيون هپاتيت نوجوانان 17 ساله از تاريخ 15 اسفند ماه شروع شده و تا 25 اسفند ادامه دارد
فقط چند روز ديگر به پايان برنامه واكسيناسيون هپاتيت نوجوانان 17 ساله باقي مانده و از آنجا كه ما ايراني ها علاقه وافري به ايستادن در صف داريم و معمولا آخر وقت را هم به اول وقت ترجيح مي دهيم، احتمالا هنوز خيلي از ما هستيم كه فرزندمان را روانه مراكز بهداشتي نكرده ايم. اگر اين تاخير فقط به خاطر پشت گوش انداختن باشد، توصيه ما اين است كه هرچه زودتر دست به كار شويد، اما اگر از اين و آن شنيده ايد كه واكسن هپاتيت عارضه دارد و سري كه درد نمي كند دستمال نمي بندند و از اين جور طبابت هاي خاله زنكي، اين مقاله مي تواند همه ابهامات شما درباره اين واكسن را برطرف كند.
دكتر پريسا شيباني
۱ - واكسن هپاتيت چه فايده اي دارد؟
خب، فايده اش اين است كه گيرنده واكسن را در 90درصد موارد عليه هپاتيت ايمن مي كند. اما به جواب اين سوال، اينها را هم بايد اضافه كرد: اين بيماري پس از سل و مالاريا شايع ترين بيماري عفوني دنياست. 300 ميليون نفر آلوده به ويروس هپاتيتB و حدود 170ميليون بيمار آلوده به هپاتيت C در جهان زندگي مي كنند كه مي توانند به راحتي با عدم رعايت نكات بهداشتي ويروس هپاتيت را به ديگران انتقال دهند. به همين دليل، سالانه بيش از 50 ميليون نفر نيز به تعداد افراد آلوده به ويروس هپاتيت اضافه مي شود. اين درحالي است كه در دنيا فقط 40 ميليون نفر آلوده به ويروس ايدز هستند!
۲ - آيا در كشور ما هم خطر هپاتيت جدي است؟
در حال حاضر ما در كشورمان حدود 2 ميليون نفر آلوده به ويروس هپاتيت B و بين 200 تا 300 هزار نفر مبتلا به هپاتيت C داريم. به عبارتي، 7/1 درصد جمعيت كشور ناقلين مزمن هپاتيت B و 1/3 درصد جمعيت كشور نيز به ويروس هپاتيت C آلوده هستند. البته خوشبختانه اكثر كساني كه در ايران به هپاتيت B آلوده هستند، هپاتيت غيرفعال دارند (كساني كه فقط ويروس در بدنشان وجود دارد) و فقط بايد هر 6 ماه يك بار آزمايش بدهند، ولي در عوض، متاسفانه هپاتيت C و B بيشتر در سنين بين 20 تا 40 سالگي ديده مي شود.
مناطق جغرافيايي دنيا از نظر درصد انسان هاي آلوده به هپاتيت به 3 دسته تقسيم مي شود:  1 - مناطقي با آلودگي كم، كه ميزان ناقلين هپاتيت آن كمتر از 2 درصد و شامل آمريكا و اروپاست. 2 - مناطق با آلودگي متوسط، بين 2 تا 7درصد است. 3 - مناطقي با آلودگي بالا كه ميزان ناقلين بيش از 7 درصد و شامل كشورهايي همچون چين و تايوان است. ايران تا 10 سال پيش در منطقه با شيوع متوسط قرار داشت (حداقل 3درصد ابتلا به هپاتيت در كشور) اما باز جاي شكرش باقي است كه در حال حاضر با پيشگيري و اجراي واكسيناسيون كشوري، در برخي از نواحي، ميزان ابتلا به زير 2 درصد رسيده است؛ به عنوان مثال در تهران ميزان شيوع كمتر از 2 درصد است.
۳ - واكسن هپاتيت از كي ساخته شد؟
ويروس هپاتيت B را در سال۱۹۶۵ دكتر بلامبرگ كشف كرد و به خاطر اين كشف، جايزه نوبل را هم گرفت. يكي از همكاران بلامبرگ، به نام ميلمن، آزمايش تشخيص هپاتيت را ابداع كرد و از سال 1971 غربالگري خون هاي اهدايي بوسيله اين تست، در آمريكا آغاز شد. اين غربالگري، آمار انتقال بيماري از طريق انتقال خون را 25 درصد كاهش داد. در همان سال 1970 بود كه بلامبرگ و ميلمن، واكسن بيماري را هم توليد كردند. البته تا واكسن هپاتيت به تاييد برسد، 11 سال طول كشيد و در سال 1981 بود كه FDA واكسن پلاسمايي هپاتيت را براي استفاده انساني تاييد كرد. اين واكسن از پلاسماي خون افرادي كه به اين بيماري مبتلا شده و بهبود يافته بودند به دست مي آمد و براي همين، هم توليد آن مشكل بود، هم نسبتا پرعارضه و هم گران. شركت مرك اين واكسن را با عنوان هپتاواكس توليد كرد و تا سال 1990 هم از اين واكسن استفاده مي شد، اما در سال 1986 نسل دوم اين واكسن ها از طريق مهندسي ژنتيك ساخته شد كه به آن نوتركيب مي گويند.
۴ - چه كساني حتما بايد واكسن بزنند؟
از 13 سال پيش، اين واكسن در ايران جزو برنامه كشوري واكسيناسيون محسوب شده و به تمام نوزادان بايد تزريق شود. اما سايرين چطور؟
اولا نوجوانان زير 18 سال بايد اين واكسن را بگيرند كه برنامه كشوري كه فعلا در حال اجراست هم با همين هدف ترتيب داده شده. در بزرگسالان هم، آنها كه جزو گروه پرخطر از جهت ابتلا به هپاتيت B محسوب مي شوند بايد اين واكسن را تزريق كنند. اين افراد عبارتند از: والدين و فرزندان و همسر شخص مبتلا به هپاتيت، دانشجويان گروه پزشكي، جراحان، پزشكان، پرستاران، ماماها، دندانپزشكان، كمك دندانپزشكان و كليه پرسنل كادر بهداشت و درمان، بيماران تحت دياليز، كارشناسان و تكنسين هاي آزمايشگاه هاي تشخيص طبي، پرسنل مؤسسات نگهداري كودكان عقب افتاده و خانه سالمندان، دريافت كنندگان محصولات خوني و پرسنل زندان.
واكسيناسيون افراد فوق در درجه اول قرار دارد و اگر تمامي اين گروه ها واكسينه شدند، بهتر است در صورت وجود امكانات كافي ساير افراد جامعه نيز واكسينه شوند. در حال حاضر واكسيناسيون همه افراد جامعه در برنامه كشوري نيست اما به هر حال گروه هاي در معرض خطر اولويت دارند.
در آمريكا، تا قبل از سال،۱۹۹۱ واكسن را فقط براي افراد در معرض خطر توصيه مي كردند، اما از آن سال، واكسيناسيون را در بدو تولد براي همه نوزادان توصيه كردند و علتش هم اين بود كه مطالعات نشان داد 30 درصد از افراد مبتلا به هپاتيت، هيچ عامل خطر شناخته شده اي نداشتند. همچنين معلوم شد بچه هايي كه به هپاتيت مبتلا مي شوند، سه برابر بيشتر از بزرگسالان به سرطان كبد و بيماري هاي مزمن مبتلا مي شوند.
۵ - واكسيناسيون چطور كامل مي شود؟
برا ايجاد مصونيت دائم بايد سه تزريق در سه نوبت طبق برنامه انجام شود: نوبت دوم يك ماه بعد و نوبت سوم 6 ماه بعد. اگر يك نوبت تزريق فراموش شد، بايد به مجرد يادآور تزريق را انجام داد، در اين صورت نياز به تجديد واكسيناسيون از ابتدا نيست. نوجوانان بين سنين 11 تا 15سالگ تنها دو تزريق با فاصله 4 تا 6 ماه لازم است. واكسن هپاتيت را م توان همزمان با ديگر واكسن ها تزريق كرد.
6 - آيا امكان دارد واكسن هپاتيت باعث ايجاد بيماري شود؟
نوعي از واكسن وجود دارد كه در واقع همان آنتي ژن ويروس هپاتيت HBsAg است كه از پلاسماي خون ناقلين سالم بدست آمده و تغليظ شده است، اما نوع ديگري از واكسن وجود دارد كه به روش نوتركيبي (Recombinant) تهيه مي شود و در واقع هيچ خطري براي آلودگي ايجاد نمي كند. در حال حاضر در كشور ما از نوع نوتركيبي استفاده مي شود كه چون شامل قطعات آنتي ژن ويروس ساخته شده به روش صنعتي يا مهندس ژنتيك است، احتمال آلودگي آن صفر است. ايمني زايي واكسن با سه نوبت حدود 95 درصد است .
۷ - عوارض واكسن هپاتيتB چيست؟
بروز نشانه هايي از واكنش هاي آلرژيك (كه البته فوق العاده نادرند) مثل اختلال در تنفس يا بلع، خارش(به ويژه در دست ها و پاها) التهاب چشم ها، صورت و يا داخل بيني ، خستگي و ضعف غيرمعمول نياز به توجه سريع پزشكي دارد. عوارضي مثل درد مفاصل، تب، ضايعات پوستي  (كه ممكن است روزها، حتي هفته ها بعد از واكسينه شدن اتفاق بيفتد) هم بسيار نادرند، ولي اگر اتفاق بيفتد بايد با پزشك مشورت كرد. ساير عوارض جانبي كه شايع ترند، به اقدامات پزشكي - درماني خاصي نياز ندارند ولي اگر در مدت 72ساعت برطرف نشدند، بايد به پزشك اطلاع داده شوند: زخم در محل تزريق،  سرگيجه، تب حدود 7/37درجه سانتيگراد و يا بيشتر،  برجستگي سفت در محل تزريق، درد، خارش، نقاط قرمز رنگ در پوست، گرمي و التهاب در محل تزريق، سردرد و خستگي.
8 - چطور مي توان از تاثير واكسن اطمينان حاصل كرد؟
با انجام آزمايش خون و اندازه گيري پادتن ضد ويروس هپاتيتB ك(HBsAb) يك تا سه ماه پس از تكميل واكسيناسيون، يعني بعد از تزريق نوبت سوم مي توان مشخص كرد كه آيا واكسن تاثير داشته است يا خير.
۹ - چه كسان نبايد عليه هپاتيت واكسينه شوند؟
اول: افرادي كه به واكسن هپاتيت حساسيت شديد دارند. دوم: كساني كه سابقه ابتلا به هپاتيت دارند. سوم: افراد كه بسيار ضعيف و بيمار هستند بايد تا زمان بهبود از تزريق واكسن خوددار كنند. البته اين مورد را بايد با پزشك مشورت كرد و نبايد فكر كرد هر ضعف و بي حالي را بايد مانع واكسيناسيون در نظر گرفت.
۱۰ - آيا درست است كه واكسن هپاتيت اولين واكسن ضد سرطان به حساب مي آيد؟
دقيقا. چون هپاتيت مي تواند زمينه ساز سرطان كبد باشد و واكسن هپاتيت از اين بيماري پيشگيري مي كند، مي توان اين واكسن را اولين واكسن ضدسرطاني كه كشف شده به حساب آورد.

دكتر سميرا موسوي فرد
تصورش را بكنيد، يك كيست 45 كيلويي در شكم شما باشد و به هر پزشكي مراجعه مي كنيد، به شما بگويد كه علت اضافه وزنتان، پرخوري و ورزش نكردن است! اين اتفاقي است كه دقيقا براي كيلا هيلتون رخ داده است.
هيلتون كه در اوكلاهاما در آمريكا زندگي مي كند، از همان دوران كودكي چاق بود ولي از وقتي به سن 16سالگي رسيد، روند چاق شدن او سرعت بيشتري به خود گرفت. با اين وجود هيلتون چون بيمه نبود، به ندرت به پزشكان مراجعه مي كرد و البته هر دفعه هم اضافه وزن و روي ندادن دوره هاي قاعدگي او، به رژيم غذايي ناسالم و عادات نادرست زندگي او نسبت داده مي شد. او مرتب چاق تر مي شد تا جايي كه وزنش به حدود 220 كيلو رسيد. وزن زياد هيلتون حتي به شكست ازدواج او منجر شد، اما هنوز پزشكان به او مي گفتند كه بايد اين واقعيت را بپذيرد كه فقط چاق است و چاره اي ندارد جز اينكه روش زندگي خود را تغيير دهد!
تا اينكه دكتر جنيفر كامرون تصميم گرفت هيلتون را تحت معاينات باليني و بررسي هاي پزشكي قرار دهد. البته با توجه به اينكه هيلتون بيش از 200 كيلو وزن داشت بررسي او چندان هم ساده نبود و مثلا در دستگاه هاي MRI معمولي جا نمي شد. بنابراين دكتر كامرون مجبور شد از دستگاه MRI بزرگتري براي او استفاده كند و بالاخره يكي از علل عمده چاقي هيلتون را كشف كرد؛ يك كيست بسيار بزرگ در يكي از تخمدان هاي هيلتون بود.
مي دانيد كه يكي از شايعترين بيماري هاي تخمدان در خانم ها، كيست هاي تخمداني هستند. اين كيست ها انواع مختلفي دارند كه اغلب آنها بي خطرند و بسياري از مواقع، حتي قبل از اينكه فرد از وجود آنها مطلع شود، خودبه خود از بين مي روند. با اين وجود، به دليل اهميت ضايعات تخمدان و وجود ضايعات بدخيم، در صورت هر گونه شك به وجود توده در تخمدان بايد ارزيابي كامل صورت گيرد. در صورتي كه معلوم شود اين توده يك كيست معمولي است معمولا نياز به جراحي وجود ندارد ولي وقتي يك كيست دچار خونريزي شود، يا اينكه بيش از حد بزرگ شود، جراحي آن ضروري است. به همين دليل پزشكان تصميم به عمل جراحي روي هيلتون گرفتند.
عمل جراحي در 10 ژانويه امسال انجام شد. هنگامي كه عمل جراحي شروع شد، پزشكان با يك كيست بسيار بزرگ كه تقريبا 45 كيلو وزن داشت مواجه شدند. البته اين يك ركورد نيست - كيست هاي تخمداني بزرگتر از۷۰ كيلو هم ديده شده است- ولي همين كيست بزرگ اگرچه خوش خيم بود، اگر در بدن هيلتون باقي مي ماند مي توانست او را بكشد.
به گفته پزشكان، حال عمومي هيلتون پس از عمل رو به بهبود است و خودش هم از اين بابت بسيار خوشحال به نظر مي رسد: احساس مي كنم سبك شده ام، خوشحالم كه شفا يافته ام و از اين به بعد مي توانم به راحتي قدم بزنم . با اين وجود، اينكه بسياري از پزشكان مشكلات و چاقي هيلتون را ناشي از رژيم غذايي او مي دانستند و وجود چنين توده بزرگي را در بدن او ناديده گرفته بودند، براي او بسيار دردناك است و گاهي باعث عصبانيت او مي شود، اما هيلتون مي گويد كه بالاخره اين قضيه را فراموش خواهد كرد: شما نمي توانيد به خاطر چيزي كه آنها نتوانسته اند پيدايش كنند، براي تمام عمر عصباني باشيد!

همشهري آنلاين: هر كدام از ما داراي يك ترموستات دروني در مغزمان هستيم كه درجه حرارت بدن ما را بالا يا پايين مي برد.
تب هنگامي رخ مي دهد كه درجه حرارت بدن به بالاي حد طبيعي آن برسد.
علت تب در كودكان
از جمله علل شايع تب در كودكان مي توان به اينها اشاره كرد:
• عفونت يا ناخوشي.
• پوشيدن لباس بيش از حد- نوزاداني كه بيش از حد لباس  هاي گرم به آنها پوشانده اند يا محكم قنداق شده اند، نمي توانند درجه حرارت بدن شان را درست تنظيم كنند.
• واكنش نسبت به واكسيناسيون اخير.
• دندان در آوردن (در اين مورد ندرتاً تب به بالاي 38 درجه مي رسد).
اگر احتمال مي دهيد كودك تان تب دارد؛ مهم است كه دماي بدن او را به درستي اندازه بگيريد.
انواع متفاوتي از دماسنج وجود دارد، اما برخي از انواع آن ممكن است براي سن و سال كودك شما مناسب تر باشد.
براي اندازه گيري دماي بدن كودك اين نكات را رعايت كنيد:
• براي كودكان كوچكتر از سه ماه، بايد از دماسنج ديجيتال از راه مقعد استفاده كنيد.
• دماسنج الكترونيكي گوشي توصيه نمي شود، چرا كه مجاري گوش در اين سن كوچكتر از آن هستند كه بتوان دماي دقيقي به دست آورد.
• براي كودكان بين 3 تا 4 ماه، هم دماسنج ديجيتال از راه مقعد و دماسنج الكترونيك گوشي مناسب هستند.
• براي كودكان 4 ماهه و بالاتر دماسنج هاي ديجيتال از راه دهان كفايت مي كند. اگر كودك دچار سرفه يا گرفتگي بيني است يا دماسنج دهاني را تحمل نمي كند، دماسنج الكترونيك گوشي يا دماسنج ديجيتال در زير بغل مي تواند جايگزين شود.

اعداد 1 تا 9 را در هر يك از سطرها و ستون ها و مربع هاي كوچك 3 در 3 طوري قرار دهيد كه فقط يك بار نوشته شود. پاسخ جدول را فردا در روزنامه ملاحظه خواهيد كرد.