|
راه اندازي مونوريل در گفت و گو با دبير شوراي عالي ترافيك وزارت كشور
فقط به عنوان مكمل
|
|
|
راه انداز ي مونوريل در تهران، شايد به نظر مناسب برسد، اما راه حل قطعي و خوبي براي كاهش ترافيك نيست
بدن انسان را در نظر بگيريد، پر است از سرخ رگ، سياه رگ، مويرگ و هزاران راه، تا خون كه حكم زندگي را براي انسان دارد به قسمت هاي مختلف برساند، حالا بعضي قسمت ها نياز به خون رساني سريعتري دارد و بعضي قسمت ها به خون رساني كمتري، به همين خاطر بدن ما پر است از راه ها و رگ هاي مختلف.
شهر نيز يك موجود زنده است، موجودي كه تمام پويايي و جوش زندگي در آن به واسطه افراد و شهروندان ساكن در آن اتفاق مي افتد، به همين دليل تمام برنامه ريزي هاي شهري از سوي مديران و به ويژه مديريت شهري با توجه به نيازها و خواسته هاي آنها اتفاق مي افتد، در اين ميان شايد تشبيه حركت افراد در شهر به خون و سيستم هاي حمل و نقل به عنوان رگ هاي كوچك و بزرگي كه كار جابه جايي و برآوردن يكي از مهمترين نياز شهروندان را بر عهده دارد، تشبيه چندان نامناسبي نباشد.
آزاده بهشتي
مكمل حمل و نقل عمومي
شبكه ترافيكي در تهران بسيار شبيه بدن انسان است، در بدن انسان سرخ رگ و سياه رگ و در كنار اين رگ هاي بزرگ، مويرگ قرار دارد، در شبكه ترافيكي نيز سيستم هاي حمل و نقل عمومي مختلف مانند مترو، اتوبوس، ميني بوس و تاكسي قرار دارند كه مانند رگ هاي بدن كار مي كنند، حاج نصر اللهي دبير شوراي عالي ترافيك وزارت كشور با بيان اين تشبيه و مقايسه مي گويد: بنابراين ما به سيستم و حمل ونقل يكپارچه اي نياز داريم، سيستمي كه حجم هاي متفاوتي از مسافران را جابه جا كند.در سيستم حمل ونقل عمومي مسير هايي - كه حاج نصراللهي از آنها با عنوان كريدور نام مي برد- وجود دارد كه حجم پاييني از مسافران را جا به جا مي كند، يا مسيرهايي كه حجم متوسط و در برخي از مسير ها حجم بالايي از مسافر جابه جا مي شود، بنابراين پايتخت به يك برنامه ريزي براي هر يك از اين كريدورها نياز دارد.دبير شوراي عالي ترافيك مي گويد: يعني در كريدورهايي كه حجم مسافران آن پايين 10 هزار نفر مسافر در ساعت است بايد ا ز اتوبوس و در كنار آن ميني بوس و تاكسي استفاده كرد- تا زماني كه از تاكسي به تعريف ويژه و مربوط به آن برسيم- در مسيرهايي كه بين 10 تا 30 هزار مسافر در ساعت در آن جابه جا مي شود از سيستم قطار شهري (مونوريل) و در كريدورهايي كه بالاي 30 هزار مسافر در ساعت در آن مي بايست جابه جا شود از مترو استفاده كنيم چون اين سيستم حمل و نقل عمومي مي تواند بين 60 تا 70 هزار مسافر را در يك مسير در ساعت جابه جا كند.
به اعتقاددبير شوراي عالي ترافيك وزارت كشور نمي تواند در هيچ كدام از مسير هايي كه از اين حجم مسافر نيز برخوردار هستند از وسيله ديگري استفاده كنيم، يعني اگر در يك مسير به جاي استفاده از قطار شهري از اتوبوس براي جابه جايي مسافران استفاده كنيم، اشتباه است چون مي توانيم به جاي اينكه 100 ميليون تومان براي خريد اتوبوس هزينه كنيم، مي توانيم 20 ميليون دلار هزينه كنيم تا در هر كيلومتر قطار راه اندازي شود.
از نظر حاج نصراللهي استفاده نابه جا از سيستم حمل ونقل در جاهاي مختلف مي تواند اين بار مالي را به شهر تحميل كند كه پول بيشتر از هزينه اي كه براي يك مسير بايد در نظر گرفته مي شد، صرف شود كه توجيه و بازگشت اقتصادي نيز نخواهد داشت.
او با اشاره به حجم جمعيت و وسعت تهران، به وجود سيستم حمل و نقل يكپارچه در پايتخت تاكيد مي كند و مي گويد: سلسله مراتب بايد به اين صورت باشد كه اتوبوس، ميني بوس، تاكسي، قطار شهري و مترو به صورت مكمل و يكپارچه با يكديگر فعاليت كنند تا بتوانيم 75 درصد از مسافران را با استفاده از سيستم حمل و نقل عمومي جابه جا كنيم.به گفته او مترو به عنوان رگ اصلي جابه جايي مسافران نيازمند مويرگ هايي است كه بتواند فعاليت او را تحت پوشش قرار دهد و در اين ميان در كنار اتوبوس، نيازمند قطار شهري هوايي يا همان مونوريل هستيم كه مانند مويرگ كار سرخ رگ و سياه رگ را آسان تر كند.
مطالعات راه اندازي مونوريل از سوي سازمان حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران در سال 79 و در دوران رياست حاج نصراللهي در اين مجموعه آغاز شده و به اعتقاد او اين تحقيقات و راه اندازي مونوريل به شرايط، دوره و شخص خاصي ارتباطي ندارد و همچنان بايد ادامه پيدا كند.
او دليل آغاز اين مطالعات در آن دوران را حل مشكل ترافيكي تهران مي دادند و ادامه مي دهد: در آن زمان دو خط مترو در تهران فعاليت مي كرد و پايتخت نيازمند كريدورهايي بود كه بتواند آن چيزي را كه به آن قفل شدن تهران مي گفتيم كنترل كند، بنابراين در مطالعاتي كه در اين زمينه انجام شد به اين نتيجه رسيديم كه در كنار راه اندازي 6-7 خط مترو به 11 مسير قطار شهري هوايي(مونوريل) نياز دارد كه به عنوان مكمل در كنار مترو و اتوبوس راني فعاليت كند.
زماني كه از او در مورد تزييني بودن و جذابيت توريستي مونوريل سوال مي كنيم، با لحني آميخته به ناراحتي و قبل از اينكه سؤال به پايان برسد، مي گويد: اين حرف درستي نيست، در سيستم حمل و نقل عمومي كريدورهايي داريم كه حجم مسافر آن متوسط است كه نه مترو و نه اتوبوس براي آن مسيرها توجيه اقتصادي ندارد و نيازمند سيستم ديگري هستيم، در اين زمان نيز سه گزينه پيش روي ما قرار دارد.مسير هاي زيرزميني، مسير هاي روي زميني و مسير هاي هوايي سه گزينه اي است كه حاج نصراللهي پيش روي موضوع ترافيك پايتخت قرار مي دهد و مي گويد: گزينه زيرزميني در شهرهاي شكل گرفته به دليل وجود تاسيسات زيربنايي شهري، گزينه سريع الوصولي نيست. گزينه هم سطح خيابان نيز با توجه به ترافيك، قطعاً عملكرد مناسبي نخواهد داشت و بار اضافي را به شهر تحميل مي كند.
از نظر او گزينه هوايي نيز از دو طريق قابل استفاده است، يا معمولاً از قطارهاي شبيه مترو كه روي يك عرشه 9 متري قرار مي گيرد ، استفاده كنيم يا از يك سيستم تك ريلي كه مانند يك تير و يك ستون است و تنها زماني كه قطار از روي آن رد مي شود عرض 5/2 متري را در زمان عبور اشغال مي كند.
حاج نصراللهي مي گويد: استفاده از عرشه 9 متري به دليل مشكلات زيست محيطي و آلودگي صوتي كه ايجاد مي كند ، چندان قابل قبول نيست، اما استفاده از ريل بتني اين امكان را فراهم مي كند تا با استفاده از چرخ هاي لاستيكي علاوه بر ايجاد صداي كمتر تنها در زماني كه قطار از روي ريل عبور مي كند فضاي عبور نور را بگيرد و در بقيه مواقع امكان تابش نور آفتاب و جريان هوا وجود داشته باشد.
حجم مناسب جابه جايي مسافر كه بيشتر از قطارهاي معمولي است يكي ديگر از مزيت هاي مونوريل است كه دبير شوراي عالي ترافيك وزارت كشور به آن اشاره مي كند و مي گويد: مگر مونوريل از چه جذابيتي برخوردار است كه جنبه توريستي داشته باشد؟ تمام مطالعات انجام شده نشان مي دهد مونوريل ايجاد كريدورهايي با حجم جابه جايي متوسط مسافر و با كمترين اثرات تخريبي زيست محيطي است و جذابيت توريستي هم ندارد.
بسياري از كارشناسان شهري هزينه راه اندازي مونوريل در تهران را گران مي دانند اما حاج نصراللهي معتقد است راه اندازي مترو هم در ساير كشورها گران تر از تهران است، اما ما همين مترو را با استفاده از منابع داخلي به هزينه 40 ميليون دلار رسانديم در حالي كه اين هزينه در ساير كشورها بين 100 تا 120ميليون دلار تمام مي شود.
قيمت جهاني قطار شهري هوايي در كشورهاي دنيا از هزينه بالايي برخوردار است، اما دبير شوراي عالي ترافيك وزارت كشور مي گويد تا زماني كه براي راه اندازي مونوريل نيز از منابع داخلي استفاده كنيم به همان نسبت قيمت مترو در كشور كاهش پيدا مي كند و طبق بررسي هايي كه انجام شده در چهار پنج نقطه با هزينه 20 تا 25 ميليون دلار سرمايه گذاري مي توان آن را راه اندازي كرد.
از نظر او مقايسه مترو و مونوريل كار اشتباهي است، مترو از جايگاه بسيار بزرگي در ترافيك برخوردار است و مونوريل يك پله پايين تر از آن و به عنوان يك مكمل در كنار مترو قرار خواهد گرفت و در حال حاضر مطالعات مونوريل در تهران و شيراز با همين نگرش در حال انجام است.
نظري كه از سوي سيسترا در زمينه مطالعات جامع حمل و نقل ريلي ارائه شده، موضوعي است كه حاج نصراللهي به آن تاكيد دارد و مي گويد: اين مطالعات نيز مكرراً تاكيد دارد كه به سيستم مكمل حمل و نقل نيازمنديم تا در كنار مترو كار جابه جايي را انجام دهد.
مسير جنوب شرق به شمال شرق كه از ميدان بسيج شروع شده و تا چهارراه تهران پارس ادامه پيدا مي كند، مسير غربي به شرقي رسالت، همت، صدر و چمران و گزينه شمال غرب به جنوب غرب مسيرهايي است كه در حال حاضر مطالعات راه اندازي مونوريل در آنها از سوي يك كارگروه در حال بررسي است، دبير شوراي عالي ترافيك وزارت كشور مي گويد: قرار بود يك خط نيز از فلكه پونك شروع شده و تا ميدان يافت آباد ادامه پيدا كند و تا ميدان بسيج كشيده شود كه با بررسي هاي كارشناسان سيسترا عنوان شد كه در اين مسير به جاي مونوريل، مي توان از مترو استفاده كرد.
حاج نصراللهي دو مسير ميدان بسيج تا قلعه مرغي و ميدان صادقيه تا فرودگاه را كنار سه گزينه ديگر قرار مي دهد و مي گويد: توصيه ما در وزارت كشور اين است كه از مسايل حاشيه اي بپرهيزيم و هرچه سريع تر با راه اندازي اين 5 خط به سمت توسعه و پيشرفت رفته و از هدر رفتن سوخت جلوگيري كرده و يك سيستم يكپارچه حمل و نقل را در كشور راه اندازي كنيم.
|
