سميه عليپور
برخي چهره ها هستند كه در سينما خوش مي درخشند و اين درخشش اتفاقاً در همان سال هاي نخست كار هم اتفاق مي افتد. چهره هايي كه به دليل تعداد كم كارها نمي توان چندان درباره شان تحليل نوشت اما حرف هاي زيادي براي گفتن دارند.
حامد بهداد از جمله همين بازيگر هاست. بازيگر مستعدي كه اين روزها با «سايه آفتاب» در ميان مخاطبان عام هم چهره شناخته شده اي است و در عين حال با بوتيك حميد نعمت ا... هم ثابت كرده كه در سينما تا چه حد بازيگر توانمندي است. به مناسبت پخش «سايه آفتاب» با بهداد به گفت وگو نشسته ايم...
شباهت هايي بين شخصيتي كه در بوتيك ايفا كرديد و نقشتان در سايه آفتاب مشاهده مي شود. اين شباهت را قبول داريد؟
خودم شباهتي بين اين دو نقش نمي بينم البته قبول دارم كه دايره و طيف انتخاب نقش هاي متفاوت براي بازيگران سينماي ما چندان گسترده نيست. اين مسئله چندان متوجه خود بازيگر نيست. يك كارگردان و يا يك متن متفاوت مي تواند بازيگر را از افتادن در دور تكرار نجات دهد. رضا در سايه آفتاب و مهرداد در بوتيك تفاوت هايي با يكديگر دارند. اين دو متعلق به يك طبقه از جامعه هستند. به لحاظ تيپ و ظاهر و طرز تفكر تفاوت هاي زيادي بين اين دو مشاهده مي شود.
آنچه بيشتر اين تشابه را به وجود مي آورد عصبي بودن شما در هر دوي اين نقش ها است...
عصبيت مهرداد در بوتيك قاعده و قانون خاصي ندارد اما رضا آدمي تودار و خودخور است كه عصبي شدن او در مواقع و موارد خاصي پيش مي آيد. اين دو بچه جنوب شهر هستند و در كوچه بزرگ شده اند. اما اين كه مهرداد با زني زندگي مي كند كه ۱۰ سال از خودش بزرگتر است، همين تفاوت سني نشان از وجود نكات خاصي در شخصيت اين فرد دارد. مهرداد مي خواهد به زندگي بهتري برسد و براي اين منظور زندگي كردن با اين زن را قبول كرده است اما رضا شرايط متفاوتي دارد؛ او سنگ زيرين آسياب است و هرگز حاضر نيست به شرط قرار گرفتن در هر موقعيتي از وضعيت بد زندگي خود رهايي پيدا كند. او حتي رابطه اش را با صميمي ترين دوست خود قطع مي كند.
اينها كه به متن باز مي گردد. شما به عنوان بازيگر چه نكاتي را به آن اضافه كرديد؟
عصبيت و هيجان از ويژگي هاي خاص بازي من است و از آن به عنوان شاخصه كارهايم نام مي برم. اگر در هر دوي اين كارها شباهتي وجود دارد به اين خاطر است كه در هر دو كار حامد بهداد را مي بينيم. علاوه بر اينها در تاريخ سينماي ايران هرچقدر بازيگران متفاوت را بررسي كنيم باز هم با عنصر تكرار مواجه مي شويم. اين قضيه در مورد خسرو شكيبايي كه به اعتقاد من از جمله بهترين بازيگران سينماي پس از انقلاب است هم صدق مي كند. البته بازيگراني نيز وجود دارند كه فقط گريمشان متفاوت است اما احساس مي كنند كه كاري متفاوت انجام داده اند. به نظر من اين تفاوت اصلاً ارتباطي به كار بازيگر ندارد. اين گريمور است كه تفاوت را در ظاهر آنها به وجود مي آورد. از ديگر بازيگراني كه به اعتقاد من در عين تفاوت اندك در ظاهر شخصيت هاي متفاوتي را مقابل دوربين مي برد، حميد فرخ نژاد است. كارهاي اين بازيگر داراي نكاتي است كه شناسنامه بازي او را در پي دارد.
هميشه نقش ها و شخصيت هايي كه ايفا مي كنيد را تا اين حد مورد بررسي قرار مي دهيد؟
شك نكنيد كه هميشه همين طور است. از دوران نوجواني وقتي كار بازيگران بزرگي چون گلاب آدينه، عزت ا... انتظامي و خسرو شكيبايي را مي ديدم نكاتي از كارهاي آنها را مورد توجه قرار مي دادم. همان طور كه ما به اين بازيگران بزرگ افتخار مي كنيم آنها هم بايد بتوانند به ما بازيگران جوان افتخار كنند. درس خواندم و تلاش كردم تا بتوانم نقش هايم را تجزيه و تحليل كنم.
اصلاً حضور در سايه آفتاب چطور پيش آمد؟
پيش از اين با رضا آهنج در فيلمي جنگي همكاري كرده بودم. نقش بسيار خوبي برعهده داشتم و نتيجه كار نيز برايم رضايت بخش بود. پس از اين همكاري، آهنج شناخت بيشتري نسبت به بازي ام پيدا كرد و مرا به عنوان يكي از بازيگران اين كار انتخاب كرد. شرايط اين همكاري به گونه اي بود كه حاضر شدم در مجموعه اي تلويزيوني حاضر شوم.
چرا نمي خواستيد در كارهاي تلويزيوني حاضر شويد؟
مديوم تلويزيون را پراكنده و پرگو مي دانم. تلويزيون خود را مسئول مي داند كه به هر شرطي برنامه اي توليد كرده و روي آنتن بفرستد. در اغلب مواقع سوژه هاي ارزشمندي براي اين برنامه ها در نظر گرفته مي شود اما اين ارزش ها به شكل ضدارزش نشان داده مي شوند به عنوان مثال وقتي در يكي از اين نقش هاي كليدي بازيگري ضعيف نقش آفريني مي كند، ارزش، ضد ارزش مي شود.
سايه آفتاب داراي ويژگي هايي بود كه شما را مايل كند در يك اثر تلويزيوني حاضر شويد؟
دوستي قديمي ام با آهنج از جمله مواردي بود كه باعث شد اين نقش را بپذيرم. طي همكاري قبلي مي دانستم كه او چطور كارگرداني است. تجربه حضور در تلويزيون نيز از جهاتي برايم جالب توجه بود. برخي از مردم بسيار كم سينما مي روند و گروهي اصلاً مخاطب سينما نيستند بنابراين به واسطه حضور در كاري تلويزيوني مي توانستم با گروه جديدي از مخاطبان ارتباط برقرار كنم. در عين حال احساس مي كنم كاراكتر اين مجموعه از جمله سينمايي ترين شخصيت ها بوده. بسياري از شخصيت ها به صورت «خودماني» بازي شده اند اما من مايل نبودم كه اينطور كارم را ارايه دهم.
با آن كه اين شيوه دلخواه و مطلوب شما است اما احساس نمي كنيد شكل بازي تان با بقيه بازيگران تفاوت پيدا مي كند؟
نمي دانم اين ضعف است يا خودخواهي اما من اين شيوه كاركردن خودم را دوست دارم. مطمئن نيستم كه فردا زنده هستم يا نه، بنابر اين ترجيح مي دهم به شيوه اي كار كنم كه حتماً نظر خودم را جلب كند. لذت بردن خودم از كار برايم اهميت بسيار زيادي دارد وقتي با اين شيوه بازي خودم مقابل دوربين مي رفتم اعتماد آهنج را در چشمانش مي ديدم اين مسئله برايم اهميت بسيار زيادي داشت. همواره زماني كه قرار است كاري را انجام دهم نظرات و رضايت خودم را مدنظر قرار مي دهم. شايد بازي ام در اين مجموعه توي ذوق بخورد و يا با ساير بازي ها هماهنگ نباشد اما مهم اين است كه نظر خودم را جلب مي كند. برخي مي گويند ما براي مردم كار مي كنيم اما من خودم را از مردم جدا نمي دانم، من هم يكي از آنها هستم و ارجحيتي نسبت به آنها ندارم بنابراين تلاش مي كنم تا كارم به گونه اي باشد كه نظر خودم را جلب كند.
كارتان را در تلويزيون ديده ايد؟
بله و بيشتر هم به بازي خودم توجه مي كنم. معمولاً همين طور است. هر فيلمي را كه مي بينم به بازي بازيگران توجه خاصي دارم. تا اين جا از بازي ام در سايه آفتاب راضي هستم.
هيچ صحنه اي در كار وجود ندارد كه بخواهيد آن را دوباره بازي كنيد؟
در اين سريال يك خط در ميان خوب هستم. برخي از قسمت هاي كار هم هست كه از آن راضي نيستم. به هرحال هرچه از سابقه فعاليت هايم مي گذرد تجربه بيشتري كسب مي كنم. بنابراين بسيار عادي است كه احساس كنم مي توانستم بعضي از قسمت هاي كار را بهتر ارايه دهم.
با شخصيت هايي كه ايفا مي كنيد به خصوص رضا چقدر احساس نزديكي داريد و آنها را درك مي كنيد؟
به شدت با رضا احساس نزديكي مي كنم بهترين نقشي كه تاكنون ايفا كرده ام مهرداد در بوتيك است. اگر حامد بهداد نيز در شرايط جامعه به آن وضعيت برسد حتماً زندگي اش به آن سبك و سياق خواهد بود يعني در مورد اين شخصيت از چيزهايي كه در وجود خودم بود بسيار مايه گذاشتم اما در مورد رضا اينطور نيست، اصطلاحات، تن صدا و بسياري از مسايل را با فاصله اي قابل توجه از خودم ارايه دادم. احساس مي كنم تمامي ايرادي كه به بازي من در سايه آفتاب گرفته مي شود به اين مسئله ربط دارد كه مخاطبان و دوستان همواره مرا به عنوان بازيگر آن نقش مدنظر دارند. اگر اين فرد مجزا از من مورد توجه قرار گيرد آنگاه مي توانيم تصور كنيم كه چنين آدمي با اين ويژگي هاي رفتاري نيز وجود دارد. با مهرداد در بوتيك بسيار همذات پنداري مي كنم اما رضا از خودم فاصله زيادي دارد.
فكر مي كنيد چرا بازي تان در بوتيك تا اين حد جلب توجه كرد؟
فضاي كار اهميت بسيار زيادي در اين مورد دارد. هرچه فضاي كار بهتر باشد، بازيگر بيشتر به چشم مي آيد. متن نيز مي تواند اهميت بسيار زيادي در اين زمينه داشته باشد. روحيه حميد نعمت ا... نيز به گونه اي بود كه اجازه مي داد انرژي ذخيره شده بازيگر رها شود به طور كلي مي توانم بگويم جرقه اي كه در بوتيك زده شد به گونه اي بود كه توانست انفجاري بزرگتر به وجود آورد.
از اين روند راضي هستيد؟
نمي دانم كه در آينده چه پيش مي آيد؛ در حال حاضر كه از نتيجه كارهايم راضي هستم و بازتاب هاي خوبي نيز مشاهده كرده ام. البته نظرهاي متفاوتي در مورد كارهايم بوده، برخي راضي بودند و با كارهايم موافق بودند و برخي مخالف. برخي از كارهايم ناراضي هستند؛ آنها كساني هستند كه خودم نيز كارهايشان را نمي پسندم اما احساس مي كنم در آينده كارهايي خواهم داشت كه بتوانم نظر اين افراد را هم جلب كنم.
جلب نظر ديگران چقدر برايتان اهميت دارد؟
يك بازيگر با توده اي از افراد سروكار دارد. وقتي بازيگري كاري را به مخاطب ارايه مي دهد بايد حلال فروشي كند و دروغ نگويد. شرايط كارش به گونه اي باشد كه بتواند نظر بينندگان را جلب كند. رفتار صادقانه براي يك بازيگر اهميت بسيار زيادي دارد.
بازيگر بايد با كارش شرايطي را فراهم كند كه وقتي مخاطب به سينما مي آيد تا كار او را ببيند با رضايت خاطر از سالن خارج شود و نظرش جلب شده باشد. در اين بين افرادي نيز وجود دارند كه مي توانند به صورت حرفه اي در مورد كارها نظر دهند. يكي بازيگران جوان هستند و ديگري پيشكسوتان. ما به عنوان بازيگران نسلي جديد داراي شرايط و ويژگي هايي هستيم كه برخي از قديمي ها مي خواهند به اين موقعيت دست پيدا كنند؛ اين قضيه در مورد جوانان نيز وجود دارد. بازيگران جوان نيز تمايل دارند شرايطي ايجاد شود تا از تجربه پيشكسوتان استفاده كنند.
نسل گذشته مانند يك هارموني مي ماند كه از فعاليت هاي بازيگران نسل جوان حمايت مي كند. به همين خاطر است كه برايم اهميت دارد بازيگران ديگر در مورد كار من چه نظري دارند.
اين روزها مشغول بازي در «نفستو حبس كن» كار تازه سامان مقدم هستيد.اين كار نيز شبيه ساير نقش هايتان است.
نقش هاي من اعم از قهرمان يا ضد قهرمان حتماً همان هيجاني را كه گفتم خواهد داشت. وقتي يك بازيگر نقشي را ايفا مي كند به واسطه هيجان كارش بايد شرايطي را به وجود آورد كه تماشاگر لذت ببرد. اما در مورد «نفستو حبس كن» مي توانم بگويم از مثبت ترين نقش هايي است كه تاكنون ايفا كرده ام اما يك مقدار از اين نقش ترسيده ام.
چرا؟
هر وقت نقشي را بازي مي كنم از آن شخصيت الهام مي گيرم و مي توانم تصور درستي از شخصيت داشته باشم اما اين مسئله تاكنون درباره نقشم در «نفستو حبس كن» پيش نيامده است. تا اين جا با راهنمايي هاي سامان مقدم پيش رفته ام.
