امير بهادري نژاد
پس از ماهها انتظار، انتصاب «رنه سيموئز» به سمت مربيگري تيم المپيك ايران خبر خوشايندي براي اهالي فوتبال بود، مربي اي كه تجربه مربيگري در دو رويداد بزرگ جهان ( المپيك و جام جهاني) را دارد. وي در سال ۱۹۹۸ همراه با تيم ملي فوتبال جامائيكا در جام جهاني حضور يافت و يكسال پيش نيز تيم ملي زنان برزيل را به مقام نايب قهرماني المپيك هدايت كرد. اما از همه مهمتر اينكه او يك مربي بسيار منضبط، جدي و پيگير است كه مي تواند منشأ تحول در فوتبال كشور بشود به شرطي كه از توانايي هاي وي استفاده بهينه گردد.
رنه سيموئز ،مربي ۵۲ ساله برزيلي كه اخيراً به عنوان مربي جديد تيم اميد و يا همان المپيك ايران برگزيده شده است سرگذشت جالبي دارد و در فوتبال جهان به يك ماركوپولو كوچك مشهور است. اين مربي در كارنامه خود سابقه مربيگري در تيم ملي ترينيداد و توباگو و همچنين تيم ملي فوتبال جامائيكا را دارد كه همراه با اين تيم در جام جهاني ۱۹۹۸ فرانسه حضور داشت. پس از اينكه اين مربي براي اولين بار و در عين تعجب همگان تيم جامائيكا را به مرحله نهايي رقابت هاي جام جهاني ۱۹۹۸ فرانسه هدايت كرد به يك اسطوره در اين كشور تبديل شد، اما با توجه به اينكه فوتبال ورزش بي رحمي است، سيموئز مجبور به قطع همكاري با فدراسيون فوتبال جامائيكا شد. اما به چه دليل سيموئز با جامائيكا قطع همكاري كرد. پس از اينكه اين تيم در رقابت هاي جام طلايي در برابر تيم هاي كلمبيا و هندوراس شكست خورد مطبوعات و مردم اين كشور به شدت از عملكرد وي انتقاد كردند به همين دليل او از فدراسيون فوتبال جامائيكا اجازه خواست تا با تيم فلامنگو برزيل مذاكره و در نهايت قرارداد خود را با اين فدراسيون لغو كند. جالب اينكه فدراسيون فوتبال جامائيكا نيز بدون درنگ استعفاي سيموئز را پذيرفت و او نيز روانه فلامنگو شد.
زماني كه خبر جدايي سيموئز از تيم ملي جامائيكا منتشر شد مردم اين كشور عزادار شدند چون با اين مربي ارتباط عاطفي برقرار كرده بودند و به هيچ قيمتي حاضر به از دست دادن وي نبودند. به اعتقاد بسياري از كارشناسان فوتبال در جامائيكا، فدراسيون فوتبال اين كشور در حفظ اين مربي كوتاهي كرد و با توجه به موفقيت هاي استثنايي كه اين مربي براي فوتبال جامائيكا به ارمغان آورده بود، مسئولان فدراسيون مي بايست تلاش بيشتري را براي حفظ وي به خرج مي دادند.به هر حال وي در مدت زمان مربيگري خود در جامائيكا اقداماتي انجام داد كه اين اقدامات هرگز به فراموشي سپرده نخواهد شد. برخي از اين اقدامات به اين شرح است:
۱- جمع آوري بازيكنان بومي و غير بومي، حرفه اي و غيرحرفه اي آن هم با فرهنگ هاي متفاوت در تيم ملي و هماهنگ و متحد كردن آنها با همديگر.
۲- برقراري انضباط در تيم كه اين نظم زبانزد خاص و عام بود.
۳- تحمل توقعات بسيار بالا و غير منطقي افكار عمومي.
۴- تحمل انتقادات غير منصفانه و ناعادلانه مطبوعات.
در يك كلام سيموئز يك مربي فوق العاده براي مردم جامائيكا بود، چون وي خود و خانواده اش را وقف موفقيت تيم ملي فوتبال اين كشور كرد. وي به حدي در اين كشور محبوب بود كه در مراسم توديع وي وزير ورزش جامائيكا گفت: ما به سيموئز مديون هستيم چون وي به ما نشان داد كه چگونه مي توانيم با استفاده از توانايي هاي خود ترقي كنيم و با همين امكانات محدود مي توانيم به قله هاي رفيع موفقيت دست يابيم، در حاليكه پيش از اين خودباوري در نزد ورزشكاران كشور ما وجود نداشت.
حضور در المپيك
اما آخرين تجربه بين المللي رنه سيموئز مربوط به رقابت هاي المپيك ۲۰۰۴ آتن مي شود كه وي به عنوان مربي تيم ملي زنان برزيل در اين رقابت ها حضور يافت و اين تيم را به مقام نايب قهرماني هدايت كرد. تيم ملي زنان برزيل در اين رقابت ها ابتدا در مرحله گروهي با يك گل استراليا را شكست داد اما در بازي دوم خود با دو گل مغلوب آمريكا شد. برزيل براي اينكه به عنوان تيم دوم گروه به مرحله بعدي صعود بكند در بازي آخر خود با ۷ گل يونان را در هم كوبيد.
در مرحله يك چهارم پاياني تيم رنه سيموئز موفق شد با ۵ گل مكزيك را شكست بدهد و به نيمه نهايي برسد كه در اين مرحله تيم برزيل با يك گل از سد تيم سوئد عبور كرد و فيناليست شد. در بازي پاياني دو تيم برزيل و آمريكا پس از ۹۰ دقيقه تلاش به نتيجه مساوي يك بر يك دست يافتند، اما در وقت اضافي تيم آمريكا گل پيروزي را به ثمر رساند و اينگونه تيم برزيل با مربيگري سيموئز به مقام نايب قهرماني دست يافت.شايد تصور شود كه فوتبال زنان در كشور برزيل مانند فوتبال مردان پرطرفدار است اما جالب اينكه دقيقاً عكس اين شرايط حكمفرماست چون تيم ملي فوتبال زنان برزيل تنها ۶ ماه پيش از آغاز رقابت هاي المپيك تشكيل شد و در حقيقت يك تيم كاملاً نوپا به شمار مي آمد و بسياري از بازيكنان آن حتي بازي در يك تيم باشگاهي را هم تجربه نكرده بودند.در كشوري كه مردم آن با فوتبال نفس مي كشند و زندگي مي كنند بسيار جاي تعجب است كه تيم ملي زنان اين كشور پيش از رقابت هاي المپيك يك تيم كاملاً ناشناخته به شمار بيايد. در فرهنگ مردم اين كشور اين باور نادرست رخنه كرده كه زنان نبايد فوتبال بازي كنند به همين دليل ليگ فوتبال زنان در آن وجود ندارد و بازيكني پرورش داده نمي شود، اما شايد مقام نايب قهرماني تيم ملي زنان اين كشور باعث بشود تا ديدگاه مردم اين كشور نسبت به فوتبال زنان تغيير كند.
پس از پايان رقابت هاي المپيك، سيموئز به دليل مشكلات مالي با تيم ملي زنان برزيل قطع همكاري كرد و با شركت در يك مصاحبه به پرسش هاي متعددي در حوزه هاي مختلف پاسخ داد كه مرور بخشي از آن مصاحبه خالي از لطف نخواهد بود.
* به عنوان اولين سئوال به چه دليل از تيم ملي زنان برزيل كناره گيري كرديد؟
- من طي ۶ ماه كار با تيم ملي زنان فوتبال برزيل مسائل مالي را كاملاً فراموش كردم چون دستمزدم بسيار ناچيز بود و به همين دليل حتي توان پرداخت قبوض خانه خود را نداشتم. البته موفقيت اين تيم و روحيه شكست ناپذيري اعضاي آن، كمبودهاي مالي را كاملاً جبران كرد، اما به دليل مشكلات مالي ديگر نمي توانستم در اين تيم به كار ادامه بدهم.
* چگونه شد كه تيم گمنام برزيل به مقام نايب قهرماني دست يافت، آيا اردوهاي خارجي داشتيد؟
- باور كنيد كه با كمترين تداركات وارد المپيك شديم و حتي يك بازي تداركاتي بين المللي نيز برگزار نكرديم. قرار بود كه با تيم هاي چين و روسيه ديدار كنيم كه هر دو مسابقه لغوشد.
* رمز موفقيت شما در المپيك چه بود؟
- من يك نظريه دارم كه بدون شكست خوردن نمي توان پيشرفت كرد. من در زماني كه در ترينيداد و توباگو و يا در جامائيكا مربيگري مي كردم در چند سال اول همواره شكست مي خورديم و همگان به من مي گفتند كه آيا عقلم را از دست داده ام؟ اما چون از شكست خوردن هراس نداشتم با اطمينان كار خود را ادامه مي دادم كه هر دو بار به موفقيت رسيدم.
در مورد تيم ملي زنان برزيل هم وضعيت به اين ترتيب بود. پس از تحمل شكست ها به توفيق دست يافتيم.
* يكي از ويژگي هاي بارز تيم هاي شما همواره آمادگي بدني بازيكنان بوده است لطفا در اين مورد توضيح بدهيد؟
- ما از تكنولوژي مدرن براي حفظ آمادگي بازيكنان استفاده مي كنيم. به عنوان مثال هنگامي كه به تيم ملي برزيل پيوستم بازيكنان اين تيم براي اينكه وزن كم كنند در روز تنها دو وعده غذا مي خوردند اما من با تمرينات علمي خود باعث شدم كه بازيكنان در طول روز ۴ وعده غذا بخوردند، اما باز هم وزن كم بكنند. ما حتي به بازيكنان دستگاههاي GPS متصل كرده بوديم تا اينكه بدانيم آنها چند متر را دويده اند.
* چگونه شما توانستيد مشكلات حاشيه اي تيم و بازيكنان را خار ج از زمين فوتبال كتنرل كنيد؟
- من در ابتدا بازيكنان را جمع كرده و مقررات مورد نظر خود را برايشان تشريح كردم و آنها نيز نظراتشان را گفتند. در پايان به يك جمع بندي و توافق كامل دست يافتيم و ديگر هيچ كسي از دايره اين مقررات خارج نشد.
* شما در چند سال اخير در كشورهاي مختلفي فعاليت كرده ايد و با فرهنگ هاي مختلف آشنا شده ايد، فرهنگ كدام كشور براي شما جالب بود؟
- من در هر مسابقه بين المللي كه حضور داشتم ارتباط بسيار صميمي با ورزشكاران و مربيان ساير كشورها برقرار مي كردم، اما در المپيك آتن اتفاق بسيار جالبي رخ داد كه آن نحوه برخورد ورزشكاران آمريكايي بود. با توجه به اينكه در زمان برگزاري رقابت هاي المپيك كليه تيم ها در يك هتل ساكن بودند به همين دليل در راهروها هر روز با هم برخورد داشتيم و تنها كشوري كه ورزشكارانش با ساير ورزشكاران خوش وبش نمي كردند ورزشكاران آمريكايي بودند. واقعاً نمي دانم كه به چه دليل آنها روح بازي جوانمردانه فيفا و يا المپيك را رعايت نمي كنند.
* بر خلاف تصور، شما بسيار خوب به زبان انگليسي صحبت مي كنيد چگونه است كه تا اين حد به اين زبان تسلط داريد؟
- من به تدريج با اين زبان آشنا شدم. در سال ۱۹۸۲ براي اولين بار از برزيل خارج شدم تا اينكه در امارات زندگي كنم و از همان زمان متوجه شدم كه بايد براي برقراري ارتباط با افراد اطراف خود زبان انگليسي را فرا بگيرم.
در اينجا بد نيست يك خاطره بسيار جالب برايتان تعريف بكنم. در سال ۱۹۹۴ هنگامي كه با مسئولان فدراسيون جامائيكا كه همگي تحصيلكرده كشورهاي خارجي بودند صحبت مي كردم يكي از آنان از من سئوال كرد: زبان انگليسي شما بسيار ناقص و نامفهوم است پس چگونه مي توانيد با اين زبان با بازيكنان انگليسي زبان جامائيكا ارتباط برقرار نماييد.من هم در پاسخ به وي گفتم، كه فوتبال را به آنها با پا آموزش خواهم داد نه با زبان.
بعد از آن همان فردي كه پرسش موردنظر را مطرح كرد به يكي از بهترين دوستانم تبديل شد.

چند روز پيش دبير كميته ملي المپيك در جريان يك گفت وگوي تلويزيوني اعلام كرد كه قرارداد رنه سيموئز برزيلي براي هدايت تيم المپيك ايران سه ماهه است كه در صورت رضايت از وي، اين قرارداد تا پايان رقابت هاي المپيك پكن تمديد خواهد شد.
با توجه به ويژگي هاي اين مربي برزيلي جاي تعجب دارد كه وي چگونه حاضر به امضاي قرارداد مشروط شده است. اگر مربي اي به غير از سيموئز راضي به امضاي قرارداد مشروط مي شد، ابهامي در ذهن طرفداران فوتبال بوجود نمي آمد، اما با توجه به سوابق و جايگاهي كه وي در فوتبال جهان دارد بسيار ابهام برانگيز است كه تن به چنين كاري داده باشد.
آنچه در پيش از استخدام يك مربي خارجي حائز اهميت است مطالعه و كنكاش در مورد ويژگي هاي رفتاري مربي مورد نظر پيش از امضاي نهايي قرارداد مي باشد. افرادي كه با روحيات اين مربي برزيلي آشنايي دارند به خوبي واقفند كه وي يك مربي آينده نگر است و در مصاحبه اي كه در همين صفحه چاپ شد بارها به اين موضوع اشاره شده است. وي هر زمان كه با تيم يا فدراسيوني قرارداد امضا كرده تضمين براي موفقيت در كوتاه مدت نداده است. به عنوان مثال هنگامي كه وي به عنوان مربي تيم ملي فوتبال جامائيكا برگزيده شد به مسئولان فدراسيون فوتبال اين كشور قول داد كه اين تيم را به جام جهاني برساند، اما براي دست يافتن به اين هدف از آنها حداقل سه سال مهلت خواست و از آنان تضمين گرفت كه در صورت ناكامي تيم جامائيكا در طول اين سه سال برايش دردسر ايجاد نكنند و در واقع اين شكست ها را تحمل نمايند. از قضا وي به هدف خود دست يافت و با صبوري به قول خود عمل كرد.
به همين دليل كاملاً طبيعي است كه در طول سه ماه و آن هم با توجه به برگزاري رقابت هاي ليگ برتر و دسته اول در كشور و درگير بودن بازيكنان ملي پوش در اين رقابت ها، سيموئز نتواند زمان زيادي با بازيكنانش تمرين بكند و از سوي ديگر مسئولان فوتبال كشور و كميته ملي المپيك به ارزيابي كار وي بپردازند. با توجه به مجموعه مسائل مطرح شده امضاي قرارداد سه ماهه و آزمايشي با اين مربي منطقي به نظر نمي رسد.
سيموئز يك مربي شناخته شده در سطح جهان است و حالا كه فدراسيون فوتبال پس از ماهها تحقيق و بررسي او را به عنوان مطلوب ترين گزينه انتخاب كرده بايد به وي اعتماد كرد تا اينكه يك بار ديگر سيكل انتخاب مربي تيم المپيك از ابتدا تكرار نشود.
و اما يكي از ويژگي هاي مثبت سيموئز كه به طور حتم براي فوتبال ما نيز مفيد خواهد بود تخصص وي در متحول كردن تيم هايي است كه اميد به موفقيت آنها در سطح بين المللي وجود ندارد. هنگامي كه وي به فوتبال جامائيكا پيوست كمتر كسي نام اين تيم را در سطح فوتبال جهان شنيده بود اما سيموئز چنان تحولي در اين تيم بوجود آورد كه به جام جهاني راه يافت.
ديگر حركت سيموئز كه باعث حيرت كارشناسان فوتبال جهان شد هدايت تيم ملي زنان برزيل به مقام نايب قهرماني المپيك ۲۰۰۴ آتن بود آن هم در شرايطي كه پيش از انتصاب سيموئز به سمت مربيگري اين تيم، فوتبال زنان در برزيل در انزواي كامل بسر مي برد و حتي يك تيم فوتبال زنان در سطح باشگاهي اين كشور وجود نداشت. به هر حال سيموئز طي ۶ ماه اين تيم را تشكيل داد و آنرا به فينال المپيك رساند.
نكته ديگري كه در مورد سيموئز حائز اهميت است مادي نبودن وي مي باشد. او در تيم ملي زنان برزيل با كمترين دستمزد كار مي كرد. به قول خودش با حقوق دريافتي از فدراسيون فوتبال برزيل حتي نمي توانست قبوض آب و برق خانه اش را پرداخت بكند. آنچه براي اين مربي بيش از پول اهميت دارد به سرانجام رساندن تيم تحت هدايت خود مي باشد كه اميدواريم با اين ويژگي ها او بتواند انتظار بيست و چندين ساله فوتبال ايران براي حضور در المپيك را پايان بخشد.