Hamshahri Newspaper

ترجمه و تنظيم: نيلوفر قديري
نتيجه انتخابات ايتاليا كه جنجال هاي آن از چند ماه قبل شروع شده بود و تا دو هفته بعد از رأي گيري ادامه يافت، سرانجام روز پنج شنبه با رأي قضات دادگاه عالي مشخص شد.
رومانو پرودي نامزد ائتلاف چپ هاي ميانه در اين انتخابات با اختلافي بسيار اندك سيلويو برلوسكني مرد ثروتمند و قدرتمند ايتاليا و حزب راست ميانه او را شكست داد.
اين انتخابات و نتايج آن براي كل اروپا پيامدهايي به دنبال دارد. ضمن آنكه برلوسكني به طور كامل از صحنه قدرت ايتاليا حذف نشده و از همين حالا خود را براي انتخابات بعدي آماده مي كند. پرودي كه در ايتاليا معروف به «ال پروفسور» است، تا يك ماه ديگر دولت جديد ايتاليا را تشكيل مي دهد.
به ندرت پيش مي آيد كه پيروزي در يك انتخابات بيشتر به شكست شباهت داشته باشد تا پيروزي. رومانو پرودي در ايتاليا اين وضعيت عجيب را تجربه مي كند. نتايج انتخابات اخير ايتاليا چنان نزديك بود كه پيشي گرفتن رومانو پرودي نامزد چپگراي اين انتخابات با اختلاف بسيار اندك از سيلويو برلوسكني راست گرا و نخست وزير كنوني ايتاليا، رنگي از پيروزي انتخاباتي نداشت. نزديكي نتايج انتخابات باعث شد برلوسكني كه با چنگ و دندان قصد پيروزي داشت در روزهاي نخست، نتيجه را نپذيرد و خواستار بازشماري آرا شود. سرانجام مشخص شدن نتيجه انتخابات به دادگاه عالي قضايي ايتاليا سپرده شد.
چپ هاي ميانه ايتاليا به رهبري پرودي در پارلمان ۶۳۰ كرسي اين كشور با نتيجه ۸/۴۹ در برابر ۷/۴۹درصد و با اختلاف ۲۵ هزار راي به برتري رسيدند.
اما براساس قانوني كه برلوسكني در اكتبر گذشته تصويب كرد و حالا به زيان خودش به كار مي رود، ائتلاف پيروز در انتخابات هر چند هم كه با اختلاف اندكي برنده شود، ۵۵درصد كرسي هاي مجلس سفلي يا مجلس نمايندگان را به دست مي آورد. شرايط در مجلس ۳۱۵ عضوي سنا هم پيچيده است. براي اولين بار در اين انتخابات ايتاليايي هاي ساكن خارج از كشور مي توانستند نمايندگاني جداگانه براي خود انتخاب كنند و شش كرسي مربوط به اين نمايندگان سرنوشت حزب اكثريت سنا را مشخص مي كند.
نتايج اوليه انتخابات نشان مي دهد كه حزب پرودي با اختلاف اندكي در سنا هم از راست هاي ميانه به رهبري برلوسكني پيش است. كرسي هاي چپ ميانه در سنا ۱۵۸ عدد و كرسي هاي راست ميانه ۱۵۶ عدد است.
بدون در نظر گرفتن آراي خارجي ها، آراي برلوسكني در سنا ۴۰۰ هزار عدد بيشتر از پرودي بود. اما از شش كرسي كه خارجي ها در سنا به دست آوردند، چهار كرسي به طرفداران پرودي تعلق دارد.
وقتي برلوسكني در ماه اكتبر گذشته نظام جديد انتخابات را به تصويب مي رساند مخالفان اين قانون مي گفتند كه با اين كار ايتاليا بار ديگر دولت هاي با عمر كوتاه را تجربه خواهد كرد و روزهاي سياسي بي ثبات بعد از جنگ جهاني دوم دوباره تكرار خواهد شد.
پيش از اين انتخابات، محبوبيت رو به زوال برلوسكني نسبت به انتخابات سال ۲۰۰۱ قابل پيش بيني بود، اما نتيجه اين انتخابات نشان داد كه حزب برلوسكني در جامعه ايتاليا و به ويژه در مناطق ثروتمندنشين اين كشور تا چه اندازه ريشه دارد. رأي دهندگان در اين انتخابات ائتلاف چپ هاي ميانه را به خاطر سياست هاي دولتي و كمتر ليبرال شان مجازات كردند و به همين دليل برتري اين ائتلاف با اختلاف بسيار اندك محقق شد. چپ ها اميدوار بودند كه دمكرات مسيحي ها درميان راست ها آراي خوبي به دست آورند و به جاي حزب برلوسكني در جايگاه اپوزيسيون قرار گيرند، اما اينطور نشد و حزب برلوسكني اكنون حزب قدرتمند اپوزيسيون است. در حقيقت رأي دهندگان ايتاليايي نسبت به استراتژي اقتصادي و وعده هاي مالي برلوسكني اعتماد نشان دادند.
نقطه ضعف چپ هاي ميانه ايتاليا اين است كه شركاي ائتلافي آن برنامه هاي مختلفي را دنبال مي كنند. اين اختلاف فقط به مسائل داخلي مربوط نمي شود و مواضع بين المللي را هم در بر مي گيرد. در حوزه سياست خارجي شركاي ميانه اين ائتلاف با نيروهاي نوكمونيست اختلاف نظر دارند. سياست چپ هاي ميانه بيشتر از كمونيست ها به آمريكا نزديك است. كمونيست هاي درون اين ائتلاف خواستار آن هستند كه ايتاليا به طور كامل از آمريكا فاصله بگيرد.

بنابراين وظيفه اول پرودي افزايش انسجام ائتلاف سياسي پيروز است. اكنون ايتاليا تا مشخص شدن نخست وزير جديد و تركيب آينده دولت بايد دست كم يك ماه ديگر منتظر بماند. آنچه اين زمان انتظار را طولاني تر كرد، تصميم كارلوس آزگليو چيامپي، رئيس جمهور ايتاليا بود كه اعلام كرد بعد از اتمام دوره مسئوليتش در ماه مه، ديگر براي دور بعدي كانديد نخواهد شد. بنابراين پارلمان جديد ايتاليا ابتدا بايد رئيس جمهور جديد را انتخاب كند و بعد اين رئيس جمهور است كه نخست وزير را براي تشكيل كابينه مأمور مي كند. فضاي نامشخص سياسي كنوني تا به حال در ايتاليا نادر بوده است. پرودي براي خود حزب سياسي ندارد. در ماه اكتبر گذشته احزاب چپ ميانه به شيوه تعيين نامزد انتخاباتي در آمريكا، پرودي را به عنوان انتخاب شماره اول خود براي رهبري ائتلاف چپ ميانه در انتخابات معرفي كردند. همين موضوع باعث شد كه برلوسكني او را بدون اصالت حزبي و فقط نماينده اي از چند حزب چپ پراكنده بنامد. بعضي تحليلگران ايتاليايي هم پرودي را نخست وزيري آسيب پذير در آينده مي دانند و مي گويند، چون او حزب سياسي مستقلي براي خودش ندارد قدرت چانه زني چنداني نخواهد داشت.
پرودي اكنون با كار دشوار تشكيل دولتي رو به روست كه از ۹ حزب ائتلافي پراكنده تشكيل شده و هيچ يك از اين ۹ حزب، حزب پشتيباني كننده شخص او نيستند.
ايتاليا اكنون به دو اردوگاه مساوي بزرگ تقسيم شده كه به شدت به يكديگر بي اعتماد هستند. به همين دليل رئيس جمهور اين كشور تشكيل دولت جديد را به دوره بعدي موكول كرد. اين دو اردوگاه سياسي بايد ابتدا بر سر ميز مذاكره بنشينند و درباره جانشين چيامپي و رئيس جمهور آينده به توافق برسند. كانديداهاي احتمالي رياست جمهوري، جوليانو آماتو از نخست وزيران پيشين و جيورجيو ناپوليتانو سناتور افتخاري مادام العمر ايتاليا هستند.
پيروزي كم رنگ در اين انتخابات براي چپ ها مانند يك شكست بود. به رغم همه اتفاقاتي كه در پنج سال گذشته به زيان برلوسكني روي داد و با وجود شرايط نامساعد اقتصادي در ۵ سال حكومت او، چپ هاي ايتاليا اكثريت قابل توجهي در انتخابات به دست نياوردند. حزب برلوسكني «Forza Italia» (ايتاليا به پيش) همچنان نيروي قدرتمند سياسي اين كشور باقي مانده است.
برلوسكني مانند همه ميلياردرهاي ديگر دنيا قدرت زيادي دارد و همواره هر چه را كه خواسته به دست آورده است و در اين انتخابات هم اگر چه با اختلاف اندكي شكست خورده اما به گفته رسانه هاي ايتاليا، او يك «بازنده برنده» است. حزب او بزرگترين حزب واحد سياسي در پارلماني خواهد بود كه يك نخست وزير ائتلافي آسيب پذير كنترل آن را به دست خواهد داشت. در ساختار سياسي ايتاليا او هنوز قدرت دارد و حتي چپ هاي ميانه هم به اين حقيقت اعتراف كرده اند.
براي برلوسكني كه اكنون ۷۰ سال دارد و دو دوره نخست وزير بوده است، بهترين جايگاه اكنون ايفاي نقش رهبر ميلياردر حزب مخالف يا اقليت است. اگرچه او بعد از اعلام نتايج انتخابات، با گفتن اينكه مي خواهد مانند انتخابات رياست جمهوري سال ۲۰۰۰ آمريكا، آراء بازشماري شود، اما اين بيشتر استراتژي بود براي قدرت نمايي در برابر پرودي و همراهانش و رساندن اين پيام كه او همچنان در قدرت باقي مي ماند. به همين دليل چند روز بعد از انتخابات، برلوسكني در ميان حيرت طرفدارانش گفت: شايد بايد به تجربه يكي از كشورهاي بزرگ اروپا (آلمان) عمل كرد و با ائتلاف نيروها با توافق دوجانبه عمل كرد. برلوسكني مي داند كه پرودي تن به ائتلاف با او نخواهد داد، چرا كه شركاي ائتلافي اش در اين صورت او را ترك خواهند كرد. او و جيان فرانكو فيني وزير خارجه اش خود را براي انتخاباتي زودرس آماده مي كنند. از نظر آنها دولت پرودي دوام چنداني نخواهد داشت. اما پرودي در نطق بعد از انتخابات اعلام كرد كه ائتلاف او ۵ سال در قدرت باقي خواهد ماند.
حضور پرودي در اين انتخابات كم سر و صداتر از برلوسكني بود. در بعضي شهرهاي كوچكتر ايتاليا مردم عادي حتي از حضور او در انتخابات آگاه نبودند. نه پوستري بر ديوارها بود و نه تابلوي انتخاباتي در بزرگراه ها. او در جمع هاي ۵۰۰ نفري در ايستگاه هاي قطار سخنراني مي كرد. برخلاف برلوسكني كه از هر ابزاري حتي به ميان كشيدن خصوصي ترين مسائل خانوادگي اش براي سرگرم كردن جمع هاي انتخاباتي استفاده مي كرد، برلوسكني سياست را موضوع بسيار جدي مي داند و در اين باره جدي سخن مي گفت.
او كه از رئيسان پيشين كميسيون اروپاست، طرفدار استقلال بيشتر سياست هاي ايتاليا از آمريكا به شمار مي آيد و خروج نيروهاي ايتاليايي از عراق از شعارهاي اصلي انتخاباتي او بود. به همين دليل است كه از نظر تحليلگران نتايج اين انتخابات فراتر از مرزهاي ايتاليا خواهد رفت. برلوسكني با سياست ها و اظهارات تندش طرفدار چنداني در اروپا نداشت. رهبران اروپا او را فردي غيرجدي در عرصه سياست مي دانند كه بيشتر از سياست ورزي به دنبال جنجال رسانه اي است. انتقادات شديد از يورو، خودداري از گردن گذاشتن به احكام دستگيري در سراسر اروپا و بالاخره حمايت بي چون و چرا از جورج بوش در جنگ عراق، برلوسكني را به شريكي ناخوشايند براي اروپا تبديل كرده است.
از سوي ديگر آمريكا در اين انتخابات يكي ديگر از شركاي هم پيمان خود را از دست داد. هم پيمانان آمريكا پيش از اين در اسپانيا و پرتغال هم قدرت را ترك كرده بودند. سخنگوي وزارت خارجه آمريكا در واكنش به اين انتخابات گفت: ما با هر كس كه به عنوان نخست وزير بعدي ايتاليا انتخاب شود كار مي كنيم.
اقتصاد در ايتاليا هم مانند سياست آن، اكنون به دو بخش تقسيم شده و دو بازيگر با نفوذ دارد. در يك طرف طرفداران «سرمايه داري بزرگ» هستند كه در پناه نخبگان صنعتي گرد آمده اند و از حمايت بسياري از قدرت هاي مالي اروپا و آمريكا برخوردار هستند. در سوي ديگر شركت هاي تجاري كوچك و متوسطي قرار دارند كه بيشتر در مناطق شمال شرقي قدرت دارند. از نظر آنها گروه هاي بزرگ ملي از سياست هاي دولت سوءاستفاده كرده اند. برلوسكني در اين انتخابات خود را قهرمان حمايت از منافع شركت هاي كوچك تجاري مطرح كرد و به نظر مي رسد كه در سال هاي آينده اين تصوير كم رنگ شود. به همين دليل پرودي با دشواري ديگري در عرصه اقتصاد رو به رو خواهد بود و آن جلب اعتماد اين شركت هاي تجاري است.

چپ ها هم در ائتلاف خود از نظر اقتصادي اختلاف نظر دارند. گروهي از شركاي اين ائتلاف اصلا ح طلبان طرفدار بازار هستند و گروهي ديگر چپ هاي تندرويي كه خواستار توزيع دوباره درآمد و بازگشت به اقتصاد دولتي هستند. به اين ترتيب اين دولت در اجراي اصلاحات اقتصادي مورد نياز در ايتاليا با دشواري جدي روبه رو خواهد بود. در انجام اصلاحات سياسي در ايتاليا همچنين نمي توان كسري بودجه و بدهي هاي روبه رشد دولت را ناديده گرفت. پيش از اين انتخابات، بسياري از كارشناسان اقتصادي هشدار مي دادند كه نتيجه اين انتخابات مي تواند اصلاحات اقتصادي را با تهديد جدي روبه رو كند. هيچ يك از دو رقيب انتخابات ايتاليا برنامه اقتصادي مفصل و با جزئياتي ارائه ندادند.
در سياست خارجي، سابقه گذشته پرودي نشان مي دهد كه ايتالياي تحت حكومت او بيشتر به اروپا نزديك مي شود. بنابراين دولت ايتاليا در ماه هاي آينده بيشتر به برلين، مادريد و پاريس نزديك مي شود. اما با توجه به تغييراتي كه در فرانسه، آلمان، انگليس و اسپانيا در جريان است و يا به وقوع پيوسته، ديدگاه چپ هاي ميانه به اروپا رفته رفته قديمي مي شود.
اگر سخنان اخير پرودي با تدابير عملي همراه شود، مي توان پيش بيني كرد كه دولت جديد ايتاليا، رم را به مأمني براي تجارت آسيا تبديل كند. با اين كار كساني كه به دنبال اعمال تعرفه هاي گمركي بيشتر براي كالاهاي چيني و جنوب آسيايي هستند، ناخشنود خواهند شد. به اين ترتيب كميسيون اروپا در استراتژي ضد ملي گرايانه اش، شريكي جدي و مهم خواهد يافت.
دولت سيلويو برلوسكني ثروتمندترين مرد ايتاليا، در سال هاي بعد از جنگ جهاني دوم بادوام ترين دولت ايتاليا بود. او بانفوذ بر رسانه هاي اين كشور كه اكثريت آن در مالكيت نخست وزير قرار دارد، به چهره غالب در ايتاليا تبديل شده بود. چندي پيش يك مجله پزشكي در اين كشور به موردي عجيب و نادر از آسيب مغزي اشاره كرد كه محور ماجراي آن برلوسكني بود.
يك زن خانه دار ۶۶ ساله بعد از آسيب مغزي هيچ يك از اطرافيان خود را به ياد نمي آورد و نمي شناخت. اما وقتي عكس سيلويو برلوسكني را به او نشان دادند، اين زن به سرعت گفته است: اين تصوير يك سياستمدار و مرد رسانه اي است كه بسيار ثروتمند است.
به رغم تبليغات گسترده انتخاباتي برلوسكني كه بيش از ۲۴۰ ميليون دلار هزينه داشته، او با اختلاف اندكي قدرت را واگذار مي كند. اما دولت جديد كه به احتمال زياد پرودي با لقب «ال پروفسور» در ايتاليا آن را تشكيل مي دهد همواره با خطر انتخابات زودرس روبه رو خواهد بود. دليل اين خطر فقط قدرتمند باقي ماندن برلوسكني و حزبش در عرصه سياست ايتاليا نيست، بلكه دليل اصلي آن اين است كه ائتلاف چپ ميانه پرودي از ۹ حزب كاملاً مختلف تشكيل شده كه احزابي از منتهي عليه چپ و تا راست ميانه را شامل مي شود. درون اين ائتلاف هم حاميان ناتو هستند و هم مخالفان جهاني شدن، هم مخالفان ليبرال و خصوصي سازي و هم موافقان آن. تنها نقطه اشتراك اين احزاب مخالفت با برلوسكني است و وقتي او ديگر در قدرت نباشد ديگر چه عاملي براي حفظ اتحاد باقي مي ماند؟