براي جذاب وسوسه‌اي ;آينده پيش‌بيني
نويسندگان
كتاب معرفي
ايران فرهنگ و ادب استاد بزرگداشت
مسجد در صفا ذبيح‌الله
دكتر زنده‌ياد
تجريش همت
براي جذاب وسوسه‌اي ;آينده پيش‌بيني
نويسندگان
پرونده يك بازگشايي
براي فريبنده وسوسه‌هاي جذابترين از يكي آينده‌نگري
از پرشماري فهرست خاطر همين به و بوده دنيا نويسندگان
آثار خالقان زمره در مي‌توان را قلم اهل و نويسندگان
.برشمرد تخيلي -علمي
خميرمايه اصلي‌ترين خيال غول به پردادن و بال و تخيل
در يادماندني به آثاري خلق جهت آينده‌نگر نويسندگان براي
.هست و بوده تخيلي -علمي كتابهاي زمينه
كتابهاي و رمان‌ها در آينده‌نگري پرونده به نگاهي
تا ميلادي هفدهم قرن از مسئله اين پيشينه بررسي و داستان
در كه است گزارشي موضوع ميلادي بيستم قرن سالهاي واپسين
هم كتاب جلد هزاران و صفحه ميليونها:مي‌خوانيد ادامه
نويسندگان و تخيل قوه و آينده‌نگري روحيه ارضاي براي
سطور خلال در را بشر آينده تصوير كه خيال‌پردازي
.نيست كافي كرده‌اند ، ترسيم خويش كتابهاي
و علمي رمان‌هاي خلال در آينده‌نگري كالبدشكافي براي
نگيريم ، نظر در را كهنه قرون و دور سالهاي اگر تخيلي
در ميلادي هفدهم قرن در انگليسي فيلسوف "بيكن فرانسيس"
خوانندگان به را سرزميني "نو آتلانتيس" خود مشهور كتاب
و تمدن چنان از آن مردمان كه كرد معرف زبان انگليسي
از روزها آن متمدن انگلستان كه بودند برخوردار تكنولوژي
.بود بي‌بهره آن
جزيره از دورتر فرسنگ‌ها كه بيكن افسانه‌اي سرزمين در
پرندگان همچون بودند قادر آتلانتيس مردمان بود بريتانيا
.درآيند پرواز به آسمان در
در جولان و پرواز به قادر تنها نه "نو آتلانتيس" مردمان
بودند برخوردار كشتي‌هايي از بلكه بودند بي‌كران آسمان
بهره وسايلي از و كرده حركت اقيانوس‌ها آب زير در كه
.مي‌كرد منعكس دور فواصل تا را آنان صداي كه مي‌بردند
هنوز هفدهم قرن انگلستان در كه بود حالي در اينها همه و
كه انگليسي كشتي‌هاي و بودند فضا بي‌رقيب صاحبان پرندگان
قادر تنها بودند انداخته لنگر تايمز رودخانه كنار در
تايمز رودخانه آب روي آهسته و كم بسيار سرعتي با بودند
.كنند حركت
اين حيات زمان در انتشار فرصت بيكن كتاب همه ، اين با ولي
سال يك و نيافت را انگليسي نامدار سياستمدار و فيلسوف
.شد منتشر ميلادي سال 1627 در يعني وي مرگ از بعد
با ارتباط در "داوينچي لئوناردو" هم بيكن از پيش البته
كه مدرني سلاح‌هاي و پرنده ماشين‌هاي انسان ، پرواز
كار اهميت و داشت پيشگويي‌هايي شدند ، ساخته بعد قرن‌ها
تحولات تمامي تمام ظرافت با وي كه بود نكته اين در بيكن
زندگي زمينه‌هاي همه در بشر آينده زندگي پيشرفت‌هاي و
.بود كشيده تصوير به را افسانه‌اي سرزمين يك در انسان
فرانسوي "ورن ژول" به نوبت ميلادي نوزدهم قرن اواخر در
سفر با ارتباط در را خود مشهور آينده‌نگري‌هاي تا رسيد
جذاب رمانهايي قالب در...و زيردريايي ساخت ماه ، كره به
.كند بيان شيرين و
و ميلادي بيستم قرن سالهاي نخستين در و ورن ژول از بعد
اروپا در صنعتي انقلاب از برآمده تحولات گرفتن شتاب با
را خود تخيل عنان هم آينده‌نگر انديشمندان و نويسندگان
-علمي كتابهاي قالب در آينده‌نگري ديگر و كردند رها
.نشناخت خود براي مرزي تخيلي
تا "جيمزوات" سوي از بخار ماشين اختراع حدفاصل در ولي
از اتومبيل ساخت همچنين و لوكوموتيو و بخار كشتي اختراع
تشريفاتي حال از را نقليه وسيله اين كه فورد شركت سوي
عمومي‌شدن تا رايت برادران پرواز اولين از و ساخت خارج
كه بود كوتاه قدر آن فاصله..و هواپيماها از استفاده
علمي پيشرفت‌هاي سير اين از نتوانست هم بشري تخيل حتي
.بزند جلو
اينها همه...و بي‌سيم تلگراف ، تلويزيون ، راديو ، تلفن ،
آنها اختراع از پيش بيكن 300سال فرانسيس كه بودند وسايلي
.بود پرداخته ساختشان پيش‌بيني به
ميلادي نوزدهم قرن اواخر در آينده‌نگري و پيش‌بيني بازار
.بود شده داغ شدت به ميلادي بيستم قرن ابتداي و
و نقاش يك "روبيدا آلبر" ميلادي سال 1883 در
را آينده دنياي از كاريكاتورهايي فرانسوي كاريكاتوريست
.مي‌كرد ترسيم
بود كرده ترسيم را كوچكي دستگاه كاريكاتورهايش در روبيدا
از مي‌داد را امكان اين بشر به كه "ويزوفون" نام به
آن در را ديگر افراد تصوير كيلومتري هزاران فاصله‌هاي
.بپردازد صحبت به آنان با و كرده مشاهده
هم تلفنگرام ساخت فرانسوي هنرمند اين كاريكاتورهاي در
كه كاريكاتور در نه‌تنها روبيدا البته.بود شده پيش‌بيني
نقل را غريبي و عجيب حرف‌هاي هم صحبت‌هايش و بيان در
دادن راي حق از بايد هم زنها بود معتقد او "مثلا.مي‌كرد
بود دشوار هم فكرش حتي زمان آن در كه چيزي شوند برخوردار
به تا كردند صبر جهاني دوم جنگ پايان تا فرانسوي زنهاي و
.شود اهداء شدن انتخاب و دادن راي حق آنها
مانش كانال سوي آن در روبيدا پيشگوييهاي از بعد سال چند
سال 1895 در زمان ماشين كتاب نوشتن با ولز جرج هربرت
انگليسي نويسنده اين.واداشت شگفتي به را دنيا ميلادي
با شباهتي هيچ است ممكن آينده شد مدعي كه بود كسي اولين
متفاوت آن با كلي به است ممكن "اصلا و باشد نداشته گذشته
.باشد
به را تخيلي علوم پدر نام كه بود كتاب اين انتشار از بعد
.دادند "ولز"
بعد سال چند و ننشست بي‌كار "زمان ماشين" از بعد ولز
كتاب اين ادامه در و نوشت را "ستارگان جنگ" كتاب
"فضا در جنگ" ،"مورو دكتر جزيره" ،"نامرئي مرد" داستانهاي
.ساخت منتشر را "جديد اوتوپياي" و
كه آورد ميان به صحبت هواپيماهايي از كتابهايش در ولز
از.مي‌كنند طي را لندن و پاريس بين حدفاصل بار روز 4 هر
و بودند مجهز تانك همچون جديد سلاح‌هاي به كه ارتش‌هايي
سال 1958 در تخيلي جنگي در اتمي بمب اولين انفجار از
.آورد ميان به صحبت ميلادي
كارگاه مشهور و نامدار شخصيت خالق دويل كنان آرتور سر
كه گفت كوتوله‌هايي از داستانهايش از يكي در هلمز شرلوك
قرار تهديد مورد را بريتانيا جزيره زيردريايي‌هايشان با
اتفاقي چنين بروز همگي زمان آن نظامي كارشناسان.مي‌دهند
خيالبافي نوعي تنها را دويل كنان رمان و دانستند بعيد را
بودند شاهد آنها همگي دوم جهاني جنگ طول در ولي برشمردند
هيتلر زيردريايي‌هاي سوي از بريتانيا جزيره چگونه كه
از خواب آلمان زيردريايي‌هاي و گرفت قرار تهديد مورد
اين البته و.بود ربوده انگلستان دريايي نيروي چشمان
دانشمندان يا سياست‌مداران كه نيست و نبوده باري اولين
.بودند افتاده عقب تخيلي - علمي كتابهاي نويسندگان از
و تخيلي علوم دوم ، جهاني جنگ شعله‌هاي كردن فروكش از بعد
حيات از جديدي فاز وارد تخيلي - علمي كتابهاي انتشار
.شد خود
از پرشمارتر حالا كه تخيلي - علمي كتابهاي نويسندگان
مشغول نو دنياي و آينده ترسيم به سرعت به بودند شده قبل
پيشگوييهاي هم كتابها اين به علاقه‌مندان و بودند
اين در.مي‌بردند خانه‌ها به طلا برگ‌هاي همچون را آنان
فضايي ، موجودات ايكس ، اشعه روبات‌ها ، به نوبت ديگر مرحله
و بود رسيده...و دور كهكشانهاي در ستارگان بين جنگ
تخيلي - علمي كتابهاي حيات از مرحله اين در البته
.بودند ديگر ملل پيشقراول آمريكايي‌ها
انسان فرداي و آينده پيش‌بيني به آمريكايي‌ها قدر هر اما
به‌ويژه و اروپايي‌ها مي‌دهند ، و داده نشان علاقه
آن به علاقه و شمرده بي‌اهميت را مسئله اين فرانسوي‌ها
.نمي‌دهند نشان
آينده پيش‌بيني فرانسوي دانشمندان از يكي عقيده به
ما را آينده.زد حدس را آن نمي‌توان حتي و است غيرممكن
و خصوص به عده يك نه و انسانها همه مي‌سازيم ، انسانها
بهره زياد خود آثار در تخيل قوه از كه نويسنده چند
انساني فرداي و مي‌سازد را آينده خودش آينده ، .مي‌گيرند
چند و چندين سوي به كه است نخورده دست و بكر فضاي يك
باشد آن مدعي نمي‌تواند هيچ‌كس و مي‌شود باز مختلف گزينه
پيش‌بيني درست صددرصد شكل به را آينده دارد توانايي كه
.كند
از قرن چهار به نزديك از بعد و است هنوز كه هنوز اما
ورود آستانه در و انگليسي بيكن فرانسيس پيشگوييهاي زمان
آينده درباره پيش‌بيني هنوز ميلادي يكم و بيست قرن به
نظر مد سوژه‌هاي پرهوادارترين و جذابترين از يكي
فرداي زدن حدس هنر و آينده پيش‌گويي گويا.است نويسندگان
رهايي و دارد وجود نويسندگان نهاد در غريزي شكل به انسان
.نيست مقدور آنان براي وسوسه اين از
ارادتمند سهيل
كتاب معرفي
آب شعله‌هاي در
اول ، چاپ كوير ، انتشارات :ناشر مرديها ، سيدمرتضي :نويسنده
صفحه تومان ، 414 قيمت1800 /رقعي قطع /1378
كه است جنگهايي رمان‌نويسها ، استفاده مورد منابع عمده از
فجايع و تاثر و تالم مي‌دهد ، روي جهان مختلف نقاط در
گاه همه مي‌آورد همراه به جنگ كه دهشتناكي و شگفت‌انگيز
جنگ" رمان.بود خواهد و است بوده نويسندگان آثار دستمايه
است آثار اين شاخص‌ترين جمله از تولستوي لئون اثر "صلح و
ايران در.است نموده توصيف زيبايي به را جنگ صحنه‌هاي كه
جنگ ، خاتمه از پس چه و هنگام چه جنگ درباره نويسندگان نيز
آنها عمده‌ترين از كه نوشته‌اند بسياري نوشته‌هاي
...و "سوخته زمين" "درجه گراي 270 به سفر" به مي‌توان
تعريف در آنكه از بيش آثار اين از بعضي گرچه.كرد اشاره
آن در و دارند شباهت خاطره‌نويسي به بيشتر بگنجند ، رمان
برخوردار آن از بايد رمان يك كه دراماتيزه‌اي ساختار از
نوع نيز و نويسندگان رويكرد.است خبري و اثر كمتر باشد ،
برمي‌گيرد در را عامه قشر بيشتر نيز شخصيت‌پردازي‌شان ،
تمامي جنگ در كه حالي در را افراد از خاصي گروه تا
تا فني متخصص تا گرفته دكتر از مي‌كنند ، شركت گروهها
...و دانشجو
تازگي به كه مرديها سيدمرتضي اثر "آب شعله‌هاي در"رمان
دارد ويژگي چند رسيده چاپ به كوير انتشارات سوي از
آن و شد اشاره آن به فوق در كه است همان ويژگي نخستين
ابتداي هفته دو در كه خاص گروهي از خاص شخصيتهايي انتخاب
.مي‌روند جبهه به اسلامي كشور كيان از دفاع براي جنگ
اين و هستند جامعه نخبه گروه از و دانشگاهي شخصيتها اكثر
به است برقرار آنان بين كه گوهايي و گفت و ديالوگها از
نثري نحوه و زبان نيز و گوها و گفت ساختاست مشهود خوبي
شعر خصوص به -ادبيات به اشراف و چيره‌دستي با نويسنده كه
خاص موضوعات و دغدغه‌ها از همگي است ، كرده انتخاب -كهن
و مضامين صحنه‌هايي ، در حتي مي‌كند ، حكايت قشر اين
از و روزنامه‌ها در كه جبهه پشت در دعوي مورد موضوعات
ديالوگهاي سطح در داشته ، انعكاس دعوا سياسي طرفين سوي
نويسنده كه است نثري:دوم ويژگي.مي‌شود ديده شخصيتها
كار به "آب شعله‌هاي در" در كه نثري است ، كرده انتخاب
است ، شعري موضوعات و مضامين از استفاده با شده ، گرفته
حافظ سعدي ، سخنان سياق و مضامين از گرفتن وام با مرديها
راخلق خود اثر"آب شعله‌هاي در" در مولانا ، خصوص به و
.است كرده
جنگ دل در رزمنده‌اي از روايت در و كتاب از بخشي در
:مي‌خوانيم
تن ، همه.خواهشگر.سخت‌رو و سخت‌سر.چالاك و بي‌باك "
.انتظار در سد ، پشت در.نااميد گاه و.توان همه
تنها.كند خالي را خود و ريزد فرو يكباره به نمي‌تواند
.نميرد تانكشد تا.نشكند تا مي‌كند سرريز چند يك از هر
تابوت در گاه ونشين خوروهامش خوننجبامنشانه عشق
.است عشق هنوز.است آب هنوز.روان نزع حال در.مرداب
به خود من.آسمان را ديگرش نيم و مكيده زمين را نيم‌اش
"..مي‌رود جانم كه ديدم خويشتن چشم
ديدن و است جنگ به نگاه‌واقع‌گرايانه اثر اين ديگر ويژگي
.جنگ چيز همه
ايران فرهنگ و ادب استاد بزرگداشت
مسجد در صفا دكترذبيح‌الله زنده‌ياد
تجريش همت
مغرب ، اذان هنگام ارديبهشت‌ماه 1378 نهم روز شامگاه در
دعوت صفا سيدذبيح‌الله آقاي فرزانه اديب و دانشمند استاد
.شتافت باقي سراي به فاني جهان اين از و گفت لبيك را حق
بود فارسي ادبيات و زبان قلمرو همه بزرگي به مردي كه او
آلمان ، كوچك شهر يك در كوچك بيمارستاني در سالگي در 88
خسته شانه‌هاي از را خود مظلومانه زندگي سنگين كوله‌بار
خاكي قفس از را روح ورقاي كبوتر و نهاد زمين بر ناتوان و
.درآورد پرواز به افلاك آشيان به تن
تاليف ، از اثر يكصد از بيش خود بابركت عمر در صفا استاد
ادبيات تاريخ دوره كه گذاشت برجاي تدوين و تصحيح ترجمه ،
ايران در حماسه‌سرايي و آنها از يكي كتاب در 8 ايران در
يكي اسلامي تمدن در عقلي علوم تاريخ كتاب و ديگر يكي
امروز استاد آن شاگرداناست اثر يكصد آن از ديگر
اين نفوذ حوزه تمامي در فارسي ادبيات و زبان استادان
.است آنان تدريس و تحقيق منابع آثارش و ادبياتند و زبان
مجلس ارديبهشت‌ماه چهارشنبه 22 امروز مناسبت همين به
خواهد برپا تجريش همت مسجد در تا 19 ساعت 17 از يادبودي
كريم قرآن آيات تلاوت با آنجا در علاقه‌مندانش و شد
.باد شاد روحشميكنند را روانش شادي و آرامش آرزوي
|
