دموكراتيك و سنتي نظام دو در جامعه‌پذيري
(13)بحران از عبور
دموكراتيك و سنتي نظام دو در جامعه‌پذيري
نظام دو تبيين با دارد سعي مقاله نويسنده :اشاره *
دو اين در جامعه‌پذيري نحوه دمكراتيك ، و پاتريمونيال
.دهد توضيح هريك ويژه سياسي فرهنگ به توجه با را نظام
و عمودي تحرك ضامن مي‌تواند كه قدرت توزيع و تمركز نحوه
و شده واقع توجه مورد اصولي طور به باشد ، جامعه در افقي
چگونگي و مدني سياسي نهادهاي تا گرفته خانواده نهاد از
...و قانونگرايي مسئوليت‌پذيري ، اعتماد ، مشاركت ، ايجاد
.است شده گذاشته بحث به
مقالات گروه *
را افراد سياسي رفتار بر كنترل راهنماي خطوط سياسي فرهنگ
نشانه‌هاي تجربي باورهاي از نظامي شامل و مي‌دهد نشان
سياسي كنش كه را وضعيتي و موقعيت كه است ارزشي و عاطفي
برآيندي و حاصل خود و مي‌نمايد بيان مي‌گيرد صورت آن در
عملكرد و حاكم طبقه ايدئولوژي و عمومي فرهنگ از
.مي‌باشد جامعه اساسي ساختارهاي
به منجر كه تاريخي فرآيند و مسير" را فرهنگ سكريف تيد
"است شده اجتماعي فكري ، سيستم يك يا و شبكه بافت ، ايجاد
آن در كه است چهارچوبي فرهنگ اين بنابر (1)مي‌كند تلقي
و مي‌كند پيدا گوناگونش مسائل براي پاسخ‌هايي جامعه هر
فكري ساخت و اجتماعي ساخت از آميزشي فرهنگ ، از منظور لذا
.مي‌باشد دو آن متقابل تاثر و تاثير حاصل و معين جامعه يك
جنبه اين بنابر و مي‌آيد بوجود زمان طول در ساخت اين
رفتاري الگوهاي كننده معين همه از مهمتر و داشته تاريخي
.است
.مي‌خورد به‌چشم مثبت و منفي عوامل جامعه‌اي هر فرهنگ در
براي كافي انگيزه فقدان در فرهنگي منفي باورهاي و عوامل
رعايت عدم مقررات ، و قوانين به احترام عدم تلاش ، و توليد
معيارهاي فقدان متوالي ، تغييرات ، بي‌ثباتي ، انضباط و نظم
پيدا نمود آينده پيش‌بيني و موجود وضع شناخت براي درست
.مي‌كند
آحاد اعتقاد و ايمان ارتقاء درصدد فرهنگي ، مثبت عوامل
حل در خود داوطلبانه جمعي و فردي توان به جامعه اعضاي
ايمان و باور اين نتيجه در مي‌باشند محيطي مسايل و مشكل
را خود جاي موجود وضعيت قبول و تسليم‌پذيري وضعيت فرهنگي
يافتن جهت راهجويي و قدرت و سازندگي همكاري ، روحيه به
و شده نوگرا فرهنگ روند اين ، در مي‌دهد مناسب راه‌حلهاي
(2).مي‌يابد كاهش محور خود و محدودگرا ايستارهاي
كردار و احساس فكر ، طرز در نوگرا فرهنگ از برآمده انسان
دروني آمادگي وي.مي‌گيرد پيش در تازه‌اي رسم و راه خود ،
و نوآوري بر استعداد و تازه تجربيات اتخاذ و قبول براي
توجه آينده و حال به گذشته از بيش و نموده پيدا تغيير
راه نوعي عنوان به سازماندهي و برنامه‌ريزي با و مي‌كند
به را فعاليت و كار در نظم و دقت زندگي ، اداره رسم و
.مي‌رساند حداكثر
واژه.مي‌كند ظهور افراد جامعه‌پذيري در فرهنگ كاركرد
استفاده مورد دهه 1940 اوائل در جامعه‌پذيري
تربيت واژه هرچند گرفت ، قرار روانشناسان و جامعه‌شناسان
تربيت ليكن و بود شبيه جامعه‌پذيري به معني نظر از
حاليكه در داشت ، توجه فنون و هدفها ارزش به "اساسا
در و مي‌پردازد بخشي اثر و چگونگي مسئله به جامعه‌پذيري
با فرد روابط مسئله جامعه‌پذيري به مربوط مطالعات چارچوب
بررسي مورد فرهنگي ارزشهاي و اجتماعي هنجارهاي به توجه
(3).مي‌گيرد قرار
ميان تفاوت علل پيرامون فراواني مطالعات عرصه اين در
كه است گرفته قرار كنكاش مورد پرسش اين و انجام ملتها
والدين كه مي‌شوند مربوط تفاوتهايي به ملي ، ويژگيهاي آيا
كار به خود تربيت در آلماني فرانسوي ، ژاپني ، "مثلا
گرفته‌اند؟
كورت.شد دنبال مختلف رشته‌هاي در جامعه‌پذيري تحقيقات
واژه روانشناسي و سياسي معاني كه است معتقد "دانزيگر"
معتقد ويميشوند آميخته درهم مواردي در جامعه‌پذيري
ويژگيهاي از انعكاسي جامعه ، نهادهاي از بسياري كه است
الگوي ويژگيهاي محصول خود كه هستند ملي يا اجتماعي
ايجاد براي اين بنابر (4).مي‌آيند حساب به اطفال تربيتي
تربيت روشهاي تغيير جامعه ، نهادهاي در واقعي تغيير
.است الزامي كودكان
.مي‌شود پرورده رايج ارزشهاي و نظام چارچوب در كودك
موجب است ، متكي آن بر سياسي نظام كه موجود ارزشهاي تلقين
فرآيند در تدريج به كودك ذهن و مي‌گردد سياسي عنصر قوام
نظير مفاهيمي با عنصر اين تاثير تحت اجتماعي ، پرورش
از و مي‌شود آشنا...و فداكاري همبستگي ، وفاق ، مشاركت ،
.مي‌شود آغاز سياسي جامعه‌پذيري اينجا
موجب به كه است يادگيري مستمر فرآيند سياسي جامعه‌پذيري
كسب طريق از سياسي نظام با شدن آشنا ضمن افراد آن
در خويش نقشهاي و حقوق وظايف ، به ، تجربيات و اطلاعات
ايستارها ، ارزشها ، فرآيند اين در.مي‌برند پي جامعه
ديگر نسل به نسلي از رسوم و آداب و اعتقادات نهادها ،
(5).مي‌شود منتقل
.است جامعه سياسي فرهنگ سياسي ، جامعه‌پذيري مطالعات بستر
تاريخي ، شرايط جمله از بسياري عوامل سياسي فرهنگ تعيين در
آداب سياسي سنتهاي اجتماعي ، اقتصادي ، ساختار جغرافيايي ،
(6).دارند دخالت سياسي جامعه‌پذيري و رسوم و
گابريل نوشته‌هاي در مي‌توان را تعبير اين ردپاي اولين
.يافت آلموند
آميختن براي مناسب چارچوب يك را سياسي فرهنگ "پاي لوسين"
مي‌توان آن با كه مي‌داند شناسي جامعه و فردي روانشناسي
آنها تغيير و توسعه چگونگي و طبقه‌بندي را سياسي نظامهاي
باورها ، از قسمت آن سياسي فرهنگ اين بنابركرد درك را
جهت‌گيري خاص الگوهاي كه است انتقادي احساسات و ادراكات
باورهاي از نظامي را سياسي فرهنگ "وربا".مي‌كند مشخص را
وقوع موقعيت كه مي‌داند ارزشها و عاطفي نمادهاي تجربي ،
.مي‌كند تعريف و تعيين را سياسي كنش
و "آلموند" كار زمينه اين در تحقيق شده‌ترين شناخته
فرهنگ سه به خود مطالعات در اينان.مي‌باشد "وربا"
.رسيده‌اند محدود و تبعي مشاركتي ،
مرتبط سياسي امور به را خود ندرت به فرد محدود فرهنگ در
داراي افراد تبعي فرهنگ در است ، خبر بي آن وجود از ساخته
در كه حالي در.مي‌باشند مطيع‌گونه و انفعالي رابطه
جنبه‌هاي بيشتر به نسبت مثبت بصورت افراد مشاركتي فرهنگ
(7).مي‌دهند نشان تمايل سياسي نظام
فرهنگ نوع دو به نيز تاريخي نظر نقطه از سياسي فرهنگ
دموكراتيك سياسي فرهنگ و پاتريمونياليستي يا سنتي سياسي
نوع دو با سياسي ، فرهنگ نوع دو اين.مي‌باشد تقسيم قابل
و سنتي جامعه فرماسيون يكي.است متناسب اجتماعي فرماسيون
.مدرن جامعه فرماسيون ديگري
افراد (پدرسالارانه) پاتريمونياليستي سياسي فرهنگ در
حاكمان و مي‌كنند تلقي مرموز پديده يك عنوان به را قدرت
افراد رفتار فرهنگ اين در.مي‌دانند بافته جدا تافته را
از گرفته نشات مسئله اين و است شخصي قدرت صاحبان با
در.است گرفته ، شكل خانواده در كه افراد شخصيت
بردن از و مي‌ترسد پدر از فرزند سالار ، پدر خانواده‌هاي
با آميخته احترام آن ، كنار در اما مي‌كند ، وحشت او نام
جلب را پدر رضايت تا مي‌كوشد و دارد پدر به نسبت نيز ترس
.نمايد
مشاركت به سياسي پذيري جامعه دموكراتيك ، سياسي فرهنگ در
به فرد كردن وابسته ضمن و مي‌انجامد جامعه در فرد سياسي
مسئوليتهاي قبول براي را وي دارد ، تعلق آن به كه نظامي
افراد فرآيند اين در.مي‌كند آماده اجتماعي گوناگون
تصميم‌گيري فرآيند در مشاركت با بايد كه مي‌آموزند
چنين.جويند شركت خويش سرنوشت سياسي‌در و اجتماعي
.مي‌انجامد سياسي توسعه به فرآيندي
كلمن ، جيمس ،"لئوناردبايندر" چون سياسي علوم دانشمندان
كم دست تا كرده‌اند تلاش پاي لوسين كاپالمبارا ، ژوزف
اين براساس و كنند پيدا سياسي توسعه براي را شاخصهايي
مورد مختلف جوامع در را سياسي توسعه وسطح ميزان معيارها ،
كه را معيار سه راستا اين در كه دهند قرار ارزيابي
.كرده‌اند استخراج ظرفيت و مساوات تنوع ، از عبارتند
شدن تخصصي نقشهاو تفكيك فرآيند يعني تنوع از منظور
توسعه و نوسازي فراگرد در انحاء از نحوي به كه نهادهايي
.است شده اشاره دارند ، دخالت سياسي
در سياسي نظام تواناييهاي و امكانات كليه شامل ظرفيت
و تحولات ايجاد نيز و جامعه در تعارضات تنشها ، كاهش
.هستند نظام در جديد دگرگونيهاي
سياسي فرهنگ و نرمها ارزشها ، در شدن سهيم يعني مساوات
شده زيادي تاكيد حقوقي و قانوني نظم بر روند اين در.است
منابع ، توزيع فرآيند در مايلند جامعه بخشهاي وكليه است
اختصاص خود به را عادلانه‌اي سهم قدرت و ارزشها امكانات ،
(8).مي‌دهند
شده تاكيد حقوقي و قانوني نظم بر كه مساوات فرآيند در
.مي‌پذيرد تحقق مدني جامعه در است
اجتماعي حقوق تامين مدني جامعه كاركردهاي مهمترين از يكي
جامعه واقع در و است اجتماعي وگروههاي شهروندان فردي و
اجتماعي ، وجدان قانون ، به اصالت نوعي مستلزم مدني
(9).است جمعي مسئوليت و ملي همبستگي
دارد ادامه
پانوشت‌ها *
پديده‌هاي به‌عنوان گرايي مكمل و دوگرايي تيدسكريف ، -1
ص 24-شماره 10 فرهنگ ، مجله‌نامه غفاري ، حميد فرهنگي ،
و 96 ص 95 سياسي دگرگوني و نوسازي سيف‌زاده ، سيدحسين -2
تهران ، اداري ، تحول و سياسي توسعه قوام ، عبدالعلي -3
ص 72 -1371-نشرقومس
ص 73 همان قوام ، -4
ص 74 همان -5
نشر -تهران) سياسي توسعه درباب سياسي تئوري قوام ، -6
ص 29 (سيطر ، 1369
ص 29 قوام ، همان -7
ص 34 همان قوام ، -8
الي 332 ص 328 -بشيريه حسين -سياسي شناسي جامعه -9
(13)
خرداد شنبه 16
براي انقلاب ، پيروزي از پس اولين‌بار براي وقت ، اول صبح
ساعت يك.رفتم قديم شوراي مجلس به كتابخانه وضع ديدن
و است مجهزي كتابخانهكردم بازديد را قسمتها تمام
مراجعه ده‌نفر متوسط ، به‌طور روزيدارد كم كتابخوان
كار بيست‌نفر ، از بيش و دارد كتاب پانصدهزار مي‌كنند ،
بازديد مجلس ، محل در شماره 2 كتابخانه از سپسميكنند
امكانات با و است باانضباطتر و فعال‌تر اينجا.كرديم
.دارد كم مراجعه‌كننده هم ، اينجا ولي كمتر ،
از را خود كه گفت مطالبي و آمد ديالمه [عبدالحميد] آقاي
.كرديم قبول نمايد ، تبرئه بودن [حجتيه] انجمني اتهام
امام خط در كرديم ، مذاكره آمدند ، حبيبي [حسن] دكتر آقاي
از.مي‌كرد بني‌صدر آقاي با بيشتر مراودت پيشنهاد و است
مشروعيت براي ترتيبي مي‌خواست.بود خائف اختلافات عواقب
فرهنگي انقلاب ستاد در شركت براي مجلس از ايشان ، غيبت
.شود داده
كليه از مي‌خواست.داشتم شوروي سفير با ملاقاتي عصر ،
.نياورد به‌دست چيزي كه شود باخبر ما داخلي اختلافات
از و كردم..و يوگسلاوي و چين با شوروي اختلاف به تشبيه
ايران ، انقلاب دشمن را شوروي ايراني ، مسئولان اينكه
.بود ناراحت مي‌گويند ،
ميرشكاري ، آقاي منزل در حزب هوادار دوستان جلسه در شب
روز فيلم و بودند هم باهنر و خامنه‌اي آقايان.كردم شركت
.بود ضدليبرالي و حزباللهي و جالب كه ديديم را پاسدار
خرداد يكشنبه 17
دو كه قرضي روزه روز ، شش از روزه آخرين ;گرفتم روزه
جراحي عمل و تيرخوردن از بعد نقاهت علت به پيش سال
.بودم نگرفته
ميزان ، اسلامي ، انقلاب روزنامه‌هاي موقت تعطيل خبر ظهر ،
انقلاب دادستان طرف از ملي جبهه و مردم ملت ، آرمان
نبود قرار.است جسورانه‌اي اقدام.شد پخش تهران ، اسلامي
كردم تحقيق.انتخابات آستانه در "مخصوصا شوند ، تعطيل
.است كرده تصويب هم قضايي عالي شوراي شد معلوم
مورد در بحث.كردم شركت حزب مركزي شوراي جلسه در عصر
هم نفري چند و بودند موافق اكثريتبود روزنامه‌ها تعطيل
.من منجمله ;مخالف
تصميم.شد معلوم.رسيد بني‌صدر آقاي اعلاميه صدور خبر
تحريك‌كننده چون نشود ، پخش تلويزيون راديو از گرفته‌اند
.روزنامه‌هاست همين درباره است ،
حزب ، هوادار مجريان و نمايندگان مشترك جلسه در شب ،
سپس.شد بحث گراني علل درباره مقداري.كردم شركت
توجيه را عمل بهشتي آقاي ;روزنامه‌ها تعطيل درباره
دكتر و زرندي انصاري ، الويري ، آقايان سه‌نفر و كردند
دفاع انقلاب دادستان لاجوردي آقاي كردند ، مخالفت روحاني
شد قرار و كردند تاييد را ايشان حضار ، اكثريت و كرد
.نشود عقبنشيني
خرداد دوشنبه 18
مجلس در حتي حوادثي احتمال روزنامه ، تعطيل به‌خاطر امروز
.نيفتاد مهمي اتفاقداشتيم علني جلسه.مي‌دادم
بود ، برده پناه خودش شهر به رئيس‌جمهور كه هم ، همدان در
[ابراهيم] دكتر شيراز ، در نكردند ، ايشان از درستي حمايت
را كار اين مجلس در من و خورده كتك حزباللهي‌ها از يزدي
.كردم تقبيح
سنگ‌تمام و فرمودند جالبي و تند سخنراني امروز امام ،
را مخالفان كردند ، حمايت دادستان اقدام از ;گذاشتند
تعبيرات و قوانين اعتبار روي تاكيد.كردند تهديد
فكر.قانون مخالفان مورد در پهلوي محمدرضا و ديكتاتور
"كاملا مخالفان از را اقدام و اظهار زمينه مي‌كنم
.كردند مات را آنها و گرفتند
در را اساسي تغييرات مقدمات امام ، موافقت با احمدآقا ،
در كه را خامنه‌اي آقاي و مي‌كند فراهم ارتش فرماندهي
.خواسته‌اند تهران به [منظور] اين براي جنوباند ، جبهه
و شورا اعضاي حضور با مشورتي جلسه قضائي شوراي در عصر ،
حركت خط و كرديم بررسي را جاري وضع.داشتيم نخست‌وزيري
كميته‌ها و سپاه نيروهاي به و نموديم ترسيم را آينده
بني‌صدر مناظره بود بنا.داديم آماده‌باش احتياط ، براي
استقبال و خودش پيشنهاد با.شود پخش بودجه درباره...و
.افتاد تاخير به ما
خرداد سه‌شنبه 19
بودند ، برگشته جبهه از احمدآقا اصرار با خامنه‌اي ، آقاي
.موجود شرايط در ارتش ، امر در تدبير براي
شركت بهشتي ، آقاي كار محل در سياسي دفتر جلسه در عصر ،
- موجود وضع با برخورد كيفيت اطراف در بحثها همه.كرديم
از زيادي مقدار - بود آمده پيش بني‌صدر آقاي ناحيه از كه
.كند رحم خدا.مي‌كنيم اختلافات صرف را گرانبها وقتهاي
شركت نخست‌وزيري ، در سه‌گانه قواي مشورتي جلسه در شب ،
ستاد درباره و بود هم علوم وزير عارفي دكتر آقاي.كردم
عارفي ، آقاي.كرديم بحث دانشگاهها افتتاح و فرهنگي انقلاب
جواب هم باهنر آقاي و نكرده اساسي كاري ستاد بود ، معتقد
طرفها ، همه شركت با آينده هفته شد ، قرار.نداشت درستي
.بگيريم دانشگاهها درباره روشني تصميم
و رسيد كشور از خروج براي بني‌صدر ، شدن آماده از خبري
بازداشت ايشان دفتر از نفر دو رابطه ، همين در گويا
.شده‌اند
عشاير با و مانده كرمانشاه در بني‌صدر آقاي امروز ،
چه مي‌خواهند نيست معلوم داشته ، محرمانه جلسه سنجابي ،
.بكنند
خرداد چهارشنبه 20
بود ، رسيده رجوع ارباب طرف از منزل به كه نامه‌هايي جواب
.داشتيم علني جلسه.رسيدم مجلس به صبح هفت ساعتدادم
.آمد مجلس به من با بود ، تعطيل مدرسه‌اش كه هم مهدي
طرف از مجلس مصوبات امضاي براي محدود مهلت طرح
در حضور در تاخير با ليبرالها.بود مطرح رئيس‌جمهور ،
من و مي‌كردند كارشكني شده ، حساب غيبتهاي با سپس و تالار
.كردم كنترل را خودم بودم عصباني اينكه با
خامنه‌اي ، آقاي با كه آمدند مجلس به خميني احمدآقا ظهر ،
اتخاذ تصميماتي و كنند مشورت ارتش آينده درباره
.كردند
جاري اوضاع درباره عروتالوثقي ، مجله با هم مصاحبه‌اي
فوري ، امري در مشورت براي ولي آمدم منزل به شب اولداشتم
.داشت حضور هم احمدآقا.شدم دعوت بهشتي آقاي منزل به
كل‌قوا ، فرماندهي درباره كه بودند خواسته ما از امام
سمت اين از بني‌صدر آقاي عزل به تصميم امام.بدهيم نظر
فرماندهي امام ، خود "فعلا كه شد اين نظرگرفتهاند را
بشود فكري فرصت ، با آينده در تا باشند ، داشته عهده به را
.شد اعلام موهن عبارتي با ايشان عزل و
تحت امام دستور به گويا و است كرمانشاه در بني‌صدر ، آقاي
عزل ، از قبل هم ارتش ستاد.نكنند فرار كشور از كه نظرند
.بود كرده اعلام بي‌سمت را ايشان "تقريبا اعلاميه 530 ضمن
گويا.بود ارتش ستاد به بني‌صدر آقاي اعتماد بيشتر
عزل لابد ;داشته‌اند اعلام غيرقانوني را اعلان اين ايشان
!نمي‌دانند قانوني هم را امام
خرداد پنجشنبه 21
در.رفتم مجلس به منزل ، رجوع ارباب نامه‌هاي جواب از پس
عزل مهم ، موضوعدادم گوش را صبح هفت ساعت اخبار راه بين
هيجان و شور.بود مسلح نيروهاي فرماندهي از بني‌صدر آقاي
دستور از پيش سخنرانان.آورده وجود به حزبالله در زيادي
كرده بني‌صدر آقاي متوجه را خود حملات تيز لبه هم ، مجلس
.بودند
ايشان سياسي كفايت عدم لاري ، نصيري [مهدي] آقاي "مخصوصا
سامي ، [كاظم] دكتر آقاي ;كرد صحبت خوب وخيلي كرد مطرح را
....است شده رئيس‌جمهور به اهانت كه كرد اعتراض
بني‌صدر نفع به شهرستانها و تهران در پراكنده‌اي تظاهرات
.است خلق مجاهدين توسط "عمدتا كه مي‌شود انجام
.است قوي فرارشان احتمال و ترسيده‌اند خيلي بني‌صدريها
از كلي به زيرا نشويم ، فرارشان مانع كه است اين نظر يك
پهلويها و بختيار و مدني بر چيزي و مي‌شوند ساقط اعتبار
;بگريزند نگذاريم كه بوده اين امام ، نظر.نمي‌افزايند
مخالفتي ديگر هم ، امام كه شد نقل احمدآقا از ديشب ولي
.ندارند
را آينده هفته برنامه.داشتيم رئيسه هيات جلسه عصر ،
سرنوشت در بحث براي غيرعلني جلسه تقاضاي.كرديم تنظيم
تاخير روزي چند كه شد اين نظرشد مطرح رئيس‌جمهور ،
....كنند مساعدتر را زمينه خودشان اعمال با تا بيندازيم
مي‌گويد ، خبري كه داد اطلاع تلفني رضائي آقاي شب ، آخر
داشته آماده خواسته ، را بزرگي هواپيماي بني‌صدر آقاي
و كرده تكليف كسب امام از هم احمدآقا مي‌گفت و باشند
ايشان پرسيدم ، احمدآقا از خودم.ندارند مخالفتي هم امام
....كرد تاييد
خرداد جمعه 22
تقاضاي پيمان ، دكتر طرف از و آمد ميرخاني مصطفي آقاي..
همفكران ميان در اينكه از هم خودش و داشت تفاهم و ملاقات
.مي‌كرد چاره‌جويي و بود ناراحت نيست ، قديمي‌اش
نظر تبادل جاري مسائل درباره و كردند تلفن بهشتي ، آقاي
مراقبت پيشنهاد و كردند تلفن خميني ، احمدآقا.كرديم
مخالفان تظاهرات احتمال از و كردند شهرستانها در بيشتر
.مي‌گفتند كاشان مردم عظيم استقبال و قزوين در
جاي يا كوه يا باغي به مي‌خواهد و دارد بهانه‌گيري ياسر
خانم اقدس خانه به فاطي و عفت.برود سرگرمي براي ديگري ،
من.مي‌روند رفسنجاني بستگان با ديدار براي مرعشي ،
.بگذارند اگر ;كنم استراحت خانه در مي‌خواهم
جمعه نماز جمعيت كثرت از و برگشتند عصري سعيد ، و فاطي
و مي‌دادند بني‌صدر آقاي عليه شعار مردم ;مي‌گويند امروز
....مي‌كردند نهي را آنها مسئولان
ايشان موضع درباره زيادي بحث و آمد لاهوتي آقاي شب ،
مجلس و صداوسيما مردم ، ما ، امام ، موضع از ايشان.داشتيم
.داشت انتقاد
مي‌خواهند نفر سي كه داد خبر رضائي محسن آقاي شب آخر
.كنند استيضاح را دولت
|
