ماده دهي سامان خود
تهران پزشكي علوم دانشگاه توضيح
ماده دهي سامان خود
دوم بخش -ماده افسانه
كه شده پايه‌گذاري فرض براين دانش و علم محتواي تمام *
نظم اين بيان نيرومندترين.است نظم داراي "فيزيكي" جهان
يافت فيزيكي قوانين در مي‌توان را ترتيب و
;اشاره
چهار در كه "ماده افسانه" كتاب ترجمه خلاصه نخستين بخش
چهارشنبه 16 روز كرد ، خواهيم عزيز خوانندگان تقديم قسمت
.شد منتشر صفحه همين در تيرماه
بي‌نظمي" به‌موضوع كه را كتاب اين ترجمه دوم بخش امروز ،
.مي‌خوانيم هم با است ، پرداخته "ماده آزادي و
نوين اجتماعي نظم و جديد فيزيك
منجر مادي‌گرايي به‌ظهور كه علمي -فيزيك كه بجاست بسيار
ميلادي سده طي.دهد خبر هم را مادي‌گرايي مرگ بايد -شد
را مادي‌گرايي آموزه مهم و مركزي احكام جديد فيزيك حاضر ،
رشته يك طي كار ، اين.كرده‌است تكه‌تكه و منفجر
.شد انجام شگفت‌آور پيشرفتهاي
را نيوتن فرضهاي كه بود ، اينشتين نسبيت نظريه ظهور نخست ،
حس" بر هنوز كه فرضهايي كرد ، نابود مكان و زمان درباره
محض و مطلق حكومت جهان ، از ما ديدگاه درباره روزمره "ششم
آن ، در ساعت‌گونه عالم كه عرصه‌اي و صحنه همان.دارند
اكنون زمان ، و فضا عرصه يعني كرد ، اجرا را خود نمايشنامه
كوانتوم نظريه سپس.است كج‌وكولگي‌ها و تغييرات از تابعي
و داد تغيير را ماده سيماي و تصوير به‌كلي كه كرد ، ظهور
قديمي فرضيه اين كه بود اين آن وشد روشن مهم واقعيت يك
كلان جهان همان اتمها ، (ميكروسكوپي) خرد جهان آن در كه
.شود رها بايد كوچكتر ، مقياسي با اما است ، روزمره
(Paradoxical) متناقض تركيبي با نيوتن جبري ماشين درنتيجه
تركيب اين.شد آن جايگزين ذرات و امواج از نامعلوم و
احتمالات قوانين فرمان تحت بيشتر ذرات ، و امواج متناقض
.باشد عليت انعطاف غيرقابل قوانين قلمرو در اينكه تا بود
كوانتومي ميدان نظريه به كه كوانتوم ، نظريه شاخه يك
نظريه ، اين.مي‌رود فراتر هم اين از حتي است ، مشهور
و شده حل جامد ماده آن ، در كه مي‌دهد ارائه تصويري
انرژي عجيب برانگيختگي‌هاي و ارتعاشات آن به‌جاي
فرق نظريه ، اين در.مي‌شود جايگزين نامريي ، ميدانهاي
.نمي‌ماند باقي خالي فضاي "ظاهرا و جامد ماده ميان زيادي
.مي‌جوشد زودگذر ، كوانتومي فعاليتهاي از خالي فضاي اين
"ريسمان ابر" اصطلاح به نظريه افكار ، اين اوج
ماده و زمان فضا ، مي‌خواهد نظريه اين.است (Superstring)
ارتعاشات با را آنها مي‌خواهد يعني.ببخشد وحدت را
كه نامريي ريسماني ميكروسكوپي از ريزتر (Loops) حلقه‌هاي
.دهد شرح مي‌گيرد ، شكل بعدي ده تخيلي عالم در
زيرا كرد ، تخريب را مادي‌گرايي زيربناي كوانتومي فيزيك
تصور ما كه آنچه از كمتر خيلي ماده كه ساخت آشكار
يك امادارد "جامديت" و "جمود" به‌اصطلاح مي‌كنيم ،
تصوير اين و مي‌رود فراتر اين از هم باز ديگر پيشرفت
(inert lumps) بي‌اثر تكه‌هاي از ماده ، كه را نيوتني
.مي‌سازد نابود است شده تشكيل
"مرج و هرج يا بي‌نظمي نظريه":از است عبارت پيشرفت اين
جلب خود به را گسترده‌اي توجه "اخيرا كه (Chaos Theory)
است انقلابي از بخشي تنها بي‌نظمي ، حقيقت ، در.است كرده
پويا منظومه‌هاي به نسبت دانشمندان ديدگاه در كه
كشف دانشمندان.است آمده پديد (Dynamical Systems)
،(Nonlinear Effects) غيرخطي اثرات به‌اصطلاح كه كرده‌اند
رفتار معجزه‌آسا صورتهاي به ماده كه شود سبب مي‌تواند
و دهد "سازمان" خود به مي‌تواند ماده:مثال براي.كند
"خودبخودي" به‌طور خود ساختار در نقش‌آفريني‌هايي
ماده ، هرج‌ومرج و بي‌نظمي.دهد انجام (Spontaneous)
منظومه‌هاي در كه ;است فرآيند اين براي ويژه موردي
و شده بي‌ثبات منظومه‌ها اين.مي‌دهد روي غيرخطي
تغيير نشده‌اي پيش‌بيني "كاملا و بي‌نظم به‌گونه‌هاي
غيرقابل (Determinism) جبرگرايي ترتيب اين به.مي‌كنند
و مي‌رود فنا باد به نيوتني ، ساعت‌گونه عالم انعطاف
وجود باز آينده‌اي آن در كه مي‌شود آن جايگزين دنيايي
خود بودن "تكه‌اي" محدوديت از ماده آن در و دارد
خلاقيت كه مي‌كند جايگزين را عنصري آن جاي به و مي‌گريزد
.دارد آفرينندگي و
چيست؟ واقعيت
(Common Sense) "ششم حس" از دانش و علم هرچه كلي ، به‌طور
الگويي بخواهيم كه مي‌شود بيشتر مشكل اين شود ، دور انسان
.كند تشريح خوبي وفاداري با را واقعي جهان كه دهيم ارائه
كوچكتر ذرات چرا كه است اين ذره‌اي ، فيزيك مهم راز يك
مثال ، براي مي‌كنيم؟ مشاهده كه دارند جرمهايي اتم ، از
هيچكس چرا1836؟.است الكترون وزن برابر پروتون 1836 وزن
خواهد عبارت شده شناخته ذرات از كامل سياهه يك.نمي‌داند
.باشد اعدادي چنين از صدتا چند شامل كه فهرستي از بود
داد ، تشخيص مي‌توان آن در را منظم روندهاي برخي گرچه
.است خلقت اسرار جزو هنوز اعداد ، اين دقيق مقادير
"ششم حس" از فراتر
مي‌دهد ، روي تغييري دوره يك فكري روند در كه هنگامي
.است فراوان جدل و بحث با همراه اغلب ،(Paradigm Shift)
"درخشان اتر" به مربوط قديمي و كلاسيك مثال يك
جيمز" كه هنگامي.است "اثير" يا (Luminiferous Ether)
الكترومغناطيسي موج يك نور كه داد نشان ،"ماكسول كلارك
رسانه‌اي يا واسطه كه مي‌آمد روشن و واضح به‌نظر است ،
انتقال و گذشته آن ميان از موج كه باشد داشته وجود بايد
از شده شناخته امواج مي‌دانستند زمان آن در زيرا.يابد
امواج مثال ، براي.مي‌كنند عبور رسانه‌اي يا واسطه ميان
يا درياچه يك سراسر آب امواج و مي‌كنند عبور هوا از صوتي
.مي‌پيمايند را اقيانوس
موج نوعي كرد كشف ماكسول كه نور ، چون حال ،
ساطع ستارگان و خورشيد از مي‌تواند است ، الكترومغناطيسي
بپيمايد ، مي‌آيد ، به‌نظر خالي كه را فضايي سراسر و شده
نام به نشدني لمس ماده‌اي با واقع در فضا كه شد پيشنهاد
تا بود ضروري ماده ، اين وجود است ، پرشده "اثير" يا "اتر"
.كنند عبور آن از امواج
كه داشتند اطمينان "اثير" وجود از به‌قدري دانشمندان
تا كردند ابداع بلندپروازانه آزمايشهايي هم فيزيكداناني
افسوس ، اما.كنند اندازه‌گيري آن ميان از را زمين سرعت
به‌نام ماده‌اي كه دادند نشان قاطع به‌طور آزمايشها
را سخت بحثهايي موضوع اين.ندارد خارجي وجود "اثير"
روند تغيير يك با سال 1905 در مساله اينكه تا برانگيخت ،
زمان و فضا اينكه فرض با اينشتين.شد حل دوره آن فكري
تغيير ديگري به مختصات محور يك از و هستند ، قابل‌انعطاف
را "اثير" وي نسبيت نظريه كه دهد نشان توانست مي‌كنند ،
نورراتشتت وي عوض ، در.است داده تشخيص زائد مقوله‌اي
الكترومغناطيسي ميداني در گونه‌اي موج (Disturbance)
الكترومغناطيسي ميدان اين.است آن از مستقل كه داد تشخيص
مي‌كند ، تغيير ديگري به مختصات محور يك از انتقال با
.ندارد دخالتي آن در زمين حركت كه به‌گونه‌اي
ماده بي‌نظمي
كه شده پايه‌گذاري فرض براين دانش و علم محتواي تمام
نظم اين بيان نيرومندترين.است نظم داراي "فيزيكي" جهان
هيچكس.يافت فيزيكي قوانين در مي‌توان را ترتيب و
"ظاهرا آنها چرا و آمده‌اند كجا از قوانين اين نمي‌داند
مادر اما ، ;مي‌كنند عمل استثناء بدون و فراگير به‌طور
(Rhythm) ريتم يا سجع با كه مي‌بينيم را آنها خود اطراف
سيارات حركت نقش درميآيند يكديگر به‌دنبال خود ، موزون
قوانين اين نيز ، ساعت منظم تيك‌تاك صداي در بالاخره و
.هستند مشاهده قابل فيزيكي
همه در و جا همه در هميشه ، طبيعت ، نظم به اعتماد اما
و زلزله يك ويراني‌هاي هوا ، بوالهوسيهاينيست ممكن وقت
.مي‌آيد دلبخواهي و اتفاقي به‌نظر دنباله‌دار يك سقوط
هوسهاي به را رويدادها اين ما پيشينيان كه نيست تعجبي
اين به‌اصطلاح مي‌توانيم چطور حال.مي‌دادند نسبت خدايان
با مي‌آيند ، دلبخواهي به‌نظر كه را "خدايان كارهاي"
دهيم؟ آشتي عالم بنيادين قوانين
جنگي ميدان به‌عنوان را جهان باستان ، يونان فيلسوفان
نيروهاي و عالم به‌وجودآورندگان يعني نظم ، نيروهاي ميان
.مي‌ديدند مي‌برند ، مرج و هرج سوي به را جهان كه بي‌نظمي
اثر در و منفي را مرج و هرج و بي‌نظمي فرآيندهاي آنان
احتمالات نقش ما امروزه.مي‌دانستند بد دخالتهاي و نفوذ
نقشي به‌عنوان بيشتر بلكه نمي‌دانيم بد طبيعت ، در را
طبيعي ، تكامل زمينه درميكنيم تلقي !كوركورانه
نقشي مي‌تواند دارد ، سازنده نقش كه همان‌گونه احتمالات
هواپيما بال يك كه زماني مانند ;كند بازي هم ويرانگر
و شكسته درهم (Metal Fatigue) "فلز خستگي" پديده به‌خاطر
.مي‌شود جدا هواپيما از
است؟ ماشين يك "واقعا عالم آيا
قوانين فرمول‌نويسي به‌دنبال ديده‌ايم ، كه همان‌گونه
به دانشمندان هفدهم ، قرن در نيوتن اسحاق دست به مكانيك
سازوكار يا مكانيزم يك عالم كه گرويدند فكري عادت اين
به‌طور آموزه ، اين شكل افراطي‌ترين.است غول‌آسايي
در فرانسوي (Laplace) "پي‌يرلاپلاس" توسط فوق‌العاده‌اي
در ماده ذره هر كرد تصور وي.شد ابراز ميلادي قرن 19
.است شده قفل حركت ، انعطاف غيرقابل رياضي قوانين آغوش
در اتم كوچكترين حتي رفتار قلمرو بر قوانين اين
چنين اگر كرد درك لاپلاس.مي‌كرد حكومت جزئيات كوچكترين
در عالم وضعيت داشتن با صورت ، اين در باشد ، معتبر فرضي
با منحصربفردي گونه به را آن آينده تمام لحظه ، هر
.كرد معين مي‌توان قوانين‌نيوتن براساس دقت بي‌نهايت
بر آن آينده وضعيت‌هاي كه است چيزي جبري ، منظومه يك
قبلي‌اش وضعيت‌هاي و (Dynamic) پويايي قوانين برخي اساس
;كنيد رها را توپ يك مثال ، براي.باشد مشخص "كاملا
سرعت و مكان بدانيم اگر.مي‌افتد زمين به كه مي‌بينيد
هر در آن سرعت و مكان است ، بوده چه كردن رها لحظه در توپ
به يك رابطه يك بنابراين.مي‌شود معين "كاملا سقوطش لحظه
.است برقرار توپ بعدي و اوليه وضعيت‌هاي ميان يك
يك كه است اين معناي به اين رايانه‌اي ، محاسبات زمينه در
و (Inputs) داده‌ها ارقام ميان يك -به -يك رابطه
محاسبه ايناست برقرار محاسبه يك (Outputs) ستانده‌هاي
وضعيت‌هاي مي‌خواهد چون مي‌نامند ، كننده پيش‌بيني را
به‌خاطر بايد اينجا در اما.كند مشخص را توپ بعدي
مقداري داراي "لزوما كننده ، پيش‌بيني محاسبه هر بياوريم
نمي‌توانيم ما زيرا است ، داده‌ها ارقام در اشتباه و خطا
.كنيم اندازه‌گيري نامحدود دقت با را فيزيكي كميت‌هاي
از محدودي كميت‌هاي است قادر رايانه يك اينها ، از گذشته
.كند پردازش را داده‌ها و اطلاعات
عالم لاپلاسي -نيوتني تصوير مورد در ببينيم حال
فيزيكي جهان برسيم؟ مي‌توانيم نتيجه‌اي چه به ساعت‌گونه ،
شامل را منظم و بي‌نظم منظومه‌هاي از گسترده‌اي طيف
آخرين در گفتيم كه همان‌گونه هوا مثال ، براي.مي‌شود
اما.است پيش‌بيني‌ناپذير فطري به‌طور خود ، جزئيات
.هستند منظم ساعت مانند "واقعا سال فصول مي‌رسد به‌نظر
لحاظ از هستند ، بي‌نظم كه منظومه‌هايي يا نظامها آن
از نظام يك حتي و دارند شديدي محدوديت شوندگي پيش‌بيني
خود رايانه‌اي محاسبه براي را عالم تمام ظرفيت نوع ، اين
.مي‌رساند به‌پايان
رايانه‌اي محاسبه به قادر عالم مي‌رسد به‌نظر رو ، اين از
تمام اينكه به رسد تاچه نيست ، هم خود از كوچكي بخش حتي
.كند محاسبه را خود وجود
پيچيدگي‌ها فهم و درك
آنها به فيزيكي ، منظومه‌هاي بودن (Nonlinear) غيرخطي
انجام غيرمنتظره كارهاي كه مي‌دهد را مرموز توانايي اين
كيفيت و خاصيت گاهي غيرمنتظره كارهاي اين.دهند
هم با است ممكن فيزيكي منظومه‌هاي اين.دارد حيات‌گونه
يابند سازگاري خود محيط با خودبخودي به‌طور كنند ، همكاري
هويتي كه سازند برقرار ترتيباتي خود ، بين به‌سادگي يا و
از دنيايي اندازه به ما !كنند وجود ابراز و بيابند مشخص
نگاهي مي‌توانيم اكنون.شده‌ايم دور نيوتن بي‌اثر ماده
تكه‌اي قالب از ماده "آزادي" اين مثالهاي از يكي به دقيق
مثالهاي مهمترين از يكي اين.بيندازيم آن قطعه‌اي و
بررسي مورد بعدي بخش در كه است عمل حال در "بودن غيرخطي"
يا (Nonlinear Waves) غيرخطي امواج:داد خواهيم قرار
!دارند اراده خود از گويي كه امواجي
گريبين جان و ديويز پال :نوشته
نائيني علوي سعيد دكتر :ترجمه
تهران پزشكي علوم دانشگاه توضيح
در همشهري روزنامه صفحه 11 در مندرج گزارش با ارتباط در
بود ، التور وباي يا وبا شبه رواج پيرامون كه روز 21/4/78
علوم دانشگاه بهداشتي امور معاون صادقي‌پور دكتر سوي از
ستاد رئيس و تهران درماني - بهداشتي خدمات و پزشكي
واصل روزنامه دفتر به توضيحي تهران ، در التور با مبارزه
:است زير شرح به آن از بخشهايي كه شده
استان التور با مبارزه ستاد رياست ارسالي نامه طبق -1
اپيدمي بر مبني ،"حقيقت تا شايعه از وبا ، " مطلب تهران ،
.مي‌شود تكذيب لقمان بيمارستان در نفر فوت 6 و وبا
اثر در بيماري فوت بر مبني موردي جاري ، سال در همچنين
.است نداشته وجود وبا ،
و آمار كدام مطابق كه باشند داشته توجه مقاله نگارنده -2
مرگ و بيماريها انواع وسيع شيوع كه مي‌دهند نظر اطلاعات
ابتدايي‌ترين از ما مردم كه مي‌دهد نشان فراوان مير و
صدها روزانه ، حاضر حال در كه چرا محرومند ، بهداشتي وسايل
چهره چهره‌به آموزش درماني ، بهداشتي مراكز طريق از نفر
و پزشكي علوم دانشگاههاي افتخارات از يكي و مي‌بينند
موفقيت تهران ، جمله از كشور ، سراسر درماني بهداشتي خدمات
رابطين طريق از به‌ويژه آموزشي ، خدمات ارائه در آنها
.است مراجعين و بهداشتي
|
آموزشي - فرهنگي كوتاه اخبار
|
متقاضي داوطلبان :سراسري آزمون در شركت كارت توزيع *
عالي آموزش موءسسات و دانشگاهها سراسري آزمون در شركت
در شركت كارت گذشته روزهاي در نشده‌اند موفق كه كشور
چهارشنبه امروز مي‌توانند دارند ، دريافت را كنكور
به الي 20 ساعت 14 از و الي 12 صبح ساعت 7 از 23/4/78
است ، شده اعلام "قبلا آنها مشخصات كه كارت توزيع حوزه‌هاي
.كنند مراجعه
شوراي سوي از :كامپيوتر و رياضي علوم دانشكده ايجاد *
و رياضي علوم دانشكده ايجاد با عالي ، آموزش گسترش
.شد موافقت اهواز چمران شهيد دانشگاه در كامپيوتر
به :كشور عمومي كتابخانه‌هاي در نشريات به دسترسي *
عنوان همه‌ماهه 103 نشريات ، به مراجعين دستيابي منظور
به فصلنامه و دوماهنامه ماهنامه ، هفته‌نامه ، شامل مجله
.مي‌شود ارسال كشور عمومي كتابخانه‌هاي
آزمون :خانواده آموزش مدرس تربيت آزمون برگزاري زمان *
ساعت 10 خانواده آموزش مدرس تربيت ساعته دوره 100 ورودي
.مي‌شود برگزار ماه 1378 مرداد اول جمعه روز صبح
فرهنگي علمي گروه
|
|
