جهاني تجارت عرصه به ورود شرطهاي پيش
موقعيت از "گات" تجارت‌جهاني سازمان پيشينه بر مروري
(پاياني بخش)سازمان اين به پيوستن جهت در ايران
 
:اشاره
قرن سوي به تازه‌اي آرايش با جهان اقتصادي قطبهاي
اوايل در كه مصرف بازارهاي.برمي‌دارند گام بيست‌ويكم
توان داراي و بزرگ كشور چند انحصار در تنها حاضر قرن
كه تازه‌اي قطبهاي تعداد به اينك بود ، اقتصادي بالاي
در شده‌اند اقتصادي رقابت‌هاي و فعاليت‌ها ميدان وارد
شرقي جنوب آسياي نفس تازه كنندگان توليد.است تقسيم حال
ژاپن ، و اروپا آمريكا ، متحده ايالات با رقابت عرصه در كه
شديد شوك يك پي در بودند ، درآمده جدي خطر يك صورت به
طولاني ، نقاهتي از پس اينك و افتادند پاي از اقتصادي ،
قدرت عنوان به چينميگردند باز رقابت ميدان به دوباره
خطر يك صنعتي بزرگ كشورهاي براي همچنان نوظهور صنعتي
و حضور قواعد ترتيب اين به مي‌شود ، محسوب رشد روبه
ده‌سال با مقايسه در جهان اقتصادي عرصه‌هاي در فعاليت
در كه كشورهايي ديگر ، عبارتي به و است شده دگرگون گذشته ،
قادر باشند ، داشته گفتن براي حرفي صنعتي توليدات عرصه
در است بديهيبيايند رقابت ميدان به بود ، خواهند
اساسي نقش صنعتي توليدات كيفيت فشرده ، اين‌رقابت‌هاي
تا ما كشور كه پي‌برد مي‌توان چشم‌اندازي چنين با.دارند
ورزد مبادرت اساسي تحولات به صنعت بخش در بايد اندازه چه
تجارت سازمان خوانديد ، گزارش اين نخست بخش در كه همچنان
اقتصادي مبادلات و نظام قواعد تنظيم در "گات" جهاني آزاد
را ضرورت‌هايي لاجرم ، و است داشته مهمي نقش معاصر جهان
داده قرار تجارت جهاني عرصه به ورود شرط پيش عنوان به
.دردهند تن آن به بايد توسعه حال در كشورهاي كه است
روبه صنايع نسبي مزيت جهاني اقتصاد كنوني شرايط در
را خود شرايط اين با كشورها كه است لازم و تغييرنهاده
كه آن وجود با:مي‌گويد صنعتي كارشناس يك.دهند وفق
مي‌گذرد ايران شدن صنعتي روند از قرن ازيك بيش هم‌اينك
صنايع بخش به كشورها ساير به نسبت صنعتگران‌ما نگرش اما
مديريتي و صنعتي فرهنگ ارتقاء و نيافته‌است رشد و تبلور
باقي ايران در صنعت رشد نخست موازات‌سالهاي به همچنان
به صنعتگران نگاه مشكل اين دلايل يكي‌از شايداست مانده
در بويژه نگاه اين.آينده‌نگري‌است بدون كار نتايج
بزرگ واحدهاي در و است حاكم سنتي و كوچك صنعتي واحدهاي
.است نبوده بهبود به رو چندان نيز
نگاه؟ كدام با
كه مي‌آيد پيش پرسش اين جهاني ، بازارهاي بازشدن صورت در
توان داراي خود داخلي و سنتي نگاه با واحدها اين آيا
.مي‌باشند دنيا سطح در رقابت
چنين ايران اقتصاد ويژگيهاي خصوص در نيز حيدري مهندس
نفر ميليون از 3 بيش عائله‌مند اكنون دولت:مي‌گويد
و طويل و عريض دستگاه و است كم بسيار بهره‌وري با كارمند
بهره‌وري.مي‌باشد نفت به متكي اقتصاد حاصل آن ، پرهزينه
روز در ساعت نفر ميليون يعني 21 روز در ساعت يك از كمتر
كار گردش.است دولت كاركنان رفته هدر به زمانهاي ضايعات
و مقطعي مديريت ناراضي ، و كم‌انگيزه كاركنان نامنظم ،
است ، دولتي عريض سازمانهاي اصلي ويژگيهاي از بي‌برنامه
كه است دهه 50 نفتي سرشار درآمدهاي آن اصلي منشا كه
.است تقليل حال در اكنون
.روبه‌روست غيرمولد جمعيت بحران با ما سواقتصاد ديگر از
در جمعيت افزايش ميانگين تا 1358 سال 1350 از آمار ، طبق
تا سال 58 از اما است بوده نفر ميليون يك سالانه ايران
.است يافته افزايش نفر هزار و 400 ميليون به 2 رقم اين 68
خواهد همراه به را بيكاري بحران آتي سالهاي در روند اين
!رسيده‌اند سالگي سن 20 به اكنون سال 58 متولدين و داشت
متقاضيان به نفر ميليون حدود 2 سال هر امسال از يعني
كلي شرايط با اقتصاد كه حالي در.شد خواهد اضافه اشتغال
شغلي فرصت ميليون يك حدود حداكثر آينده طي 5سال موجود ،
رئيس گفته به كه است حالي در اين باز و كرد خواهد ايجاد
سال 1385 در كشور كار جوياي و فعال جمعيت مركزي بانك كل
توجه با جمعيت بحران اين و رسيد خواهد نفر ميليون به 24
از.مي‌شود عميق‌تر مسكن و ازدواج اجتماعي ، مسائل به
در.است نفتي درآمدهاي به متكي ما اقتصاد ديگر ، نگاهي
نفتي درآمد يك‌باره به نفت نرخ‌جهاني افزايش با سال 1353
از 20 بيش به سال 1349 در دلار ميليارد از 2 كشور
براي مشخصي برنامه كه وقت دولت و رسيد دلار ميليارد
تغيير را مصرف الگوي نداشت كشاورزي و صنعتي ساختار توسعه
كه است آن واقعيت اما.كرد رشد مصرف‌گرايي فرهنگ و داد
هفدهم يك به كشور درآمد سال 1353 به نسبت سال 1377 در
نفت ، جهاني قيمت كاهش دليل به روند اين و يافته كاهش
و ارزها ساير مقابل در آمريكا دلار برابري ارزش كاهش
جمعيت اوضاع همين در اما.است بوده جهاني تورم افزايش
!است شده برابر از 2 بيش كشور
را خدماتي اقتصاد ما ، اقتصاد ديگر مهم ويژگي مورد در وي
توليدي آنكه از بيش ما اقتصاد:مي‌گويد و مي‌كند ذكر
اقتصاد غالب وجه دلالي و واسطه‌گري.است خدماتي باشد ،
از بيش تهران در مثال براي.افزوده ارزش ايجاد نه ماست
/هر 5 ازاي به -دارد وجود مغازه باب هزار و 200 ميليون يك
هر ازاي به آلمان كشور در اما -مغازه يك‌باب خانوار 1
.دارد وجود مغازه باب يك خانوار 130
و رقابتي تا است يارانه‌اي بيشتر ما اقتصاد سو ديگر از
بالا و جهاني بازار به توجه بدون داخلي توليدات براي
اختصاص يارانه توليدات براي توليدات ، رقابتي قدرت بردن
!مي‌يابد
!سو كدام به جهاني ، تجارت سازمان برنامه‌هاي
دو و مراكش در پيش سال سه (O.T.W) جهاني تجارت سازمان
فقط 11 قبل سال تا 3.داد جلسه تشكيل سنگاپور در پيش سال
افغانستان ، جمله از بودند نكرده عضويت درخواست كشور
....و ايران رواندا ، سومالي ،
راي با دولت هيات در را عضويت درخواست آنكه از پس ايران
درخواست تقاضاي با كرد كسب مخالف وزير و 3 موافق وزير 20
را خود مانده عقب كشور صف 11 از سازمان ، اين به عضويت
كشور آن پذيرش معناي به عضويت تقاضاي البته.كرد جدا
كه است جانبه‌اي دو توافقات به منوط آن در عضويت و نيست
تجارت سازمان و كشور اقتصادي ارشد مسئولان بين بايد
.گيرد انجام جهاني
اين خواسته‌هاي و شرايط:مي‌دهد توضيح مورد اين در حيدري
محدوديتهاي همه لغو با خارجي تجارت آزادسازي شامل سازمان
حاضر حال در.است گمركي تعرفه‌هاي و وارداتي و صادراتي
و دارند واردات اجازه كالا قلم هزار ايران 100 گمرك در
سالهاي در.ندارند واردات اجازه هم كالا قلم هزار 100
توجه بدون و رقيب بدون و انحصاري طور به ما صنايع گذشته
.داده‌اند افزايش را خود قيمتهاي جهاني ، قيمتهاي به
قيمت برابر تا 4 ما خودروسازي كارخانه‌هاي مثال براي
.فروخته‌اند !داخلي مشتري به را خود خودروهاي جهاني
خود محصولات جهاني قيمت برابر تا 3 ما سازي فولاد صنايع
كارخانه‌هاي.كرده‌اند واگذار داخلي مشتريهاي به را
قيمتهاي از برابرگرانتر تا 2 را خود منسوجات نساجي ،
غير و حجيم قدري به اين‌صنايع ساختار !فروخته‌اند جهاني
خود قيمت درصداز فقط 20 بخواهند اگر كه اقتصادي‌است
باز خود كاركنان حقوق پرداخت ماه‌از هر پايان بكاهند
آن زمان و شود شكسته انحصارات اين كه صورتي در.مي‌مانند
به قادر برصنايع حاكم فعلي مديريت‌هاي از برخي نيست دور
مديريت.بود نخواهند خود صنعتي واحدهاي حيات حفظ
تقدير لوح و شود اقتصادي‌تبديل مديريت به بايد يارانه‌اي
محصول جهاني ، بازار در بتوانند كه گيرد تعلق مديراني به
.كنند توليد و طراحي جهاني مشتريان براي كيفيت با
دولتي ارز توليد ادامه براي ناچارند اكنون ما صنايع
صادرات محل از بايد صنايع اين كه حالي در كنند دريافت
اقتصادي ، زيرساختهاي و بنيان‌ها به و كنند توليد بتوانند
ما صنعت اينك اما.رسانند ياري نيز مردم آموزشي رفاهي ،
!دارد صادرات فقط مي‌گيرد ، دولت از كه ارزي معادل درصد 50
ارز دلار ميليون چهارصد و ميليارد پارسال 2 مثال براي
دلار ميليارد يك حدود كه حالي در يافت اختصاص صنعت به
.داشتيم صادرات
جهاني اقتصاد در كشور اقتصاد ادغام كارشناسان باور به
و جهاني مشتريان به و امروز دنياي وسعت به كردن فكر
قرار شرايطي در اكنون ما كشور اما ، .است جهاني بازارهاي
!باشد داشته را بزرگ تحول اين با رويارويي امكان كه دارد
پذيرش صورت در كه است داده نشان شده انجام تحقيقات
از بيش جهاني تجارت سازمان سوي از ايران عضويت درخواست
با را رقابت و مقابله توان و تاب موجود صنايع درصد 40
.شد خواهند ركود دچار و داشت نخواهند خارجي مشابه كالاهاي
و تعقل با كه داريم فرصت ما آيا است مطرح كه پرسشي اما
يا شويم سوار سهمگين امواج براين برنامه‌ريزي و خردورزي
.شد خواهد محسوب ما براي جدي تهديد امواج اين
كه صورتي در باورند براين صنايع و اقتصادي كارشناسان
و كنيم متحول را اقتصاد بخش بر حاكم كلي ساختار
كارا و كوچك دولتي سازمانهاي حذف ، بي‌منطق يارانه‌هاي
اقتصاد تعديل برنامه و معقول ارزي و بانكي قوانين شود ،
كلي تحولات با بتوانيم شايد كنيم كارا را مانده عقيم
.دهيم مطابقت حدي تا را خود جهان
مستقيم غير يارانه‌هاي:مي‌گويد خصوص اين در حيدري مهندس
ايران اقتصادي بنگاههاي.شود حذف بايد داخلي اقتصاد به
سنتي همواره ساليان طول در نفتي هنگفت درآمدهاي دليل به
دولتي هزينه‌هاي سو ديگر از و است بوده وابسته و متكي و
.است يافته افزايش روز به روز
در آسيبپذير اقشار از حمايت نظام مثال عنوان به
نظام يك با مي‌تواند دولت كه حالي در موازي ، سازمانهاي
و دهد قرار حمايت تحت را آسيبپذير اقشار فراگير بيمه‌اي
كميته اجتماعي ، تامين شامل مختلف سازمانهاي فعاليتهاي
مجموعه يك در را غيره و بهزيستي ،(ره)خميني امام امداد
مسير اين در بايد سازمانها.كنند دوباره‌سازي قوي و كار
كره در مثال عنوان بهشوند انعطاف‌پذير و فعال كوتاه ،
و است شده مستقر برج در 4 وزارتخانه‌ها تمام جنوبي
معاون ، چند وزير هر براي ما امااست سالني آنها مديريت
چند معاون هر و معاون چند مدير هر معاون‌چندمدير ، هر
.داده‌ايم اختصاص ساختمان نيز گستردگي همين به و منشي
مساحت متوسط طور به دنيا يافته توسعه كشورهاي در اكنون
فضاي در توليد ماست‌اما كارخانه‌هاي چهارم يك كارخانه‌ها
و مديريت توسعه نظام اين در توسعه.است برابر چندين كمتر
ابعادي و فيزيكي توسعه نه است انساني منابع و كيفيت
!ساختمانها
متعدد برجهاي ساختن براي سرمايه‌گذاري استدلالي چنين با
يا است عملياتي و خدمات كارايي توسعه و خلاقيت بانك‌نما ،
بخشهايي گسترش و مردم سرمايه‌گذاريهاي از بهينه استفاده
.شود اقتصادي رونق و اشتغال به منجر كه است اقتصاد از
حاضر حال در كه است ارز موضوع بعدي مسئله:مي‌افزايد وي
جهاني تجارت موافقت‌نامه براساس اماميباشد نرخي چند
ارز به تبديل فروش روز در بايد رايج ارز نرخ كه شده مقرر
ارز بودن نرخي تك نيازمند موضوع اين و شود فروشنده كشور
گذشته دهه چند طول در كه است بعدي موضوع نيز بانكها.است
ايفا صنعتي توان ارتقاء در را خود نقش رقيب بدون و
.نكرده‌اند
مي‌تواند بانكي نظام آيا مي‌شود مطرح اينجا كه پرسشي
را خود كارمزد و بهره نرخ جهاني حرفه‌اي بانكهاي همپاي
تجارت سازمان مقررات طبق بر سو ديگر از.كند رقابت قابل
همانگونه خارجي شركتهاي براي نمي‌توانند كشورها جهاني ،
.كنند عمل مي‌شوند ، قايل محدوديت داخلي شركتهاي براي كه
طول در كه داخلي خدماتي شركتهاي آيا كه است اين پرسش
نرخ قيمت افزايش طريق از قالب طور به متمادي سالهاي
منطقي و جبران را خود هزينه‌هاي كه كرده‌اند تلاش خدماتي
مصرف براي انتخاب حق كه پيش‌رو فرصت در اما كنند ،
.هستند رقابت به قادر آمد ، خواهد فراهم كنندگان
قرن 21 آغازين سالهاي در آمريكا و ژاپن مثال عنوان به
كرد خواهند پرتاب فضا به را مخابراتي ماهواره تعداد 26
قرار مخابراتي پوشش تحت كره‌زمين همه طريق اين از كه
اين و جهاني قيمتهاي از كمتر مراتب به قيمتي با مي‌گيرد
را خود نيازهاي كه بود خواهد محفوظ جهاني مشتري براي حق
.كند تامين مخابراتي شركت كدام از
دست از را زيادي فرصت‌هاي ما:مي‌گويد پايان در وي
از كه اقتصادي تعديل برنامه نيست دير هنوز اما داده‌ايم
مي‌تواند درآمد اجراء به ناقص برنامه دو طي سال 68
با مصادف كه كشور توسعه برنامه سومين براي باشد تجربه‌اي
.است -11/10/1379-جهاني تجارت سازمان كار رسمي آغاز
و يافته 5سال توسعه كشورهاي به سازمان اين مقررات براساس
از 1000 كمتر درآمدسرانه با) توسعه حال در كشورهاي به
كلي قوانين تابرطبق مي‌شود داده فرصت سال حداكثر 10(دلار
در 5سال كه نكنيم فراموش.كنند مطابقت و حركت جهاني
جهاني توافقات و خواسته‌ها از نيمي حدود بايد ما آينده
!درآوريم اجرا به كشور در را
است امري O.T.W عضويت كه حال كارشناسان باور به
است‌بنابراين رسيده نتيجه اين به نيز ايران و گريزناپذير
اتخاذ با موظفند اجرايي كارشناسان و صنايع مهندسان
را جدي حركت كشور صنايع آماده‌سازي براي هماهنگ تدابير
!پي‌بگيرند امروز همين از را فردا چاره و كنند دنبال
رضايي مريم
|
گزارش يك بازتاب
|
تقاضا امواج بر سوار خودروسازي صنايع
حقيقت در و خودروسازي كارخانجات ساخت از سال از 30 بيش
سياست اينكه با و مي‌گذرد كشور در خودرو مونتاژ صنعت
در كار به شروع تاريخ از خودروسازي صنايع و وقت دولت‌هاي
ساخت قطعات سال چند از پس به‌تدريج كه بوده اين صنعت اين
قطعات ورود از را كشور و گرفته را خارجي قطعات جاي داخل
در و بي‌نياز ديفرنسيال و گيربكس و موتور حتي خارجي
تا برسانند صفر به مدتي از بعد را صنعت اين ارزبري نتيجه
ارزان انساني نيروي از استفاده و نياز مورد ارز حذف با
خود سطح پايين‌ترين به مصرف‌كننده براي كالا بهاي قيمت
و پيشرفته تكنولوژي از استفاده با طرفي از و برسد
خارجي خودروهاي با رقابت به قادر اگر كيفيت بهينه‌سازي
فراهم را داخلي مصرف‌كننده رضايت بتوانند لااقل نباشند
ساخت از سال حدود 33 گذشت از بعد متاسفانه اما نمايند
از كارخانه‌ها نياز تنها نه مي‌كنيم ملاحظه خودرو اولين
قابل كيفيت از شده ساخته قطعات و نشده تامين داخلي قطعات
كشورهاي از قطعات از بعضي بلكه نمي‌باشد برخوردار قبولي
بنابه قطعات همين ارزبري و تامين عقبافتاده و سوم جهان
ساخته اتومبيل بهاي با برابر كارخانجات از بعضي اعلام
با مقايسه قابل كه بوده سازنده اصلي كشور شده
كشورها از بعضي كه حالي در.نيست داخل ساخت اتومبيلهاي
توانسته‌اند اما كرده‌اند خودرو ساخت به شروع بعد ، سالها
پيشرفته و صنعتي بزرگ كشورهاي با جهاني بازارهاي در
و كنند صادر جهان نقاط تمام به را خود توليدات و رقابت
سوم جهان كشورهاي براي ما خودروهاي كه است حالي در اين
و دولت‌ها اوليه اهداف راستا اين در و نيست قبول قابل هم
نيامده در عمل مرحله به خودكفايي جهت در خودروسازي صنايع
را كالايي هر بهاي تعيين‌كننده عامل چون طرفي از است
كشور در جمعيت سريع رشد با مي‌دهد تشكيل تقاضا و عرضه
كيفيت همين با آن عرضه و بيشتر تقاضا ميزان روز به روز
نفر هزاران همواره نتيجه در نبوده تقاضا با مقايسه قابل
حاضر حال در كه دارند قرار خودرو دريافت نوبت در متقاضي
نفر هزار سيصد به آنها تعداد صنايع وزارت اعلام برابر
.مي‌رسد
در روز به روز آن بهاي شده موجب كم عرضه و زياد تقاضاي
بهره‌گيري با هم خودروسازي كارخانجات و رفته بالا بازار
خود محصولات قيمت به سياه بازار با هماهنگ موضوع اين از
كيفيت از عوض در و اقرار مطلب اين به "صريحا و افزوده
.كاسته‌اند
به مصرف‌كننده از حمايت و رقابت جو ايجاد جاي به دولت
ايجاد عمومي ، منافع افزايش داخلي ، صنايع از حمايت عنوان
سال با 33) خودروسازي صنعت بودن نوپا كشور ، در اشتغال
صورت به خارجي اتومبيلهاي ورود كردن ممنوع ضمن (قدمت
لازم ارز و حمايت كشور خودروسازي صنايع از مشهود "كاملا
كارخانجات و است داده قرار صنعت اين اختيار در را
توجهي قابل مبلغ دريافت و خودرو فروش پيش با خودروسازي
بهره از بالاتر بهره‌اي تعيين و پرداخت پيش عنوان به
به نياز بدون كه داشته‌اند آن بر را افرادي بانكي
خودرو دستگاه چندين خريد براي را خود سرمايه اتومبيل
بيشتري بهاي با آزاد بازار در آن دريافت از پس و توديع
كه است مصرف‌كننده تنها رابطه اين در و برسانند فروش به
كه را اتومبيلي و بپردازد را نابساماني اين جريمه بايد
فروش به فعلي قيمت %تا 10 بين 2 تحميلي جنگ بحران در
كند خريداري ريال ميليون پنجاه از بيش به مي‌رسيده
با خودروسازي كارخانجات مي‌نمايد ايجاب بنابراين
با و برده بالا را كالا كيفيت برتر تكنولوژي بكارگيري
كه برسانند سطح پايين‌ترين به آنرا بهاي لازم تمهيدات
شد باز خارجي خودروهاي ورود روي به كشور گمركات روزي اگر
مجبور مي‌كنند عرضه طلا بهاي به را آهن كه كيمياگران اين
و كارگر نفر هزاران آوارگي و اخراج و كارخانجات تعطيل به
.نباشند صنعت اين زحمتكش كارمند
ميرزايي علي -تهران
|
|
