خطر وادي در زدن قلم نگاري روزنامه
شغلي امنيت كنوني موقعيت و پيشينه در كاوشي
روزنامه‌نگاران
اين روزنامه‌نگاري ، عرصه در گوناگون مشكلات دليل به *
است شده تعريف "ناامن و پردردسر" شغل يك حرفه
رضاشاه سلطنت سقوط از پس روزنامه‌ها صنفي تشكل نخستين *
آمد وجود به "ايران مطبوعات اتحاديه" نام با
حرفه يك دشواري‌هاي
و دشوار وظيفه هنوز فرامرزي رسانه‌هاي پرجاذبه عصر در
بردوش جامعه به دهي آگاهي و رساني اطلاع حساس
از دفاع براي مطبوعات قلمزنان و قراردارد روزنامه‌نگاران
پرخطر وادي اين در بايد همچنان جهان سراسر در مردم حقوق
ما كشور در.باشند جامعه پيشاهنگ نيز مقاطعي در و همراه
و روزنامه‌ها نخستين انتشار آغاز از سده يك از بيش
شغل اين اما مي‌شود ، سپري روزنامه‌نگاري حرفه پيدايش
تضمين گوناگون دشواري‌هاي از فارغ كه گونه‌اي به هنوز
و رفاه و زندگي اساسي نيازهاي كننده تامين و امنيت كننده
ازكارافتادگي و كهولت دوران در روزنامه‌نگاران آسايش
بيشتر امروزه.است نيفتاده جا ما مشاغل فرهنگ در باشد
گوناگون نشريات و مجلات و روزنامه‌ها در نگاران روزنامه
توافق‌هاي و آيين‌نامه‌ها قراردادها ، انواع چارچوب در
و بيمه شغلي ، وضعيت تكليف و مي‌كنند كار موقت و ضمني
پرتلاش و فعال نيروي اين از بخشي براي تنها بازنشستگي
مقاطع در ديگر سوي از.است شده روشن حدودي تا و تعريف
تشكل‌هاي نيفتادن جا دليل به ما كشور در تاريخي گوناگون
فعاليت‌هاي از برخوردار و قانونمند چارچوبهاي در سياسي
سياسي ، جمعيت‌هاي و احزاب جاي به همواره مطبوعات رسمي ،
به و بوده‌اند جامعه خواست‌هاي و انديشه‌ها افكار ، مبين
.داشته‌اند قرار گوناگون خطرات معرض در نيز اندازه همين
و روزنامه‌ها و دارد ادامه نوعي به هم هنوز روند اين
مختلف ، جناح‌هاي سياسي رقابت‌هاي عرصه در روزنامه‌نگاران
.مي‌گيرند قرار حسابها تصفيه و حملات آماج نخستين معرض
رسمي مجامع در كه گونه‌اي به روزنامه‌نگاران شغلي امنيت
حرفه اين پويايي حفظ متضمن مي‌تواند است شده تعريف جهاني
تحكيم و ملت‌ها اعتلاي و رشد اجتماعي عدالت گسترش براي
در شاغلان همچنين و باشد جهاني صلح و بين‌المللي مناسبات
مي‌باشند آن شاينده كه حمايت‌هايي از را عرصه اين
صنفي تشكل روزنامه‌نگاران ، صنفي انجمن.كند برخوردار
حقوق حفظ براي مطبوعات عرصه تلاشگران امروز كه جواني
توسعه كوران در دوخته‌اند ، چشم آن به خود شغلي و صنفي
اين برخورداري.است گذاشته حيات عرصه به پا كشور سياسي
برنامه‌ريزي و پيشين تشكل‌هاي مفيد تجربه‌هاي از انجمن
در فعال روزنامه‌نگاران شغلي امنيت و صنفي حقوق حفظ براي
قشر اين براي را بهتري آينده مي‌تواند مطبوعات ، همه
امنيت موضوع به را شماره اين گزارش.دهد نويد پرتلاش
.داده‌ايم اختصاص روزنامه‌نگاران شغلي
"گزارش گروه"
كشور در روزنامه نخستين آغازانتشار از سال حدود 160
وجود عرصه به پا "اخبار كاغذ" كه روزي همان از و مي‌گذرد
و خبرنگاران ديدگان شد ، باب ايران در نگاري وقايع و نهاد
جستجو در نيز طراحان و عكاسان مفسران ، و روزنامه‌نگاران
روستاها و شهرها كنار و گوشه از را وقايع تا شدند
به كه روست همين از شايد.رسانند مردم منظر به و برگيرند
جانور همه به كه چراغي مي‌گويند ، جامعه چراغ مطبوعات
و نماند تاريكي و ابهام پرده در چيز هيچ تا مي‌تاباند
.مي‌شود خاموش گيرودار اين در جانشان چراغ گاهي حتي
وقايع ذات تا جسته‌اند سود فرصتي هر از روزنامه‌نگاران
كم هرگز وقايع‌نگاري اين بهاي و بنمايانند مردم به را
!است نبوده
شاهد ، روزنامه‌نگاران مطبوعات عالم ساله عمر 160 گذر در
كشورما مطبوعات شده موجب كه بوده‌اند بسياري محدوديت‌هاي
دليل همين به شايد.نشوند بهره‌مند واقعي يافتگي توسعه از
اين طول در آنكه از بيش انديشه و قلم صاحبان كه است
براي بيانديشند ، خود حقوق و حق به باشند توانسته دوران
.ورزيده‌اند تلاش مردم و جامعه حقوق از دفاع
جلد "ايران مطبوعات در سانسور تاريخ كتاب" در كهن كوئل
جامعه در مردمي تحول يك كه هربار":مي‌نويسد چنين يكم
بيان و قلم آزادي صباحي ، چند پيوسته ، وقوع به ايران
و مطبوعات نويسندگان براي است بوده زودگذري ارمغان
دولت نيزه سر با ناگاه به كه كشور ، جرايد دست‌اندركاران
ديگر ، بار و شده رانده عقب به رسيده راه از تازه مداران
و زورمندان تصرف به اجتماعي پايگاه اين طولاني زماني مدت
قرن ميانه‌هاي از.است آمده در مردم حاكميت غاصبان
در و شد متولد ايران در روزنامه نخستين كه قمري سيزدهم
را خود محتواي و مطالب مطبوعات استبدادي تئوري چارچوب
مطلق استبداد پايان و شاه ناصرالدين قتل تا داد انتشار
داخل در "ملي روزنامه‌نگاري" جوانه‌هاي نخستين كه ناصري
از و شگفت سرعت به مشروطه انقلاب با و گرفت روئيدن كشور
تن چهار ناجوانمردانه قتل و ملي شوراي مجلس باران گلوله
...و پيشرو مبارزان و آزاديخواه روزنامه‌نگاران از
بسياري پذيراي مطبوعاتي‌ها زندگي و مطبوعات فضاي تاكنون
".است بوده تلخ حوادث
تشكل‌هاي و انجمن‌ها تشكيل روند به اگر زاويه همين از
كه مي‌شود مشاهده بنگريم ، مطبوعاتي عالم در صنفي
مطبوعاتي ، سازمانهاي از بيرون متعدد ، فشارهاي و دغدغه‌ها
بار به براي عميق و ريشه‌اي تفكر يك از مانع همواره
تاريخ درطول روزنامه‌نگاران صنفي و جمعي حقوق نشستن
.شده‌است مطبوعات
سو اين به دهه 1320 از بخصوص اخير دهه‌هاي طول در چند هر
شده جداگانه منافع با مختلف صنوف تشكيل جهت در حركتهايي
قوانين‌هيچ نارسايي و گوناگون فشارهاي به‌دليل اما است
امنيت تامين در تاريخي پروسه يك در نتوانست آنها از يك
توفيق طولاني به‌صورت روزنامه‌نگاران حرفه‌اي و شغلي
.آورد به‌دست چنداني
گروه چندين مطبوعات عرصه در اينك هم صاحبنظران اذعان به
اين.نيست مشترك آنها حرفه‌اي منافع كه دارند وجود شغلي
خبرنگاران ، نويسندگان ، يعني -تحريري اعضاي شامل گروهها
عكاسان ، كاريكاتوريستها ، مترجمان ، سردبيران ، دبيران ،
مالي و اداري دفتري ، كارمند گروه -گرافيست‌ها و طراحان
امتياز صاحبان گروه چاپخانه‌ها ، كارگران گروه مطبوعاتي ،
و چاپخانه‌ها صاحبان گروه مطبوعاتي ، سرمايه‌گذاران و
نشريات و جرايد توزيع‌كنندگان و فروشندگان همچنين
.مي‌باشد
و منافع داراي يكديگر با تعامل در گروهها اين از هريك
قالب در آنان تشكل‌هاي تفكيك و يكديگرند از متمايز حقوق
.است اجتنابناپذير مختلف صنوف
در كه كتابي در پژوهشگر و روزنامه‌نگار بهشتي‌پور مهدي
ساله عمر 160 كل از:است كرده خاطرنشان نگاشته خصوص اين
كوشش و فعاليت از خبري آن اول سال حدود 60 شايد مطبوعات
تحريري اعضاي جانب از نه و كارفرمايان سوي از نه صنفي
تجمع براي جرايد اداري كاركنان يا مطبوعات
صنفي تشكيلات يك تاسيس براي سقف يك زير روزنامه‌نويسان
تعداد زيرا.بود نشده ثبت چاپخانه‌اي و مطبوعاتي
نسخه صد چند در و بود شمار انگشت نشريات و روزنامه‌ها
دوران آن در نشريات همه آنكه مهم‌تر و نمي‌شد چاپ بيشتر
انطباعات ، وزارت بويژه و دولتي مقامهاي مستقيم زيرنظر
و ديد پيرامون نيز آنها مطالب بيشتر و مي‌شد نشر و چاپ
اين مسائل و وقت حكام و درباريان و شاهانه بازديدهاي
.بود چنيني
كه مي‌شود دريافت بهشتي‌پور نوشته‌هاي به نگاهي با
رضاشاه برافتادن از پس بار نخستين براي صنفي ، تشكل‌هاي
و شد تشكيل مطبوعات اتحاديه عنوان با سلطنت اريكه از
را ايران مطبوعات انجمن جرايد مديران از گروهي بعد چندي
به كه بود ديگري مطبوعاتي تشكل آزادي ، جبهه.كردند برپا
تشكيل چپ جناح به منتسب تهران جرايد مديران از تن همت 12
راست گروه به منتسب استقلال جبهه گروه اين مقابل در و شد
سيدضياءالدين توسط مطبوعات ملي اتحاديه.گرفت شكل
مانند تشكل‌هايي ديكتاتوري ، ضد مطبوعات جبهه طباطبايي ،
روزنامه‌نگاران انجمن ايران ، روزنامه‌نگاران انجمن
روزنامه‌نگاران مجمع مطبوعات ، موتلفه هيات خراسان ،
مطبوعات سنديكاي و ملي مبارزه مطبوعات جبهه اصفهان ،
تعطيل هم زود گرفت شكل دهه 1320 سال هشت در كه ايران
سوي از تشكل چندين نيز تا 1332 سالهاي 1329 در.شدند
همگي و گرفت شكل صنفي حقوق از دفاع براي جرايد مديران
.شدند تعطيل ديگري از پس يكي
انجمن‌هاي و تشكل‌ها كنون تا مطبوعات پيداش زمان از
كه گرفت شكل خبرنگاران و نويسندگان سوي از نيز متعددي
مي جمله آن از مطبوعات خبرنگاران و نويسندگان سنديكاي
.باشند
تشكل‌هاي سيرتاريخي يك در كه مي‌شود مشاهده ترتيب اين به
.است گرفته شكل ايران مطبوعات در متعددي صنفي
درجامعه ، مختلف مطبوعاتي صنفي تشكل‌هاي وجود با متاسفانه
رنج شغلي امنيت عدم احساس از هنوز روزنامه‌نگاران
حقه حقوق احقاق تشكل‌ها نوع اين وجودي فلسفهميبرند
اعضا از معنوي و مادي حمايت متاسفانه كه است اعضا صنفي
سازماني برون و سازماني درون متعدد مسائل گيرودار در
.مي‌شود گم گاه و كمرنگ
شغل و حرفه بر مستقيم تاثير متعددي عوامل اينك هم
پايين:برشمرد چنين بتوان شايد كه دارد روزنامه‌نگاري
و اجتماعي منزلت مشكلات شغلي ، امنيت نبود دستمزدها ، بودن
پاره‌اي و سازماني درون بخشي كه فشار گروههاي
.است برون‌سازماني
هم را روزنامه‌نگاري كه است شده سبب عوامل اين مجموع
.كنند تعريف "ناامن و پردردسر شغل" يك اينك
شده‌اي متولد تازه نشريات كه مي‌شود شنيده چندگاه هراز
سو ديگر از باز و مي‌پيوندد مطبوعات خانواده جمع به
.مي‌شود حذف جمع اين از نشرياتي متاسفانه
كه آنچه نشريات ، تعداد كاهش يا افزايش آمار از صرف‌نظر
عناوين تحت كه است تحريري اعضاي وضعيت دارد تامل جاي
اثر بر كه..و طراح عكاس ، خبرنگار ، روزنامه‌نگار ، مختلف
.مي‌شود روبرو بحران با ها روزنامه تعطيل
نشريات توسط تحريريه‌ها نيروهاي جذب ديگر ، ازسوي يا
زمان‌هاي مدت در تحريريه‌ها تركيب كه مي‌شود موجب مختلف
.شود تغيير دچار بلند چندان نه
در نشريه از 1200 بيش هم‌اكنون موجود ، آمارهاي براساس
منتشر ميان ، آن از نشريه از 880 بيش كه دارد وجود كشور
.مي‌شود
ارشاد و فرهنگ وزارت داخلي مطبوعات مديركل گفته به
و ميليون بر 2 بالغ نشريات كل (تيراژ) شمارگان اسلامي
تا رقم اين كه شده برآورد و است روز در نسخه هزار 900
افزايش روز در نسخه ميليون چهار به سوم برنامه پايان
سوم دو از بيش اكنون مسئول مقام اين گفته بهيابد
كه دارند اختيار در حقوقي و حقيقي افراد را كشور نشريات
و فرهنگي مسائل به مردم اعتماد زمينه بهبود نمايانگر
.است خارجي رسانه‌هاي به توجه كاهش و سياسي
از يكي عنوان به جامعه در نشر و طبع فضاي بهبود وجود با
شغلي وضعيت متاسفانه مدني ، جامعه در اصلي عناصر
اين و نرفته پيش شرايط اين با همگام روزنامه‌نگاران
.است خورده گره متعددي مسائل با خود موضوع
"دارد ادامه"
|
