گذر مناسك شناسي مردم
گيري نتيجه
گذر مناسك شناسي مردم
برخوردارند ، شگفتآور ابعادي از همواره مناسك ، :اشاره
مايه ميتواند كشوري در جشنها يا و مذهبي مناسك "مثلا
كه آنجاست به تا مناسك اهميت باشد ، ديگر كشور براي تعجب
آن به توجه بدون بومي توسعه بويژه توسعهاي نوع هر امروز
اقدامي هر از قبل دارد ضرورت رو اين از نيست ، پذير امكان
مناسك قالب در ملل زندگي نحوه توسعه ، برنامه چارچوب در
رشتهاي عهده بر امر اين.گيرد قرار تحليل و تجزيه مورد
دارد سعي زير مقاله نويسنده.است مردمشناسي نام به خاص
دهد ، قرار توجه مورد مردمشناسي رشته در را گذر مناسك
حساس دوران شامل كه است مناسكي گذر ، مناسك از منظور
... و تازه گروه به پيوستن بلوغ ، تولد ، نظير زندگي
.ميشود
انديشه و فرهنگ گروه
ستوده هدايتالله
در كه است اصطلاحي ،(Rites of Passage) گذر مناسك
و آداب توصيف آن از منظور و رفته كار به مردمشناسي
بلوغ ، تولد ، نظير زندگي ، حساس دوران در كه است رسومي
برگزار آن نظاير و مرگ زناشويي ، تازه ، گروه به پيوستن
فرانسوي مردمشناس (1960) (Van Gennep) گنپ ون.ميشود
:ميداند مرحله سه شامل را گذر مناسك
گروه يا فرد شدن جدا يعني (Separation) گسستن مرحله.1
فرايند درخود قبلي زندگي وضعيت يا پيشين موقعيت از
بازسازي براي را جامعه فرهنگ جزييات فرد گذشته ، از گسستن
وي براي ميتواند خود اين و ميآموزد زندگي شيوه ادامه و
مناسك بخش مهمترين گذشته ، از جدايي.باشد "عبور جواز"
شگرف تمام.است آن وتحول تكامل از مرحله هر در گذر
مقدمهاي فقط ترسناك تجربههاي و سخت آزمونهاي كاريها ،
كامل نفي همانا كه تاريخ مكتب درس عاليترين بر است
و مراد كه باورند اين بر مردمشناسان از برخي.است گذشته
يك ايجاد ميشود ، انجام مراسم اين در كه آنچه منظور
طريق از بايد فرد گذشته.است كودك زندگي در خطير دگرگوني
جدا او از بازگردد ، آن از نميتواند هرگز او كه ورطهاي
.شود
پيشين ، وضعيت از گسستن از پس:(Transition) عبور مرحله.2
با كه طاقتفرسا گاه و سنگين مراسمي طي گروه يا فرد
عاطفي پيچيدگي و ابهام نوعي و طبيعي فوق نيروهاي به توسل
خودگذر قبلي پايگاه از است ، همراه نيز شديد رواني و
مراسم چنين در.ميگردد وارد جديدي دنياي به و ميكند
فرايند در و شده تلقي "نوزاد" عنوان به نوخاسته نمايشي ،
.ميآيد دنيا به دوباره گويي ،"عبور"
دوم ، مرحله از عبور از پس (aggregation) پيوستن مرحله.3
واقع ، درميخورد پيوند اجتماعياش جديد پايگاه به فرد
پشت را كودكي دوره جوان ، كه است مرحلهاي معرف "پيوستن"
به تبديل بلوغ از ناشي مسئوليتهاي قبول با و ميگذارد سر
"پيوستن" از پس فرد كه نويني حيات درميگردد "مرد" يك
.ميشود فراموش قديمي چيز همه ميگذارد ، آن عرصه به پا
دستاوردهاي نو ، وامتيازهاي جديد زبان يك تازه ، نام يك
.است دوره اين طبيعي
و نقش شدن عوض وضعيت ، تغيير يعني مناسكگذر ترتيب ، بدين
و اشتغال يا وظيفه سال ، و سن تغيير فرد ، اجتماعي پايگاه
با "معمولا كه... و خانوادگي موقعيت در دگرگوني نيز
قبيله در.است همراه وجشن دادن غذا كردن ، دعوت تجمع ،
و پايگاه در تغييري آمدن پديد متضمن ازدواج آندامان ،
ارزش ازدواج ، كه گفت ميتوان.است فرد اجتماعي منزلت
;ميدهد كرده ، عروسي تازه زوج به افزونتري اجتماعي
كرده ، ازدواج كه زني يا مرد اجتماعي پايگاه كه بهطوري
.است مجرد فرد يك اجتماعي پايگاه از بالاتر
دورهها ، اين از يك هر در آدمي گفت ميتوان واقع ، در
چون -آدمي روان تولدي ، هر در و مييابد دوباره تولدي
جوان نو ، از -ميشود ميوه به تبديل تدريج به كه شكوفه
و است توجه جالب آنقدر دوره هر در دوباره ، تولد.ميگردد
آن نهادن سر پشت از پس آدمي كه ميرسد نظر به پرشكوه
خاطر به خود افسانههاي و روءياها در را آن همواره دوره
.ميآورد
از نمونههايي اقوام ، و ملتها رسوم و آداب و عادات در
و توجه جالب رسم جمله آن ازميبينيم "دوباره تولد" اين
قبيله در.است آفريقايي و استراليايي بوميان شگفتانگيز
به نوجواني از مناسكگذري آفريقا ، (Nbemdu)مودا نبه
كه مراسم اين.(mukanda) موكوآندا نام به دارند مردانگي
سرور ، و جشن شب يك از بعد ميكشد ، طول ماه چهار
از را غذا آخرين پسر نوجوانان پايكوبي ، و آوازخواني
روانه سپس ;(گسستن مرحله) ميكنند دريافت مادرشان
نظر زير آنجا در و ميشوند "مرگ مكان" نام به اردوگاهي
باقي ديگران از وجدا انزوا در مرد ، بزرگسالان از گروهي
اندود وگل ميشوند ختنه آنها مكان ، دراين.ميمانند
آنها براي مردانگي معيارهاي تمام شدت با سپس ;ميگردند
آغشته "نوآموزان" پايان در.(عبور مرحله) ميگردد توجيه
به است ، " دوباره تولد" شاخص كه رنگي سفيد گل به
نوجوانان از مادران.ميشوند بازگردانده خانوادههايشان
كه مادري هر آن از پسميكنند استقبال نوحه خواندن با
نو لباس و ميكند شستشو را "او" است سالم پسرش داد تشخيص
موقعيت تا ميدهد انجام را "مرگ رقص" سپس و ميپوشاند
مرحله)كند اعلام بالغ و بزرگسال فرد عنوان به را او جديد
.(پيوستن
مناسكگذر كاركردهاي
در تحول و تغيير و گرفتن جشن تنها مناسكگذر ، كاركردهاي
از شبكهاي مراسم ، اين طي بلكه ;نيست گروه يا فرد زندگي
ميشود آموخته "نوآموزان" به جديد اجتماعي روابط و نقشها
نهايي هدفميگردد شناسانده آنان به رسمي گونهاي به و
است بوده آن گذر مناسك تشريفاتي و سنگين مراسم اجراي از
ارزشها ، گروه ، اقتدار كه شود القا وارد تازه افراد به كه
آنها از پيروي و بوده مطلق جامعه رهبران اقتدار و سنتها
چنين اجتماعي كاركرداست الزامي جامعه اعضاي همه براي
آموزشي ، نهادهاي اندازه به گذشته روزگار در مراسمي
ديگر ازاست داشته اهميت امروزي پيشرفته فرهنگهاي
اجتماعي همبستگي حس تقويت گذر ، مناسك بنيادي كاركردهاي
دعاي پديده" كه كند تاييد كه نيست دست در شاهدي هيچ است ،
باران ميشود ، برگزار ايران نقاط از برخي در كه "باران
ولي ;شود تبديل آبسالي به خشكسالي و بياورد ارمغان به
زيرا ميگردد ، برگزار مراسم اين خشكسالي ، مواقع در باز
دعاي" مراسم اجراي با بحراني روزهاي آن در روستاييان
و يگانگي وموجبات كرده همراهي و همدردي يكديگر با "باران
مراسم واقع ، در.ميآورند فراهم را خود بيشتر همبستگي
نتيجه در و كرده نزديكتر يكديگر به را آنها "باران دعاي"
به.نميكنند احساس درمانده و تنها را خود سخت بلاي در
و كرده حفظ را خود اعتبار هم هنوز مراسم ، اين دليل همين
مناسك ، اين كه كرد انكار نميتوان بنابراين.ميشود تكرار
مراسم ، انجام حين در ميكنند ، اجرا را آن كه افرادي در
فروكش سپس و ميگيرد اوج هيجانهايشان و تنشها تنها نه
.ميكند ايجاد نيز جسماني دگرگوني مقداري ميكند ،
دارد ادامه
گيري نتيجه
(پاياني بخش)سوم هزاره آغاز در نفتي امنيت
چند در شمال درياي در نفت توجه قابل منابع كشف زمان از
.بود نيامده عمل به ذخاير ميزان از جديدي ارزيابي قبل دهه
و خزر حوزه در نفت پيدايش با دهه 1990 اوايل در اما
حوزه اين انرژي پتانسيلهاي به توجه با جديد ارزيابي
تحقيقاتي موءسسات گرديد ، واقع تجديدنظر مورد سابق ارزيابي
و نفت منابع ميزان از متفاوتي تخمينهاي خصوصي و دولتي
و دقيق ارزيابي كه دادهاند بدست منطقه در طبيعي گاز
انرژي جهاني بازار به ورودي نفت ميزان آگاهانه پيشبيني
توسط اخير شده منتشر مطالعات مثال براي.ميسازد مشكل را
كه ميدهد نشان لندن استراتژيك مطالعات بينالمللي موءسسه
با.ميباشد قبلي برآوردهاي تمام از كمتر خزر حوزه انرژي
خزر منطقه چه اگر كه معتقدند تحليلگران از بعضي وجود اين
در اهميتي داراي آن منابع اما شد نخواهد ديگري فارس خليج
.بود خواهد شمال درياي منابع حد
اين از بهرهبرداري جهت مناسب فرصتهاي بودن مهيا وجود با
دولت و آمريكا نفتي كمپانيهاي انرژي توجه قابل منابع
.هستند آن به مربوط مسائل و تحريمها درگير متحده ايالات
خزر حوزه در گاز و نفت ميدانهاي توسعه با حاليكه در
اين آن بر علاوه.آورد بدست اي توجه قابل سود ميتوان
ساير و متحده ايالات براي را انرژي منابع ميتواند مساله
افزايش را آنها انرژي امنيت نموده ، متعدد صنعتي كشورهاي
قيمت كاهش باعث بازار در بيشتر نفت وجود همينطور.دهد
اما.ميشود (صنعتي كشورهاي) اقتصادي درآمد افزايش و آن
خزر انرژي منابع توسعه براي بسياري مالي مشكلات مقابل در
گفته به بنا.دارد وجود جهاني بازارهاي به آن انتقال و
دلار ميليارد يكصد تا بين 70 كمبريج انرژي تحقيقات انجمن
و است نياز منطقه نفتي منابع انتقال و توسعه براي
قابل.باشد نياز مورد گاز منابع براي مبلغ همين "احتمالا
قيمت اگر نفت بازار در جاري تغييرات با كه است پيشبيني
چنان سرمايهگذاري درستي باشد پايين طولاني مدت براي آن
.بود خواهد برانگيز سئوال كلاني مبلغ
از جغرافيايي لحاظ از خزر كنندگان توليد ديگر عبارت به
هيچ بدون و افتادهاند جدا دسترسشان قابل بازارهاي
.شدهاند طبيعت محصور جهاني انتقال سيستم به خروجي گذرگاه
كامل موفقيت ميزان به منطقه منابع از استفاده بنابراين
.دارد (اطراف درياي) بالا درياهاي به مسيرهايي ايجاد در
و سياسي مسائل با همراه (منطقه اين در) مسير انتخاب
آنها ميان از نفت لوله خطوط كه كشورهايي.است اقتصادي
.آورد خواهند بدست توجهي قابل درآمدهاي گذشت خواهد
گاز و نفت به دسترسي منزله به لوله خطوط عبور همچنين
لولهگذاري عمليات اجراي و ساخت بعلاوه.ميباشد طبيعي
زيربنايي ساختار از حمايت و شغل ايجاد باعث خطوط
لولههاي عبور اينكه نهايت در.شد خواهد محلي اقتصادهاي
نفت جريان بر اهرمي آوردن بدست و نفوذ آورنده پديد نفت
براي منطقه كشورهاي بين شديدي رقابت شك بدون.ميباشد
.دارد وجود بهتر شرايط ارائه
كمپانيهاي ساير مانند آمريكا نفتي كمپانيهاي
ايجاد را سيستمي انرژي انتقال براي دارند سعي بينالمللي
مسيرهاي با همراه و بوده واسطه بدون و مستقيم كه كنند
نه است آن كننده تعيين اقتصادي نيازهاي كه باشد متعدد
و امنترين نفتي كمپانيهاي مختصر طور به.سياسي فشارهاي
بسياري.خواستارند را بازار بهترين به مسير ارزانترين
از روسيه و تركيه گرجستان ، طريق از بالقوه مسيرهاي از
.ميباشند ناامن نظامي و سياسي لحاظ
مناسبترين و كوتاهترين ارزانترين ، جهت به مورد اين در
ايران خزر درياي حوزه انرژي منابع انتقال براي مسير
نفت لولههاي موجود شبكه.ميباشد ويژهاي موقعيت داراي
مسير ارزانترين آن به وابسته ساختارهاي و ايران گاز و
به.است انرژي انتقال جهت خزر حوزه كنندگان توليد براي
حال در بازار به مكان نزديكترين فارس خليج بنادر علاوه
اعتماد آوردن بدست منظور بهميباشند آسيا شرق جنوب رشد
اقتصادي مسائل پايه بر تهران سياست خزر حوزه دولتهاي
جمله آن از.ايدئولوژيكي و اعتقادي نه و است بوده
بين كه دولتي بين مبادله موافقتنامه امضاء به ميتوان
گاز انتقال لوله خط همينطور شد امضاء قزاقستان و ايران
اشاره يافته گشايش و شده ساخته كه ايران به تركمنستان
طول به لولهاي خط احداث ايران ژوئن 1998 در همچنين.كرد
درياي در بندري نكاء ، از خام نفت انتقال براي مايل 240
انتقال آن ساخت از هدف.گذارد مناقصه به را تهران به خزر
خليج در مقدار همان تحويل و تهران به خزر درياي نفتخام
.ميباشد توافقنامه براساس فارس
خزر حوزه انرژي گذرگاه به ايران شدن تبديل با همزمان
ساير بتواند تا است نموده بسياري تلاشهاي كلينتون دولت
به آذربايجان در باكو غربي شرقي مسير جمله از مسيرها
در.بيابند بيشتر اهميت تركيه در سيحان مديترانهاي بندر
براي موبيل شركت درخواست به كلينتون دولت راستا همين
پالايشگاههاي به خزر حوزه از نفت انتقال جهت مجوز صدور
بازارهاي به عرضه جهت جنوب در ميزان همان تحويل و شمال
كه گفت بايد خلاصه طور به.است نداده مثبت پاسخ جهاني
كمپانيهاي تلاشهاي با واشنگتن نفتي لولههاي ديپلماسي
هماهنگي خزر حوزه از انرژي انتقال و توسعه جهت كشور اين
.ندارد
براي متحده ايالات و جهان جديد هزاره آغازين دهههاي در
بيشتر گاز و نفت به خويش رشد حال در نيازهاي كردن برطرف
بودن دارا با خزر حوزه و فارس خليج.داشت خواهند نياز
عهده به را توليد افزايش از توجهي قابل بخش مهم منابع
حوزه و فارس خليج منطقه دو در ايران ضمن در.داشت خواهند
.داشت خواهد محوري نقش انرژي جهاني بازار در همچنين و خزر
بين روابط تيرگي از پس "ريوير" استراتژيك مجله نظر از
سال 1979 اوايل در شاه اخراج از بعد كه تهران و واشنگتن
دهههاي در آمريكا انرژي امنيت حفظ براي آمد بوجود
شود داده پاسخ سئوال دو به بايد بيستويكم قرن آغازين
توليد عنوان به ايران به متحده ايالات وابستگي اينكه اول
ساز خطر چقدر خزر حوزه انرژي براي گذرگاهي و نفت كننده
بود؟ خواهد
گامهاي چه ايران به نزديكي براي واشنگتن:اينكه دوم
بردارد؟ ميتواند را موءثري
به ايران به وابستگي ميزان":نويسد مي پاسخ در مجله اين
همچنين و انرژي جهاني بازار در اسلامي جمهوري نقش چگونگي
چند در قفقاز منطقه در حضورش و مركزي آسياي در آن نقش
دو در مهم كشوري ايران.داشت خواهد بستگي آينده دهه
از بيش اهميتش و ميباشد خزر حوزه و فارس خليج منطقه
به سياسي و اقتصادي دلايل به.است منطقه كشورهاي ساير
.شد خواهد ساخته جانبه چند لوله خط يك كه ميرسد نظر
ميدهند ترجيح را رقابت نفتي كمپانيهاي و بازار نيروهاي
اين در.ميباشند كشور يك از نفت لولههاي عبور خواهان و
كشورهاي با فرهنگي و تاريخي همبستگيهاي داراي ايران بين
ارتباطات داراي تركيه و روسيه اما است مركزي آسياي
در نفت لوله خطوط اينرو از و ميباشند تاريخي و فرهنگي
.كرد خواهد عبور متعدد مسيرهاي از پيشبيني قابل آينده
متحده ايالات.بود خواهد آنها از يكي يقين طور به ايران
شديد وابستگي از كه چرا كرد خواهد حمايت مسيرها تعدد از
.ميكاهد مسير يك به كننده نگران و
جهاني انرژي بازار در عمده بازيگر يك ايران آنجائيكه از
كه بود خواهد امريكا نفع به بود خواهد همچنان و بوده
.بكاهد را ايران و خود ميان تنش كه برگزيند را مسيري
سال در جمهور رئيس عنوان به خاتمي محمد (آقاي) انتخاب
همانگونه.داد دست از نبايد كه آورده پديد را فرصتي 1997
و سابق شوروي مثل كشورهايي مورد در متحده ايالات سياست
غلبه براي مهم راهبردي اعتماد و نزديكي كه كرد ثابت چين
مهمتر نكته.است رقيبان ميان در عداوت و بياعتمادي بر
گامهاي ايران و متحده ايالات سال 1998 اوايل از اينكه
رقابتهاي برداشتهاند اعتمادسازي مسير در را چندي
علاوه به.آنهاست جمله از فوتبال مسابقه و كشتي قهرماني
و صاحبنظران از گروهي از ايران دولت امسال اوايل
يك در شركت و ايران كشور از ديدار براي آمريكايي استادان
.كرد دعوت خود ايراني همتايان با رسمي غير گفتوگوي
به مهم و جديد محرك نيروي عنوان به بايد اقتصادي تماسهاي
متخصصين و سرمايهها به تهرانگردد افزوده جريان اين
.دارند را دو هر آمريكايي كمپانيهاي كه دارد نياز خارجي
اشاعه باعث اقتصادي بخشهاي ساير و انرژي بخش در همكاري
اهداف جزء امر اين.شد خواهد سياسي آزادي و بازار اقتصاد
".بود خواهد آمريكا اقتصادي و استراتژيك علائق و
عسكري سهراب :تنظيم و تهيه
ريوير استراتژيك مجله از استفاده با
|