گياهان زيستي تنوع و ژنتيكي منابع
دارويي
سهره‌ها ميزبان آفتابگردان كشتزارهاي
گياهان زيستي تنوع و ژنتيكي منابع
دارويي
گياهان زيستي محو و ژنتيكي فرسايش از جلوگيري براي
درنحوه بايد زنده و سبز پوشش از حفاظت و دارويي
شود تجديدنظر دارويي گياهان از بهره‌برداري
از استفاده منظور به طبيعي هاي اكوسيستم در دخالت*
جبران ضربه دولتي نهادهاي طرف از حتي دارويي گياهان
است ساخته وارد گياهان اين زيستي تعادل به را ناپذيري
و اقليمي شرايط سبب به كه است كشورهايي ازجمله ايران
جوامع.است برخوردار بالايي بسيار گياهي تنوع از خاكي
گونه‌هاي از آميخته‌اي پهناورمان كشور در مختلف گياهي
شناسايي گونه‌هاي تعداد تاكنون كه مي‌باشد گياهي مختلف
از يكي ايران فلور.مي‌رسد گونه از 7500 بيش به آن شده
ديرباز از دليل همين به و است جهاني فلورهاي غني‌ترين
و است بوده جهان مختلف كشورهاي گياه‌شناسان موردتوجه
براي ما كشور به گياه‌شناسان اين توسط زيادي مسافرت‌هاي
.است گرفته صورت گياهي گونه‌هاي شناسايي
ما كشور در گوناگوني فلورهاي اقليمي ، عوامل تاثير بواسطه
در خزري فلور به زمينه اين در مي‌توان كه گرفته‌اند شكل
اشاره توران ايران فلور و بلوچ فلور مختلف ، اشكوبهاي
.كرد
مي‌شود شامل را ايران مساحت %از 85 بيش توران ايران فلور
و جنس‌ها گونه‌ها ، فراواني و پراكنش نظر از و
فلور.مي‌باشد متمايز فلورها ساير از گياهي خانواده‌هاي
نيمه نيمه‌استپي ، استپي ، فلورهاي شامل توران ايران
يك هر كه است مرتفع كوههاي و خشك جنگلي بياباني ،
ميان اين در.مي‌باشند خود به مختص گياهي داراي‌گونه‌هاي
را ايران فلور از قابل‌توجهي بخش دارويي گياهي گونه‌هاي
جوامع گياهي تركيب در را عمده‌اي نقش و مي‌دهند تشكيل
دارويي استفاده‌هاي در آن اهميت كه مي‌كنند ايفا مختلف
.نيست پوشيده هيچ‌كسي بر جديد و سنتي طب در
طرق به مردم توسط ديرباز از دارويي گياهان غني منابع
جامع و صحيح درك عدم.است داشته قرار استفاده مورد مختلف
علمي و صحيح شيوه‌هاي و دارويي گياهان مفهوم از
دامنه‌دار تبليغات و طرف يك از آن از بهره‌برداري
از مستقيم استفاده كه است شده موجب ديگر طرف از سودجويان
صعودي سير جنگلي و مرتعي اكوسيستم‌هاي در دارويي گياهان
زمينه در كه خصوصي موءسسات و شركت‌ها برخي.كند پيدا
دارويي فرآورده‌هاي بيشتر دارند ، فعاليت دارويي گياهان
بسته‌بندي‌هاي در و تهيه طبيعت از به‌طورمستقيم را گياهي
به مي‌توان زمينه اين در.مي‌كنند عرضه بازار به گوناگون
بابونه ، كاكوتي ، آويشن ، وليك ، سرخ قبيل از گونه‌هايي
از بسياري و گزنه و موسير ارس ، وحشي ، نسترن شيرخشت ،
عرصه‌هاي از مستقيم به‌طور كه كرد اشاره ديگر گياهان
گياهي گونه‌هاي موارد بعضي در حتي و مي‌شوند تهيه طبيعي
خود كه مي‌كنند عرضه بازار به اشتباه نام‌هاي با دارويي
تعداد فقط و باشد داشته هم زيان‌باري عوارض است ممكن
خصوصي موءسسات و شركت‌ها توسط دارويي گياهان از محدودي
.مي‌شوند عرضه بازار به و شده كشت زراعي به‌صورت
گياهان از استفاده منظور به طبيعي اكوسيستم‌هاي در دخالت
اراضي واگذاري شكل به دولتي نهادهاي طرف از حتي دارويي
فرعي محصولات و دارويي گياهان از بهره‌برداري براي مرتعي
نيز (غيره و باريجه كتيرا ، صورت به گون از بهره‌برداري)
گياهي اكوسيستم‌هاي به را جبران‌ناپذيري ضربه كماكان
در را نزولي روند عوامل اين مجموعه و است ساخته وارد
.است شده باعث زيستي تنوع و ژنتيكي منابع
به دارويي گياهان از استفاده شكل علمي ، مجامع در امروزه
توصيه بازار به آن عرضه و طبيعت در جمع‌آوري صورت
به دارويي گياهان كشت توسعه بر زمينه اين در و نمي‌شود
.مي‌كنند تاكيد طبيعت ، از مستقيم بهره‌برداري جاي
دارند گسترش صورتي به طبيعي رويشگاههاي در دارويي گياهان
استفاده كه هرچند است ، مشكل آنها به دسترسي امكان كه
توده‌هاي صورت به اگر حتي طبيعي رويشگاههاي از مستقيم
و كشت مزيت.نمي‌شود توصيه باشند ، داشته وجود انبوه
را دارويي گياهان كه است اين دارويي گياهان پرورش
رويشگاهي شرايط آن در و كرد كشت وسيعي مساحت در مي‌توان
و آفات با مبارزه و هوا ، و آب خاك ، در موجود عناصر از
.آورد فراهم مي‌توان گياه براي سهولت به امراض
بابونه ، باريك ، آويشن زوفا ، مثل دارويي گياهان برخي جمعيت
بهره‌برداري سبب به هم‌اكنون غيره و كاكوتي موسير ،
و است يافته كاهش طبيعي ، عرصه‌هاي در مستقيم و بي‌رويه
بي‌رويه و غلط بهره‌برداري سبب به موسير گياه حتي
اگر كه مي‌شود يافت طبيعي عرصه‌هاي در به‌ندرت سودجويان
به توجه با كند پيدا ادامه شكل همين به بهره‌برداري روند
كشورمان طبيعي مناطق در نزديك آينده در آن ، محدود پراكنش
.شد نخواهد ديده ارزشمند گياهان ساير و گياه اين از اثري
باارزش و نادر گونه‌هاي از يكي كه سرنگون لاله گياه
سطح در و زاگرس از محدودي بخش‌هاي در فقط و بوده ايران
سودجو افراد توسط آن قطع سبب به امروزه دارد ، رويش كمي
رخت ديار اين از كه مي‌رود تزييني استفاده‌هاي منظور به
.بربندد
ديده كشورمان در شده ياد موارد از زيادي نمونه‌هاي
به را جبران‌ناپذيري زيان‌هاي آن به بي‌توجهي كه مي‌شود
بعدي عواقب كه مي‌سازد وارد كشورمان طبيعي اكوسيستم‌هاي
.شد خواهد ما كشور مردم گريبانگير آن
حفظ براي را مناسب زمينه‌هاي دارويي ، گياهان توليد و كشت
ساخت خواهد فراهم طبيعي مناطق زيستي تنوع و ژنتيكي منابع
از حفاظت براي آنها كشت و دارويي گياهان كردن اهلي و
.مي‌رسد نظر به ضروري ژنتيكي منابع
از بسياري در تحقيقاتي گروههاي و داروسازي مدرن صنايع
معطوف دارويي گياهان پرورش و كشت به را خود توجه كشورها
طبيعي رويشگاههاي از بهره‌برداري كه چرا داشته‌اند
در.شد خواهد رويشگاهها اين نابودي موجب دارويي گياهان
اين به را زيادي توجه تحقيقاتي مراكز و موءسسات نيز ايران
گياهان شناسايي براي جدي اقدام و داده‌اند اختصاص امر
اخير سالهاي در آنها كردن اهلي و كشت منظور به دارويي
بخش‌هاي توسط ملي طرح‌هاي قالب در كه است گرفته صورت
شدن انجام حال در يا و شده انجام كشور كل در تحقيقاتي
.است داشته همراه به نيز را جالبتوجهي نتايج و مي‌باشد
انسان كه است الگويي طبيعت دارويي گياهان بحث در
و نسخه‌برداري آن از و شناسايي را آن خوبي به مي‌تواند
طبيعي عرصه‌هاي طبيعت ، از شده كسب آگاهي‌هاي براساس سپس
ضمن طريق اين از تا نمايد بازسازي زراعي عرصه‌هاي در را
حفظ دارويي ، گياهان موءثره ماده ميزان و نوع در دخالت
استفاده زمينه‌هاي و دارويي گياهان ژنتيكي منابع قابليت
.سازد فراهم را گياهان اين از مطلوب
زيستي محو و ژنتيكي فرسايش از جلوگيري براي بنابراين
در بايد زنده ، و سبز پوشش از حفاظت و دارويي گياهان
تجديدنظر دارويي گياهان از بهره‌برداري نحوه و شكل زمينه
جوامع سلامت زيستي تنوع و ژنتيكي منابع حفظ با و شود
.كرد تضمين را بشري
علمي هيئت عضو -قليچ‌نيا حسن
مازندران طبيعي منابع تحقيقات مركز
سهره‌ها ميزبان آفتابگردان كشتزارهاي
آفتابگردان كشتزارهاي سوي به پرندگان زيباي گونه‌هاي كوچ
.آورد پديدمي شگفت‌انگيزي صحنه‌هاي بجستان ، در
زرد نوار و پيشاني روي رنگ سرخ ماسك با طلايي سهره‌هاي
آوازي خوش و زينتي پرندگان سري از بالهايشان روي رنگ
و كوهستان محيطهاي دره‌ها ، در بيشتر كه مي‌شوند محسوب
در و مي‌برند سر به ييلاقي مناطق و باغ‌ها همچنين
روز تمام در نوازشان گوش آواي تابستان و بهار فصل‌هاي
.مي‌شود شنيده
قادرند خوبي به خود شكل مخروطي و تيز نوك با پرندگان اين
آفتابگردان تخمه همچنين و وحشي گلهاي تخمه و هسته از
به زمستان در پرندگان قبيل اين.كنند استفاده تغذيه براي
شده ، ياد مكان‌هاي در زوج صورت به بهار در و دستجمعي صورت
.مي‌شوند ديده
پرندگاني آفتابگردان ، محصول برداشت هنگام بجستان در
مزارع اين سوي به كوهستاني مناطق از طلايي سهره همچون
در "معمولا و گذراني زمستان از پس سهره‌ها.مي‌آورند روي
حاشيه درختان پربرگ شاخه‌هاي سر در ماه ، خرداد اوايل
توليدمثل به و مي‌سازند لانه جويباران و رودخانه‌ها
.مي‌پردازند
قرمز ماسك فاقد تولد از پس هفته چند تا سهره جوجه‌هاي
آنها چهره در ماسك اين ماه ، گذشت 6 از پس و بوده رنگ
همراه به شده‌اند بالغ كه جوجه‌ها پائيز درميآيد پديد
.مي‌گشايند پر خاربن‌ها و گلزارها سوي به والدين
خوش پروانه‌هاي همراه به بهار موسم در بيشتر پرندگان اين
دره‌ها كف و دامنه‌ها در وحشي گلهاي كانون در نگار و نقش
منظره‌اي ديگر گل به گلي روي از پرواز با و مي‌شوند ديده
.مي‌آورند پديد شگفت‌انگيز و زيبا
از كوچ به‌هنگام پرندگان گونه‌هاي كه داشت توجه بايد
تعادل ايجاد در خود سهم به ديگر eمنطقه به منطقه‌اي
.است لازم آنان زندگي از مراقبت و دارند نقش زيست‌محيطي
زيست محيط كاردان -كياني عليرضا -بجستان
|
