برنامه‌هاي از جامعه محروم بخش زنان ،
توسعه
:اشاره
اجتماعي امور كارشناس "طاعتي آرام" دكتر ديدگاه ذيل مطلب
در مديريت سطوح در زنان موءثر مشاركت راهكارهاي كه است
ضرورت بر و است كرده بررسي را دولت سوم ساله پنج برنامه
راهكارهاي بررسي".دارد تاكيد زنان مديريتي سطح ارتقاي
سوم ساله پنج برنامه در مديريت سطوح در زنان موءثر مشاركت
نظام همايش در ايشان سوي از كه است مقاله‌اي عنوان "كشور
:مي‌خوانيم هم با كه شده ارايه توسعه و اداري
و است كار نيروي انسان اقتصادي ، رشد بر مبتني نظريه در *
مادران رفاه به "معمولا نظريه اين بيشتر ، توليد خدمت در
پرورش‌دهنده و توليدكننده آنها كه دارد توجه جهت ازآن
ارزان كار نيروي كه نظر آن از زنان ، وبه هستند كار نيروي
.هستند توسعه
داشتن به زنان تشويق با همراه "معمولا نظريه اين
براي را جامعه و است برابر سياسي حقوق و استقلال‌مالي
امور از زنان كار ساعات آزادكردن منظور به خانواده رفاه
.مي‌كند ترغيب خانگي
بايداز كه هستند جامعه محروم بخش زنان ديگر نظريه در
تساوي بر نظريه اين.شوند منتفع توسعه برنامه‌هاي
اين در.بي‌عدالتي‌هاست رفع پي ودر دارد نظر انسانها
تجربه ولي است موردتوجه خانواده رفاه "معمولا برنامه‌ها
و زنان رفاه "الزاما خانواده رفاه كه كرده ثابت
.است نكرده تضمين را امنيت‌آنان
را زنان تنها نه توسعه مورد در سوم ديدگاه
(كارگر)توسعه برنامه‌هاي توليدكننده و (فقير)مصرف‌كننده
طراح ، سياستگذار ، ) آن توزيع‌كننده‌منافع بلكه مي‌شناسد ،
عبارت به ناظريا و هدايت‌كننده و سازمانده برنامه‌ريز ،
از يكي يعني توسعه ، منافع از بهره‌ور همچنين و مدير ديگر
معرفي (كشور اقتصادي منابع در برابر حق داراي و افرادملت
.مي‌كند
و جنسيتي توسعه‌روابط نمايه انساني ، نيروي توسعه نمايه
توسعه كه نمايه‌اي‌است سه جنسيتي قدرت اندازه‌گيري نمايه
.دارد انعكاس بين‌المللي نمايه سه اين در زنان انساني
از يكي "انساني نيروي توسعه نمايه" ملل سازمان نظر از
مختلف عوامل شامل كه است پايدار توسعه مهمترين‌شاخص‌هاي
.مي‌باشد
بزرگسالان ، باسوادي نرخ تولد ، زمان در زندگي به اميد
و (آن از بعد و متوسطه ابتدايي ، در) ثبت‌نام تركيبي نرخ
محسوب پايدار توسعه سرانه‌عوامل داخلي ناخالص توليد
و سياسي ، اجتماعي ماهيتي روشني به شاخص‌ها اين كه مي‌شوند
.دارند اقتصادي
ميان 174 در سال 1998 ، در ملل سازمان نظر از ايران
انساني نيروي توسعه ميانگين كه بوده مرتبه 78 كشورداراي
ميانگين از و بهتر توسعه حال در ميانگين‌كشورهاي از آن
.است بوده عقبتر صنعتي كشورهاي
كه قراردارد اساس اين بر "جنسيتي روابط توسعه نمايه"
آن به و بيولوژيكي ، نه و است اجتماعي هويتي جنسيتي ، هويت
يا زنان به را نقشي اجتماعي ، نهادهاي كاركرد كه معني‌است
.دارد را آن اجراي توقع آنان از مي‌كندو ديكته مردان
به‌سوي را زنان جوامع ، از بسياري در سنتي نقش تقسيم اين
توسعه‌اي است قرار اگر كه مي‌كند رهبري فرودست موقعيتي
و شود دگرگون روابط اين بايد باشد كه‌پايدار شود ايجاد
.يابد كاهش جنسيتي فاصله
در ايران ميانگين "جنسيتي روابط توسعه" نمايه اساس بر
حال در كشورهاي ميانگين از كه بوده هزارم سال 1998 ، 643
است بوده عقبتر صنعتي ميانگين‌كشورهاي از و بهتر توسعه
.قراردارد مرتبه 92 در كشور ميان 174 در و
اميد:از عبارتند مي‌سازند را نمايه اين كه شاخصه‌هايي
تركيبي نرخ بزرگسالان ، باسوادي نرخ تولد ، دربدو زندگي به
.ملي درآمد از دريافت سهم تحصيلي‌و مقاطع در ثبت‌نام
جداگانه مردان و زنان براي مقايسه‌اي طور به شاخص اين
مقايسه در جنس دو از هريك كه مي‌دهد نشان مي‌شودو محاسبه
.دارند وضعي چه هم با
نمايه‌هاي ديگر از "جنسيتي قدرت اندازه‌گيري" نمايه
نمايه اين در زنان انساني توسعه است‌كه بين‌المللي
توزيع به كه دارد جهت‌اهميت آن از شاخص اين.دارد انعكاس
.است شده توجه جنس دو ميان در قدرت
و زنان بين تفاوت كرده ايجاد را شاخص اين كه انديشه‌اي
است ، محكوم و حاكم طبقه دو تفاوت واقع در مردان
در را زنان كه كنند كاري بايد توسعه لذابرنامه‌ريزان
.سازند جامعه‌شريك قدرت از نيمي
در پارلمان كرسي‌هاي نسبت شاخص اين در موءثر عوامل
سهم متخصص ، زنان نسبت مدير ، زنان نسبت اختيارزنان ،
.ملي‌است درآمد از زنان دريافتي
ميان 102 در مرتبه 87 داراي ايران زنان ديدگاه اين از
بنابرآمارهاي 1995 ، و سال 1998 در ايران نمايه.هستند كشور
توسعه حال در كشورهاي ازميانگين حتي كه است هزارم 261
.مي‌باشد كمتر است هزارم كه 374
متخصص زنان نسبت كه اين وجود با مي‌دهد ، نشان گزارش اين
از زنان سهم اما است نيجريه از بيشتر ماخيلي دركشور
بسيار كشور ، مديريت آنان‌در دخالت نسبت و كشور درآمد
.است نيجريه حتي كمتراز
درآمدكشور از آنان سهم نظر از ايران زنان وضعيت مقايسه
تركيه و مراكش مسلمان كشور دو با سال 1995 در مديريت و
است ، برابر "تقريبا يكديگر با آنها زنان‌متخصص نسبت كه
كمتري مالي و اجرايي ايران‌قدرت زنان هم باز مي‌دهد نشان
.دارند
درصد كشور6/32 متخصصان كل به متخصص زنان نسبت ايران در
اما است درصد مراكش 3/31 و درصد تركيه 6/32 در ايران ، در
و درصد تركيه 36 درصد ، كشور 19 درآمد از ايراني سهم‌زنان
.درصداست مراكش 28
حالي در است درصد مديريت 5/3 در ايراني زنان سهم همچنين
.است درصد مراكش 6/25 و درصد تركيه1/10 سهم كه
اسلامي جمهوري ديدگاههاي
زنان به نسبت
براي خاصي ريزي برنامه اسلامي ، انقلاب اول سال ده در
زنان عمومي و وسيع شركت اما نشده پيش‌بيني كشور در توسعه
درك توسعه در بدون‌شك تحميلي ، جنگ و اسلامي انقلاب در
خواست افزايش و خود زيست شرايط و محيط از ايشان
تاثير خود ملي و ديني انساني ، حقوق احقاق زنان‌براي
.است داشته فزاينده‌اي
تشويق‌زنان متوجه بيشتر زمان ، اين در اشتغال سياست‌هاي
حذف به و بود زنان به خدمت‌رساني و زنانه بخش در كار به
سرپرست زنان جذب و دولتي مراكز در متاهل‌شاغل زنان
خانواده‌هاي) خاص گروه‌هاي از زنان استخدام و خانوار
.مي‌شد توجه (محرومين و جانباز زده ، جنگ شهيد ،
واقع آن ، در توسعه و نيمه‌وقت كار قانون در تغييراتي با
.كنند استفاده شغل يك از زن دو هر كه مي‌شد پيش‌بيني
گونه هر كه مي‌شد اجرا نحوي به اين‌قانون نيز "عملا
شاغل ، به مستقيم جاي‌پرداخت به دولت كاركنان حقوق افزايش
كه‌متكفل شود افرادي نصيب كارمندي تعاوني‌هاي طريق از
رهگذر اين از و مي‌شوند شناخته خانواده يا و خود مخارج
تعلق خانوار سرپرست زنان تعداد به فقط كالاهاي‌اساسي
بي‌نصيب آن از شاغل‌متعهد زنان به‌ويژه و مي‌گرفت
.بوده‌اند
عمل ضررزنان به ثروت مجدد توزيع متاسفانه سالها ، اين در
كالاهاي از بسياري و اتومبيل و خانه زمين ، زيرا مي‌كرد ،
تعلق مردان به تكفل تحت افراد امتياز براساس اساسي
را آنها بهاي خود شخصي ازثروث زنان از بسياري و مي‌گرفت
اختيار در كنندو دريافت شوهرشان طريق از تا كردند پرداخت
.بگذارند خانواده
بر ديدگاه‌حاكم سالهاي 721368 در توسعه اول برنامه طي
گرايش كارآيي به توجه سمت به و يافت تغيير كشور اشتغال
تحميلي جنگ پايان با همزمان كه دوران اين ودر كرد پيدا
كاركرد هم برنامه اولويت‌اول عنوان به آموزش بود ،
زيادي‌اشتغال تعداد هم زيرا.يافت اقتصادي هم و اجتماعي
به پسر و دختر از اعم جوانان جذب موجب هم و كرد ايجاد
جمعيت كنترل و ازدواج افتادن تعويق به درنتيجه و تحصيل
.شد
كشور ، بهداشتي و آموزشي شاخص‌هاي بهبود موجب برنامه اين
ملي درآمد تقسيم شاخص‌هاي در و شد زنان مورد در به‌ويژه
به "مجددا را زنان راه ترتيب بدين ايجادكرد ، نسبي بهبودي
واقع در كارآيي و رشداقتصادي برنامه‌هاي.گشود صنايع سوي
خدمت در ارزان كار نيروي صورت به زنان به
.يافتند زيادتر اشتغال زنان لذا توسعه‌مي‌نگريست
به سال 1365 درصددر از 2/23 صنايع در شاغل زنان تعداد
درسال درصد از 4/3 مدير زنان و رسيد 5/34درصددرسال 1375
.يافتند افزايش سال 1375 در درصد به 75/12 1365
تربيت‌بدني و وزارتخانه‌ها در زنان نمايندگي‌هاي ايجاد
فعاليت‌هايي جمله از زنان امور مشاوره ايجاددفاتر و زنان
مي‌گرفت صورت زنان تواناسازي نظريه به توجه با كه بود
لذاعموميت بود ، پايين به بالا از و محدود آن كاركرد اما
.نيافت
مورد عوامل ، صورت به پروژه‌ها اين تمامي در زنان
نقش دولتي سازمان‌هاي در آنها نمايندگان و حمايت‌بودند
با نتوانستند و داشتند را رئيس‌جمهوري با وزيران رابط
كه برنامه‌اي شايدتنها كنند ، برقرار ارتباط زنان عامه
.بود زنان بدني تربيت يافت نسبي مقبوليت
تواناسازي تئوري به توجه كشور اقتصادي دوم برنامه در
كار سپردن تئوري اين در گرفت ، قرار توجه مورد بيشتر زنان
مركز جمله از زنان موءسسات ايجاد سبب ايشان ، به‌خود زنان
در زنان كميسيون‌هاي و شوراها تشكيل.شد زنان مشاركت امور
انتخابات در زن شركت‌كنندگان از عامه استقبال و استانها
.كرد عمومي‌تر را مساله شوراها
توجه با ازآنها بسياري و يافت افزايش مدير زنان تعداد
و يافته‌اند دست مقام اين به خود تجربيات و سوابق به
.شد خاص بودجه‌اي داراي زنان مشاركت مركزامور
از پيروي به كه اقتصادي ، دوم برنامه اول نيمه در
حذف و كارايي بود ، شده تنظيم اقتصادي تعديل سياست‌هاي
تغيير سياست‌ها دوم نيمه در بوداما توجه مورد يارانه‌ها
.كرد
علت به جامعه ضعيف طبقات در "معمولا سياست‌ها
دارد ، زنان روي بدتري تاثير مالي مضيقه و حذف‌يارانه‌ها
نوع اين در فقير طبقات زنان و زنانه‌دارد چهره فقر زيرا
امنيت و بهداشت آموزش‌و به دسترسي شانس زودتر برنامه‌ها
.مي‌دهند دست از را
يافت‌ولي كاهش تعديل سياست‌هاي برنامه ، دوم نيمه در
به زنان بودن وابسته و مردان اشتغال كاهش بر آن تاثير
خواهد زنان مورد در را تاثير همان شوهرشان‌باز اشتغال
.داشت
شوهر درآمد به كشور متاهل زنان از درصد وابستگي 86
اشتغال سايه در پشتيباني خدمات و خانه‌داري امر كه‌به
توليد بر افزوده ارزش صورت آنهابه كار نتايج و دارند
زنان جمعيت همچنين 79/20درصد و است بوده موءثر ملي ناخالص
و كشاورزي در فاميلي مزد بدون كاركنان كه شاغل
.دارد زنان عمومي فقر از نشان هستند توليدات‌كارگاهي
در نه و اشتغال ملي محاسبه در نه آنها ظاهر چه اگر
ولي نمي‌شود ديده بيكاران جداول در نه و فعال شاخص‌جمعيت
قرار محرومان جزو امنيت و آموزش بهداشت‌و به دسترسي در
تامين براي اعتبارات‌بانكي از نمي‌توانستند و داشته‌اند
.گيرند بهره ديگر اقتصادي فعاليت يا مسكن
تامين برنامه‌دوم ، پاياني سالهاي در است شده سعي البته
متاهل زنان مهريه علاوه به و يابد عموميت درماني خدمات
به خاصي كشاورزي وام‌هاي شد قرار و شده تبديل نرخ‌روز به
.گيرد تعلق روستايي زنان
زنان مديريت به نسبت جامعه نظر
مديريت مورد در جامعه نظر تغيير به اشاره با كارشناس اين
و عمل پايه كار در:مي‌گويد تا1376 سالهاي 1356 طي زنان
مشاركت:آمده "پكن در زن نشست‌جهاني چهارمين" اعلاميه
عدالت ساده درخواست‌اعمال فقط تصميم‌گيري در زنان برابر
لازم شرط مي‌توان را آن بلكه نمي‌باشد دمكراسي يا
.دانست نيز زنان منافع منظورداشتن
كليه در زنان ديدگاه گنجانيدن و زنان فعال شركت بدون
حصول قابل صلح و توسعه اهداف‌برابري ، تصميم‌گيري ، سطوح
.نيست
تصميم‌گيري مقام‌هاي در يا فعالند سياست در كه زناني
اولويتهاي مجدد تنظيم به دارند حضور مقننه وهياتهاي
كار دستور در را تازه‌اي وموارد مي‌كنند ياري سياسي
تجارب و جنسيتي ، ارزش‌ها خاص امور كه مي‌گنجانند سياسي
.مي‌سازد منعكس را زنان
محدوديت‌هاي امكانات‌و بررسي" عنوان با كه تحقيقي نتايج
:مي‌دهد نشان شده ، انجام "هند و ايران در زنان مديريت
از بيهوده تصورات شكستن در دختران آموزش توسعه
اكثريت هنوز ولي بوده موءثر زنان‌بسيار ذهني ناتواني‌هاي
مديريت و عهده‌سرپرستي از بهتر مردان كه معتقدند جامعه
.برمي‌آيند
تاريخي‌جامعه حافظه كه است برآن مبتني البته تصور اين
مبتني و سياسي تعريفي مي‌دهد ، ارايه مديريت از كه تعريفي
.است برتئوري‌غلبه
از و برابرمي‌داند سياسي قدرت با را اداري قدرت جامعه
را خود اراده بايد كه مي‌كند مجسم را فردي مدير ،
سوي به را ديگران رفتار تغيير قدرت و كند برديگران‌تحميل
.باشد داشته هدف
همخواني كشور در مديران انتصاب نحوه با تئوري اين
مديران انتصابات كه "دولتي حوزه در بويژه" يافته‌است ،
گزينش‌هاي طريق از هم رئيس‌دبيرخانه حد تا پايين رده
.دامن‌مي‌زند تفكر اين به گيرد ، انجام سياسي
دارد ادامه
|
