شرقي اروپاي در زن مديران
افزايش شاهد دنيا نقاط تمامي در گذشته ، دهه در :اشاره
.بودهايم كار بازار در آنان نقش تغيير و شاغل زنان
توجه آسيا حتي و غربي اروپاي متحده ، ايالات در بهويژه
كشورهاي تلاش تمامي.است شده زن مديران به زيادي "نسبتا
به انتقال در مركزي و شرقي اروپاي در سابق كمونيستي
كشورها اين در مدير زنان نقش از و است بوده بازار اقتصاد
.است شده غفلت
گذشته در مركزي و شرقي اروپاي كشورهاي در زن مديران نقش
جهان نقاط ديگر در زن مديران با مقايسه در تاحدودي حال و
وجود شباهتهايي نيز جهاتي از وجود اين با ;بوده متفاوت
اروپاي كشورهاي در زن مديران نقش به حاضر مقاله.دارد
شده آنان محدوديت باعث كه عواملي و مركزي و شرقي
.ميپردازد
برلين ديوار فروپاشي از قبل :پيشينه
مردمان با زنان كه كرد اعلام لنين روسيه ، در سال 1918
در زنان براي مناسبي پرش سكوي قوي حكم اين و برابرند
زنان كمونيستي ، انقلاب از پس نخستين سالهاي درشد روسيه
هوانورد ، صورت به مركزي و شرقي اروپاي كشورهاي تمامي
ساخت كارهاي در نيز و ديپلمات دولتي ، مقام كارخانه ، مدير
يك دوم ، جهاني جنگ طي در.شدند كار به مشغول ساز و
خود بهخوبي روسي زن خلبانان از متشكل بمبافكن اسكادران
در پارتيزان صورت به كشورها اين در زنان و نمود ، مطرح را
.جنگيدند نيروها اين با آلماني نيروهاي خطوط پشت
نقش زنان دهه ، اين آغاز در كمونيسم فروپاشي هنگام تا -
مثال ، براي.داشتند بهعهده مشاغل اكثر در برجستهاي
مديره هيات از قابلتوجهي درصد و دكترها از كثيري گروه
.ميدادند تشكيل زنان را شرقي و مركزي اروپاي دبيرستانهاي
بيشترين كشور اين شوروي ، جماهير اتحاد فروپاشي زمان در
درصد نود به نزديك و داشت جهان در را متخصص زنان شمار
.بودند كار به مشغول آنان
مركزي و شرقي اروپاي كمونيستي كشورهاي زنان نقش اگرچه
دست در قدرت بيشتر هم باز اما ميرسيد ، نظر به قابلتوجه
نقشي كمونيستي حكومتهاي قدرت ساختار در زنان.بود مردان
در مثال ، براينداشتند بهعهده نقشي "اصلا يا و كم
كه حزب مركزي كميته و مجلس در مردان شوروي ، جماهير اتحاد
را كرسيها تمامي ميشدند محسوب سياسي ارگان مهمترين
اولين كه كشوري در بهوضوح امر اين.بودند كرده اشغال
در ميكرد معرفي دنيا به را زن فضانورد اولين و سفير
در برابر "كاملا شرايطي در ظاهر به زناناست تضاد
نظام مشي خط.ميشدند گرفته كار به عمومي مشاغل و بخشها
از مراقبت و خانهداري مسئوليت كه بود اين كمونيستي
.يابد انتقال جمع به فرد از كودكان
گسترده حجم آن دنبال به و دوم جهاني جنگ وقوع دليل به
و شرقي اروپاي كشورهاي در تورم و استخدام عدم يا بيكاري
به كمك جهت اجتماعي برنامههاي به اندك منابعي مركزي
موقعيتهايي كار بازار در اگرچهشد داده اختصاص زنان
كودكان براي نيز دولتها و داشت وجود زنان براي
در اما ميكردند فراهم را مدارس و بهداشتي مراقبتهاي
از مراقبت و خانه كارهاي انجام درگير زنان موارد بسياري
.بودند خود كودكان
در زنان از بسياري امروزه كمونيستي ، نظام فروپاشي با
سنتي نقش همان انجام به مايل (CEE) شرقي و مركزي اروپاي
ظاهري برابريهاي از آنانهستند خانواده و خانه در زنان
و بيرون كار دوگانه مسئوليت از و خسته گذشته دهه چند
بررسي يك طي روسيه در "اخيرا).آمدهاند بهستوه خانه
با برابر ساعت ميليون هزار كه 275 گشته مشخص شده انجام
تخصيص ملي اقتصاد جهت در كار به مربوط زمان از 90درصد
از مراقبت خريد ، جهت زمان اين بطوركلي است ، شده داده
اكثر كه ميشود صرف سال يك طول در منزل در كار و كودك
گرچه.(ميگيرد انجام زنان بوسيله فعاليتها اين
دارد ، وجود منزل به وقت تمام كار انتقال براي حساسيتهايي
كمي درصد تنها ميدهد ، نشان اخير رايگيري وجود اين با
قادر هم عده اين حتي ميكنند ترك را كارشان روسي زنان از
اكثر البته و ميباشند خانه از خارج كارهاي انجام به
كشورهاي و متحده ايالات مانند مركزي و شرقي اروپاي زنان
به نياز خود زندگي مشكلات رفع براي نهتنها غربي اروپاي
درصدد كار بازار در همچنان بلكه دارند ، وقت تمام كار
دنبال همچنين و هستند مناسبتري كاري موقعيتهاي كسب
كه بدهد آنها به را امكان اين كه هستند كاري محيط
.يابند دست بالاتري مديريتهاي به بتوانند
مركزي و شرقي اروپاي كشورهاي در زن مديران نقش
ندارد ، وجود حاضر حال در اطميناني قابل آمار اينكه با
زنان از درصد آن كه ميدهد نشان عمومي سرشماري اما
در تدريس مانند) حرفههايي در شاغل مركزي و شرقي اروپاي
مديريت در و (قانون و پزشكي علمي ، تحقيقات دانشگاه ،
.دارد قرار بالايي درحد هنوز خصوصي و عمومي بخشهاي
شرقي اروپاي در هنوز گذشته ، زمان از برابري اين عليرغم
بيشتري تعداد از زن مديران به نسبت مرد مديران مركزي و
كه متمايزكنندهاي عوامل همان ميرسد نظر به.برخوردارند
در ميشود ، آسيا و غرب در زنان كار پيشرفت عدم باعث
براي.است داشته وجود نيز مركزي و شرقي اروپاي كشورهاي
سطوح به زنان نميگذارد كه دارد وجود بسياري شواهد مثال
در زن مديران كه ميرسد نظر به.يابند دست مديريتي بالاي
هستند مواجه "شيشهاي سقف" همان با مركزي و شرقي اروپاي
روسي زن يك كه همانطوري.دارد وجود دنيا نقاط ديگر در كه
بالاتر ، مقام و پست":است معتقد مسئله اين با ارتباط در
."زنان كمتر وجود
شغلهاي به زنان دستيابي در موءثر اصلي عوامل درباره بحث
مرتبط بالا ، سطوح مديريتهاي در آنان پيشرفت و مديريتي
اروپاي كشورهاي در مسئله اين.است كار بازار در جنسيت با
به زنان رسيدن از مانع و است آشكارتر مركزي و شرقي
مشكلات.ميشود مديريت در درجه ارتقاء و مديريتي نقشهاي
ميشود ايجاد اجتماعي موءثر عوامل طريق از كه فرهنگي
هستند آن مسبب خود زنان كه است ويژگيهايي شامل نهتنها
نيز ميكنند منسوب آنها به ديگران كه ويژگيهايي بلكه
.دربردارد
منفي افكار و نظرات مركزي ، و شرقي اروپاي كشورهاي در
همچون مردان اكثر.دارد وجود زن مديران درباره بسياري
بدون و بينظم بيانصاف ، زن روءساي كه باورند اين بر زنان
يك "اخيرا.نيستند مردان با كاركردن به قادر و سعهصدرند
شرقي و مركزي اروپاي كشورهاي در گرفته انجام بررسي
كه كساني" ساخت روشن زن مديران به مربوط نظرات درباره
بيشتري مخالفت زن مديران با دارند پايينتري تحصيلات
روستايي مناطق در مخالفت اين كه ميرسد بهنظر"ميكنند
لحاظ از مردم مناطق اين در كه چرا كند ، پيدا مصداق
ارتباط در زنان نيست صحيح كه باورند اين بر هنوز فرهنگي
.باشند داشته مديريتي نقش مردان با
شرقي و مركزي اروپاي زنان اما است ، تغيير حال در شرايط
.مواجهاند استخدامي موقعيتهاي كمبود مشكل با همچنان
مستلزم استخدامي موقعيتهاي كسب گذشته زمانهاي در كه چرا
را زنان شغلي ، شرايط همچنين.بود كمونيست حزب در عضويت
بازميدارد مديريتي پستهاي در ارتقاء يا و مديرشدن از
بوده محدود تخصصها برخي در زنان تعداد سنتي ، بهطور
زنان (فلزات ذوب زمينشناسي ، دريانوردي ، نفت ، مانند)
موردنياز تحصيلي مدارك آوردن بدست در مردان به نسبت
هم هنوز و بودند مواجه بيشتري دشواري با مديريتي پستهاي
محدوديت ببينند تعليم آن براي بايد كه شغلي نوع براي
.دارند
مديريت در زنان محدوديت باعث كه كار بازار روشهاي
ميشوند
كشورهاي اغلب در كار بازار تبعيضآميز اقدامهاي از برخي
بالاي سيستمهاي به زنان ارتقاء از شرقي ، و مركزي اروپاي
است عمومي شرط اين آنها از يكيميكند جلوگيري مديريت
مردان به نسبت (سالگي 55) پايينتري سنين در زنان كه
اغلب مورد اين توجيه.ميشوند بازنشسته (سالگي در 65)
مشكلات مثال براي).است بوده زنان جسمي مسائل به مربوط
اين درواقع (است سال بالاي 50 سنين در يائسگي به مربوط
كه زماني.ميسازد رفع را اجتماعي نيازهاي از بعضي امر
ورود منتظر كه كساني براي را جايگاهي ميشوند بازنشسته
قادر زنان اين بهعلاوه ، .ميكنند خالي كارند بازار به
نوههايشان از روزانه مراقبتهاي و خانه كارهاي انجام به
كار در بلندمدت پيشرفت از زودرس بازنشستگي ولي ، .ميشوند
عدم بر توجيهي آينده و حال زمان در و ميكند جلوگيري
.ميشوند عاليرتبه پستهاي در آنان بهكارگيري
همتايان مانند شرقي و مركزي اروپاي در زن مديران "معمولا
گذاشته كنار مردان كاري شبكههاي از آسيا ، و غرب در خود
كسب جهت موردنياز ارتباطات شبكهها ، سري اين.ميشوند
و شرقي اروپاي كشورهاي در مردان براي را بالاتر پستهاي
آگاهي نوع هر فاقد زنان كه حالي در ميسازد ، مهيا مركزي
شبكهها ، اين در عضويت عدم همچنين.ميباشند زمينه اين در
فعاليتهاي و پروژهها شروع جهت زنان براي را مشكلاتي
آوردن بدست براي آنها اينكه مگر ميكند ايجاد جديد
نداشته وابستگي مردان به فروش و بازاريابي ملزومات ،
.ميرسد بهنظر بعيد كه باشند
دوگانه مسئوليتهاي
با زنان تمامي "تقريبا شرقي ، و مركزي اروپاي كشورهاي در
:هستند مواجه دوگانه مسئوليتي
انتظار آنها از بهويژه ، خانوادههايشان و بطوركل جامعه
از ميكنند كار خانه از بيرون در كه همانطور دارند
در زن مديران ميرسد بهنظر.كنند نگهداري نيز كودكان
غرب ، در زن مديران از بيشتر شرقي و مركزي اروپاي كشورهاي
كشورهاي در هنوز.هستند فرزند داراي و كرده ازدواج
به نسبت زنان پستي رتبه پايينبودن مركزي و شرقي اروپاي
انجام مطالعه يك طي مثال ، بطور.است عادي امري همسرانشان
مرداني با زن مديران تمامي كه شده مشخص روسيه ، در شده
شغل برابر يا بالاتر شوهرانشان شغل كه بودند كرده ازدواج
رابطه در كه اطلاعاتي برمبناي درمقابل ، .است بوده آنان
با آنان كه است اين نشاندهنده داشته وجود مرد مديران با
به نسبت پايينتري رده در شغلشان كه كردند ازدواج زناني
.است داشته قرار آنها
كشورهاي در هنوز است ، تغيير حال در چيز همه كه اين با
در كه كار نيروي از سنتي تقسيم يك مركزي و شرقي اروپاي
آن در و دارد وجود ميشود ، زنان به منحصر خانه وظايف آن
نشان بيرون كار از مهمتر يا برابر زن خانوادگي نقشهاي
وظيفه دو داراي شاغل زنان ترتيب ، اين به.است شده داده
خانهداري ديگري و خانه از خارج شغل يكي كه ميباشند
ميكنند تشويق را مردان دولتها اينكه وجود باميباشد
زنانشان از شوهران اكثر و باشند "ايدهآل همسران" تا
در مساوي سهمي بهندرت آنها اما ميكنند ، روحي حمايت
.ميگيرند بهعهده خانه وظايف
اروپاي كشورهاي زنان امروز ، به تا كه است ، شگفتي جاي
در كشورها ديگر در خود همقطاران همانند مركزي و شرقي
و نميشوند مشكل دچار همسرانشان با خانه وظايف انجام
را وظايف اين ميتوانند آنها كه است دليل بدين اين شايد
تنيده هم به سنتي روابط دليل به.كنند محول ديگران به
سنين در كه مادربزرگاني خانوادگي ، گسترده بافت و شده
از نگهداري و منزل وظايف در ميشوند بازنشسته پايين
به مراقبتها سري اين.ميكنند كمك خود دختران به كودكان
.ميگيرد قرار زنان دراختيار هميشه رايگان و روزانه صورت
آن از ناشي نگراني و مسئوليت تا ميشود سبب عوامل اين
و يابد كاهش مركزي و شرقي اروپاي كشورهاي شاغل زنان براي
صرف را بيشتري وقت تا ميدهد اجازه آنها به بدينترتيب
.كنند بيرون در خود شغل و حرفه
نتيجهگيري
اروپاي كشورهاي در شديد سياسي و اقتصادي تحولات "اخيرا
آزاد و دموكراتيك سيستم يك ايجاد منجربه كه شرقي و مركزي
كرده كمك زن مديران پيشرفت به جهاتي از ميتواند است شده
اينكه به توجه با.شود آنان پيشرفت مانع هم جهاتي از و
زنان براي را جديدي اقتصادي موقعيتهاي شديد تحولات اين
و جامعه در را زنان سنتي نقشهاي برخي و ميآورد بهوجود
در جديد وضعيت اين اما است شكسته درهم كار بازار
و شرقي اروپاي كشورهاي زنان كه مسائلي حداقل كوتاهمدت
نخواهد بين از را هستند مواجه آن با بازاركار در مركزي
كار بازار در رقابت بر روزافزون تاكيد است ممكنبرد
دست از را خود سنتي امتيازات از بعضي زنان كه شود باعث
كه كودكان ، از مراقبت مدارس و مراكز مثال براي بدهند ،
بوده پرهزينه بسيار است ممكن ميآيد فراهم كار بخش توسط
.گردد حذف و
تحولات":كرد خاطرنشان زن مدير يك "اخيرا كه همانگونه
تحميل مديران به را جديد خواستههاي روسيه اقتصادي
تا دهند ادامه خود پيشرفت به بايستي زنان و ميكند
زن مديران از بسياري."شوند منطبق تحولات اين با بتوانند
آموزشهاي آوردن بدست با مركزي و شرقي اروپاي كشورهاي در
نشان عكسالعمل جديد تحولات اين به نسبت مديريتي پيشرفته
كه باشند ، مطمئن بايد دولتها وجود اين با.ميدهند
از آنها و نبوده محدود آموزشها اين به آنان دستيابي
برخوردار موقعيتها اين آوردن بدست جهت لازم حمايت
روزافزون تعداد به باتوجه اين ، علاوهبربود خواهند
اروپاي كشورهاي دولتي قوانين براي اين تحصيلكرده زنان
بطوركل و (بازنشستگي پايين سن مثال براي) مركزي و شرقي
منفي نظرات همچنان كه بود خواهد دشوار بسيار جامعه براي
نظرات برخي بنابراين ، .باشند داشته زنان كارايي به نسبت
خواهد بين از مانده باقي گذشته از كه جنسيت نقش به مربوط
كوتاهمدت در وضعيت اين جهان ، نقاط ديگر زنان مشابه.رفت
بود نخواهد ميسر مركزي و شرقي اروپاي كشورهاي زنان براي
موقعيتي به نياز تنها و بوده قابليت داراي آنان اگرچه
و مردان طرف از هم هنوز آنها كار ، بازار در.دارند برابر
و سلطه باورند ، اين بر كه ميشوند مواجه مقاومت با زناني
شدت وقتي نظرياتي چنين.رود سوءال زير نبايد مردان رهبري
مختلف محلهاي در كار براي را همسران دولت كه ميگيرد
.است صورت همين به هم اغلب و ميگيرد بكار
زنان تا بگذرد بايد نيز ديگري زياد سالهاي "احتمالا
آسمان از نيمي واقعي بهطور مركزي و شرقي اروپاي كشورهاي
موقعيتي از كار بازار در يعني) كنند تصاحب را سرشان بالا
و شرقي اروپاي كشورهاي زنان "ضمنا (گردند برخوردار برابر
برابري به رسيدن براي دنيا در زنان ديگر با همراه مركزي
.داد خواهند ادامه مبارزه به مردان با كامل
دولتآبادي سارا- توشكان فاطمه:برگردان
|