و دمكراسي كرد كار سياسي وآرامش خودگرايي
امنيت
هيوم هاي انديشه بر نگاهي
و دمكراسي كرد كار سياسي وآرامش خودگرايي
امنيت
(آخر بخش) ملي امنيت و دموكراسي
فامنين عسكري سهراب
ملي امنيت
چون و است كشور يك سياسي جدايي‌ناپذير عنصر ملي امنيت
پوشش را كشور اجتماعي اقتصادي ، سياسي ، حيات كه است چتري
دارد وجود كشور يك در ملي امنيت كه زماني تا.مي‌دهد
فقدان با اما نمي‌گردد گزندي نوع هيچ دچار سياسي واحد
زندگي و سياسي حيات متوجه زيادي آفت‌هاي آن ضعف يا
.مي‌نمايد مختل را امورات روند شده ، كشور اقتصادي
احساس يا و ترس از آزادي احساس امنيت ، كلي ، مفهوم در
برابر در امنيت اوليه و كهن دربرداشتميباشد ايمني
در و اول نگاه در امنيت.بود ديگران نظامي تهديدات
سلامت به نسبت اطمينان معناي به آن اعتبار ساده‌ترين
بشري زندگي ورود با اما.است زندگي حريم و مايملك جان ،
تبادلات برقراري لزوم اقتصادي ، سياسي ، نوين عرصه‌هاي به
دامنه...و حكومت و دموكراسي مفاهيم در تحول ملل ، بين
به نگاه با بنابراين و است شده گسترده ملي امنيت مفهوم
يك حيات در را آن مهم نقش مي‌توان متفاوت زواياي از آن
.دريافت كشور
آوردن دست به يا داشتن از است عبارت كشور يك براي امنيت
به نسبت مايملك ، و موجوديت سلامت به نسبت اطمينان
منافع چتر زير كه آنچه همه به نسبت و موقعيت و اعتبار
كه مي‌كند پيدا ارزش هنگامي امنيت (7).مي‌گيرد قرار ملي
نوع تهديدي نوع هر براي.باشد داشته وجود تهديدي
اقتصادي تهديدهاي با مقابله.است لازم امنيت از ويژه‌اي
تهديدهاي با مبارزه مي‌طلبد ، را راهبردي و مهم تدابير
و ابزار انديشه ، مداوم آرايش و دفاعي آمادگي نظامي
به نياز فرهنگي تهديدهاي دفع.دارد نياز را نظامي اهداف
...و اساسي چارچوبهاي تعيين قوي ، و غني فرهنگي ارائه
حكومت سوي از بايد هم افراد به مربوط تهديدهاي دارد ،
ايجاد جهت عملي راهكارهاي و گرفته قرار بررسي مورد
امنيت ايجاد و تهديد وجود بين..و شود ارائه امنيت
مقابله براي.باشد داشته وجود تناسب بايد آن به مربوط
يا و ندارد كارايي نظامي نيروي فرهنگي تهديدهاي با
دفع اقتصادي استراتژيهاي با را نظامي تهديدهاي نمي‌توان
نوع با ارتباط در ساز ايمن عنصر يا عامل هر كارايي.كرد
.است تهديد
دو به را ملي امنيت مي‌توان تهديدها منشا به توجه با
سنجش معيارهاي از يكيكرد تقسيم خارجي و داخلي بعد
از كشور آن برخورداري دنيا در كشور هر سياسي اعتبار
نقش‌آفريني تغيير.مي‌باشد امنيتي مناسب زيرساختهاي
سياسي -اقتصادي مسائل نقش‌آفريني به سياسي -نظامي مسائل
ژئواكونوميك ، به ژئوپوليتيك تغيير بهتر تعبير به يا
ديگر ، كشور به كشوري از سرمايه‌ها جريان ارتباطات ، گسترش
تشويق را منطقه‌اي همگرايي‌هاي و اقتصادي بلوك‌بندي
اقتصادي ، مسائل در نقش‌آفريني و وجود ابراز براي.كرد
استفاده بايد گزينه چند از جهاني و منطقه‌اي سياسي
و توانايي‌ها و سياسي اعتبار به ديگران تا گردد اساسي
را او بازيها در و نموده اعتراف كشوري هر قابليت‌هاي
.است داخلي امنيت مهم بسيار گزينه‌هاي از يكي.بدهند نقش
داخلي امنيت به نياز گفت مي‌توان بالا مطالب بيان با
را مناسب بستر داخلي امنيت.است كشوري هر اصلي اولويت
سرمايه‌هاي فعاليت خارجي ، سرمايه‌گذاريهاي جذب جهت
در ملي امنيتميآورد فراهم اقتصادي مشاركت و داخلي
تفكرات تاثيرگذاري و موجوديت جهت سالم فضاي داخلي بعد
داخلي امنيت و مي‌كند آماده را سياسي ساختار در عموي
چارچوب در سياسي انديشه‌هاي تعامل براي مناسب بستر
.مي‌آورد فراهم را كشوري قوانين
از عبارت (دموكراتيك كشور يك در) اينجا در امنيتي هدف
كردن وارد طريق از فرهنگي هويت و سياسي مشروعيت حفظ
فرض اين بر "ضمنا كه است سياستگذاري فرايند به توده‌ها
انسجام مهم عوامل از يكي مشاركتي نظامهاي كه است متكي
(8).مي‌آيند به‌حساب اجتماعي و سياسي
و رواني تحقق حكومت به‌وسيله شهروندان حقوق از صيانت
.مي‌باشد حكومت آن اوليه اهداف جزو كه است ايمني مادي
ونوع تهديد بين تناسبي گرديد اشاره پيشتر كه همان‌گونه
برقرار بايد مي‌شود انديشيده تهديد آن براي كه امنيتي
وجود جامعه يك دموكراسي‌در براي كه تهديدهايي.باشد
دولتمردان و ارشد مسئولان پايبندي عدم:عبارتنداز دارند
جهت شهروندان براي برابر شرايط ايجاد عدم قانون ، به
عدم انديشه ، و بيان آزادي وجود عدم مناصب ، به دستيابي
در آنها ندادن دخالت و شهروندان آراء و حقوق از صيانت
....و كشورشان سرنوشت تعيين
باعث جامعه سياسي فضاي آرامش و ملي امنيت بنابراين
:گرديد خواهد
.باشند داشته اطمينان خود حقوق بودن ايمن به شهروندان -1
بود ، خواهند برابر قانون مقابل در همگان شرايط اين در
فرصتهاي و مشاغل و مناصب به دستيابي جهت برابر حق همگان
طريق از توانست خواهند همگان و داشت خواهند اقتصادي
اظهارنظر قانون چارچوب در ابزار و وسايل ساير و مطبوعات
حقوق و آرا البته و گردند نواقص اصلاح خواستار نموده ،
.يافت خواهند دور به گزندي هر از را خود
حركت مطلوب وضع كسب سوي به موجود وضع از جامعه -2
تحولي بشر نوع زندگي در لحظه هر و روز هر.كرد خواهد
بهداشتي ، امور از تحولات اين كرانه.مي‌گيرد صورت تازه
را كيهان تسخير تا گرفته...و كشاورزي شهرنشيني ، صنعتي ،
و مطلوب وضع كسب تحولات اين كلي روند.دربرمي‌گيرد
كشوري هر ملي امنيت سايه در بنابراين.است بهتر شرايط
سهيم تحولات اين از بهره‌گيري در را خود توانست خواهد
.سازد
فضاي در:انديشه بهترين كارآيي و جامع آرامش -3
.عادي است امري انديشه‌ها تعامل جامعه بخش اطمينان
جهت را انديشه‌اي ويژگي اين از استفاده با شهروندان
و فرصتها تمام از كه گزيد برخواهند جامعه هدايت
فضاي.مي‌كند استفاده جامعه تعالي جهت قابليت‌ها
منافع كسب جهت را فرصت‌طلب افراد دست شلوغ و پرتلاطم
موقعيت اين از استفاده با آنها.بازمي‌گذارد نامشروع
بسا چه و زد خواهند جامعه به را ضرر حداكثر شده ايجاد
اقتصاد ، چون بخشهايي در كلان برنامه‌هاي انجام است ممكن
و آرام جامعه كه درصورتي.بكنند وقفه دچار را..و فرهنگ
سودجو افراد چشمان برابر از را فرصتي هرگونه قانونمند
انديشه‌اي تنهاميبرد بين از آنرا زمينه و كرده دور
اكثريت يا همگان قبول مورد كه داشت خواهد فعاليت مجال
.باشد
در دموكراسي ثبات ملي امنيت كه گفت بايد نهايت در -4
خواهد تحكيم آنرا پايه‌هاي و داشت خواهد پي در را جامعه
امر اين و زدود خواهد آنرا آفت‌هاي و آلايش‌ها.بخشيد
ملي منافع تحصيل سوي به حركت گفته پيش موارد به توجه با
زيستن بهتر و بقا حفظ در كه عناصري و پديده‌ها همه.است
كشور يا ملت آن ملي منافع مي‌باشند ، نقش‌آفرين ملت يك
دربرگيرنده عناصر و پديده‌ها اين.مي‌شوند خوانده
تا گرفته مرزها و سرزمين از است ، كشور يك ملي موجوديت
و آمدن پديدار در موءثر فرهنگي عوامل و سياست و اقتصاد
و ملي‌اش هويت و ملت آن شدن نيرومندتر و يافتن دوام
همه و همه جهاني‌اش و منطقه‌اي داخلي ، نقش‌آفريني‌هاي
(9).دارند جاي ملت يك ملي منافع مفهوم در
نتيجه
.است شده ارائه گوناگوني تعاريف تاكنون دموكراسي از
دموكراسي مفهوم از افراد شخص برداشتهاي تعاريف از بعضي
در موجود نقصان و كمبودها به توجه با آنها و بوده
آنها زعم به.كرده‌اند اظهارنظر جامعه سياسي ساختار
را دموكراسي فراموش‌شده جنبه‌هاي شده ارائه تعاريف
.انديشه آزادي و بيان آزادي مثل داشته‌اند نظر مد بيشتر
انديشه صاحب افرادي و گرفته صورت دموكراسي به انتقاداتي
كه است معتقد دوبنوا آلن.گفته‌اند سخن مورد اين در
دموكراسي كار ابتداي در.است شده عوض دموكراسي ماهيت
نمايندگان تعيين راه از مردم كه اين براي بود وسيله‌اي
امروز دموكراسي همين.كنند شركت عمومي امور در خود
را خود فردي قدرت تا نمايندگان براي است شده وسيله‌اي
(10).بخشند مشروعيت مردم آراء ازطريق
و داراست را خود ارزش دموكراسي موارد اين تمام با اما
جهت سياسي تفكر و انديشه قبول‌ترين قابل حاضر حال در
خواسته‌هاي به عمل و آن نگهداري و حفظ و ملت حقوق اعاده
دموكراسي براي روسو ژان‌ژاك.مي‌باشد شهروندان برحق
و فرشتگان براي صفاتي آنرا و شده قائل بالا بس ارزشي
ملتي دنيا در اگر:مي‌گويد كه آنجا.است ناميده خدايان
را دموكراسي حكومت مي‌يافت تشكيل فرشتگان و خدايان از
درد به خوبي و كاملي اين به حكومت.مي‌نمود انتخاب
(11).نمي‌خورد آدميزاد
.دارد ملموسي و مثبت بسيار جنبه‌هاي دموكراسي حاكميت
خط به مدت دراز در كه است حكومت شكل محتملترين دموكراسي
بر دموكراسي اخص به‌طور.مي‌انجامد خردمندانه‌اي مشي
همداستاني با كه عادي مردم اين كه است مبتني عقيده اين
شرايط هرگاه مي‌كنند عمل خود مشترك امور مورد در
در توانست خواهند باشد فراهم معقول نحوي به دموكراسي
تصميمات اجتماعي منافع تامين براي درازمدت
نظامهاي تمام ميان در دموكراسي.بگيرند هدايت‌كننده‌اي
فراهم را اجتماع بخشهاي و اعضا با صحيح رفتار حكومتي
.مي‌دهد را او حق كس هر به و مي‌آورد
به‌صورت منازعات و جدالها حل باعث دموكراسي
و نظر پذيرش دموكراسي از عملي تلقي.مي‌شود آشتي‌جويانه
از بسياري پذيرش اين سايه در.است اكثريت ديدگاه
وفاداري حس ايجاد باعث دموكراسي.مي‌كند فروكش منازعات
بيش دموكراتيك جامعه در شهروندان.مي‌شود شهروندان بين
.مي‌آورند روي صميميت و صداقت به جوامع ساير از
تقويت را افراد در مسئوليت‌پذيري و مشاركت حس دموكراسي
به بيشتري رغبت دموكراتيك حكومت در شهروندان.مي‌نمايد
قانون و همديگر منافع حافظ را خود آنها.دارند مشاركت
حفظ قانون‌مداري ، قانونمندي ، دموكراسي حاكميت.مي‌دانند
تعالي ارزشمند ، انديشه‌هاي حرمت اجتماعي ، ارزشهاي
.داشت خواهد به‌دنبال را مدني جامعه تثبيت و انديشه
:پاورقي‌ها
صص 156155.پيش‌گفته منبع.مجتهدزاده دكتر (7)
پژوهشكده ترجمه.ماندل رابرت.ملي امنيت متغير چهره -8
صص 154153.راهبردي13790 مطالعات
ص 155.گفته پيش منبع.مجتهدزاده دكتر -9
-نادرزاده دكتر ترجمه -دوبنوا آلن -دموكراسي بحران -10
ص 24 -شماره 7675 -اقتصادي -سياسي اطلاعات
ص 83 همان.روسو ژان‌ژاك -11
هيوم هاي انديشه بر نگاهي
نسب هاشمي پدرام -نسب هاشمي پيمان:ترجمه و گردآوري
در اسكاتلندي اقتصاددان و مورخ فيلسوف ، (هيوم ديويد)
(ادينبورگ)ادينبرو شهر در آوريل 1711 ششم و بيست تاريخ
اودر داد ، دست از نوزادي هنگام به را پدرش وي.شد متولد
همواره و كرد پيدا فلسفه به وافري علاقه زندگيش اوايل
آشفته كمي چون اما مي‌پرداخت ، مطالعه به تمام جديت با
ايجاد زندگيش در تغييراتي تا گرفت تصميم بود شده حال
در واقع بازرگاني دفتر يك در سال 1734 در لذانمايد
كوتاهي تجربه چند ، هر ;شد كار به مشغول بريستول بندر
دانشگاه هيوم.كشيد دست كارش از مدتي از پس او.بود
تا سال 1734 از و كرد ترك مدرك اخذ بدون را ادينبرو
سال در وي.پرداخت مطالعه به خويش نزد فرانسه در 1737
و جلد دو در را "انسان ماهيت درباره رساله" اثر 1739
در تحولي كه كتاب اينرسانيد طبع به نامش ذكر بدون
نكرد خوبي فروش وي حيات طول در آورد ، بوجود فلسفه نظام
حال اين با.مي‌گرفت قرار ديگران مخالفت مورد "معمولا و
(1) (هوم هنري) بر بسزايي تاثيرات كتاب اين اصول و عقايد
"سياسي و اخلاقي مقالات" اثر اما.گذاشت (2)(اسميت آدم)
موفق‌تري كار نگاشت ، سال‌هاي 21741 بين را آن هيوم كه
استادي كرسي به دستيابي براي وي تلاش كه هنگامي.بود
اثر او شد ، مواجه شكست با ادينبرو دانشگاه در فلسفه
در را "ادينبرو در دوستش به متشخص مردي از نامه‌اي"
در استفهامي" هيوم آثار ديگر از.نوشت رساله‌اش از دفاع
اصول باب در استفهامي" و سال 1748 در "انساني درك باب
كتاب سال 1752 در هيوم.مي‌باشد سال 1751 در "اخلاقي
ترجمه فرانسه زبان به كه ساخت منتشر را "سياسي گفتمان"
در.گرديد اروپا سراسر در وي شهرت باعث همچنين و شد
كتابدار عنوان به ادينبرو شهر كتابخانه در نيز سال همين
ازسي‌هزار به‌بيش او كتابخانه اين در شد كار به مشغول
به را كار اين از حاصل درآمد او.دسترسي‌داشت كتاب جلد
سال 1754 در.مي‌داد (3)"لاك بلك" نابينايش و شاعر دوست
گرديد منتشر او "كبير بريتانيا تاريخ" كتاب جلد اولين
نيز آن ديگر مجلد چهار و 1762 سال‌هاي 1757 ، 1759 در كه
مورد بريتانيا از خارج و داخل در اثر اين.رسيد چاپ به
"گيبون ادوارد" تمجيد و تحسين مورد همچنين و مردم علاقه
در بار دويست به نزديك كه ;گرفت قرار (5)"ولتر" و (4)
سال 1763 از هيوم.رسيد چاپ به مرگش از پس و حيات زمان
بود ، فرانسه در انگليس ، سفارت منشي به‌عنوان تا 1765
قرار ادبي جامعه و دربار استقبال مورد خوبي به كه جايي
و مي‌نمود علاقه ابراز (6)"روسو" به نسبت هيوم.گرفت
سقراط هم‌مرتبه را روسو وي ، مي‌كرد تحسين را او هميشه
به خود با را او و شد دوست روسو با هيوم.مي‌دانست
و نزاع باعث روسو بدگمان طبيعت بزودي اما آورد ، انگليس
هيوم ، دوست اسميت ، آدم مرگش از پس.گرديد آنها مشاجره
به سال 1777 در مديحه‌اي همراه به را هيوم اتوبيوگرافي
نيز او "طبيعي دين پيرامون گفتگويي" اثر.رسانيد چاپ
عقايد شد منتشر سال 1779 در نزديكش بستگان از يكي توسط
،"انساني درك درباره استفهامي" اثر سه در مذهب درباره او
وجود "دين‌طبيعي پيرامون گفتگو"و"دين طبيعي تاريخ"
ذات در مذهب خاستگاه دنبال به اثر دومين در وي.دارد
آيين از مذهب گسترش از ردي يافتن جستجوي در و است بشر
نتيجه سوم ، اثر در.يكتاپرستي‌مي‌باشد به چندخدايي
جهان در نظم علل يا علت "احتمالا كه است اين مبهم
نوشته‌هاي.است انساني بينش با اندكي قياس دربرگيرنده
به وي شديد علاقه نشان‌دهنده تاريخ و سياست درباب او
طرفدار هيوم گرچه.است انساني خصوصيات و انگيزش
حق" مخالف و (طلاق آزادي به‌استثناي) شخصي آزادي‌هاي
سلطنتي خاندان" خصوصيات از همچنين او اما بود ، "الهي
غالب فلسفي انديشه‌هاي او چون.مي‌كرد دفاع (7)"استوارت
مي‌برد ، پيش را (9)"توري" و (8)"ويگ" حزب دو افراطي و
او.آورد فراهم را حزب دو اين اعتراض و شكايت موجبات
باد به را سوداگرايي سياسي ، اقتصاددان يك به‌عنوان
اقتصاددانان عقايد استقبال به كلي به‌طور و گرفت انتقاد
او.بود اسميت آدم از برگرفته عقايدشان كه رفت ديگر
"رمسي" خانواده همچنين و (10)"جيمزتامسون" دوست اولين
اما.بود سبك صاحب نويسنده يك هيوم.بود (11)
آدمي را او مردم تا گرديد باعث شخصي‌اش دلبستگي‌هاي
او مثبت نظر از ديگر ، منتقدين.كنند تلقي مزاج دم‌دمي
همچنين و (13)"ويلكي" و (12)"جان‌هوم" نوشته‌هاي درباره
.نكردند حمايت (14)"فرگوسن ادم" به نسبت منفي‌اش نظر
و (16)"راسين" ،(15)"ميلتون" كلاسيك سبك هيوم ،
(18)"شكسپير" آثار در كه آنچه به را (17)"پوپ الكساندر"
.مي‌داد ترجيح مي‌ديد ، زبان‌شناختي آزادي‌هاي به‌عنوان
.مي‌كرد پيروي (19)"دوبو" از شناختي زيبايي تئوري در او
او.كرد رد را علم در يقين احتمال فلسفي‌اش عقايد با او
غريزي عقايد نوع هيچ كه زمينه اين در (20)"لاك جان" با
بود معتقد او.بود موافق و نظر هم ندارد ، وجود ذاتي و
ميراث.مي‌گيرد سرچشمه تجربه از عقلي داده‌هاي تمام كه
-فلسفه) تجربه اصالت مكتب فلاسفه آثار در او فلسفي عقايد
قرن (دانش‌اند سرچشمه يگانه حسي تجربيات:انديشه اين
.است خاصي جنبه داراي هيوم فلسفه.مي‌شود مشاهده بيستم
از كه مي‌شويم بدبينانه‌اي نگرش متوجه آن در زيرا
در (21)"بركلي" با هيوم.است حاضر عصر برجسته خصوصيات
برطبق.بود هم‌عقيده ماده وجود دادن قرار ترديد مورد
جز نيست چيزي مي‌خوانيم ، "ذهن" ما كه آنچه هيوم ، نظريه
با و ديگري از پس يكي كه متفاوتي بينش‌هاي از مجموعه‌اي
تغييرات داراي و آمده يكديگر دنبال به نكردني باور سرعت
خود ، سهم به:مي‌گويد هيوم.هستند هميشگي تحركات و دايم
"خودم" را آن كه مي‌شوم چيزي آن وارد "عميقا كه هنگامي
يا و خاصي بينش‌هاي با تصادفي به‌طور هميشه مي‌نامم ،
يا عشق سايه ، يا روشنايي سرما ، يا گرما همچون چيزهايي
نمي‌توانم هرگز من.مي‌شوم روبه‌رو لذت يا مشقت و تنفر
هرگز و كنم مشغول بينش يك بدون را ذهنم زماني هيچ در
كه است واضح پس ، .كنم مشاهده بينش جز را چيزي نمي‌توانم
آن‌طور.است ايده‌آليسم از خاصي نوع آرمان‌گرايي ، اين
ذهني ، پديده‌هاي از فقط جهان اين مي‌نگرد ، جهان به او كه
.تغييراند حال در "دائما كه شده تشكيل عقايد و تاثيرات
از او انتقاد هيوم ، تفكر مهم خصوصيات از ديگر يكي
را ب و علت را الف اگر "است عليت" اصل رايج انديشه
الف كه است معني بدين اين عليت اصل برطبق بناميم ، معلول
آنكه ، حال.مي‌آورد بوجود را ب دارد كه نيرويي آن با
هيچ است ، شده فرض جا اين در كه طور اين است معتقد هيوم
.ندارد وجود دهنده‌اي ارتباط نيروي چنين وجود بر دليلي
شروع ، براي.مي‌كنيم ملاحظه را رويدادها زنجيره فقط ما
.ندارد وجود خارجي اشياي در مسبب نيروي اين كشف امكان
.گذشت در آگوست 1776 پنجم و بيست فيلسوف‌در اين
:پي‌نوشت‌ها
(17821696) اسكاتلندي قاضي و فيلسوف -1
(901723) اسكاتلندي سياسي اقتصاددان و فيلسوف -2
(911721) اسكاتلندي نابيناي شاعر -3
سقوط و نزول تاريخ معروف كتاب نويسنده -انگليسي مورخ -4
(941737) روم امپراتور
نمايشنامه‌نويس ، شاعر ، مورخ ، رمان‌نويس ، فيلسوف ، -5
(17781694) فرانسوي خبرنگار و منتقد
-78) فرانسوي اجتماعي اصلاح‌طلب و نويسنده فيلسوف ، -6
(1712
سال‌هاي بين اسكاتلند در كه استوارت پادشاهي خاندان -7
حكومت (17141603) سال‌هاي بين انگليس در و (17141371)
.كردند
كبير بريتانياي در (18321679) بزرگ سياسي حزب يك -8
اصلاحات طرفدار و داشته آزادي اصول بر اعتقاد كه بود
.بودند
هجدهم قرن اواخر از كه كبير بريتانياي در سياسي حزب -9
اقتدار طرفدار حزب اين.داشت وجود سال 1832 "تقريبا تا
سياسي نظام نگهداري و حفظ همچنين و پارلمان بر پادشاهي
.بودند زمان آن در موجود اجتماعي
(821834) اسكاتلندي مقاله‌نويس و شاعر -10
نقاش نيز وي پسر.اسكاتلندي ادبي جنگ موءلف و شاعر -11
.(17581686).مي‌باشد قرن 18 معروف
(18081722) اسكاتلندي نمايشنامه‌نويس -12
.(721721) اسكاتلندي فيلسوف و نويسنده شاعر ، -13
.(18161723) اسكاتلندي مورخ و فيلسوف -14
(741608) انگليسي شاعر -15
.(991639) فرانسوي تراژدي‌نويس -16
.(1688-1744) انگليسي طنزپرداز و شاعر -17
.(16161564) انگليسي شاعر و نمايشنامه‌نويس -18
.(1670-1742) فرانسوي منتقد و مورخ ديپلمات ، -19
.(17041632) انگليسي فيلسوف -20
.(1685-1753) ايرلندي اسقف و فيلسوف -21
|
