|
|
فرهنگ بهبود براي زنان آگاهي ارتقاي
جامعه تغذيه
تغذيه مربي و معلم اولين كه گفت مي‌توان يقين به :اشاره
سليقه و ذوق كمك به كه است مادر و اوست مادر فردي هر
و آگاهي ميزان همچنين و خانوار در موجود امكانات خويش ،
با رو اين از مي‌نمايد تهيه را خانواده غذاي خود ، بينش
از هدفمند مجموعه‌اي كه -جامعه سطح در كلان ديدي
ذكر عامل سه ازميگردد آشكارتر زنان نقش -خانواده‌هاست
و بسط قابل همه از بيش كه را آنچه بالا در شده
بينش و آگاهي مقوله همانا مي‌رسد نظر به سرمايه‌گذاري
آموزش زمينه در چالش‌هايي اخير سالهاي در و است زنان
در يك هر جهان كشورهاي و است آمده پديد زنان به تغذيه
سازمان)يونسكو.گرفته‌اند عهده بر سهمي روزافزون جهش اين
از نه را آموزش آغاز (متحد ملل سازمان به وابسته فرهنگي
آموزش.مي‌داند انسان تولد ابتداي از بلكه دبستان دوران
كه چرا مي‌گردد دوچندان اهميت حائز جهت اين از زنان به
آنان ، خود بر علاوه مادران عمومي دانش ارتقاي با
خانوادگي محيط در زندگي ابتداي از نيز فرزندانشان
سرمايه‌گذاري كه روست همين از و مي‌يابند رشد مساعدتري
چشمگيري اثرات داراي تولد بدو از تغذيه‌اي برنامه‌هاي در
.است ملي توسعه در
جمله از و جوامع اقتصادي قدرت از نيمي به قريب زنان
علمي و فرهنگي تحولات در مي‌دهند ، تشكيل را ما خود كشور
نقش‌هاي اين به توجه با و دارند عهده بر بسزايي نقش
موثر بسيار جامعه پايدار توسعه در مي‌توانند بنيادي
غذايي امنيت يك به دستيابي نحوه شناخت امروزه.باشند
تغذيه امر در ضروري بسيار جنبه‌هاي از پايدار
محقق امنيت اين و مي‌رود شمار به جامعه‌اي هر
.باشند سهيم تلاش دراين جامعه زنان كه آن مگر شد نخواهد
بود ، مادي محروميت معناي به فقط حقيقي فقر شايد روزگاري
معني به مادي كمبودهاي بر علاوه حقيقي فقر اكنون اما
در زندگي ديگر شيوه‌هاي انتخاب واقعي زمينه‌هاي نبود
.است شخصي شرايط يا اجتماعي تنگناهاي نتيجه
گشوده ما روي پيش ديگري افق اكنون فوق مطالب به باتوجه
نيز جديد راه‌حلهايي به جديد مسائل حل براي طبعا و شده
.مي‌پردازيم حلها اين‌راه به ذيل در كه نيازمنديم
تغذيه آموزش و زنان *
ما همه روزمره زندگي از ملموس و حياتي مقوله‌هاي از يكي
تغذيه ديگر كه نيست پوشيده كسي براي و است تغذيه نحوه
ساختن برطرف و عمر گذراندن براي وسيله‌اي عنوان به فقط
شرايط بهبود با.نمي‌باشد مطرح بدن فيزيولوژيك نيازهاي
جامعه آگاهي و عمومي بهداشت سطح ارتقاي و زندگي
و نهاده‌اند نقصان به رو پيشگيري قابل و اوليه بيماريهاي
قرار مدنظر كميت از بيش زندگي گذراندن در كيفيت لذا
علوم از يكي عنوان به تغذيه علم رو همين از و است گرفته
اهميت انسان تندرستي و حيات كيفيت بهبود در كاربردي
چه -آن مختلف اشكال در آموزش اهميت.است يافته ويژه‌اي
اعضاي تمام كردن سهيم در -غيررسمي چه و آكادميك و رسمي
به و ندارد تاكيد به نيازي علوم شدن فراگير براي جامعه
وسيعي سطح در دانش تا مي‌شود فراهم فرصت اين آموزش كمك
و اوليه آموزش رشد از حاكي جهاني آمارهاي.يابد گسترش
سال در ما كشور در مثال عنوان به.است دختران در ثانويه
در و بر 37درصداست بالغ زنان باسوادي ميزان (1359) 1980
.است رسيده به 59درصد ميزان اين (1374)سال 1995
كه داشته‌اند وجود موانعي همواره تغذيه آموزش راه در اما
.برد نام را منابع وجود عدم مي‌توان آنها مهم‌ترين از
و موجود منابع زنان كه صورتي در:است معتقد استيل دكتر
بشناسند را منابع اين كارگيري به مشكلات
خانواده تغذيه‌اي اولويت‌هاي كه بود خواهند قادر بهتر
نيز را منابع اين كارگيري به روش و نمايند مشخص را خود
خود مقاله در وي چگونه؟ كه است اين سوال اما كنند پياده
به اعتماد ارتقاي به زنان در بيشتر آگاهي: مي‌گويد چنين
تفسير به نياز زنان ، دانش افزايش با.مي‌انجامد آنها نفس
.مي‌يابد كاهش نيز هزينه‌ها صرف و شد خواهد كمتر توجيه و
بود نخواهد مقاومت بدون و سادگي به همواره آموزش اين اما
و مسن‌ترها -سنتي جوامع در بويژه -خانواده‌ها برخي در و
چند هر)تغييرات ايجاد برابر در گاهي نيز زنان همسران
است ممكن آموزشها اين بعضا و مي‌دهند نشان مخالفت (مثبت
.باشند جامعه غالب فرهنگ و رايج سنتهاي خلاف
راه در قدم اولين كه مي‌رسد نظر به چنين حال هر به
انگيزه ايجاد -تغييرات ساير همچون -تغذيه آموزش پيشبرد
.آيد پديد زنان در تغيير به نياز احساس كه است لازم و است
به جديد روشهاي كه نمايد درك را نكته اين مادري اگر
قطعا مي‌انجامد ، وي فرزندان سلامتي و زندگي كيفيت بهبود
در آنكه به‌خصوص.كرد نخواهد درنگ روش‌ها اين فراگيري از
رسانه‌هاي طريق از تغييرات اوليه زمينه‌هاي اخير سالهاي
.است آمده فراهم گروهي
غيررسمي و رسمي آموزشهاي *
اين.مي‌شود آغاز دبستان دوران از عملا رسمي آموزش
حائز بسيار كودكان يادگيري كيفيت و كميت نظر از دوران
و فكري رشد زمينه‌هاي مي‌توان زمان همين از و است اهميت
از مثالهايي گنجانيدن.آورد فراهم را دختران جسمي
ساده راههاي جمله از سلامت در تغذيه نقش و غذايي گروههاي
دبستان دوره از گذار با و تدريج به.است دوران اين در
.داد جاي دختران آموزش دروس در را بيشتري جزئيات مي‌توان
رشد ، و بلوغ دوران در انسان بدن نياز مثال عنوان به
، شوند مصرف بايد بيشتر حاملگي زمان در كه غذايي منابع
به توجه ،(كلسيم و آهن نظير)مغذي مواد اوليه شناخت
.مي‌باشند آموزشي جنبه‌هاي ديگر از استراحت و فردي بهداشت
توجه و آشنايي زمينه‌هاي شده ذكر مقوله‌هاي تمام در
بهبود در آنان نقش و سلامتي به نوجوان دختران بيشتر
آگاهي‌هاي كمك به طبعادارد وجود خانواده زندگي كيفيت
تكميلي تحصيلات دوران در پايه آموزشهاي به نياز اوليه ،
.يافت خواهد كاهش نيز هزينه‌ها صرف و كمتر دانشگاهي و
نيز درماني -بهداشتي سيستم كاركنان به رسمي آموزشهاي
عمومي فرهنگ سطح ارتقاي لذا و بوده جامعه به گسترش قابل
مراكز به مراجعه‌كننده زنان.داشت خواهد دنبال رابه
آموزشهاي از روستاها بهداشتي خانه‌هاي و درماني -بهداشتي
روشهاي آموزشها ، اين تكرار با و گرفته بهره بهورزان ساده
مطلوب تغيير تدريج به نيز تغذيه‌اي رفتارهاي به مربوط
هدفمند همانا گيرد قرار مدنظر بايد كه آنچه.يافت خواهد
.است آموزش تكرار و بودن
جامعه فرهنگي بافت به توجه غيررسمي آموزشهاي مورد در
و ما جامعه در سنتي طور به نمونه عنوان به.است ضروري
پس و بوده مادران توجه مورد همواره مادر شير مشابه جوامع
منافع شدن ثابت با خوشبختانه ساله چند وقفه‌اي از
فزوني موضوع اين به اقبال مجددا مادر ، شير بي‌شمار
با و اوليه آموزشهاي با سنت اين اگر حال.است يافته
علاقه و يادگيري در آن تاثير شود همراه نيز علمي پشتوانه
تجربيات اندونزي در.شد خواهد بيشتر مراتب به مادران
آموزش كمك به و است شده حاصل غيررسمي آموزشهاي از مفيدي
مكملهاي دادن به نسبت حتي زنان تغذيه سطح تنهايي به
هزينه صرف با ارتقا اين و است رفته بالاتر تغذيه‌اي
پس.است بوده همراه نيز مكمل دادن به نسبت كمتري
بيشتر راههاي آوردن فراهم معناي به آموزش واقع در
آموزشها بيشتر بخشي اثر براي.است بهتر انتخابهاي براي
و نفوذ افرادبا و خانواده‌ها در مسن‌تر اعضاي است بهتر
حال هر در.نمود سهيم امر اين در نيز را محلي سرشناس
كار به آموزش از هدف كه داشت توجه نكته اين به بايد
مشاركت با سلامتي به دستيابي براي مطلوبتر راههاي گرفتن
احيانا و اجبار و تحكم معناي به اين و است مردم خود
.نمي‌باشد جامعه فرهنگ با مقابله
در زيادي منابع اگر كه است آن اينجا در توجه قابل مساله
واين بود نخواهند موثر ساده آموزشهاي نباشد موجود جامعه
روبه‌رو باآن توسعه حال در جوامع اكثر كه است مشكلي
بهتر بهره‌گيري و مردم خود مشاركت شرايط اين در.هستند
وجود و مي‌كند پيدا معنا بيشتر موجود امكانات از
(NGOs) غيردولتي و دولتي سازمانهاي نظير حمايتي سيستمهاي
موثر بسيار مشاركت به مردم علاقه و انگيزه ايجاد در
ياد است مهم آنچه شرايط گونه اين در واقع در.بود خواهد
دادن اين‌ياد ماهي ، اما خود دادن نه و است ماهيگيري دادن
ديگر سوي از.بود نخواهد كارساز افراد انگيزه وجود بدون
مشكل رسوم ، مادي ، مسائل همچون موانعي كشورها اين در
مشكلات خانوادگي ، ساختارهاي مهارتها ، وجود عدم اشتغال ،
نيز سياسي مسائل همچنين و ماليات سوخت ، ذخاير ، به مربوط
راه عنوان به.مي‌سازد پيچيده‌تر را وضعيت كه دارند وجود
شكل به زنان سازمانهاي توسعه حال در كشورهاي برخي در حل
و آمده‌اند پديد (خوداشتغالي مراكز نظير يا) تعاوني
تدريج به و مي‌كنند عرضه بازار به و تهيه را محصولاتي
جامعه در زنان مشاركت هم طريق اين از و يافته‌اند توسعه
كمك اقتصادي و اجتماعي شرايط بهبود به هم و شده بيشتر
برنامه‌ريزان بود نخواهد حل راه تنها اين البتهاست شده
مسائل گونه اين در كه است لازم نيز سياسي و اقتصادي
نسبت و بودجه صرف نحوه نمونه عنوان بهنمايند جهت‌گيري
راهبردهاي تغيير در ملي ناخالص توليد به آموزش بودجه
بسزايي تاثير جامعه زنان دانش ارتقاي نهايتا و آموزشي
در تغيير راههاي ديگر از فعلي قوانين اصلاح.داشت خواهد
.مي‌باشد موجود نيازهاي اساس بر برنامه‌ريزي‌ها
سرمايه‌گذاري اهميت مي‌رسد نظر به بديهي آنچه كلي طور به
همراه به دختران تغذيه كيفيت ارتقاياست كودكي دوران از
سالم و بالغ زنان و دختران آينده ، در خانواده اعضاي ساير
سالمي دختران داراي خود نيز زنان اين و آورد خواهد پديد
مشاركت و آموزش قطعا تكاملي مسير اين در و بود خواهند
اجتماعي ، نقش شكل‌گيري هدفمنددر و وسيع مفهوم به زنان
.داشت خواهد بسزايي تاثير آنان فرهنگي و اقتصادي
اماني رضا
علمي هيات عضو
اهواز پزشكي علوم دانشگاه
:پانوشتها
1)Roestam. KS. Woemens'simpetus in community
and health development. World Health Forum.
15(1):16-18:1994.
مكمل صرفا فرهنگ آيا:مسير انتخاب.آماريتا سن ، (2
.ص1310 شماره 316 ، .يونسكو پيام ماهنامه است؟ توسعه
.ارديبهشت 1376
3) The state of the World's children;1997
4) Steel. A.Reaching women; Education and nutrition.
In: Women and Nutrition.ACC/SCN symposium report.
Nutritiojn policy discussion paper No.6:pp.67-69:oct.
1990
5) Bengu, L. To feed and empower or simply teach?The
role of the community-: utritionist. Mothers and
Children.14:9-10.1995
|
|
