مدني درجامعه زنان نوين تحرك
صنفي‌زنان تشكل‌هاي به نگاهي
در را دولتي سازمانهاي بلند ديوارهاي زنان كه هنگامي
پايه‌گذاري را غيردولتي سازمانهاي ديدند ، خود برابر
امروز و پرداختند فعاليت به سازمان‌ها دراين يا و كردند
سلاح ، خلع جهاني ، صلح زمينه در كه سازمان‌هايي پوياترين
... و جنگل‌ها از حفاظت و درياها آلودگي با مبارزه
آنان زنان شده ، يا تاسيس زنان همين به‌وسيله دارند فعاليت
.مي‌كنند اداره را
دسترسي و پرورش و آموزش در نابرابري روزافزون ، فقر
مراقبت‌هاي در نابرابري آموزشي ، امكانات به نداشتن
قدرت شدن سهيم در تساوي عدم زنان ، عليه خشونت بهداشتي ،
دركميته زنان مصوبه حقوق به بي‌احترامي وتصميم‌گيري ،
زن به كليشه‌اي نگرش آنان ، از ناكافي حمايت و بشر حقوق
گروهي ، رسانه‌هاي بويژه ارتباطي نظام‌هاي تمام در
دختر كودكان عليه ديرپا تبعيض مشاركت ، امكان در نابرابري
به منسجم‌تر تا داشت آن بر را زنان...و آنان حقوق نقض و
.برخيزند خود حقوق احقاق
تاريخچه *
جامعه از بخشي مبارزات مرهون ايران در زنان صنفي جنبش
شركت.است مشروطه دوران در زنان اجتماعي حضور و شهري
انبارهاي مصادره مسلحانه ، اقدامات سنگرها ، ساختن در زنان
تحريم بانك ، ذخيره تامين در جنسي و نقدي كمك‌هاي آذوقه ،
اساسي قانون متمم تصويب براي وراهپيمايي خارجي كالاهاي
نخستين از است انسان برابري و آزادي بر كه‌مبتني
.است تشكل قالب در زنان فعاليت‌هاي
غيردولتي سازمانهاي ارتباطي شبكه حقوقي مشاور آملي احمد
مشروطه انقلاب با همزمان قمري سال 1324 در:مي‌گويد زنان
وضعيت شدن مشخص و مدرسه احداث خواستار تظاهراتي در زنان
آن در موجود اجتماعي محروميتهايبودند شده خود مهريه
زوج انتخاب امكان نبود پايين ، سنين در ازدواج مثل زمان
تا شد سبب.. و مالي استقلال خود ، نداشتن اراده و ميل به
.شوند خود صنفي حقوق مطالبه خواستار زنان
تدوين و سال 1302 در زنان براي اكابر كلاس‌هاي تشكيل
.رسيد تثبيت به سال 1310 در كودكان حقوق و خانواده حقوق
سال‌هاي ضداستبدادي و استعماري ضد جنبش در فعال مشاركت
زمان ، آن وقت دولت توسط سياسي حقوق اعطاء و 1332 ، 1320
در رايگان و اجباري آموزش خانواده ، حمايت قانون تصويب
.است بوده فعاليت‌ها اين نتايج جمله از دهه 1350
از پس كه تحولاتي با را جنبش اين اوج اما":مي‌گويد وي
مي‌توان آمد بوجود ايران اجتماعي اقتصادي ساختار در جنگ
دانشگاه ، فارغ‌التحصيلان و متخصصان تصاعدي افزايش.ديد
از خانه‌دار نسبت‌زنان كاهش باسوادي ، رشد نرخ رفتن بالا
توسعه به ارتباطات توسعه و درصد به 65 درصد 79
منجر است مدني جامعه نمادهاي از كه غيردولتي سازمانهاي
".شد
.است مدني جامعه نمادهاي از يكي زنان غيردولتي سازمانهاي
مشخص تركيب و انسجام داراي هنگامي سازمان‌ها اين
مردمي ، كمك‌هاي و اعتماد جلب بر علاوه بتوانند كه مي‌شوند
و پرداخته اجتماع معضلات رفع به بين‌المللي و ملي
آن توانفرساي مسئوليت‌هاي و مشكلات حجم از دولت دوشادوش
در زنان توانمندي‌هاي ارتقاء موجب طرفي واز بكاهند
كارايي ما كشور در اما.باشند گوناگون زمينه‌هاي
بتوان شايد و نيست بارز و قوي چندان غيردولتي سازمانهاي
نهادهاي ناباورانه نگرش و دولت محوري نقش را آن اصلي علت
.كرد عنوان تشكل‌ها از گروه اين به دولتي
رشد اخير دهه در زنان غيردولتي سازمانهاي:مي‌گويد آملي
اين فعاليت عمده كه آنجا از.داشته‌اند چشمگيري نسبتا
توسعه عدم لحاظ به آن اول دهه و انقلاب از قبل سازمان‌ها
تعاوني‌هاي يا مذهبي وانجمن‌هاي خيريه موسسات به ساختاري
بر حاكم سنتي نگرش مي‌شد ، منتهي زنان توزيعي و توليدي
تحولات ولي.نمي‌داد را توسعه و رشد امكان نهادها اين
روستاها از مهاجرت موجب خود كه اجتماعي اقتصادي ساختاري
زنان كه شد باعث گرديد شهري جمعيت غالب تركيب و شهرها به
مختلف تخصص‌هاي ساير و عالي آموزش امكانات به دستيابي با
.باشند داشته مشاركت توليد مديريت و اجتماعي نقش‌پذيري در
(ايران آمار مركز سال 75 آمار براساس) موجود آمارهاي
و 200 پرورش و آموزش وزارت در زن حضور 500هزار از حكايت
آمارها اين.مي‌كند درماني بهداشتي هاي واحد در زن هزار
خدماتي بخش و صنعتي توليدات در آنان مشاركت از صرف‌نظر
نفر ميليون حدود 2 را زنان فعال نيروي آمار ، سازمان.است
بسيار و نبوده صحيح نظر به كه كرده اعلام روستا و شهر در
گسترش موجب اجتماعي توليد كه آنجا ازاست اين از فراتر
به را فردي رفتاري خصلت‌هاي شده ، جامعه در زنان مناسبات
و فرهنگي قانوني ، و حقوقي از اعم آنان مشترك خواسته‌هاي
.است كرده مبدل علمي و فني و اقتصادي اداري ،
زنان حقوق استيفاي در غيردولتي سازمانهاي نقش *
شده مضاعف ستم تحمل جايگزين مدرن و عقلاني نگرش طرفي از
سمت به خود ، حقوق استيفاي جهت زنان لحاظ همين به و
ديگر.مي‌آورند رو غيردولتي و مستقل صنفي سازمانهاي
.مي‌كنند روي خيريه موسسات به كمتر بيكاري لحاظ به زنان
بيكاري) شناسي سبب و آن بودن ازتلخ نظر صرف طلاق آمار
واتكاء استقلال و بيداري مبين(مردسالارانه خشونت يا زوج
چنين طبعا.است خود حقوق استيفاي راستاي در آنان نفس به
وسوي سمت به (فرهنگي متوسط اقشار بخصوص)را زنان معضلاتي
از عبارتي به.مي‌كشاند غيردولتي سازمانهاي تشكيل
خواسته‌هاي تقاضاي و سازماندهي سمت به فردي اقدامات
.مي‌آورند روي مشترك
مراكز در تشكل‌ها اين خوشبختانه":مي‌كند اضافه او
".است رشد حال در استان‌ها
مشاركت حق اسلامي جمهوري اساسي قانون ماده 7 براساس
سياسي باحيات مرتبط مجامع و غيردولتي سازمانهاي در زنان
.است شده تضمين كشور عمومي و
سلب زنان از را تشكل در شركت آزادي ايران داخلي قوانين
مانند دارد وجود زمينه اين در مشكلاتي اما نمي‌كند ،
بر حاكم بروكراسي درنتيجه كه پيچيده‌اي تشريفات
ومجامع سازمان‌ها ثبت مراحل.است اجرايي دستگاه‌هاي
فعاليت ماده 10قانون موجب به زيرا.است نوع هر از مستقل
كه كميسيوني ازطريق مي‌تواند دولت سال 1360 مصوب احزاب
نظر تحت را مجامع است گروه‌ها تشكل مجوز صدور مسئول
تشكل‌هاي در تاخير موجب مواقع برخي در اين.باشد داشته
.مي‌شود آزاد
كه 27 خانواده در زن حقوق بررسي درسمينار":مي‌گويد آملي
استان‌هاي از خانم‌ها شد برگزار سنندج در ماه تير و 28
تشكيل براي گفت من به خانمي.داشتند حضور كشور مختلف
از پيش سال زيست 2 محيط از حفاظت غيردولتي سازمان
مشمول اماكردهايم مجوز درخواست كردستان استانداري
انجام مكاتبات نصف از 2سال بعد حالا و شد بروكراسي
و برگرداندند ما به بودند دانسته لازم خود كه را شده‌اي
سازمان 4 اينكنيد درخواست انتظامي ازنيروي برويد گفتند
يكي نيكوكار بانوان انجمن.دارد كتابخانه يك و عضو هزار
مشكل همين دچار پروانه گرفتن براي هم استان‌ها از ديگر
اين رفع درجهت عاجلي اقدام ذيربط مسئولان دارد جا.هستند
خاطر به نوپا سازمانهاي ديگر سوي ازدهند انجام مشكل
در تا نمي‌يابند گسترش امكان مالي منابع تامين فقدان
اين در باشندكه موفق عضوگيري آموزش ، اطلاع‌رساني ، زمينه
تخصيص بودجه به توجه با زنان امور مشاركت دفتر بايد مورد
جمهوري رياست طرف از سال 79 براي توسعه سوم برنامه يافته
مساعدت برسند خودكفايي به سازمان‌ها اين كه زماني تا
و دولتي غير سازمانهاي در زنان فعالانه مشاركت".كنند
كه مي‌كند آشكار را حقيقت يك سازمان‌ها اين‌گونه موفقيت
سازمانهاي در زنان گسترده حضور موانع برداشتن صورت در
آنان ، به راهبردي و مديريتي نقش واگذاري و دولتي غير
خواهند روبه‌رو بيشتري موفقيت با نيز دولتي سازمانهاي
كيفيت نظر از دولتي غير سازمانهاي كه اين جالبتر.بود
دليل.موفق‌ترند دولتي سازمانهاي به نسبت فعاليت كميت و
اين در داوطلبانه فعاليت روحيه حاكميت نيز امر اين
.است زنان گسترده فعاليت و مشاركت و سازمان‌ها
از":مي‌گويد زنان دولتي غير سازمانهاي از يكي مدير
غير و مستقل تشكيلاتي دولتي غير سازمانهاي كه آنجا
و آنان شناختن رسميت به ملزم دولت مي‌شوند ، محسوب وابسته
بنابراين.است سازمان‌ها اين به ويژه كمك‌هاي دادن
توجه به وادار را دولت فشاري عامل عنوان به مي‌توانند
كنند...و كودكان و زنان مسايل قوانين ، برخي مورد در خاص
جايگاه و سازمان‌ها اين بودن مردمي دليل به سو ديگر از و
در دولت كمكي بازوي عنوان به دارند جامعه در كه ويژه‌اي
بعضي رابه دولت توجه و بوده تاثيرگذار سياستگذاري‌ها
".كنند جلب مسائل
دولتي غير سازمانهاي ارتباطي شبكه دبير هاشمي فائزه
دولتي غير سازمانهاي":مي‌گويد اسلامي جمهوري در زنان
در همه حمايت‌ها و كمك‌ها اين اما دارند ، مالي نياز زنان
باشد نوعي به نبايد و است شده پيش‌بيني دولت‌ها برنامه
".كند وابستگي ايجاد كه
دولتي ، غير سازمانهاي بين همكاري كه است داده پيشنهاد او
باشد ، مشاركت و هماهنگي با زنان امور مشاركت دفتر و شبكه
سازمانهاي":مي‌گويد وي.ديكته‌اي و ابلاغي صورت به نه
سياستگذاري‌هاي در هستند ، مستقل اي شبكه كه دولتي غير
عمل در جايگاه اين مي‌باشندو ويژه‌اي جايگاه دولت‌داراي
سازمانهاي مستقل صورت‌ماهيت اين غير در.يابد تحقق بايد
وظايف توانست ونخواهند رفت خواهند سوال زير دولتي غير
درستي به شده ارائه آنان براي كه تعريفي طبق را خود
".دهند انجام
اعتراض جرات كه مي‌شود باعث مالي حمايت‌هاي مي‌شود گفته
.شود گرفته سازمان‌ها اين
دولتي غير سازمانهاي موسسان غالب كه آنجا از طرفي از
يا و دارند دولتي مشاغل خود كه هستند افرادي بين از اغلب
شده‌اند ، راه‌اندازي يا و پيشنهاد دولتي سازمانهاي توسط
.برساند آسيب آنها بودن دولتي غير ماهيت به مي‌تواند اين
خود دولتي موسسه درمقابل تعهداتي سويي از افراد اين زيرا
دولتي ، نهادهاي به وابستگي دليل به ديگر سويي از و دارند
هميشه بايد و مي‌شود سلب آنان از استقلال و ابتكار قدرت
به نسبت چشم‌پوشي بالطبع و دولتي يارانه‌هاي رسيدن منتظر
به را آنان نهايت در كه كنند خود اصلي وظايف و واقعيت‌ها
.درمي‌آورد دولتي نهادهاي از تابعي صورت
سازمانهاي ارتباطي شبكه موسسان از عباسقلي‌زاده محبوبه
دولتي غير سازمانهاي از جامع تعريفي زنان دولتي غير
:است داده زنان
كار مي‌كند ، فكري كار.نمي‌كند يدي كار دولتي غير سازمان
را وي مي‌آورد دولت روي كه فشاري با و مي‌دهد انجام فني
.مي‌كند هدايت خود سياست‌هاي برنامه‌ريزي‌هاي جهت در
از اما.است زنان كردن آگاه جهت در ماست مدنظر كه فشاري
به بالا از ايران نظير جوامعي در برنامه‌ريزي‌ها كه آنجا
و فشار اين هم پايين از بتوانيم بايد ما است ، پايين
".كنيم منتقل دولت به را برنامه‌ريزي
است ، زن پژوهندگان و نويسندگان انجمن مسئول اكنون كه او
منتشر را فرزانه مجله و دارد اختيار در را بانو انتشارات
هم و مي‌توانند هم مطبوعات و انتشارات":مي‌گويد مي‌كند ،
كار به بستگي اين.باشند دولتي غير سازماني نمي‌توانند
.دارد آنها
محتوا تا دارند فرم بيشتر دولتي غير سازمانهاي ايران در
جامعه از ما.كرد سخت‌گيري زياد نبايد اين‌باره در و
اين در و مي‌رويم پيش مدني جامعه سوي به توده‌اي
نمي‌توانند توده‌اي جامعه در دولتي گذارسازمانهاي‌غير
از زودتر فرم و فني لحاظ از تشكل‌ها اين.باشند فعال
در حركت صحيح روند زيرا شدند ، مطرح اجتماعي آمادگي
شما حقيقت در و باشد پايين به بالا از بايد اجتماع
نهادهاي در را دولتي غير استانداردسازمان مي‌توانيد
و مي‌كنند كار مذهبي هيات‌هاي صورت به كه ببينيد خيريه
.هستند كامل فرم لحاظ از اما ندارند ، رسم و اسم هم هنوز
شايد و مي‌كنند كار و شده ايجاد داوطلبانه پذيرند ، عضو
هيات و كافي رسم و اسم كه تشكل‌ها ما تمام از نحوي به
".باشند هم منسجم‌تر و كارآمدتر داريم رئيس و مديره
:مي‌گويد زنان غيردولتي سازمانهاي فعاليت مورد در آملي
مياني اقشار تحت‌تاثير عمده به‌طور كه سازمان‌ها اين"
را زنان جامعه از عمده‌اي بخش كمي نظر از كه شهري فرهنگي
:مي‌كنند فعاليت زمينه در 8 داده‌اند قرار خود تحت‌تاثير
و مطبوعات مذهبي ، اقليت‌هاي حمايتي ، هنري و ادبي
پژوهشي ، و آموزشي اجتماعي ، و حقوقي ورزشي ، رسانه‌ها ،
".اقتصادي فرهنگي ،
گسترش بنابه سازمان‌ها اين":مي‌گويد ادامه در وي
مصوبات به دسترسي با جهاني اطلاع‌رساني شبكه‌هاي
و دولتي سازمانهاي گزارشات و اسناد و بين‌المللي
سازمانهاي ساير با رابطه برقراري در پيگيرانه غيردولتي
به‌طوركلي اما.شده‌اند فعال اطلاعات مبادله جهت كشورها
و تثبيت) دموكراتيسم دوم فاز به انتقال دليل به
كه آن‌گونه نتوانسته هنوز (صنفي سازمانهاي نهادينه‌شدن
و منطقه و ملي عرصه در غيردولتي سازمانهاي است شايسته
".دهد گسترش را بومي
زنان غيردولتي سازمانهاي گسترش موانع *
مالي ضعف:سازمان‌ها گسترش‌اين موانع":است معتقد آملي
دليل به اعضا سوي از كافي مساعدت امكان عدم و سازمان‌ها
زمينه در اطلاع‌رساني امكان نبود آنها ، تعداد كم‌بودن
خاطر به زنان وقت ، كمبود وسيع ، صورت به زن حقوق ترويج
صنفي ، -تشكيلاتي فعاليت در فرهنگي ضعف مضاعف ، اشتغال
مسايل قراردادن تحت‌الشعاع و موجود سياسي شرايط تخليه
برخي توسط صنفي سازمان از سياسي ابزاري استفاده صنفي ،
از بخشي در حاكم سنتي نگرش وجود اشخاص ، و جريان‌ها
به جنسيتي نگرش كشور ، سه‌گانه قواي و دستگاه‌ها
سرپرست يا و زوجه به همسران اجازه عدم و صنفي سازمانهاي
.است صنفي فعاليت‌هاي در دختران يا زوج به خانواده
هنوز محروم مناطق در امكانات و تسهيلات دسترسي ، كه هرچند
به نسبت دختران تعداد بودن بيشتر به باتوجه و بوده مشكل
".كمتراست براي‌آنان آموزشي وسايل به دسترسي امكان پسران ،
راد غزل
|
