جديد راهبردهاي و دشوار راه
شوراهاي و اجتماعي امور معاون مبلغ مرتضي سيد سخنان متن
بخش - هويت بازخواني و دانشجويي جنبش درباره كشور وزارت
آخر
:اشاره
و اجتماعي امور معاون مبلغ سيدمرتضي پيشين ، شماره در
جنبش هويت بازخواني تبيين ضمن كشور ، وزارت شوراهاي
اين ساختاري شاخصهاي جديد ، تحولات بستر در دانشجويي
بررسي ضمن شماره اين در ويقرارداد مداقه مورد را جنبش
دانشجويي جنبش نياز مورد راهبردهاي موجود ، پيچيده شرايط
.است داده قرار بررسي مورد را
انديشه گروه
كه مقاطعي در :دانشجويي جنبش جبراني كاركردهاي -4
كمرنگ يا و تضعيف دليلي هر به تحول‌سازكشور نهادهاي
آن نقش به‌نحوي دانشجويي جنبش مي‌شدند ، حذف يا مي‌شدند
در احزاب كه وقتي مثلا است ، مي‌كرده جبران را نهادها
جامعه در نمي‌توانستند دليلي هر به و بودند كمرنگ جامعه
به را حزبي كاركردهاي از بخشي دانشجويي جنبش.باشند فعال
كاركرد اين كردم عرض كه همانطور.است مي‌گرفته عهده
مثلا يا كردم اشاره قبلا كه اصلي كاركرد نه است جبراني
محدوديت در يا و باشند نداشته وجود مطبوعات كه وقتي
.مي‌كند جبران را فقدان اين از بخشي دانشجويي جنبش باشند ،
تعطيل مطبوعات از بعضي كه اخير مدت همين در كمااينكه
اطلاع‌رساني ، با دانشجويي جنبش را فقدان آن از بخشي شدند
و ميزگردها سخنراني‌و جلسات و برپايي‌سمينارها با
باشند فعال نهادها اين اگرميكند جبران آن امثال
نقش كه ندارد موضوعيت دانشجويي جنبش براي كه است طبيعي
.بكند ايفا جبراني
ببينيم كه بود اين براي كردم عرض كه را مقدمه‌اي
در ما كه بود لازم چون.چيست دانشجويي جنبش شاخصهاي
قضيه ابعاد بتوانيم تا كنيم توجه آن به بازخواني‌هويت
.كنيم بيان درستي به را
كنيم ، توجه آن به هويت بازخواني در بايد كه ديگر مهم نكته
و قبل در دانشجويي ازجنبش بخشي در ماهوي تفاوت ايجاد
.است انقلاب از بعد
راديكال ، جنبش يك انقلاب از قبل دهه‌هاي در دانشجويي جنبش
تعارض اينكه خاطر به بود برانداز جنبش حتي و اپوزيسيون
استبدادي ، رژيم يك رژيم.داشت حاكم رژيم با ماهوي
بر حاكم و مردم عمومي افكار از برخواسته غير غيرمردمي ،
همان خاطر به جنبشي چنين كه است طبيعي.بود مردم سرنوشت
با مقابله در كردم عرض كه كاركردي و ساختاري شاخصهاي
جهت اين از انقلاب از بعد.است بوده موجود سياسي نظام
كه نداشته موضوعيت اينكه براي مي‌كند پيدا اساسي تغيير
اتفاقا كه اينجاست و بايستد سياسي نظام مقابل در بخواهد
كه را نقش اين يعنيميكند پيدا را خودش واقعي‌تر نقش
تحولات به مربوط و اجتماعي جنبش يك دانشجويي جنبش
.است اجتماعي
هم جاري بحث‌هاي در گاهي و دارد وجود اينجا كه مهمي نكته
دانشجويي جنبش اصولا امروز آيا كه است اين مي‌شود مطرح
يا و راديكال شكل به اپوزيسيون مي‌تواند ايران كشور در
مي‌تواند آيا باشد اگر فرض به و نه؟ يا باشد برانداز
من.مي‌شود جنبشي چنين هويت فاقد يا باشد دانشجويي جنبش
يك در اصولا بشكافم ، كمي را موضوع اين مي‌خواهم
مردم نظر و عمومي افكار با آن سياسي ساختار كه جامعه‌اي
و تندرو نمي‌تواندراديكال ، دانشجويي جنبش مي‌گيرد شكل
معني فاقد في‌الواقع پديده‌اي چنين و باشد برانداز يا
.است
در دانشجويي جنبش كه اعتراضهايي و تلاشها تمام‌اقدامها ،
انجام وعقبماندگيها انحرافها كمبودها ، مشكلات ، قبال
و سياسي ساختار قالب در بايد و دارد اصلاحي ماهيت مي‌دهد
و سياسي ساختارهاي و جامعه توانمندسازي هدف با و اجتماعي
مي‌كنندمثلا فكر كه كساني.پذيرد انجام اجتماعي
شدن حل قابل افراطي حركتهاي با ما جامعه در موجود مشكلات
دارند؟ تئوريك اشتباه چرا.دارند تئوريك جدي اشتباه است ،
مردم و دموكراسي براي جامعه اين بالفعل توان اينكه براي
دهه دو اين در و آمده به‌وجود انقلاب از بعد كه سالاري
شناخت است مهم آنچه.است همين آمده پيش اينجا تا حالا تا
در 2 مثلا ببينيد شما.است جامعه بالقوه توان احياي و
تاريخي ميليوني راي 30 يك با مردم.شد انتخابات خرداد 76
راي ميليون با 20 جمهوري رئيس.كردند بزرگي انتخاب آمدند
شد ، انتخاب كابينهشد انتخاب اصلاحي برنامه‌هاي با و
اينها.شد انتخاب اصلاحات مجلس عنوان با ششم مجلس بعد
يك در كه فعليت به جامعه توانهاي‌بالقوه تبديل يعني
خواهد و است افتاده اتفاق غيرافراطي و اصلاحي فرايند
نوع از آنهم و فرهنگي و اجتماعي مشكلات ما مشكلات.افتاد
اگر دارد وجود ما جامعه در خشونت مثلا اگراست تاريخي
برمي‌گردد نمي‌دانيم خوبي به را دموكراسي قواعد هنوز ما
به مربوط كه خودمان اجتماعي فرهنگي ، ناكارآمديهاي به
قشر يك كه شود باعث ناكارآمدي اين كه است ممكن است جامعه
تاريخي ماحصل اين هرحال به ولي بگيرد شكل خشونت‌گرا
كار آن راه‌حل تنها و است جامعه اجتماعي فرهنگي ، شرايط
نبايد دانشجويي جنبش ديگر زبان به.است اجتماعي و فرهنگي
مي‌تواند افراطي و تند اقدامهاي و حركتها با كه كند فكر
يك اگر فرضا كه نكنيد ترديد شما.كند حل را مشكلات اين
هم به را نظام و شود شروع حركتهايي فعلي جامعه در روزي
وحشتناكي خشونت و اقتدار يك با ما آن از بعد بريزد ،
است اجتماعي مساله ما مساله امروزشد خواهيم روبه‌رو
به بايد بزرگ رسالت يك عنوان به دانشجويي جنبش يعني
اجتماعي نابساماني‌هاي و نارسايي‌ها و گره‌ها حل دنبال
در سالاري مردم و اصلاحات روند با جدي چالش به منجر كه
كنيد نگاه شما.است اساسي راه اين باشد مي‌شود كشور
اگر حالا آمده دست به انتخابات با تماما كشور ساختارهاي
گروهي مثلا جا يك است ، اشكالاتي كه مي‌بينيد جاهايي شما
كنند ، رعايت را قواعد نمي‌خواهند يك‌جا مي‌كنند ، مقاومت
.كردم اشاره كه اجتماعي بحث همان به برمي‌گردد اين
يك انقلاب از بعد دانشجويي جنبش كردم عرض اينكه بنابراين
معني ، اين با و است معني اين به كرد ، پيدا ماهوي تغيير
يك كه شرايطي در دانشجويي جنبش آيا كه سوال اين طرح ديگر
راديكال مي‌تواند حداقلي ، شرايط با ولو سالار مردم نظام
صورت صحيح تصور با سوالي چنين و است غلط باشد برانداز و
بايد دانشجويي جنبش اينجا دراست معني فاقد مساله ،
به و داشته را سياسي فرهنگي ، -اجتماعي موانع رفع كاركرد
با حالا.بپردازد اصلاحي حركت يا مردم‌سالار حركت تقويت
در اينكه آن و مي‌شوم بحثم آخر قسمت وارد نكته اين ذكر
معني به بخواهد اگر دانشجويي جنبش موجود پيچيده شرايط
پايدار و كند نقش ايفاي و باشد دانشجويي جنبش كلمه واقعي
در.باشد برخوردار بايد مشخصاتي و ابعاد چه از بماند
كنوني پيچيده شرايط مشخصات به مي‌دانم لازم اينجا
مهم مشخصه چند موجود پيچيده شرايط.باشيم داشته اشاره‌اي
:دارد
ادبيات ، كه هستند نسلي دانشجويان ، جديد نسل اينكه اول -1
است ، گذشته با متفاوت خواسته‌هايشان و نيازها گفتمان ،
ابعاد از بسياري در ولي ابعاد همه در بگويم نمي‌خواهم
طبيعي تحميلي ، جنگ يا انقلاب زمان در مثلا.دارد تفاوت
انقلاب ، ادبيات جنگ ، ادبيات با زمان آن در دانشجو كه است
كرده رشد بوده آن به مربوط كه آرمانهايي و شرايط نيازها ،
چون گرفته ، شكل آنها با رابطه در هم دانشجويي جنبش و
شرايط يك در ما دانشجوي امروز اما.است بوده جامعه نياز
طرز مطالباتش ، نيازهايش ، .كرده پيدا نمو و رشد متفاوتي
با متفاوت توجهي قابل بخش در حداقل آرمانهايش فكرش ،
.است گذشته
گذشت با.است شده متفاوت هم اجتماعي شرايط اينكه دوم -2
رفته ، بالاتر دانايي‌ها شده‌اند ، آگاه‌تر مردم زمان
بيشتري نقش ايفاي خواهان مردم.شده بيشتر مردم مطالبات
مردم زماني مردم ، نقش ايفاي و سالاري مردم بحث در.هستند
نخبگان و رهبران بيايند فقط كه مي‌كردند اكتفا اين به
توقع اين از بيشتر الان ولي.كنند انتخاب را خودشان
در كه مي‌كنند احساس بيشتر را حق اين الان يعنيدارند
سازي‌ها تصميم و تصميم‌گيري‌ها همه در زمينه‌ها ، همه
اين.حق يك عنوان به آنهم و كنند نقش ايفاي مي‌خواهند
و شدت اين به را احساسي چنين پيش سال ما 10 كه است چيزي
و شده امرايجاد اين امروز.نداشتيم سراغ مردم در غلظت
همچنين.شده‌اند جو مشاركت ملاحظه‌اي قابل نحو به مردم
مقايسه و جهان كشورهاي ساير به مي‌كنند نگاه مردم
و سربلندي خواهان‌پيشرفت ، چون و را خودشان مي‌كنند
مي‌رود ، بالاتر توقع‌هايشان كه است طبيعي هستند ، تعالي
.دارند گسترده‌تري و جدي‌تر خواسته‌هاي
به امروز كه جهاني شرايط.است جهاني شرايط سوم ، مشخصه -3
هم قبل دهه يك با حتي قياس قابل كه است شرايطي آمده وجود
و مناسبات ميكروتكنولوژي عظيم انقلاب امروزنيست
و داده تغيير را قبل دهه به نسبت حتي زندگي ساختارهاي
.مي‌دهد
به كه ارتباطات فناوري و ارتباطات و اطلاع‌رساني نظام
معيارهاي‌جديد مي‌كند ، پيدا تصوري‌توسعه غيرقابل نحو
در جمله واز جهاني عرصه در را جديد مسائل اقسام و وانواع
مهم مشخصه سه اينميآورد و آورده وجود به ما كشور
توجه بايد هويت بازخواني در ما را جديد شرايط به مربوط
.باشيم داشته
نحوه به شده ذكر شرايط به توجه با كه است آن وقت حالا
براي دانشجويي جنبش.بپردازيم هويت بازسازي و بازخواني
عنصر دو به نياز هويت بازسازي و بازخواني به زدن دست
:دارد اساسي
كه دارد اجتماعي جامع راهبرد يك به نياز اينكه اول
.باشد مشخص اجرايي روشهاي سياستهاو و برنامه‌ها متضمن
با كه راهبردروشن بدون نمي‌تواند دانشجويي جنبش
به سرعت به چون باشد موفق است اجتماعي نظريه يك پشتوانه
خارج انتفاع حيز از و مي‌شود مبتلا انفعال و گي روزمره
جنگ پايان از بعد سال طول 76 كه‌در همانگونه.مي‌شود
نياز اينكه دوم.كردم اشاره آن به قبلا و افتاد اتفاق
وانسجام نظم متضمن كه نحوي به دارد تشكيلات از نوعي به
را فراگيربودن‌خود انضباط ، ضمن تا باشد تكثر عين در
كاملا را دانشجويي جنبش نمي‌توانيد شما.كند حفظ هم
حتي.باشيد داشته دانشجويي جريان يك صرفا و كنيد يكدست
كاملا تشكل ما همسو دانشجويي تشكلهاي يا جنبشها در
تشكلهاي اين كل كه است اين مهم.نداريم يكپارچه و يكدست
برآيند به رفته هم روي كه دانشجويي حركتهاي و دانشجويي
رفتاري نظم و انسجام از دانشجويي ، جنبش مي‌شود گفته آن
هر بهاست مشكلي كار روزها اين البته باشدكه برخوردار
.است ونظم‌پذيري فراگيري دانشجويي ، جنبش موفقيت لازمه حال
آن به نيست فرصت دانشجويي‌كه جنبش آسيبشناسي بحث در
فراگيري جنبش اين:كه است اين آسيبها از بپردازيم ، يكي
نظم‌پذيري كه است آن ديگر آسيب و دست‌بدهد از را خودش
جنبش اگرجديد مقطع در بويژه بدهد ، دست از را خودش
انسجام و نظم و شود زياد تك‌روي‌هاي‌درونش دانشجويي
به منجر سرعت به كند ايجاد خودش در نتواند را لازم
.مي‌بيند جدي آسيب و مي‌شود ناكارامديش
چيست؟ نياز مورد راهبرد كه ببينيم بايد حالا
جنبش شاخصهاي به توجه با سو يك از را موردنياز راهبرد
يا نياز از بخش آن گرفتن نظر در ديگر سوي از و دانشجويي
باشد دانشجويي جنبش هويت با مرتبط كه جامعه مهم نيازهاي
سخن بحث ابتداي در شاخصها مورد در.كرد تعيين مي‌توان
.مي‌كنم اشاره جامعه نياز به اكنون و گفتيم
يكي.كرد اساسي كار دو اسلامي انقلاب با ايران جامعه
را آن ساختار و گفت نه ديرپا و تاريخي استبداد به آنكه
انتخاب را مردمي حاكميت و مردم‌سالاري الگوي و شكست درهم
الگوي دنيا ، در تجربه اولين به‌عنوان آنكه ديگر و كرد
.كرد مطرح اسلامي و ديني چهره و شكل در را مردم‌سالاري
سو يك از كه داشت حساسيت و بود ويژه جهت اين از دوم كار
عرصه از دين گذاشتن كنار با دنيا در دموكراسي تجربه
جامعه‌هايي در ديگر سوي از و بود توام اجتماعي و سياسي
پاياني درسالهاي كرده‌اند تجربه را دموكراسي الگوي كه
و معنويت به بازگشت عميق گرايشهاي تدريج به بيستم قرن
تاريخي ، همزماني اين.است گسترش درحال و گرفته شكل ايمان
الگوي از نوين تجربه طرح و معنويت به جهاني گرايش يعني
حساسيت هم ايران ، جامعه در ديني چهره در دموكراسي
.شد برخوردار خاصي جاذبه از هم و بخشيد آن به ويژه‌اي
علاوه مي‌تواند و مي‌توانست الگو اين موفقيت في‌الواقع
جهاني روزافزون نياز به ايران ، جامعه عميق نياز تامين بر
.گويد پاسخ نحوي به نيز
به‌هيچ‌وجه موضوع اين اهميت عليرغم كه است آن مهم نكته
نشده آن تئوريك مباني و عملي و نظري ابعاد به لازم توجه
.است نشده تدوين آن كردن عملياتي براي لازم نظريه‌هاي و
اين ساختارهاي بتواند كه اجتماعي نظريه‌هاي ماامروز
لازم كارآمدي از و كرده پايدار و مستمر نهادمند ، الگورا
نيازمند به‌شدت ما جامعه امروز.نداريم كند برخوردار
تحقق سازوكارهاي بتواند كه است اجتماعي نظريه‌هاي تدوين
اينجا از و كند فراهم را ديني مردم‌سالاري الگوي جامع
.مي‌شود مشخص جديدجامعه شرايط در دانشجويي جنبش راهبرد
كه باشد اين بايد و مي‌تواند دانشجويي جنبش راهبرد
با جامعه روشنفكران و نخبگان بين واسط حلقه به‌عنوان
در را فضايي سنجيده ، و گسترده برنامه‌ريزيهاي با مردم ،
به‌عنوان جامعه انديشمندان و نخبگان كه كند فراهم كشور
تئوريهاي انشاي و نظريه‌پردازي به فوري و عميق نياز يك
.بپردازند اجتماعي
طرح با كه كند دنبال را استراتژي اين بايد دانشجويي جنبش
روشنفكران ، نزد آنها ساختن برجسته و مختلف مسائل
نسبي همگرايي و وفاق يك ايجاد و صاحبنظران و انديشمندان
جامعه ، مهم مسائل به آنها ساختن متوجه ازطريق آنان بين
جامعه تاريخي و بزرگ نياز اين به تا كند وادار را آنها
.دهند پاسخ
است خوب مساله ، اين اهميت بيشتر شدن روشن براي
نگاه كشور موجود مشكلات و مسائل از بسياري به دانشجويان
فقدان در عمدتا آنها ريشه شود معلوم تا كنند دوباره‌اي
آنها فصل و حل و است اجتماعي كارآمد و كارساز تئوريهاي
.تئوريهاست آن اجراي و طرح نيازمند نيز
و ملي وحدت نمادهاي به نسبت هنوز ما مثال عنوان به
اين سر بر و نداريم روشني جمع‌بندي ملي منافع شاخصهاي
نخبگان بين و است جريان در گسترده‌اي چالشهاي موضوعها
و اجتماعي نظم تعريف براي يا.دارد وجود اختلاف‌نظر
اساسي عوامل چه متضمن پايدار اجتماعي استقرارنظم اينكه
و دين رابطه موضوع.نداريم قبولي قابل و مشخص نظريه است
همچنان مدرنيسم و سنت و آزادي و دين و دين و علم و سياست
به پاسخگويي براي جامعي تئوري و است جدي مناقشه مورد
.ندارد وجود مسائل اين اجزاي و ابعاد
به مشكلات از بسياري نيز سياسي و اجتماعي آسيبهاي در
مساله.برمي‌گردد كارساز راهبردهاي و تئوريها فقدان
اجتماعي ، تعامل ناكارآمدي قانون‌گريزي ، و خودسري خشونت ،
آنها وامثال مدارا و تحمل كاستي ناكارآمد ، بوروكراسي
و دارد جامعه‌پذيري فرايند بودن مختل در ريشه عمدتا
مختلف درعرصه‌هاي تا است نياز نيز مشكل اين حل براي
آموزش نظام پرورش ، و آموزش نظام خانواده ، همچون اجتماعي ،
و كارآمد تئوريهاي آن وامثال اجتماعي مناسبات نظام عالي ،
.باشيم داشته اجرا قابل
اين ايفاي كه مي‌دانم لازم را نكته اين تذكر اينجا در
وسيع تلاش و برنامه‌ريزي و انديشه به نياز مهم نقش
و شعاري و سطحي برنامه‌هاي با صرفا داردو عملياتي
را سخنم پايان ، در.شد نخواهد عملي آن امثال و سخنراني
:مي‌كنم خلاصه اين‌گونه
فعلي مقطع در دانشجويي جنبش و دانشجويان وظيفه مهمترين
و روشنفكران نخبگان ، بين واسط حلقه عنوان به كه است آن
و عميق نياز به پاسخگويي براي مردم ، با انديشمندان
و نظريه‌پردازي به وادار را نخبگان ايران ، جامعه تاريخي
اجتماعي مشكلات حل براي كارآمد و كارساز تئوريهاي انشاي
بدنه عنوان به را نظريه‌ها اين متقابلا و كنند سياسي و
و ساري مردم توده‌هاي اقشارو و گروهها بين در روشنفكري
.كنند جاري
.مي‌كنم سربلندي و توفيق آرزوي عزيزان همه براي
|
