تمديد قبال در جهانيان واكنش ارزيابي
نفت روياي آمريكا ايران‌توسط تحريم‌هاي
قدرتها بازي و ايران
صباغيان علي دكتر
تنها نه ليبي و ايران مجازات قانون كه است معتقد ژاپن
حقوق نظر از كه -داخلي قوانين فرامرزي كارگيري به موجب
موافقتنامه‌هاي با بلكه مي‌شود -است ممنوع بين‌الملل
است ناسازگار نيز تجارت جهاني سازمان
فشار ايجاد براي آمريكا سوي از جديدي تصميم گاه هر
عمدتا كه ثالث طرفهاي شده ، اتخاذ ايران بر اقتصادي
محسوب ايران عمده تجاري شركاي قضا از و آمريكا متحدان
بر تصميمات اين تاثيرگذاري ميزان به مي‌شده‌اند ،
اقدامات از را خويش ناخرسندي متفاوت بادرجات منافع‌شان ،
كرده‌اند اعلام آمريكا يكجانبه
سال طي 20 كه است موضوعاتي جمله از ايران و آمريكا تقابل
بين‌المللي و منطقه‌اي مناسبات از بسياري بر گذشته
مهمترين از تنها نه رويارويي اين.است بوده تاثيرگذار
بلكه مي‌رود شمار به كشور دو هر داخلي سياست مسائل
تحت‌الشعاع مناقشه اين طرف دو با را كشورها ساير مناسبات
عرصه‌هاي همه اگرچه ايران و آمريكا تقابل.است داشته
بدون اما دربرگرفته ، نوعي به را اقتصادي و نظامي سياسي ،
آن ابعاد ساير از بيش رويارويي اين اقتصادي بعد ترديد
.است بوده موثر منازعه طرفين با كشورها ساير برمناسبات
براي آمريكا سوي از جديدي تصميم گاه هر اساس ، اين بر
كه ثالث طرفهاي شده ، اتخاذ ايران بر اقتصادي فشار ايجاد
ايران عمده تجاري شركاي قضا از و آمريكا متحدان عمدتا
بر تصميمات اين تاثيرگذاري ميزان به مي‌شده‌اند ، محسوب
اقدامات از را خويش ناخرسندي متفاوت ، بادرجات منافع‌شان ،
اقتصادي فشارهاي بررسي.كرده‌اند اعلام آمريكا يكجانبه
آن قبال در ثالث كشورهاي واكنش نيز و ايران عليه آمريكا
فعالتر حضور موازات به كه مي‌كند عايد را نتيجه اين
در مزبور كشورهاي استقلال بين‌المللي ، عرصه‌هاي در ايران
در.است شده بيشتر آمريكا تصميمات برابر در عكس‌العمل
برابر در واكنش ابراز هنگام زمان مرور به و چارچوب اين
كه آن از بيش آمريكا متحدان ايران ، عليه آمريكا فشارهاي
نظر مد را منازعه طرف آن يا اين مراعات خود واكنشهاي در
روابط در خود عيني منافع مبناي بر را آنها باشند ، داشته
.كرده‌اند متكي آمريكا با
ايران بر اقتصادي فشار براي آمريكا اقدام آخرين اگرچه
"ايلسا" به موسوم ليبي و ايران تحريم‌هاي قانون تمديد
چنين اين اما گرفت ، صورت امسال مردادماه در كه است
.است گذشته سال طي 20 كشور دو رويارويي با همزاد اقداماتي
آمريكا ، و ايران كشور دو بين ديپلماتيك روابط قطع از پس
كشورهايي ليست در را ايران كشور آمريكا دولت سال 1984 در
و قرارداد شدند مي تلقي تروريسم حامي آمريكا نظر از كه
زمان آن در.كرد وضع ايران عليه تحريم‌هايي آن متعاقب
مالي نهادهاي سوي از وام هرگونه اعطاي با آمريكا
به كمك هرگونه مانع و كرد مخالفت ايران به بين‌المللي
.شد ايران
از خدمات و كالا هرگونه واردات آمريكا دولت سال 1987 ، در
كلينتون دولت سال 1995 ، در بعدا.كرد ممنوع را ايران
مانع و كرد وضع ايران عليه جانبه‌اي همه تحريم‌هاي
سال در.شد ايران با ومالي تجاري مبادلات هرگونه
تصويب را ليبي و ايران تحريم‌هاي قانون آمريكا 1996كنگره
"داماتو" آن دهنده پيشنهاد نام به كه قانون اين طبقكرد
از 40 بيش سالانه كه خارجي شركتهاي از دسته آن شد معروف
ليبي و ايران پتروشيمي و گاز و نفت صنايع دلاردر ميليون
دو يا يك مشمول آمريكا دولت سوي از كنند سرمايه‌گذاري
قانون آن در شده نظرگرفته در هفت‌گانه تحريم‌هاي از مورد
سالانه 20 به سرمايه‌گذاريها اين رقم بعدا.مي‌شدند
.يافت كاهش دلار ميليون
پنج‌ساله مدت پايان موعد شدن نزديك موازات به جاري درسال
اقتصادي و سياسي محافل در زيادي بحثهاي داماتو قانون
مطرح تحريم‌ها اين تمديد يا لغو خصوص در جهان و آمريكا
و سنا مجالس از متشكل آمريكا كنگره نهايت دربود
ديگر سال پنج مدت براي مزبور قانون تمديد به نمايندگان
آمريكا جمهور رئيس بوش توسط قانون اين امضاي با.داد راي
ديگر بار امر اين و يافت اجرايي قابليت شده ياد قانون
و ايران تجاري شركاي از كه را مختلف كشورهاي واكنش
واكنشهاي ميان اين در.برانگيخت مي‌آيند حساب به آمريكا
قرار خبري محافل توجه مورد بيشتر اروپا ، اتحاديه و ژاپن
.است گرفته
واكنشها
رئيس كلينتون ، بيل امضاي با كه هنگامي سال 1996 ، :ژاپن
جنبه بار اولين براي داماتو قانون آمريكا ، پيشين جمهور
با قانون‌داخلي فرامرزي آثار دليل به ژاپن يافت اجرايي
امور وزارت سخنگوي اوت 1996 هفتم روز.كرد مخالفت آن
اين به نسبت بند سه اي‌در انتشاربيانيه با ژاپن خارجه
كه آن از بيانيه‌پس اين.داد نشان واكنش آمريكا اقدام
قانون شدن اجرايي از ژاپن دولت آگاهي بر اول بند در
بند در مي‌كرد اذعان آمريكا توسط ليبي و ايران تحريم‌هاي
جامعه با ژاپن‌همگام دولت" بود داشته اعلام دوم
رفتار درباره مشترك نگراني آمريكا جمله از بين‌الملل
شوراي قطعنامه‌هاي اجراي خواستار و دارد ايران دولت
معتقد ژاپن دولت حال ، اين با.است ليبي امنيت‌درباره
به موجب تنها نه ليبي و ايران مجازات قانون كه است
بين‌الملل حقوق نظر از كه -داخلي قوانين فرامرزي كارگيري
جهاني سازمان موافقتنامه‌هاي با بلكه مي‌شود -است ممنوع
را نگراني ژاپن‌اين دولت.است ناسازگار نيز تجارت
".است كرده ابلاغ آمريكايي طرف به مكررا
قانون مرداد دوازدهم روز در بوش كه آن از پس نيز امسال
خارجه امور وزارت سخنگوي كرد ، امضا را تحريم‌ها تمديد
واكنش آن قبال در بند چهار در بيانيه‌اي انتشار با ژاپن
كه بيانيه اين بخش مهمترين واقع در و دوم بند.داد نشان
توجه با"است شرح اين به شد منتشر مرداد هفدهم روز در
فرامرزي كارگيري به موجب هم تحريم‌ها قانون كه اين به
ممنوع الملل بين حقوق نظر از كه -مي‌شود داخلي قوانين
است ، ناسازگار تجارت جهاني سازمان مقررات با هم و -است
اعلام آمريكايي طرف به را خود نگراني مكررا ژاپن دولت
".است كرده
دولت سال 1996 واكنش با آن ومقايسه واكنش اين ارزيابي
آن از حكايت ليبي و ايران تحريم‌هاي قانون قبال در ژاپن
در آمريكا با قبل سال پنج همچون ژاپن اكنون كه دارد
كه زمان آن برخلاف و ندارد همگامي اقتصادي فشار تشديد
ليبي و ايران رفتار درباره آمريكا درنگرانيهاي خودرا
بيانيه چهارم بند در كه آنطوري اكنون مي‌دانست سهيم
تمايل‌اين بر تنها كشورآمد اين امورخارجه وزارت سخنگوي
كرده بسنده ليبي و ايران با صريح وگوي گفت ادامه به كشور
با آمريكا رفتار به نسبت ژاپن نگاه در تحول اين.است
مناسبات گسترش بويژه و ايران فعال ديپلماسي نتيجه ايران
ايران جمهور رئيس گذشته سال سفر از پس كه ژاپن با ايران
به.است ، مي‌باشد شده جديدي مرحله وارد كشور آن به
ايران در ژاپني شركتهاي اقتصادي منافع افزايش موازات
قبال در واكنش براي كشور اين دولت راي استقلال ميزان
امر اين.است يافته افزايش ايران عليه آمريكا تحريم‌هاي
دو ما كشور سياستگذاران‌خارجي و ديپلماسي دستگاه براي
و سياست عميق ارتباط از نبايد كه اين اول:دارد پيام
دوم و كنند غفلت بين‌المللي مناسبات در وتجارت اقتصاد
تضاد همچنين و اقتصادي‌كشورها منافع دقيق شناخت كه اين
را كشور به‌نفع آن از مندي بهره امكان آنها به منافع اين
.مي‌دهد
اروپاي كشور از 15 متشكل -اروپا اتحاديه:اروپا اتحاديه
حال عين در و آمريكا تجاري بزرگترين‌شريك كه -غربي
ايران تحريم‌هاي قانون به نسبت نيز محسوبمي‌شود ايران
بر علاوه اتحاديه اين.است داده نشان واكنش ليبي و
بروز سال1996 در داماتو قانون تصويب هنگام كه واكنشي
آمريكا با خود مناسبات در متعددي موارد در بعدا داد
مي‌توان موارد اين جمله از است داشته مدنظر را مساله اين
متحده ايالات و اروپا اتحاديه آوريل 1997 تفاهم 11 به
دسامبر 1997 بيانيه 15 فرامرزي ، قوانين درباره آمريكا
بيانيه و برتون -هلمز قانون درباره اروپا اتحاديه
اين كه كرد اشاره اروپا مه 1998اتحاديه يكجانبه 18
فرامرزي‌از قوانين از را خويش ناخرسندي كرات به اتحاديه
اين مقابل در.است كرده اعلام داماتو قانوان جمله
بر را خود چشم كه پذيرفت آمريكا واكنشها
ايران وگاز نفت صنايع در اروپا سرمايه‌گذاريهاي‌شركتهاي
خودداري آنها شده‌درمورد ياد قانون اعمال از و ببندد
سرمايه‌گذاريهاي با و گذشته سالهاي طي امر اين كه كند
گاز و نفت بخش در اروپايي شركتهاي چندميليارددلاري
.است يافته تحقق عملا ايران
تحريم‌هاي قانون تمديد تصويب از پس نيز امسال ماه مرداد
مقابل در اروپا اتحاديه آمريكا كنگره توسط ليبي و ايران
در به‌شكايت تهديد را آمريكا و داد نشان واكنش آن
قبال در اروپا اتحاديه واكنش.كرد تجارت جهاني سازمان
خارجي كميسرروابط رسمي بيانيه قالب در تحريم‌ها تمديد
تصويب از پس روز چهار يعني مرداد نهم روز در اتحاديه اين
اين كامل متن.گرفت صورت آمريكا كنگره توسط مزبور قانون
و ايران رسانه‌هاي در آن از خبرهايي قبلا كه بيانيه
:است زير شرح به بود شده منتشر جهان
اروپا اتحاديه خارجي روابط كميسر بيانيه
تمديد براي آمريكا كنگره ژوئيه تصميم 27 اروپا كميسيون"
سال پنج مدت به (ايلسا) ليبي و ايران تحريم‌هاي قانون
سياسي و اصولي موضوع يك عنوان بهميكند محكوم را ديگر
داراي يكجانبه تحريم‌هاي قوانين با هميشه اروپا اتحاديه
منظور به كه قوانيني چنين.است بوده مخالف فرامرزي آثار
خارجي كشورهاي اقتصادي عاملان بر آمريكا شرايط تحميل
.مي‌كند تهديد را بين‌الملل آزاد تجارت نظام شده ، طراحي
كه كرده تصويب را بازدارنده مصوبه يك اروپا اتحاديه
.است كرده غيرقانوني را ايلسا با اروپايي شركتهاي متابعت
ايجاد بي‌اعتمادي هنوز آمريكا اقدامات حال ، اين با
در كه تفاهمي.دارد هزينه اروپايي شركتهاي براي و مي‌كند
بدان مه 1998 در 18 آمريكا -اروپا اتحاديه نشست
.است بوده پيامدهايي چنين از پرهيز منظور به رسيده‌ايم
در امسال ژوئن ماه در آمريكا -اروپا اتحاديه نشست در
در شدند متعهد آمريكا و اروپا اتحاديه سوئد گوتنبرگ
-فرا جديد كار دستور چارچوب در خويش مشترك اهداف تعقيب
با بين‌المللي وثبات صلح امنيت ، افزايش براي آتلانتيكي
و بين‌المللي تروريسم عليه مبارزه و كنند همكاري يكديگر
اروپا اتحاديه.دهند ادامه را جمعي كشتار سلاحهاي گسترش
مستمر اقدامات توسط مهم مشترك تلاش اين كه است آن نگران
فرامرزي قوانين طريق از كشور آن اهداف تقويت براي آمريكا
.شود خدشه‌دار يكجانبه
صورتي در تا گرفت تصميم اروپا شوراي سال 1997 آوريل در
طبق اروپايي شهروندان و شركتها عليه اقدامي آمريكا كه
در كشور آن از دهد ، انجام ايلسا يا برتون -هلمز قانون
قوت به هنوز تصميم اين.شود شكايت تجارت جهاني سازمان
".است باقي خود
ويژه به اروپا اتحاديه واكنشهاي زبان و متن در دقت
قبال در اروپا اتحاديه خارجي روابط كميسر اخير بيانيه
نشان ايران عليه آن ادامه و تحريم وضع براي آمريكا تصميم
خاص منافع از متاثر كه آن از بيش واكنشها اين كه مي‌دهد
تجاري مناسبات تاثير تحت باشد ايران در اروپا اقتصادي
كه نيست آن مفهوم به اين البتهآمريكاست با اتحاديه اين
بهره‌مند واكنش اين منافع از ما كشور صورت اين در
واكنشها اين وراي در كه انگيزه‌هايي از صرف‌نظر.نمي‌شود
.مي‌گردد بهره‌مند آن منافع از ايران حال هر در دارد قرار
كه اين اولا.است اهميت داراي نكته چند اينجا در اما
تصميم قبال در اروپا اتحاديه واكنش در ايران مراعات عدم
در ما كشور جايگاه و وزن از نشان ايران عليه آمريكا
اين ارتباط كه اين ثانيا.دارد بلوك دو اين بين مناسبات
مي‌تواند آمريكا و اروپا اتحاديه تجاري روابط با واكنشها
.دهد قرار ما كشور فراروي استفاده براي بيشتري فضاهاي
حجم كه تجاري بزرگ بلوك دو اين كه است اين هم آن دليل
بالغ دلار تريليون نيم و يك حدود به آنها سالانه مبادلات
حتي كه مي‌شوند منافع تضاد دچار مستمر طور به مي‌شود
.مي‌برد پيش تجاري جنگ يك حد سر تا گاهي را آنها
گوشتهاي جنگ موز ، جنگ در مي‌توان را موارد اين نمونه‌هاي
صادراتي ، مالياتهاي سر بر اختلاف فولاد ، جنگ هورموني ،
.كرد ذكر...و هواپيما ساخت سر بر اختلاف
واكنشهاي بودن مستقل ميزان كه اين همه از مهمتر و
را توان اين ايران به ما كشور منافع از اروپا اتحاديه
چنين ارزيابي به بيشتري دقت و واقع‌بيني با تا مي‌بخشد
را مدت بلند در آنها به اتكا ميزان و.بپردازد واكنشهايي
و است روشن ميان اين در نكته يك حال هر به.كند محاسبه
و اقتصادي منافع خاطر به هرگز اروپا اتحاديه كه اين آن
خود گسترده منافع دارد ايران با كه اندكي نسبتا تجاري
از استفاده البتهكرد نخواهد خدشه‌دار را آمريكا با
و تجاري مناسبات در بيشتر منافع كسب براي ايران موضع
گذشته از كه است امري آمريكا با اروپا اتحاديه اقتصادي
نيز ايران آن طريق از و مي‌شده متوسل بدان اتحاديه اين
.است مي‌گرديده بهره‌مند
|
