ما و غرب رسانه‌هاي سپتامبر 11
و جهاني تجارت برجهاي به حمله و سپتامبر حادثه 11:اشاره
متفكران ، و صاحبنظران از بسياري نظر از پنتاگون ، ساختمان
عرصه در اقتصادي -سياسي آرايش و تغييرات در عطفي نقطه
اين وقوع لحظه‌هاي اولين همان از.بود خواهد بين‌الملل
در كننده تعيين و اساسي نقشي جهان خبري رسانه‌هاي حادثه ،
از موضوع رساني اطلاع نيز و عمومي افكار ترغيب و تهييج
بعد C.N.N تلويزيوني شبكه.داشتند فاجعه اين مختلف ابعاد
"جديد جنگ "،"آتش زير آمريكا":همچون عباراتي با حمله از
.پرداخت واقعه اين خبري پوشش به "ترور عليه تهاجم" و
اخبار ، سوي و سمت نحوه و اطلاع‌رساني اين چون و چند بررسي
اين در صاحبنظران و كارشناسان اكثر تامل قابل موضوع
به الجزيره تلويزيوني فعال‌شبكه حضور.است بوده مدت
علايق و منطقه‌اي چارچوبهاي از خارج رسانه‌اي عنوان
بر ، افغانستان در اخيروجنگ حوادث قلب در غرب رسانه‌اي
نقش و موضوع اين تبيين و بررسي.است افزوده موضوع حساسيت
و اخبار ارايه و پرداخت چگونگي در كشورمان رسانه‌هاي
ما گفت‌وگوي موضوع آن از بعد حوادث و حادثه اين گزارش‌ها
سردبير عقيلي دكتر آقايان كشورمان ازصاحبنظران تن دو با
دبير ويسي مراد و جمعي ارتباط وسايل تخصصي فصلنامه رسانه
است خبر دانشكده مدرس و نوروز روزنامه بين‌الملل سرويس
.مي‌گذرد نظرتان از كه
انديشه و فرهنگ
ويژه به جهان معروف خبري شبكه‌هاي و رسانه‌ها برخورد *
چگونه سپتامبر يازدهم حادثه با را آمريكا خبري شبكه‌هاي
همه حرفه‌اي ، برخورد ، اين اندازه چه تا.مي‌كنيد ارزيابي
جهت در و منفي آنها نقش آيا.است بوده بيطرفانه و جانبه
است؟ بوده مثبت جهت‌گيري داراي يا و بوده جنگ زدن دامن
ناگوار حادثه وقوع از پس ساعات اولين از:عقيلي دكتر -
از استفاده با آمريكايي رسانه‌هاي آمريكا ، در شهريور 20
تصاويري و گزارش‌ها اخبار ، درج به انگاره‌سازي روش‌هاي
رسانه‌ها اين كه واقعيت‌اند اين مويد جملگي كه پرداختند
اين.شده‌اند خارج خود حرفه‌اي اصول و بيطرفي مسير از
عنوان به ساختگي تعابير القاي هدف با كه انگاره‌سازي‌ها
قبلا متاسفانه گرفت صورت مخاطبين و مردم اذهان در حقيقت
.بودند گرفته قرار غربي رسانه‌هاي استفاده مورد نيز
سال 1363 ، در آرژانتين آيرس بوينوس در بمبگذاري حادثه
حادثه سعودي ، عربستان در الخبر بمبگذاري حادثه
هواپيماي سقوط سال 1374 ، در اكلاهماسيتي در بمبگذاري
بازي‌هاي در بمبگذاري حادثه اي ، دبليو.تي بوئينگ 747
با حوادث اين بازتاب نحوه و سال 1375 در آتلانتا المپيك
به مخاطبان اذهان در را ذهنيت اين تا گرفت انجام هدف اين
آن خارج و آمريكا در كه تروريستي اقدام هر كه آورند وجود
پذيرد صورت دارد ، ارتباط منافع‌آمريكا با نحوي به كه
طول در كه انگاره‌ها جنگ.باشد خاورميانه به مربوط بايد
است ، يافته بيشتري شدت غربي رسانه‌هاي توسط گذشته سال چند
سياستمداران عملكرد با معناداري مي‌رسدهمزماني نظر به
به سياستمداران كه زمان هر كه معني اين بهباشد داشته
و بيفزايند خود اعتبار بر تا باشند داشته نياز بلايي سپر
يا و قراردهند مناسبي پوشش خود سياسي كمبودهاي بر يا
يا و بيندازند كسي گردن به را خود ناكام سياست‌هاي علل
ملل ساير منطقه‌اي و داخلي امور در مداخله براي بهانه‌اي
توجيه به روش‌ها اين با خود رسانه‌هاي كمك با كنند ، پيدا
.مي‌پردازند عمومي آراي جلب و مسايل
كنار در گرفتن آتش حال در صليب يا و صليب تصاوير چاپ
مركز ساختمان‌هاي به تروريستي حمله از ناشي خرابه‌هاي
كه فلسطينيان شادي آرشيوي فيلم نمايش يا و نيويورك تجاري
مردم عزاداري با همزمان است فارس خليج جنگ به مربوط
تمدنها ، گفت‌وگوي سال در صليبي جنگ كردن عنوان آمريكا ،
اذعان بايد.مي‌باشند رسانه‌اي انگاره‌سازي اين جمله از
اين خود از كمتر مواردي در حركات اين اعمال زشتي كرد
غربي رسانه‌هاي عملكرد مورد در متاسفانهنيست حركات
بلكه نكردند عمل حرفه‌اي و بيطرفانه تنها نه كه گفت بايد
يعني آن بالعكس و دولت به رسانه‌اي وابستگي نوعي شاهد ما
نوعي شاهد طرفي از.بوديم رسانه‌ها به دولت وابستگي
از پس غربي رسانه‌هاي طرف از سانسور و اطلاعاتي انسداد
حمله جريان در آن متعاقب و آمريكا به تروريستي حمله
كه بوده‌ايم افغانستان درمانده و بي‌گناه مردم به آمريكا
و بيطرفي مباني و حرفه‌اي اخلاق اصول از خارج مواردي در
كه شيوه‌ها اين از برخي.است بوده روزنامه‌نگاري حرفه‌اي
افكار فريب بوده ، جنگ به زدن دامن جهت در منفي نقش داراي
عمومي اذهان تغيير و تبليغاتي شيوه‌هاي طريق از عمومي
است بارتر تاسف همه از اينجا در كه آنچه.مي‌باشد مردم
به مي‌آيد پيش رهبران مقاصد و سياست پاي كه هنگامي اينكه
سياسي اهداف قرباني آنها و نمي‌شود داده اهميت عادي مردم
.مي‌شوند قدرت صاحبان اقتصادي و
خبر با كه كساني ديد از سپتامبر واقعه 11:ويسي مراد -
جنگ از بعد جهان خبر مهمترين عنوان به دارند سروكار
حرفه‌اي ، ديدگاه از كه چرا است ، شده برده نام دوم جهاني
نظر از چه و فراگيري سطح لحاظ به چه خبر اين ويژگي‌هاي
اين ، بنابرداشت قرار عالي بسيار سطوح در مخاطب ، تعداد
در الكترونيكي حتي و بصري و شنيداري نوشتاري ، رسانه هيچ
ممكن چه اگر.باشد نپرداخته خبر اين به كه نبوده جهان
از اما.باشد متفاوت واقعه ، اين به آنها پرداخت سطح است
در رسانه‌اي هر نظرمي‌رسد به بامساله برخورد چگونگي نظر
و طبيعي تواناييهاي به توجه با جهان از منطقه‌اي هر
از طبيعي بهطوراست پرداخته خبر اين به خودش ماهوي
خود مخاطبين بر ملي و محلي سطح در كه رسانه‌هايي
اين از بعد كه داشت انتظار نمي‌شود بوده‌اند تاثيرگذار
منطقه‌اي و جهاني سطح در خبر اين انعكاس مورد در واقعه
آن با بين‌المللي و منطقه‌اي ديد با و بوده اثرگذار
رسانه‌ها قدرت واقعه ، اين عبارتي ، به.باشند كرده برخورد
منتهي مهم ، ويژگي‌هاي اين با بوده خبري و نداده تغيير را
.است كرده برخورد آن با خودش قدرت سطح با رسانه هر
به رسانه‌ها سوي از مي‌توانست خبر اين اينكه ديگر نكته
با رسانه‌ها برخورد نحوه در مناسب آموزشي موضوع يك عنوان
ملي سطح در يكيبگيرد قرار توجه مورد سطح در 3 خبر يك
غيردولتي و دولتي رسانه‌هاي عملكرد مجموع ، در كه خودمان
رساني اطلاع سطح در چه نبوده ، قوي حادثه اين برابر در ما
.وقايع تحليل سطح در چه و
در كه رسانه‌هايي كه نظرمي‌آمد به منطقه‌اي فضاي در
جز به داشتند فعاليت خاورميانه ، منطقه و پيراموني مناطق
حدود تا بقيه لبنان ، روزنامه‌هاي برخي و الجزيره شبكه
فراگيري كه بوده‌اند رسانه‌هايي تاثير تحت زيادي
رسانه‌هاي من نظر به واقعه ، اين در.داشتند بين‌المللي
بيشتري فاصله با ماهواره‌اي و تلويزيوني شبكه‌هاي و بصري
ميزان و كرده‌اند عمل نوشتاري رسانه‌هاي به نسبت
.است بوده بيشتر خيلي تاثيرگذاري‌شان
از آمريكا مقامات كه تحليلي نوع به توجه با آمريكا ، در
واقعه اين با آنها برخورد نوع كردند ، رسانه‌ها برخورد
كنترل كه هم مرحله‌اي در حتي اگرچه.بود شده كنترل بسيار
كه بپذيرند شدند مجبور آنها خيلي‌از بعضا نبود ، شده
عمل بهتر آنها از الجزيره مثل منطقه‌اي شبكه يك است ممكن
موضوع يك قضيه اين كه مي‌آيد نظرم به مجموع در ولي.كند
كه بود جهان خبرنگاران و روزنامه‌نگاران براي خوب آموزشي
مطالعاتي مراكز مطالعه موضوع متمادي سالهاي مي‌تواند
بحث با كه باشد دانشگاههايي و رسانه‌اي روزنامه‌نگاري
.دارند سروكار رسانه‌ها و روزنامه‌نگاري
اصول بر منطبق اندازه چه تا را الجزيره شبكه عملكرد *
مقايسه در خبري شبكه اين شما نظر به.مي‌دانيد حرفه‌اي
برخوردار وضعيتي چه از جهان ، عمده خبري شبكه‌هاي ساير با
سيما و صدا عملكرد راستا ، اين در چيست؟ آن رشد علت و است
مي‌كنيد؟ ارزيابي چگونه را
اولين ان.ان.سي فارس ، خليج جنگ در اگر:عقيلي دكتر -
اطلاعات و اخبار آخرين كه بود ماهواره‌اي تلويزيوني شبكه
راه اين در و رساند خود مخاطبين اطلاع به سريعا را جنگ
به حمله در كرد اذعان بايد افزود خود اعتبار بر
اين.گرفت عهده به الجزيره شبكه را نقش اين افغانستان ،
فني ، وسيع امكانات و نمايندگي دفاتر داشتن با شبكه
حمله كشيدن تصوير به جهت كاملي آمادگي حرفه‌اي ، و انساني
حمله به مربوط خبري فيلم‌هاي اولين.داشت افغانستان به
جهاني شبكه‌هاي از بسياري تقريبا و كرد پخش الجزيره را
ارسالي تصويري اخبار پخش با ملي حتي و منطقه‌اي و
.افزودند شبكه اين اعتبار بر الجزيره ،
وسيع ، سرمايه‌گذاري غيردولتي ، مديريت شبكه ، اين رشد علت
مهمتر ، همه از و تخصصي و حرفه‌اي نيروهاي به‌كارگيري
جهان خبري گلوگاه‌هاي از بسياري در خبري دفاتر داشتن
و عربي تلويزيوني شبكه عنوان به امروز الجزيره ، .مي‌باشد
جهاني شبكه‌هاي بين در خود جاي كردن باز راه در منطقه‌اي
.است
سيما و صدا كه بگويم بايد سيما و صدا عملكرد مورد در اما
موارد همانند افغانستان به حمله اخبار ارسال مورد در
استفاده با را خود اخبار بيشتر و داشته واسطه نقشي قبلي ،
داده نمايش خبري شبكه‌هاي ديگر گزارش‌هاي و تصاوير از
نيز بومي رسانه‌هاي ديگر و مطبوعات شامل موضوع اين.است
قرار افغانستان مجاورت در اينكه به عنايت با.مي‌باشد
وسايل گزارش‌هاي و خبر بومي توليد مي‌رفت انتظار داريم ،
.باشد داشته بيشتري سهم افغانستان از ما جمعي ارتباط
عناصر از امروز الجزيره تلويزيوني شبكه:ويسي مراد -
در ملي قدرت عناصر سنتي ، به‌طور.است قطر ملي قدرت
جمعيت كيفيت سرزمين ، وسعت مثل پارامترهايي با كشورها
قدرت اقتصادي ، قدرت ،(جمعيت بودن سواد با مثال ، براي)
است ممكن كشور يك روشنفكران و نخبگان وضعيت و نظامي
يك كه داد نشان الجزيره شبكه امروز ، اما.شود ارزيابي
و ملي قدرت افزايش سبب مي‌تواند تلويزيوني شبكه يا رسانه
از بيش را قطر دنيا امروز.بشود كشور يك منطقه‌اي موقعيت
گفت مي‌شود واقع در.مي‌شناسد الجزيره شبكه با چيزي هر
موثر قطر ملي قدرت در گاز و نفت مساله كه اندازه همان به
منطقه‌اي قدرت و جايگاه تعيين در نيز الجزيره شبكه است ،
اصول حفظ نظر از.مي‌كند ايفا نقش قطر ، بين‌المللي و
برخورد جاري ، تحولات با الجزيره شبكه نيز ، حرفه‌اي
و 32 نفر حدود 430 پرسنلي با الجزيره.است كرده مناسبي
مديريت نمونه‌هاي بهترين از يكي ازقطر ، درخارج شعبه
كه كرد ثابت واقع در و گذاشته نمايش به را رسانه‌اي
حجم با مستقيمي رابطه الزاما رسانه ، يك حرفه‌اي عملكرد
ساختار و سازمان اصولا و ندارد او پرسنل تعداد و
به بيشتر رسانه يك موفقيت بلكهندارد نياز هم پيچيده‌اي
بستگي آن خبر مديريت و پرسنل مديران ، تفكرات و نگرش نحوه
كشورهاي خارجه وزراي اخير اجلاس در نزديك ، از مندارد
گزارشگران و خبرنگاران حرفه‌اي عملكرد قطر ، اسلامي‌در
و دو گروه‌هاي در كه كرده‌ام مشاهده را الجزيره شبكه
.مي‌كردند عمل حرفه‌اي و فعال بسيار نفره ، سه حداكثر
صرف اخبار كه است آن شبكه اين برخوردهاي در جالب نكته
نگرشي زاويه اخبار به مي‌كند سعي بلكه نمي‌كند ارائه
لغزش دچار خبررساني ، امانت و خبر اصل در اينكه بدون بدهد
.شود
وقايع 11 با برخورد الجزيره‌در شبكه مثبت نكات از يكي
طرفين و صاحبنظران ديدگاه از انبوه استفاده سپتامبر ،
مناسب به‌كارگيري همچنين و بحران و واقعه اين مختلف
اين دوم مرحله در الجزيره شبكه.است خبري زنده گزارش‌هاي
عملكرد نيز افغانستان به آمريكا حمله آغاز يعني رويداد
نشان خود از بي‌سابقه موارد ، برخي در و حرفه‌اي بسيار
شبكه ، اين رشد دلايل بررسي در مي‌آيد نظر به.است داده
مستقل جايگاه پذيرش اول ، :داشت نظر در بايد را نكته دو
منافع به الجزيره توجه دوم ، و قطر دولت سوي از الجزيره
.قطر دولت ملاحظات جاي به قطر ملي
رسانه‌در دراين مي‌كنم فكر من موردصداوسيما ، در اما
در اخير ، الزامي وقايع از تحليلي و خبري گزارش‌هاي تهيه
يك عنوان به صداوسيما و ندارد وجود دولت با كامل هماهنگي
اين ترتيب اين به.دولتي نهاد يك نه مي‌كند عمل رسانه
در كشور و نظام كلي سياست‌هاي با موارد برخي در رسانه
.مي‌شود تناقض دچار افغانستان ، بحران مورد
نيز اخبار جامع و دقيق سريع ، انتقال مورد در ديگر سوي از
و بين‌المللي رسانه‌هاي با صداوسيما كه مي‌آيد نظر به
يك كه حالي در.دارد زيادي بسيار فاصله منطقه‌اي
در چيز شدني‌ترين فاسد خبر":مي‌گويد رسانه‌اي ضربالمثل
اين به من مقايسه‌اي بررسي يك در متاسفانه."دنياست
شبكه اخبار پخش زماني فاصله اختلاف كه رسيدم مساله
در اسلامي جمهوري تلويزيون اخبار با اول روز در الجزيره
حدود 2015 جهاني ، تجارت مراكز برجهاي به حمله مورد
مناسب تلويزيوني ، شبكه يك براي اين ، و است بوده دقيقه
اساسا كه امكانات و نيروها از وسيعي حجم با هم آن.نيست
وبا دارد ما صداوسيماي پرسنلي و سخت‌افزاري لحاظ به
.نيست قياس قابل الجزيره شبكه امكانات
اجتماعي ، سياسي ، بحران‌هاي هنگام در رسانه‌ها اساسا *
توجه با و برخوردارند جايگاهي چه از ملي ، و بين‌المللي
حفظ ضمن مي‌توانند چگونه بحران ، هر پيچيدگي‌هاي به
مساله حل روند در مثبتي نقش علمي ، -حرفه‌اي شاخص‌هاي
كنند؟ ايفا
بحران يا واقعه هر با برخورد براي رسانه‌ها:ويسي مراد
.مي‌گيرند نظر در را متغير چند سطح ، اين با بين‌المللي
است خودشان ژورناليستي دغدغه‌هاي و حساسيت‌ها آن از يكي
ديگر نكته.است خبر جامع و دقيق سريع ، ارائه شامل كه
و ملي منافع ملاحظات به است ناچار رسانه‌اي هر اينكه
داشته توجه مي‌كند فعاليت و زندگي آن در كه سياسي نظام
فكر مهندسي مديريت‌و نوعي با مي‌شود هميشه منتهي.باشد
كه آورد بوجود هارموني و تعادل دونوعي اين بين ايده ، و
.شود حفظ خودش اوج در قضيه ضلع دو هر
به ، هم مي‌كند را كار دو هر قطر الجزيره شبكه معتقدم من
حرفه‌اي و روزنامه‌نگاري عالي سطوح در كاملا خبري لحاظ
دولت و ملي منافع به اينكه جاي به هم و مي‌كند برخورد
شده مطرح قطر دولت براي قدرت اهرم يك عنوان به بزند ضربه
به الجزيره شبكه عملكرد يعني.مي‌كند تقويت را آن و
را خود مخاطبين و حرفه‌اي ملاحظات هم كه است گونه‌اي
از هم و مي‌دهد رشد را آنها تعداد و مي‌كند حفظ و رعايت
نظام در را قطر نقش و جايگاه و ملي منافع ديگر ، سوي
الجزيره شبكه نمونه.مي‌دهد ارتقا منطقه‌اي و بين‌المللي
;كرد جمع هم با را متغير دو اين مي‌توان كه مي‌دهد نشان
.شود اعمال رسانه‌ها سوي از تدبير و كه‌درايت صورتي در
سياسي بحران‌هاي بروز هنگام در اگر رسانه‌ها:عقيلي دكتر
جاي به و كنند اتخاذ بيطرفانه موضعي منازعات ، و جنگ مثل
تشديد باعث مي‌تواند متاسفانه كه روش‌هايي كارگيري به
كنند استفاده صلح‌طلبانه و تنش‌زا روش‌هاي شود ، جنگ
بحث متاسفانه امروزه ، .كنند كمك بشريت به مي‌توانند
رسانه‌هاي طرف از آن گسترده و تاريخي معناي در صلح‌طلبي
جنگ كه معنا اين به صلح‌طلبي و نمي‌شود دنبال بين‌المللي
است اخلاقي حقانيت فاقد آن بودن تهاجمي يا تدافعي از اعم
بي‌تاثير مطلوب ، اهداف حصول براي درازمدت در جنگ اينكه و
در.نمي‌شود تبليغ بين‌المللي رسانه‌هاي طرف از ;است
استفاده امكان بر كه گفت‌وگو مبناي بر طلبي صلح كه حالي
روزنامه‌نگاران توسط بايد دارد تاكيد خشونت بدون قدرت از
.شود تبليغ جهاني و حرفه‌اي مستقل ،
|
