زمين ايران جشنهاي
رايانه‌اي دموكراسي در شهروندان
زمين ايران جشنهاي
رضي هاشم استاد با گفت‌وگو
"ايران گاهشماري و جشنها" كتاب جديد چاپ پيش چندي:اشاره
آورنده پديد با.درآمد كتاب بازار به بهجت نشر سوي از
.مي‌خوانيد پي از كه داشتيم كوتاهي گفت‌وگوي آن
انديشه و فرهنگ گروه
چند "باستان ايران گاهشماري و جشنها"كتاب !رضي جناب *
بازار به فراوان افزوده‌هاي و جديد باچاپ كه است روزي
چاپ بر تازه‌اي مواد چه آن جديد چاپ دراست درآمده نشر
افزوده‌ايد؟ گذشته
دليل به كه درآمد نشر بازار به سال 1371 در قبلي چاپ -
در نه كه چرا شد ، ناياب زودي به آن از فراوان استقبال
باب در گستردگي اين به كتابي جاها ، ديگر در نه و ايران
آن موازات به تاريخ آن از پس.نداشت وجود ايراني جشنهاي
يادداشت مي‌شدم ، روبه‌رو جشنها درباره جديدي مطلب با كه
اين كه شدم متوجه چندسال گذشت از وپس برمي‌داشتم
چاپ در گرفتم تصميم بنابراين و شده‌اند زياد يادداشت‌ها
بسياري جديد چاپ در پايه اين بر.كنم اضافه برآن جديد
حتي.شدند آورده بيشتري شاهدهاي و مستندات جشنهابا از
ديگر به را پژوهش و كردم گسترده‌تر را كار زمينه
كرده ، نفوذ آنجا به ايراني فرهنگ كه اسلامي تمدن قلمروهاي
.كشاندم
است؟ تطبيقي پژوهش گونه‌اي شما ، كار شيوه واقع در پس *
ديني ، جامعه‌شناسي رويكرد سه با كتاب اين در شما !بله -
و رسوم و آداب ديگري و جشنها مردم‌شناختي پژوهش‌هاي
ولي.مي‌شويد آشنا جشنها اين به نسبت مردم فرهنگ
در.است تطبيقي من كار شيوه داشتيد ، اشاره كه همانگونه
زمين ايران در رايج جشنهاي به تنها نه كتاب اين
وكشورها ملتها ديگر در رايج جشنهاي به بلكه پرداخته‌ام
بهاره جشنهاي باب در مثال براي.داشته‌ام توجه نيز
در مختلف فرهنگهاي از شواهد تا شده كوشيده آتش ، ياجشنهاي
جشنهاي از شما بنابراين ، .شود آورده ايران فرهنگ با سنجش
مردم يا سرخپوستان تاجشنهاي شرقي جنوب آسياي مردمان
.مي‌يابيد درآن بوده ، ايراني جشنهاي مشابه كه را آفريقا
اسلامي نخستين سده‌هاي در را ايراني جشنهاي نفوذ بويژه
كه چرا ديد ، مي‌توان اسلام نفوذ زير سرزمينهاي در
اين و بودند فرهنگي فعال دهندگان انتقال از ايرانيان
.دارند رواج نيز امروز تا حتي جشنها
بياوريد؟ نمونه‌اي مي‌توانيد *
از نيز بويژه و بغداد و مصر اسپانيا ، آفريقا ، شمال در -
شكل به ايران جشنهاي عباسيان ، دوران پايان تا آغاز
در مثلا.مي‌شد انجام فراوان ريزه‌نگاريهاي با و باشكوه
جشن ياتداخل و نوروز براي نامه‌نگاري و گفتن تبريك باب
در آتش‌بازي چهارشنبه‌سوري ، يا سوري جشن كه سال پايان
مسائل اين همه كتاب اين در.مي‌شد برگزار زياريان زمان
.است آمده بامستندات
بگوييد؟ سخن آن ريشه و جشن واژه باب در كمي استاد ، *
وستايش ستودن معناي در Yaz اوستايي ريشه از جشن واژه -
بزرگداشت و ستايش مراسم با جشن هر چراكه است آمده كردن
جشن هر كه گفت مي‌توان.شد مي انجام قدسي نيروهاي و خدا
با و مي‌شد آغاز شادي‌آفريني و شادي و ستايش با آغاز در
.مي‌رسيد پايان به نيز شادماني
امروز به تا جشنها از برخي ماندگاري دلايل شما نظر به *
است؟ بوده چه ديگر برخي زوال ديگر سويي از و
نمي‌توان است ، ايراني جشنهاي به مربوط كه آنجايي تا -
با ما درواقع.رفته‌اند ميان از جشنهاكاملا اين كه گفت
مثلا.زوالشان تا روبه‌روييم آنها تغيير و شدن دگرگون
سنت در مي‌كنم فكر و است كرده تغيير امروزه پاشان آب جشن
جشن كه مي‌دانيم.گرفت سراغ را آن بتوان پاشان گلاب
كشورهاي در امروزه و مي‌شد برگزار نوروز در آبپاشان
نوروز در گلابپاشي صورت به را آن پاكستان مانند اسلامي
مواد كاربرد با پاشان آب جشنهاي هند در يا.مي‌بينيم
فرهنگ زيرنفوذ زماني كه دراندلس حتياست رايج درآب رنگي
سوري جشن نيز.داشت رواج جشن اين بود ، اسلامي
درآمده شمع جشن صورت به صفويان زمان در سوري ياچهارشنبه
.بود
بيشتري گستردگي از نوروز چرا كه مي‌كنيد فكر حالا *
است؟ كرده پيدا ملي حالت و شده برخوردار
جشن يكي:است جشن دو از آميخته‌اي واقع در نوروز -
سال آخر پنجه در كه درگذشتگان ارواح نزول يا مردگان
ميان بنابراين نوروز ، بهاري جشن وديگري مي‌شد برگزار
.مي‌شد ايجاد تداخل نوروز روز اولين و سال پنجه روز آخرين
مردگان روز سال ، روز آخرين اسلامي ، سنتهاي لحاظ از نيز
درگذشتگانشان مزار سر بر سال روز آخرين در مردم و است
سفره مي‌افروزند ، شمع آنها قبر سر بر مي‌روندو
با اينها همه كه مي‌بينيم.مي‌گذارند وگل مي‌اندازند
سيني هفت سفره بنابراين.مي‌كند پيدا تداخل سين هفت سفره
يعني ;دارد را جشن دو هر مشخصات مي‌شود ، پهن نوروز در كه
سفره هم و مردگان روانهاي بازگشت براي است سفره‌اي هم
كه است اين بر اعتقاد واقع در.است بهار آمدن شادماني
از و مي‌كنند نزول زمين به سال تحويل هنگام مردگان ارواح
وسيله بدين و مي‌خورند شده ، پهن آنها براي كه سفره‌هايي
از مردگان سال تحويل از پس آنگاه و مي‌بخشند بركت آن به
يافته ، بركت مردگان ارواح وسيله به كه سفره‌اي خوراكهاي
.مي‌خورند
دم سپيده از جشنها برگزاري به انسان چرا شما نظر به *
نيازمند ارتباطات و صنعتي دنياي در امروزه به تا تاريخ
است؟
باقي سنت شكل به ولي كرده تغيير جشنها عملي شكل -
;ماست امروز نياز برآورنده بي‌شك سنت وآن مانده‌اند
مي‌كنم فكر...و روانشناختي جامعه‌شناختي ، نيازهاي
و غمها كردن درفراموش ريشه دورانها همه در جشن به احتياج
انسان كه مي‌بينيم امروزه.دارد شادماني و شادي به گرايش
در جشن ، برگزاري با زندگاني ، فشارهاي چنبره در گرفتار
از است گريزي جشن.مي‌جويد فشارها آن از گريزگاهي واقع
جشنهاي به مثلا اگر.اجتماعي زندگاني قيدوبندهاي
برگزار باستان ايران در كه (سال معروف جشن شش) گاهنبار
طول روز پنج جشن ، هر كه مي‌بينيد كنيد ، توجه مي‌شد ،
در.بودند دامداري يا و كشاورزي يا جشنها اين.مي‌كشيد
يا محصول برداشت به همياري با مردم جشن ، روزاول چهار
.مي‌پرداختند دامها از شيردوشي و چيني پشم و آنها كاشت
در.مي‌بينيم كشور شمال در را جشنها اين نمونه امروزه
در سن نسبت به و مي‌شوند جمع هم دور خانواده‌ها شمال
ساعتهاي آخرين در مي‌كنند ، همياري محصول برداشت و كاشت
در نيز قديم در.مي‌پردازند پايكوبي و جشن به روز هر
پنجم روز و مي‌كردند كار را روز چهار گاهنبار ، جشنهاي
.مي‌گذراندند همگاني اطعام و شادي به را
رايانه‌اي دموكراسي در شهروندان
(بخش واپسين) مجازي پارلمانهاي و الكترونيكي
دموكراسي
كه پرداخت پرسش اين به بخش نخستين در نويسنده:اشاره
چگونه سياستمداران و پارلمانها امور و مقررات كارشناسان
و تقويت جهت اطلاعاتي و ارتباطي فناوريهاي از مي‌توانند
ببرند؟ سود مردم‌سالاري و نمايندگي فرايند گسترش
پارلمان را اينترنت آن راس در و اطلاعاتي فناوري وي
به آزادانه ورود طريق از مردم كه دانست جهاني دهكده
مشاركت و گو و گفت به يكديگر با مي‌توانند آن قلمرو
.بپردازند مدني و فرهنگي
كه بوده بي‌سابقه چنان گذشته دهه يك طي اينترنت سريع رشد
نفر ميليون دهها گفت‌وگوي براي جالبي امكانات توانسته
طالبان حتي جهان سياسي حزبهاي اكثر امروزه.سازد فراهم
فضايي امر اين و هستند خود ويژه وبسايتهاي داراي نيز
.است ساخته فراهم آنها راميان مشاركت‌آميز و آزاد كاملا
شفافيت ، (اينترنت) جهاني شبكه طريق از مي‌توان بنابراين
است ، پارلمان بنياني اصول از كه را پاسخگوبودن و همكنشي
هم با را مطلب بخش واپسين.كرد بازسازي و تقويت
:مي‌خوانيم
انديشه و فرهنگ گروه
اوليه ، نوآوري‌هاي و تجارب دموكراتيك انگيزه حاليكه در
مدل يك از ناشي واقع در دور ، راه از دموكراسي در
اينترنت ، مانند جديد شبكه‌هاي اما بود ، مستقيم دموكراسي
دستاوردهاي از آنهاست ، همراه كه كاربردهايي با
.مي‌دهد خبر دموكراسي متنوع مدل‌هاي ميان در دموكراتيك
ساير براساس گسترده‌تري و جديد دموكراسي يك بنابراين
دموكراتيك ، گفت‌وگوي امكان كه است ظهور روبه دموكراسي
را كامپيوتري شبكه‌بندي‌هاي حمايت با فعال مشاركت و بحث
.مي‌آورد فراهم
سلسله در چالش‌ها تسهيل توانايي اينترنت ، ترتيب بدين
برپايه دموكراسي مجدد احياي و موجود انحصاري سياسي مراتب
منظور به مردمي گروههاي قدرت تقويت طريق از شهروندي ،
سلطه سياسي ، فعاليت سازماندهي انتقادي ، اطلاعات گردآوري
.دارد را سياستگذاري فرآيندهاي هدايت و عمومي آراي
مستقيم بيان براي فرصتهايي ايجاد از اينترنت همچنين
مهم طور به و سياسي اولويت‌هاي مورد در شهروندان نظرات
و منتخب نمايندگان بين مستقيم‌تر و نزديكتر ارتباطات از
گسترده‌اي تسهيلات اغلب وبسايت‌ها.مي‌دهد خبر شهروندان
از خروج و مراجعه امكان شهروندان به كه مي‌كنند ارائه را
(مجازي) پارلمان از و مي‌دهد را خودشان اراده به سايتها
سطح در تنها پارلمانها كه روزهايي در كه آنچه به نسبت
استفاده كاملتري طور به داشت امكان داشتند وجود فيزيكي
(دموكراسي سايبر) رايانه‌اي دموكراسي در شهروند.مي‌كنند
او به اطلاعات اينكه نه و كند كسب را اطلاعات مي‌تواند
كارشناسان ، اختيارات به نسبت مي‌توان نيز و شود ارائه
نبوده قبلا كه طوري كند ، اعتراض سياستمداران و متخصصان
.است
و دموكراسي كه گرفت نتيجه مي‌توان چنين شد گفته آنچه از
فعاليت هر در.دارند هم با نزديكي رابطه اطلاعات
در مشاركت توانايي همراه به بودن ، آگاه دموكراتيك ،
توانايي.هستند حقوق جزء هم و الزامات هم آزاد ، گفت‌وگوي
يك آن در كه شكلي مطبوعات ، آزادي ديگران ، به عقيده ابراز
يا و كند شركت دموكراتيك گفت‌وگوي در مي‌تواند شخص
سيستم‌هاي به‌ساختار بستگي همگي باشد ، كسي نماينده
فني ، گفت‌وگوها آن اينكه به توجه بدون دارد ، اطلاعاتي
هميشه دموكراتيك فرآيندباشند اجتماعي يا و حقوقي مالي ،
گفت بتوان شايد.مي‌يابد تحقق رسانه‌اي ساختارهاي زير در
اطلاعاتي زيرساختارهاي توسط دموكراتيك فرايند كيفيت كه
نتيجه ، درميشود تعيين مي‌دهد روي آن در فرآيند اين كه
پويايي‌هاي تغيير باعث رسانه‌اي زيرساختارهاي تغيير
.شد خواهد دموكراسي
عملكردهاي كه است لازم نكته اين به توجه برآن ، علاوه
كردن پاسخگو و نظرات جمع‌آوري اطلاع‌رساني ، مهم قطعا
بهترين به پارلماني پسا دولت در مي‌توان چطور را دولت
از جديدي اشكال مستلزم است ممكن امر اين.داد توسعه وجه
و فرهنگي واقعيات با بيشتر كه اشكالي باشد ، دموكراسي
.هستند موافق پساپارلماني عصر سياسي
را فناوري در نوآوري از مرحله سه اقتصاددان ، شومپيتر ،
معرفي جديد فناوري يك اول ، مرحله در:است كرده مشخص
فرآيندهاي سازي جايگزين براي آن از سازمانها و مي‌شود
پست يا نامه‌و جايگزين فاكس:مي‌كنند استفاده كنوني
دوم مرحله در.مي‌شود يادداشت‌ها جايگزين الكترونيكي
براي جديدتري و بهتر روش‌هاي فناوري ، كه درمي‌يابند آنها
سوم مرحله در تنها و مي‌كند ارائه اصلي فرآيندهاي انجام
به تبديل كه فناوري پيرامون را خود كار آنها كه است
قرار كجا در ما.مي‌كنند مجدد مهندسي است شده اصلي هسته
داريم؟
سميري علي:ترجمه
:منبع
Stephen Coleman, John Taylor and wim Van de Donk,
editors, Parliament in the age of the Internet , New
York, oxford University Press,1999.
|
