:شد اعلام (همشهري) با گفت‌وگو در
فرسوده چگونگي‌جايگزيني‌خودروهاي
وارداتي خودروهاي با
و تهيه ابتداي همان از كه بود طرح‌هايي ازجمله فرسوده ، خودروهاي جايگزيني طرح
سوي از موضوع همين با طرحي تهيه با.برانگيخت را بسياري حساسيت‌هاي آن ، تدوين
روش‌هاي و موضوع اين ديگر بار يك شد ، ارائه مجلس به پيش چندي كه مجلس ، نمايندگان
.شد تبديل صاحبنظران و خودروسازان نمايندگان ، روز بحث به فرسوده خودروهاي جايگزيني
مهرداد دكتر با گفت‌وگويي جامعه ، ابهام رفع و طرح اين سرنوشت شدن روشن براي
مهرداديان
:مي‌خوانيد پي در كه داده‌ايم انجام فرسوده خودروهاي جايگزيني طرح مجري
شد؟ مطرح زماني چه از فرسوده خودروهاي جايگزيني انديشه
سال در ايران صنايع نوسازي و گسترش سازمان همت به فرسوده خودروهاي جايگزيني طرح
عالي‌رتبه مقام‌هاي براي مقدماتي طرح شد ، اين تهيه مقدماتي به‌صورت 1377
ارسال كشور خودروسازي صنايع و خودروسازان انجمن براي همچنين و اجرايي دستگاه‌هاي
كشور ، وزارتخانه‌هاي رو اين از.كنند اعلام را خود نظرات تا شد خواسته آنها از و
انتظامي ، نيروي رانندگي ، و راهنمايي زيست ، محيط حفاظت سازمان معادن ، و صنايع
امر اين.كردند ارائه را خود نظرات برنامه‌ريزي و مديريت سازمان تهران‌و شهرداري
رياست براي صنايع وزير امضاي با و شده تهيه نهايي طرح سال 1378 در تا شد باعث
وجود طرح اين از خارج همواره كه ديگري بحث.شود ارسال ذي‌ربط دستگاه‌هاي و جمهوري
قبل سال‌هاي در دليل همين به.بود كشور كلان‌شهرهاي و تهران هواي آلودگي بحث داشت ،
ژاپني كارشناس‌هاي كمك با مطالعاتي تهران هواي آلودگي از جلوگيري براي از 1377
تهران هواي آلودگي كاهش جامع برنامه كارشناسي هيات يك توسط نهايت در كه گرفت صورت
خارج رده از جامع ، برنامه اين سرفصل‌هاي از يكي.شد ارائه دولت به محور هفت با
گسترش سازمان سوي از كه فرسوده خودروهاي جايگزيني طرح.بود مستعمل خودروهاي كردن
شهر محدوده تهران هواي آلودگي كاهش جامع برنامه كه درحالي.بود ملي طرح يك شد تهيه
شخص توجه مورد شد ، مطرح دولت هيات در طرح اين كه زماني.مي‌گرفت دربر را تهران
سازمان تحويل اوليه و فوري اقدام براي طرح از محور چهار و گرفت قرار رئيس‌جمهور
نفره چهار كميته تحت‌عنوان كميته‌اي نيز سازمان اين در شد ، برنامه‌ريزي و مديريت
.گرفت برعهده را طرح اين روي تحقيق و بررسي كار
را كار اين مسووليت آسيبپذير ، اقشار بر طرح اين نزديك تاثير و ارتباط به باتوجه
جمع‌بندي سال 79 اسفندماه روزهاي آخرين در نيز كشور وزيرشد عهده‌دار كشور وزارت
.كرد ارائه جمهوري رياست به نامه‌اي طي را جلسات اين
و داشته پيمايش كيلومتر كه300هزار مي‌شود خودرويي‌محسوب ايران ، در فرسوده خودرو
باشد گذشته آن عمر يا02سال‌از
فاجعه يك محدوديت گرفتن درنظر بدون ازاي‌واردات ، به جايگزيني‌خودروهاي‌فرسوده طرح
است
مي‌كند؟ دنبال را اهدافي چه طرح اين
مصرف كردن بهينه و كاهش زيست ، محيط حفظ و هوا آلودگي كاهش اصلي هدف سه طرح اين
هدف سه اين دركنار.مي‌كند دنبال را همشهريان و سرنشينان ايمني ضريب افزايش و سوخت
ناوگان بهبود اشتغال ، ايجاد به مي‌توان كه است مطرح همزمان نيز فرعي هدف اصلي 10
.كرد اشاره...و كشور در سرمايه‌گذاري افزايش صنعت ، از بخش‌هايي رونق نقل ، و حمل
چيست؟ آن تعيين ملاك‌هاي و فرسوده خودرو تعريف طرح ، اين براساس
پيمايش كيلومتر هزار يا 160 استفاده براي 10سال تكنولوژي ، صاحب كشورهاي در خودرو
خودرو ، آن عملا شود ، محقق زودتر كه پارامترها اين از كدام هر و مي‌شود طراحي
.مي‌رساند آسيب كشور آن اقتصاد به و نيست استفاده قابل ديگر و مي‌شود محسوب فرسوده
چطور؟ ايران در
استفاده فناوري از و نيست تكنولوژي صاحب كشورهاي جزو و است توسعه درحال ايران چون
كيلومتر هزار كه 300 مي‌شود محسوب خودرويي طرح ، اين براساس فرسوده خودرو مي‌كند ،
سال بار 10 وانت براي معيار اين.باشد گذشته آن ساخت از سال يا 20 و داشته پيمايش
.است سال تاكسي 5 براي و
دارد؟ وجود كشور در فرسوده خودرو دستگاه چند تعريف اين براساس
دستگاه هزار و 350 ميليون يك است ، گذشته سال پاييز به مربوط كه اطلاعات آخرين طبق
باعث موجود فرسوده خودروهاي بالاي تعداد همين دارد ، وجود كشور كل در فرسوده خودرو
توان به باتوجه دولت تا كند ارائه را مختلفي راهكارهاي جانبه چهار كميته كه شده
.دهد انجام مختلف مقاطع در را طرح اين اولويت با خود ،
چهارجانبه كميته سوي از كه فرسوده خودروهاي جمع‌آوري طرح در پيشنهادي راهكارهاي
چيست؟ شده ، تهيه
به باتوجه و بازار در فرسوده خودرو قيمت كه بود اين كميته پيشنهادي راهكار اولين
.گيرد قرار دادوستد مورد و شود مشخص معامله ، طرفين توافق و تقاضا و عرضه مكانيسم
اين كه شود پرداخت مابه‌التفاوتي بايد قطعي به‌طور نيز جديد خودرو تهيه براي
مبلغي جديد خودرو خريدار كه آن اولكرد تقسيم دسته دو به مي‌توان را مابه‌التفاوت
و وام شكل به خودرو قيمت باقي‌مانده و بپردازد فروشنده به و كند فراهم نقد شكل به
.شود تامين پايين سود نرخ با بانكي تسهيلات
كه تهران مثل شهري كلان براي طرح اين اول فاز در كه بود اين پيشنهادي ديگر مكانيسم
درقالب بتواند كه كنيم تعريف را طرحي جداگانه به‌طور دارد ، هوا آلودگي حاد مشكلات
فرسوده 30 خودروهاي جمع‌آوري پيشنهاد كميته ، لذا كند ، عمل هوا آلودگي جامع برنامه
افزودن 10 و جغرافيايي محدوديت به‌دليل كه كرد مطرح را تهران شهر براي بالا به سال
دستگاه هزار به 50 پيشنهاد اين مشمول فرسوده خودروهاي تعداد خودرو ، عمر به سال
.شد ارائه و طراحي اول راهكار مانند نيز پيشنهاد اين اجرايي راهكار.يافت كاهش
است؟ بوده چقدر طرح اين در پيشنهادي بانكي تسهيلات سقف
جديد خودرو قيمت به باتوجه كه است تومان ميليون شده 5 گرفته نظر در تسهيلات سقف
جايگزين خودرو هرچه كه طوري به مي‌كند ، تغيير تسهيلات اين سقف جايگزين ،
.بالعكس و است نزديك‌تر تومان ميليون پنج به بانكي تسهيلات اعطاي باشد گرانقيمت‌تر
بود؟ چه فرسوده خودروهاي جايگزيني براي طرح اين ديگر پيشنهادي راهكار
اين مي‌توانيم و است وابسته دولت درآمدهاي به نوعي به شده پيشنهاد راهكار دو اين
كنيم ، دسته‌بندي دارند دولت حمايت به نياز كه پيشنهادهايي عنوان تحت را پيشنهاد دو
متكي دولت مالي منابع و دولت به كمتر كه داشتيم نياز راهكارهايي طراحي به ما ولي
.شد مطرح خودرو واردات ازاي به فرسوده خودروهاي جايگزيني بحث لذا.باشد
چيست؟ قبلي راهكار دو به نسبت سوم راهكار مزاياي
طراحي داخل ساخت جديد خودرو قبال در فرسوده خودروهاي جايگزيني يادشده راهكار دو
و وارداتي خودرو ازاي به فرسوده خودروهاي جايگزيني سوم راهكار اين اما بود ، شده
.است شده پيشنهاد و طراحي دولت منابع به اتكا بدون
دولت سوي از مالي منابع تامين يا و بانكي تسهيلات اعطاي به نيازي راهكار ، اين در
.مي‌افتد اتفاق خودبه‌خودي شكل به مكانيسم اين به‌عبارتي و نيست
و متوسط كوچك ، دسته سه به را خودروها مكانيسم اين اجراي براي جانبه چهار كميته
كوچك خودروهاي جزء سي‌سي از 1500 كمتر موتور حجم با خودروهاي كه كرد تقسيم بزرگ
بين آن موتور حجم كه مي‌شود اطلاق خودروهايي به متوسط خودروهاي شدند ، دسته‌بندي
كه مي‌شود گفته خودروهايي به بزرگ خودروهاي بالاخره و باشد سي‌سي هزار تا 3 1500
.باشد داشته گنجايش سي‌سي هزار از3 بيش آنها موتور حجم
بزرگ خارجي خودرو هر واردات ازاي به چهارجانبه ، كميته سوم راهكار پيشنهاد براساس
و پلاك سه متوسط خودرو هر واردات براي اساس براين.شود داده تحويل پلاك بايد 4
معناي به كه شود داده تحويل بايد فرسوده خودروهاي از پلاك كوچك 2 خودروهاي براي
.است فرسوده خودروهاي شدن اسقاطي و كردن معدوم
است؟ گرفته نظر در خودرو واردكنندگان براي را مزيت‌هايي و تخفيف‌ها طرح اين آيا
و است وارداتي خودروهاي پلاك‌گذاري اجازه در تنها راهكار اين از استفاده مزيت
واقع در.است نشده گرفته نظر در بازرگاني سود يا گمركي حقوق و عوارض در تخفيفي
تعداد ارائه به نياز خودرو ، كردن وارد از پس واردكننده مكانيسم اين تعريف براساس
خريدار و متقاضي واردكننده مرحله اين در.دارد فرسوده خودروهاي پلاك متناسبي
اين فروشندگان و عرضه‌كنندگان به‌عنوان نيز فرسوده خودروهاي صاحبان مي‌شود ،
در دولت حساب اين با.مي‌پردازند دادوستد به خريداران با و مي‌شوند مطرح خودروها
.نمي‌كند ايفا نقشي جايگزيني اين مالي منابع تامين و قيمت‌گذاري
ارزش دارند ، ارزشي شده اسقاط فرسوده خودروهاي از مانده باقي آهن‌آلات حال هر به
مي‌گيرد؟ تعلق آن صاحبان به چگونه و كيست به متعلق خودروها اين اسقاط
مي‌كند تعيين خود هزينه‌هاي احتساب به را وارداتي خودرو قيمت خودرو ، واردكننده
و خودرو گورستان‌هاي صاحبان به‌عنوان نيز تعدادي طرح اين اجراي با اما
جايگزين خودروهاي واردكنندگان كه مي‌آيند به‌وجود اسقاطي خودروهاي بازيافت‌كنندگان
.بفروشند آنها به را فرسوده خودروهاي اسقاط از باقي‌مانده آهن‌پاره‌هاي مي‌توانند
راهنمايي شهرداري ، مانند دستگاه‌هايي به متعلق فرسوده خودروهاي بقاياي حساب اين با
نيست؟ نهادها ساير و رانندگي و
.هستند نظارتي دستگاه‌هاي دستگاه‌ها ، اين البتهخير
است؟ شده سپرده دستگاه يا و سازمان نهاد ، كدام عهده به طرح اين اجراي
برعهده طرح اين اجراي پيشنهادي ، راهكار سه هر در چهارجانبه ، كميته پيش‌بيني براساس
.است شهر هر شهرداري‌هاي
بود؟ شده پيش‌بيني پيشنهادي ، طرح در نيز ديگري راهكار
به كه است اين راهكار آن و كرد ارائه چهارجانبه كميته هم را چهارمي راهكار.بله
هر 10 از يعنيشود خارج رده از خودرو يك داخلي توليدات مجموع از درصد ازاي 10
و قديمي پلاك‌هاي از بايد خودرو يك شوند ، پلاك بايد و مي‌شود توليد كه خودرويي
.دارد نياز دولت اندك تمهيدات به راهكار اين البتهكند استفاده فرسوده خودروهاي
ذي‌ربط دستگاه‌هاي از يك كدام را راهكار اين اجراي مسووليت مكانيسم ، اين در
مي‌شدند؟ عهده‌دار
به‌عنوان ما.دهند انجام را كار اين خودروسازان كه بود اين پيشنهاد جلسات ، در
خودرو توليد متولي سازنده چون كرديم ، مخالفت پيشنهاد اين با صنايع مجموعه نماينده
جايگزيني و تعويض تبديل ، كار و شوند تاسيس مراكزي كه بود اين ما پيشنهاد.است
نظر زير بايد تصويب صورت در مراكز اين البته كه شود انجام مراكز اين توسط خودروها
.باشند شهرداري
مطرح را واردات ازاي به فرسوده خودروهاي جايگزيني راهكار مجلس نمايندگان چرا
كرده‌اند؟
كميته پيشنهادي سوم راهكار در نكردن دخالت و دولت كمتر نقش به‌دليل مجلس نمايندگان
فضاي كردن رقابتي همچنين واردات‌و ازاي به فرسوده خودروهاي جايگزيني چهارجانبه
اين مشتري‌مداري ، و صادرات افزايش داخلي ، توليدات بردن‌كيفيت بالا خودروسازي ،
.دادند قرار توجه مورد را راهكار
مي‌دانيد؟ چه را نمايندگان سوي از شده ارائه طرح پيامدهاي
بايد كه است اين واردات ازاي به فرسوده خودروهاي جايگزيني طرح در توجه قابل نكته
وجود درمورد ما كه اين ديگر نكته.كنند اصلاح جداگانه را واردات مقررات و مصوبه‌ها
و مي‌كنيم خطر احساس كم تيراژ با وارداتي متنوع خودروهاي به‌ويژه وارداتي خودروهاي
رنو 21 و پژو 205 آن مشخص نمونه‌هاي كه دارد وجود كشور در بدي بسيار سابقه آنها از
.شده‌اند خارج چرخه از سرعت به خودروها اين كه است
دولتي بودجه‌هاي به كمي اتكاي كه است درست نگيرد ، قرار توجه مورد سهم اين اگر
.مي‌رود بين از كشور ملي منابع نهايت در ولي داشته‌ايم
است؟ شده منعكس نيز مجلس نمايندگان به مسائل اين آيا
.داديم ارائه را آنها بررسي‌داريم‌و دست در را ديگري طرح‌هاي ما البته
چيست؟ تبعات اين از جلوگيري براي شما ، پيشنهادي حل راه
و هستند روزي به خودروهاي ساخت ، تكنولوژي لحاظ به كه داريم خودروهايي كشور ، در ما
فرسوده خودروهاي جايگزيني مكانيسم با را خودروها اين مي‌توانيم دارند ، بالايي قيمت
اقماري شركت‌هاي طريق از مي‌توان را كار اين كه كنيم وارد كشور به واردات ، ازاي به
.داد انجام داخلي خودروهاي توليدكنندگان
در رقابت و تنوع ايجاد بر مبني مجلس نمايندگان هدف مي‌رسد ، نظر به حساب ، اين با
.مي‌شود مخدوش خودرو بازار
و مونتاژ دنبال داخل ، بازار نياز تامين براي خودروساز كه است اين طرح اين خاصيت
اختيار در كه خودروهايي تنوع ترتيب اين به كه مي‌رود دنيا جديدتر خودروهاي توليد
.مي‌يابد افزايش مي‌گيرد قرار متقاضيان
اين يا و مي‌شود اصلاح يا قديمي فناوري جديد ، تكنولوژي ورود مقابل در كه اين ديگر
ديگر مثبت نكته.مي‌يابد ارتقا خودروسازي صنعت نتيجه در مي‌شود ، خارج دور از كه
مناسب شبكه‌هاي به خودروسازي توليدكنندگان و كارخانه‌ها كه است اين پيشنهاد اين
موثر بسيار مشتري نياز كردن برطرف در امر اين كه مي‌شوند مجهز فروش از بعد خدمات
.است
داخلي خودروسازان و كرد خواهد انحصاري‌تر را خودرو بازار پيشنهاد اين دكتر ، آقاي
.ماند خواهند باقي بي‌رقيب كماكان
واقع در ولي مي‌دهيم مانور داخلي خودرو صنعت در كه است درست مكانيسم اين با.خير
خودرو بين مرزي خط يعني.مي‌آوريم به‌وجود آن توليدات و صنعت اين در افتراق نوعي
به كه كشيده‌ايم خاص مشتري‌هاي با لوكس خودروهاي و متوسط قيمت با خودروهاي معمولي ،
.مي‌دهد ارتقا را مصرف فرهنگ جديدتر خودروهاي كردن جايگزين درصد و بازار كشش نسبت
.مي‌شود داخل ساخت گرانقيمت خودروهاي قيمت افت و توليدات اصلاح باعث امر اين ضمنا
خالي جايميدهند متوسط قيمت با خودروهاي به را خود جاي تدريج به خودروها اين
در آنها توليد و خارج از خودروسازان توسط خودرو واردات با نيز گرانقيمت خودروهاي
.مي‌شود پر داخل
سوي از پيشنهادي سوم راهكار با تفاوت‌هايي چه مجلس نمايندگان سوي از پيشنهادي طرح
دارد؟ چهارجانبه كميته
آن و دارد چهارجانبه كميته طرح با اختلافي كرده‌اند ، ارائه مجلس نمايندگان كه طرحي
سالانه 150 بخواهيم ما اگر.مي‌شود شامل را خودروها از زيادي تعداد كه است اين هم
هزار تا 400 هزار متوسط 450 به‌طور بايد مقابل در كنيم وارد خودرو دستگاه هزار
كار اين من اعتقاد به يابد ، ادامه هم سال سه روند اين و كنيم خارج خودرو دستگاه
شده تثبيت است چندي كه داخلي بازار در قيمت‌ها روند به زيرا بود ، خواهد مشكل‌ساز
.هستند دنيا روز خودروهاي خريد دنبال كه هستند افرادي ايران در مي‌زند ، آسيب شديدا
خودرو تقاضاي‌اندك تعداد اين خاطر به و است محدود افراد اين تعداد البته
.شود كشور وارد خودرو هزار سال 150 هر نبايد گرانقيمت ،
خودرو داخلي توليدات از نسبتي جايگزيني و ورود اجازه كه بود اين بحث سوم راهكار در
.شويم قائل جايگزين خارجي خودروهاي واردات براي سقفي و شود داده واردكنندگان به
بود؟ شده گرفته نظر در ميزان چه به سقف اين
به نزديك كه بود مطرح درصد پنج تا سه حدود در
در بدون اما مي‌كرد ساده را مديريت كار محدوديت ، اين.مي‌شد خودرو دستگاه هزار 12
ازاي به فرسوده خودروهاي جايگزيني طرح ارائه من نظر به محدوديت ، اين گرفتن نظر
.است فاجعه يك واردات
مالي توان و تقاضا واردات ، براي محدود سقف گرفتن نظر در بدون حتي نمي‌كنيد فكر
كند؟ مواجه محدوديت با را جايگزيني اين خود به خود كشور در موجود
با.دارد ديگري تبعات مي‌كنيم تصويب قانون به‌صورت را طرحي ما وقتي.نيست اين بحث
.مي‌رود بالا جامعه تورم آن تبع به و مي‌يابد افزايش مصرف‌كننده توقع سطح قانون اين
سطح رفتن بالا و خودرو بازار در شوك اين خودرو ورود سقف بر تاكيد با معتقديد شما
شد؟ نخواهد ايجاد توقع
با است خاص خودروهاي از استفاده و خريد كه كشور در موجود خلا7 آن.نمي‌شود ايجاد
و شد نخواهد ايجاد شده ذكر توقع سطح و مي‌شود تامين شده گرفته نظر در درصد سه سقف
.نمي‌يابد افزايش تورم لذا
طرح سرانجام مجلس ، نمايندگان سوي از فرسوده خودروهاي جايگزيني طرح ارائه به باتوجه
رسيد؟ خواهد كجا به چهارجانبه كميته
و دولت به راه‌ها تمام نهايت در.است طرح يك همان اينها تمام گفت مي‌توان واقع در
.شود مطرح چگونه كه ندارد تفاوتي و مي‌شود ختم مجلس
به تصويب براي است ، شده انجام آن روي بسياري كارشناسي كار كه يكپارچه طرح همان چرا
نمي‌شود؟ ارائه مجلس
در ولي.است پيگيري درحال دولت زيربنايي امور فرعي كميسيون در يكپارچه طرح آن
مجلس كه آن ضمنكند ارائه دولت به را راهكار يك فقط كميسيون اين است ممكن نهايت
.باشد دولت منتظر نيست مجبور و كند ارائه طرح جداگانه به‌طور مي‌تواند
باشد؟ وظايف در تداخل و كاري موازي نوعي كار اين نمي‌كنيد فكر
تكميل راستاي در مي‌كند ، بررسي نوعي به را طرح اين كه كس هر ;نيست طور اين اتفاقا
است طرحي تنها طرح اين شود ، كامل‌تر روز هر طرح اين كه مي‌شود باعث ايناست طرح
رسانه‌ها در تحليل و نقد بررسي ، درحال دائم به‌صورت شدن نهايي و تصويب از پيش كه
حاوي هم لحظه همين تا فوق طرح.باشد مفيد بسيار مي‌تواند امر اين البته.است
.است صاحبنظران و استادان نهادها ، دستگاه‌ها ، از گوناگوني نظريات
شما طرح در شده ارائه راهكارهاي ساير برسد ، نهايي تصويب به مجلس نمايندگان طرح اگر
شد؟ خواهد منتفي
قانون و مقررات به‌عنوان راهكار يا طرح آن برسد ، تصويب به كه طرحي و راهكار هر
آن بعد سال‌هاي در ممكن‌است البته.مي‌شود منتفي پيشنهادها بقيه و مي‌شود شناخته
مقرراتي و قانون هر اجراي با كه آن ضمن.كند تغيير زمان شرايط باتوجه‌به راهكار
.مي‌شود تصحيح تدريج ، به اجرا سال‌هاي در و مي‌شود مشخص آن قوت و ضعف نقاط
|
