سوخته زمينهاي در كشت
اقتصادي يادداشت
بفروشيد را ما پرتقالهاي برويد
جهان 2002
سوخته زمينهاي در كشت
اقتصاد گروه - اسدي نيما
ساختمان ايران ، اسلامي جمهوري كشاورزي وزير سابقهترين با كلانتري عيسي كه زماني
وزارتخانه وزير به را خود جاي تا ميكرد ترك را كشاورزي وزارت معروف شيشهاي
گردن بر را كشاورزي بخش ناكارآمد سياستهاي خبرنگاران جمع در بدهد ، جديدالتاسيس
محصولات بيرويه واردات و كشاورزي بخش نابودي خواستار كه گذاشت مافيايي گروههاي
.بودند غذايي
حال در چه و گذشته در چه وزيرش و مسئولان براي وقت هيچ ايران كشاورزي واقع ، در
منطقه در كه است گونهاي به ايران جغرافيايي موقعيت كه چرا است ، نبوده يمن خوش
آن سال ساله ، 10 دوره 30 هر در كارشناسي بررسيهاي براساس و گرفته قرار خشك نيمه
سال سه در كه است خشكسالي سمت به ديگر سال و 10 خشك نيمه "سال ترسالي ، 10" دوران
بخش اعظم قسمت موارد اين به توجه با لذاميشود مواجه شديد خشكسالي با آن آخر
كاهش با هرازگاهي ايران كشاورزي توليدات است ، بوده "ديمي" كه ايران كشاورزي زراعي
روبهرشد جمعيت كنار در را توليد شديد كاهش اين اگر كه ميشود روبهرو توليد شديد
وزيراناش براي كشاورزي وزارت صندلي چرا كه ميشويم متوجه موقع آن دهيم ، قرار كشور
.است نبوده "رحمت مايه" وزارتخانهها ديگر مانند
با سال 1342 ارضي اصلاحات از بعد ويژه به گذشته دوران در ايران كشاورزي توسعه
نگهداشته حادي موقعيت در هنوز را كشور كشاورزي معضل ، اين كه شد ، مواجه خاصي معضل
شديدا را ايران زمينداري نظام ارضي ، اصلاحات يعني قانون ، اين اجراي با كه چرا است ،
قشر آن كنار در و داد گسترش سرعت به را مستقل دهقاني بهرهبرداريهاي و متحول
از يكي عنوان به كماكان كه.آورد پديد كشور روستاهاي اجتماعي طبقات در را وسيعي
سو يك از دهقاني بهرهبرداريهاي اين.هستند مطرح كشور كشاورزي توسعه مهم اركان
ديگر سوي از و شده كشور كشاورزي زمينهاي شدن كوچك و قطعات شدن پراكنده باعث
.است داده كاهش شدت به بخش اين در را سرمايه بازدهي
كه دانست معضلاتي مهمترين از ايران آبي كم معضل كنار در بتوان شايد را موارد اين
.بودهاند روبهرو آن با همواره ايران كشاورزي مسئولان
مساحت كشور كشاورزي اراضي هكتار ميليون حدود 15 از هماكنون آمارها آخرين براساس
واحدهاي تعداد مسئله اين كنار در اگر حال است هكتار زير 10 آن از درصد حدود 40
درصد حدود 80 كه ميبينيم آوريم حساب به را كشاورزي اراضي از بهرهبرداري
شده باعث عملا امر اين كه است ، هكتار از 10 كمتر اراضي به مربوط بهرهبرداريها
.نگيرد صورت آن براي رغبتي و باشد ، بازده كم بخش اين در سرمايهگذاري كه است
كل درصد حدود 5 ميدهد نشان است گرفته صورت كه مطالعاتي زمينه اين در
در بوده كشاورزي به مربوط كشور اقتصادي مختلف بخشهاي در شده انجام سرمايهگذاري
سهم كه است حالي در اين.است بوده درصد آن 24 افزوده ارزش سهم كه حالي
از كمتر همواره گرفته صورت سرمايهگذاريهاي كل به نسبت ساختمان بخش سرمايهگذاري
بالايي بسيار رقم از گرفته صورت سرمايهگذاري به نسبت آن افزوده ارزش اما بوده يك
.است بوده برخوردار (درصد تا 8 بين 4)
بوده نادرست كشاورزي بخش در سرمايهگذاري روند كه ميدهد نشان سو يك از ارقام اين
پراكندگي از ناشي آن عمده كه بوده ، ناچيز آن اثر يا و پايين تقريبا ديگر سوي از و
.است آن ، بودن كوچك و اراضي قطعات
شد گفته كه عوامل اين از جدا را ايران كشاورزي بخش مشكلات باشيم خواسته اگر كل در
:كه بگوييم بايد شماريم ، بر
بخش توليدي فعاليت درصد اينكه 95 رغم به پسانداز به گرايش ، كشاورزي بخش در _"1
در سرمايهگذاري خاطر همين به.است بوده ناچيز است ، خصوصي بخش اختيار در كشاورزي
.است بوده غيرموفق بخش اين
غالبا.است بيشتر ديگر بخشهاي از سرمايهگذاري (ريسك) خطر ضريب كشاورزي در _2
نباتي آفات و دامي بيماريهاي با مقابله.ميكنند وارد زيانهايي سيل و جوي عوامل
مشكل با زمينه اين در نسبي طور به روستاييان كه دارد نياز كافي دقت و آگاهي به
.هستند روبهرو
جمعيت ديگر طرف از.است شهري جمعيت از بالاتر روستايي بخش در ولد و زاد ضريب _3
كل به شهري جمعيت نسبت نمونه براي.دارد شهر به مهاجرت به گرايش روستايي جوان
.است رسيده درصد به 61 درصد از 38 تا 1375 از 1346 كشور جمعيت
".دارند قرار نشده پيشبيني نوسانات معرض در غالبا كشاورزي محصولات قيمت _4
اقتصادي يادداشت
ميشود تمام روز يك بازي
زرگر عباس
صراحتي با وزارتخانه اين در حضورش روز آخرين در كشاورزي ساله وزير 12 كلانتري عيسي
اولين برخلاف وي.پرداخت كشاورزي محصولات در "خودكفايي سياست" نقد به پيش از بيش
اسلامي انقلاب پيروزي از پس كشاورزي وزيران تمامي برخلاف حتي و خود وزارت سالهاي
شمالي برنجكاران از اين از پيش او.خواند اشتباه و غيراقتصادي را سياست اين
نيستيم اقتصادي مزيت داراي آن در مختلف دلايل به كه برنج توليد جاي به بود خواسته
.بكارند "سيبزميني"
اقتصادي صرفه داراي برنج جاي به سيبزميني كشت حاضر حال شرايط در وي اعتقاد به
.است كشور حتي و كشاورزان براي بيشتري
ميليون هشت از بيش توليد كه بود گفته نيز ديگر مطبوعاتي گفتوگوي يك در كلانتري
فشارهاي به بنا ايران كشاورزان و نيست اقتصادي صرفه داراي كشور در سال در گندم تن
.بياورند روي گندم كشت به بيشتر صرفه با محصولات كشت جاي به مجبورند سياسي
بخش مورد در خود وزارت دوره پاياني سال چند طي كلانتري عيسي كه نكاتي واقع در
تابويي ;ايران اقتصاد در قديمي تابوي يك به بود مستقيمي حمله راند زبان بر كشاورزي
وجود از خود وزارت اول روز همان از انقلاب از پس كشاورزي وزراي.خودكفايي عنوان با
معدود جزء شايد اين.بودند داده خبر كشاورزي محصولات در خودكفايي براي طرحهايي
بسياري هم هنوز امروز.نداشت وزرا اين سياسي گرايش با مستقيمي ربط كه بود وعدههايي
محصولات توليد در خودكفايي كه ميكنند تصور ايراني سياسي و اقتصادي صاحبنظران از
.لازم بلكه دستيافتني است هدفي نهتنها كشاورزي
داراي گوناگوني دلايل به داخلي توليدي كشاورزي محصولات اكثر كه است درحالي اين
كشاورزان يكسو از شده موجب بالا هزينههاي اين.هستند بالايي شده تمام هزينه
تامين محصولات اين فروش داخلي نرخهاي به توجه با را خود سالانه معيشت نتوانند
نرخ خارجي مشابه محصولات واردات انحصار و سهميهبندي سايه در ديگر سوي از و كنند
.است بينالمللي نرخهاي از بيشتر بسيار محصولات اين
را تايلندي برنج بهترين ريالي دههزار دلار با حتي ميتوان امروزه مثال عنوان به
دست به داخلي بازارهاي در كيلوگرم هر براي تومان از 250 كمتر قيمتي با
داخلي بازارهاي در برنج اين مشابه عيار با برنجهايي كه درحالي رساند مصرفكنندگان
.ميرسد مصرفكنندگان دست به ريال هزار كيلويي 12 از بيشتر
تحت دولت ساله هر كه است بوده شكل اين به نيز گذشته سالهاي در شده اتخاذ رويه
مشابه محصولات واردات كاهش به مجبور قدرتمند نهادهاي ديگر و شمالي برنجكاران فشار
.است شده بازار در كالا اين قيمتهاي افزايش نتيجه در و خارجي
پرداخت جاي به دولت تاكنون.داشت خواهد سرانجامي نيز داستان اين حال اين با
(شوند كشت همچنان محصولات اين ميخواهد اگر) محصولات اين توليد براي مستقيم يارانه
بر تنهايي به خودكفايي سياست فشار نتيجه در.است داشته نگه بسته را داخلي بازارهاي
.ميكند سنگيني مصرفكنندگان دوش
هزينه بايد زماني چه تا بپرسند ، دولت از كه دارند حق مصرفكنندگان اين هرحال به
هزينههايي چنين صرف با ميتوانند آنها زيرا بكشند؟ دوش بر آنها را سياستها اين
هم ابد تا ديگر سوي از.دهند افزايش را خود بهرهمندي و رفاه ديگر بخشهاي در
.داشت نگه بسته را خارجي تجارت درهاي نميتوان
توليدي محصولات با رقابت شانس درصد تنها 10 داخلي توليدات امروز اگر مثال فرض به
برسد درصد صفر به شانس اين آينده سالهاي در اينكه احتمال باشند ، داشته را خارجي
از انداخت خواهند تعويق به را بيماري اثرات تنها مقطعي درمانهاي.بود خواهد بيشتر
چه ايران توليد بخش امروزه نشود؟ بيمار كلي نابودي موجب تعويقها اين كه معلوم كجا
.است بيمار كشاورزي در چه و صنعت در
مزيتهاي هم ميتواند كه دارويي.است رقابت داروي افزايش تنها بيماري اين علاج
.دهد افزايش (را ايران اقتصاد گمشده) بهرهوري هم و بشناساند ما به را اقتصادي
نداشته ايرانيان بيشتر فقر و سرمايهها اتلاف جز نتيجهاي آن نيستي كه گمشدهاي
.است
بفروشيد را ما پرتقالهاي برويد
1- كشاورزي جهاد وزير با گفتوگو
مهدوي حسين امير -زرگر عباس
ميزبانمان كشاورزي جهاد چرده سيه وزير حجتي محمود زمستاني عصر يك باراني غروب در
بازار سازوكار بر را داخل توليد و كشاورزي از نجفآباديحمايت ساله وزير 47.بود
شوراي عضويت به سال 58 در اصفهان صنعتي دانشگاه از عمران مهندس حجتي.ميدانست مقدم
در جهاد مركزي دفتر به سال 60 اواخر در درآمد ، بختياري و چهارمحال جهاد مركزي
مركزي شوراي عضويت به جنگ سال پنجمين در رفت اصفهان جهاد به سال 62 آمد ، تهران
وزيرجوان فروزش غلامرضا انتصاب از پس شد منصوب سازندگي جهاد وزير معاونت و جهاد
به (نوري عبدالله) وقت كشور وزير سوي از جنگ از پس اول دولت در سازندگي جهاد
كشور وزير تعويض از پس.رسيد بلوچستان و سيستان ايران ، خطه محرومترين استانداري
اجرا را كرخه سد پروژه و رفت نيرو آب شركت به نعيميپور بيطرف ، تابش ، همراه به
"جهادسازندگي" وزير خور در ظاهري و ميگويد سخن جهادي ادبيات با هم هنوز كه اوكرد
اما ميكند دفاع كشاورزي كالاهاي بورس و قيمتها آزادسازي از كه اين عين در دارد
.ميداند نهايي حل راه را داخل توليد از حمايت همچنان
براي را مصاحبه بار چندين ترابري و راه سابق وزير توپولف 154 حادثه از پس شب در
حادثه علل ريشهيابي پيگير علاقهمندانه و كرد قطع كشور هواپيمايي مسئولين با تماس
.بود
بعد كه كشاورزي وزراي تمام تقريبا و بوده مطرح انقلاب اول از كه مباحثي از يكي *
قرار آن مبناي بر را برنامهشان اصلا يا و دادند را وعدهاش يا آمدند ، انقلاب از
ميخواهم.بعدي دولتهاي تا موقت دولت زمان از ;است بوده خودكفايي بحث دادند ،
بحث دنبال كه ميخواهيد و هستيد بحث اين دنبال كشاورزي جهاد وزارت در هم شما بدانم
برويد؟ خودكفايي
خبر خيلي من بودهاند خودكفايي دنبال انقلاب ، از بعد وزراي ميفرماييد كه اين
دستاندركاران مجموعه ولي داشته برنامهاي يك دورهاي هر در كس هر بالاخره.ندارم
حد در مملكت نياز مورد محصولات با ارتباط در كه هستند علاقهمند قطعا بخش ،
فكر تقاضا و بازار پررنگ نقش به توجه با امروز البته.كنند توليد بتوانند خودكفايي
بفرستد آنجاهايي به را خود توليدات بيشتر كه است اين دنبال به كننده توليد ميكنم
.داخلي مصرف بازار از بهتري مصرف بازار چه و هست بهتري مصرف بازار كه
پنج در مثلا كه كشوري از بالاتر بسيار ما كشور در گندم مثلا توليد هزينه اگر *
كنيم؟ توليد گندم است بهتر ما ميكنيد فكر هم باز بود ، است ، آنطرفتر قاره
است كمتر خيلي ديگر جاهاي در قيمتش كه است محصولي يك واقعا اگر كه است بحثي اين
عرضهاي قابل و پايدار محصول هم محصول آن و ميكنيد توليد گران خيلي را آن شما و
آن نميدانم البته.كرد وارد را محصول آن ميشود كه ميگويد اقتصادي عقل خب است ،
در خصوص به را محصولي كمتر ميكنم فكر من.نه يا دارد وجود اصلا ايران در محصول
آنطرفترش قاره پنج شدهاش تمام قيمت كه كنيم پيدا ميتوانيم كشاورزي توليدات
.باشد ما كشور داخل شده تمام قيمت از كمتر
است؟ حاكم قيمت منطق ما باغباني و زراعي كالاهاي همه توليد بر يعني *
در امروز كه قيمتهايي كه است اين ميافتد اتفاق دارد كه اشتباهي ميكنم فكر من
در ما ميآورم ، مثال منميگيريد نظر در ملاك عنوان به را است كالاها جهاني بورس
وارد را كره تن هر ما كننده وارد دلار تا 1350 حدود 1300 امسال اوايل كره مورد
هم ديگرش هزينههاي.ميشد تومان حدود 1000 كيلويي تومان ، دلار 800 با خب.ميكرد
كه وقتي.ميشد عرضه تومان حدود 1700 ما كرهتومان 1400- ميشد 1500 كه هست
پيدا را اطلاعاتش است پايينتر آنها قيمت و است طوري اين ما قيمت چرا كرديم بررسي
اروپايي صادركننده ميشود باز برايش LC كه مبلغي همان معادل شديم متوجه و كرديم
آنجا بازار در كره كه معني اين به.ميگيرد دولت از صادراتي يارانه مبلغ همين
با دلار قيمت 1300 به بازار ، در دلاري كره 2600 يعني.است بيشتر فوقالعاده قيمتش
در ديديم درآورديم ، را شكر قيمت گذشته هفته.ميكند رقابت من دلاري كره 1700
سطح در را توليد بيشترين فرانسه و ميكند توليد شكر تن ميليون كه 14 اروپا اتحاديه
ميليون 3- و 4 ميكنند مصرف اروپا داخل را شكر اين از بخشي دارد ، اروپا اتحاديه
عرضه كننده مصرف به كه شكري فرانسه بازار در.ميكنند صادر نهايتا را آن تن
همين امادلار ميخرند 500 كننده توليد از كه را شكري و است دلار تني 1170 ميشود
بگوييد من به شما حالا است ، دلار ميكنند ، 200 بينالمللي بازار وارد كه را شكر
است؟ چقدر شكر واقعي قيمت
.ميشود تمام دلار همان 200 بخرد ، ميخواهد كه كسي براي *
من.بود بينالمللي بازار در دلار پيش 500 سال ده شكر همين است؟ پايدار مگر نه ،
.است تومان دلار 800 چيست؟ دلار محاسبه مبناي.ميگويم كنارش در هم را ديگر نكته يك
هم سال 76 اواخر.بود تومان دلار 800 كه هم پيش سال يا 5 است امروز تومان 800
سال با 5 را؟ دلار اين يا بگيريم قيمت را دلار آن.بود تومان 700- همين 800 دلار
توجه با تقريبا سال اين 5 طول در ريال ارزش.داشتيم كه درصدي 10 ،- حداقل 15 تورم
حتي و مانده ثابت دلار قيمت كه حالي در شده؟ چقدر داشتيم كه داخلي تورمهاي به
كنيد فرض امروز اگر و كنيم؟ چند ضربدر را دلار ما داريم كاهش پيشبيني آينده براي
ما شود عرضه جهاني بازار واقعي قيمت به و برود بالا قيمتش دلار و نكرديم توليد شكر
بود؟ خواهد چه محاسبهمان مبناي
در شكر مورد در.ميريزد هم به شبه يك بگوييم ما كه نيست طور اين جهاني بازار *
در مثلا بعد سال كه 15 شده پيشبيني سال 61 ، در نيشكر توسعه توجيهي طرح اول جلد
لازم قيمتها اين با ما كه بود آمده طرح اين در.شد خواهد چقدر شكر قيمت سال 7776
راه و كرده افتتاح كه ندارم كاري حالاكنيم افتتاح را نيشكر توسعه طرح نيست
برنجمان قيمت الان.ميفرماييد شما كه نيست گونهاي به جهاني بازار ولي انداختند
در دلار حدود 225 جهاني بورس در تايلندي برنج كنيد ، حساب اگر تومان دلار 1000 با
وارد كه خوبي برنج بگيريم ، اگر گمركي عوارض صددرصد با توماني دلار 1000.است تن هر
برنج داريم الان كه است قيمتي نصف هم بازدرميآيد تومان حدود 500 ميشود ، كشور
ده براي كنيم حساب حتي ما يعنياست ناراضي كشاورز هم باز و ميكنيم عرضه را داخلي
كه است برنجي اين از بيشتر صرفهاش كنيم وارد كه برنجي اين هم باز آيندهمان سال
.است مردم دوش بر هزينهاش و ميكنيم توليد داريم الان
است؟ بيشتر صرفش كسي چه براي
يعني.است كننده مصرف روي فشارش نيست ، دولت روي بر فشارش اين مصرفكنندگان براي *
در نفر چندصدهزار اينكه براي است آدم ميليون دوش 60 بر برنجمان توليد هزينه ما
دولت به است ممكن.ميدهند هزينه دارند نفر ميليون كنند ، 60 كار شمالي استانهاي
خيابان در كه ما مردم ولي نكنيد احساس كابينه وزير يك عنوان به شما و نيايد فشار
كه دارند حق مردم اين خب ميكنند ، را احساس اين ميخرند تومان كيلويي 1500 را برنج
.شود وارد كلا برنج دهد اجازه دولت بگويند
كنيم؟ وارد پولي چه با
.كنيد آزاد را بازار *
.كنيم وارد محلي چه از
.دلار محل از محلي ، هر از *
.بياوريم كجا از دلار
در دلار ميليارد سالانه 4 مركزي بانك كه دلاري.ميشود وارد دلار حال هر به *
واردات صرف مثلا را اين كند تامين را دولت ريال اينكه براي ميفروشد ارز بازار
.كند برنج يا شكر
ميكنيد؟ توصيه را اين شما بخوريم؟ بياييم كنيم شكر بدهيم را نفت دلار برويم يعني
.ميفروشد دلالها به مركزي بانك الان كه است دلاري اين *
به را منطق اين بايد شما.بفروشم نفت من كه ميكنيد توصيه من به را اين داريد شما
بدهم را دلار و كنم دلار به تبديل كنم استخراج را نفت بروم من كه كنيد؟ توصيه من
.نميدانم منطقي را اين من.نه بخورم؟ بيايم بگيرم غذا و محصول
ديگر جاهاي و بورس در ميآيند ميماند ، باقي محل اين از خانوارها براي كه پولي *
.باشد داشته سود برايشان كه جايي ميكنند سرمايهگذاري
كجا؟
صادر ميشود صادرات بخش در كه است محصولي تنها مركبات.باغباني محصولات مثلا *
.كرد
.بفروشيد من براي را اين بياييد شما.دارم پرتقال تن ميليون الان 2 من مطمئنايد؟
وقتي يك.بگذاريد هم كنار شما را مطلب سه.كردم اشاره عرايضم اول را جملهاي يك من
كره كنم نگاه بايد.كنم نگاه بايد ميكرد وارد كره كه كسي همان عين هستم ، تاجر من
را آن بروم كنم؟ چكار بروم بايد تاجر من.ندارد هم تعرفه است ، دلار بازار 1350 در
كدام دوحه جهاني تجارت اجلاس در.نيستم تاجر دولت مقام در ما.ميكنم سود بياورم
دولتها O.TW مسئولين از يكي اظهار طبق.كشاورزي نرسيده؟ توافق به كميتهاش
دنيا سطح در كشاورزي توليدات و كشاورزي كالاهاي روي دلار ميليارد يك معادل روزانه
سويا كننده توليد بزرگترين عنوان به آمريكا سويا با ارتباط در فقط.ميدهند يارانه
دلار ميليارد از 2 بيش داريم ، ما كه گزارشي آخرين جهان سطح در روغني دانههاي و
قيمتهايش دنيا در بتواند اينكه براي چه؟ برايميدهد يارانه سويا توليد براي فقط
بروم بايد باشم ، تاجر اگر من.دارد نگه خودش براي را مصرف بازارهاي و كند منطقي را
بايد ميبينم را ملت اين آينده هستم ، دولت يك سياستگذار اگر ولي.بحثها اين سراغ
برنج.نكنند خارج عرصه از را من توليد يارانه دمپينگ با عده يك كه باشد جمع حواسم
كه ژاپن دولت چرا.ميشود خريداري دولت توسط دلار تا 8 كيلويي 5 ژاپن توليد
ميكنند فكر اقتصاديتر حتما هم ژاپن مردم و ميكند فكر ما از اقتصاديتر اينقدر
و كنند مصرف را دلاري يا 8 و دلاري برنج 5 هستند حاضر چرا ميكنند؟ عمل شكل اين به
نخورند؟ را جهاني بازار سنتي و 30 تا برنج 20
ولي است لوكس حدي تا و سنتي كالاي يكنيست اساسي كالاي ژاپني مصرف در برنج *
.است اساسي اينجا
قيمت دارد ارزي ذخاير اينقدر كه كشوري كه ميشود باعث چيز چه بگوييد من به شما
حاضر ميدارد ، نگه را است دلار تا 8 بين 5 كه قيمت همان و است واقعي قيمت هم دلارش
مثبت دلار ميليارد بالاي 100 كه هم آن بازرگاني تراز.بدهد را هزينه اين كه شود
.ميخرند را خود داخلي محصول هم ژاپن مردم و است ايستاده باز ولي است
در كه ما ملي كالاي با ميخواهد كالايي چه هم دوم نيستم ، تاجر من كه اين يكي پس
است پايدار ارزش آن و است متعادل شرايط اگركند رقابت ميشود توليد كشورمان داخل
آزاد بازار ريال با را دلار من كه نرخي.است نداده يارانه و نشده ايجاد دمپنيگ و
تومان دلار 1500 بود بنا امروز شايد برنامه اسناد طبق.است چقدر ميكنم مقايسه
.دارد توجيه چيز همه وقت آن باشد تومان اگردلار 1500.باشد
...كه است زياد فاصله آنقدر اما *
محصول؟ كدام در.خوب خيلي
.برنج مثلا *
است؟ چقدر برنج
حدود 220 بازار در تايلندي خوب برنج متوسط طور به گفتم كه قيمتي همين مثلا *
.هزارتوماني دلار با حتي ميشود تومان
ميخواستم كه آخر مطلب.ميگذارم هم كنار كه است پارامتري چهار سه معادله يك اين
سوال اگر من از داريم؟ مزيت چيز چه در ديد بايد كه است اين كنم اشاره آن به
.داريم را بازارش كه حوزهاي در ميگويم ميكنيد ،
.نشود وارد برنجي هيچ ميگوييد ميبنديد را كشور يك در شما كجاست؟ بازار اين *
.است مردم مصرفي اساسي كالاي برنج
تن هزار سالي 700 صفر تعرفه با برنج الان كنم؟ باز من كه است كرده باز كشور كدام
مييابيد؟ را نمونه اين دنيا كجاي.ميشود مملكت وارد
با.نكند وارد صفر تعرفه با برنج دولت اصلا كه بود بازرگاني وزارت پيشنهاد اين *
.شود وارد تن هزار بالاي 700 بگذارند ولي كنند وارد آزاد تعرفه
اتفاق اين دنيا كجاي ميكنيد مملكت وارد برنج هزارتن صفر ، 700 تعرفه با شما
پاسخهاي به ميكنم شروع من بدهيد پاسخ توانستيد اگر را من سوال يك است؟ افتاده
دارد؟ محصولي چه در مزيت كشور كه است اين سوالبعدي
در ايران ببنديد را بازار شما وقتي.باشد آزاد بازار كه ميشود مشخص جايي مزيت *
.دارد مزيت هم خودرو صنعت
.بزنيد را خودتان حرف.ميزنيد را من حرف چرا شما.ميگوييد چه شما نميدانم من
داريد؟ مزيت كجا شما
.است صرفه به توليد كه جايي *
.بگوييد را محصول نام نه ،
.مركبات همان *
مانده؟ دست روي چرا.نميرود فروش چرا پس
.بود مثال يك پرتقال *
چه نكار ، برنج بگوييم كشاورزمان به ميخواهيم.كنيم كار ميخواهيم.نزن مثال نه
.بكار چيزي
ميگردد مشخص بازار شرايط درميشود مشخص بازار روند در و بازار در كه چيزي آن *
.كنيم ديكته كشاورز به نبايد ما.باغباني محصولات طرف به ميشود هدايت سرمايه و
.بكار ميخواهد بازار چه هر بگوييم بايد
دارد؟ كجا بازار
.كننده مصرف براي انتخاب قدرت با ولي دارد داخلي بازار *
ميكند؟ ايجاد برايش كسي چه را خارجي بازار
.داشتيم صادرات ما همه اين كه نبود دهه 50 در مگر.باشد كننده صادر ميتواند خودش *
انقلاب از بعد بودند سودده و بودند كرده درست آمريكاييها كه شكري مجتمعهاي
.هستند ورشكستگي حالت در همهشان
.كنم پيدا را سوالم پاسخ نتوانستم بالاخره من.است ذهنتان در اشتباهي يك شما
هر كه است اين بخواهيد را تعريف آن اگر.دارد خاصي تعريف اقتصاد در نسبي مزيت *
من.بخواهد را ما محصول كه بازاري آن ميگوييد شما.كند مشخص بازار كه جايي
.شود گرفته ناديده كننده مصرف انتخاب قدرت نبايد بازار در ميگويم
توليد يارانه بدون كشاورزي بخش در كالايي هيچ دنيا در اولا.انتخاب قدرت خب خيلي
جهت هم دولت.نميشود كشوري وارد صفر تعرفه با محصولي هيچ هم جايي هيچ ونميشود
يارانه كند ايستادگي بتواند رقابتها عرصه در اينكه براي و داخلي توليد از حمايت
ديد اگر باز.ميگذارد هم تعرفه حمايت خاطر به ديگر بار يك ديگر طرف از و ميدهد
هم صادراتي يارانه است مرسوم مسئله اين دنيا در امروز كه ماند مملكت داخل كالايش
مزرعهاش داخل كه توليدكنندهاي يك به نميتوانيد شما.ميدهد صادرات با ارتباط در
يارانه ميگويد كن توليد برو ميخواهي چه هر تو.ندارم كاري من كه بگوييد است
ميكنند سوال شما ازكن توليد ميخواهي چه هر تو.ندارم كاري من ميگوييصادراتي
كنند؟ توليد چه كه
.نكنند توليد اصلا ندارد صرف اگر *
توضيح كه است آن من نظر از.دادم توضيح را اقتصادي صرفه كه من.احسن نكنند؟ توليد
اگر شما ديدگاه با كه ميرسيم جمعبندي اين به نداريد قبول شما.خب خيلي.دادم
شما نكند ، وضع واردات براي تعرفه ندهد ، صادراتي يارانه ندهد ، توليد يارانه دولت
.كنيد توليد نيست لازم چيز هيچ مملكتتان داخل
دوش روي را هزينه نميآيد.ميدهد دولت خود را هزينه ميدهد يارانه دولت كه وقتي *
را برنجشان كه اين بهانه به ميدهد يارانه كشاورز به كه وقتي.بياندازد كننده مصرف
كنندهها مصرف جيب از را هزينه اين وقت هيچ نميآيد بفروشند ، ارزانتر بازار در
توليد و ميبندد را بازار پس نميكند پرداخت يارانه دولت ايران در اما.بپردازد
.بفروشد ميخواهد كه را قيمتي هر ميتواند كننده
كجا؟ از يا غرب از آوردهايد كجا از شما را اقتصادي نگاه اين
.اقتصاد علم منطق از *
يا مانميگويد شكلي اين ما اقتصادي عقل يعني.نميكنيم فكر اينجوري ما والله
و كنيم قاضي را كلاهمان كه اين يا گرفتيم جا فلان از را الگو اين كه بگوييم بايد
بحثهاي و شما از كه اينجور من.كنيم حركت و بپذيريم را اصولي يك مملكتمان داخل
توليدكننده همه كه دنيايي در باشيد ، نداشته جايي به كاري شما بايد..فهميدم شما
نبايد هم شما بگيرند ، سبقت هم از رقابت بازار در كه هستند اين دنبال همه و هستند
و بدهيد يارانه كنيد ، وضع تعرفه بايد باشيد داشته اگر.باشيد داشته وسط اين كاري
جايي ، از يا آمريكا از ميخواهيد اگر شما كه كردم اشاره من.بدهيد صادراتي يارانه
.كنيد بررسي را خودمان وضعيت و بياييد بايد بگيريد الگو
.بدهد دولت را يارانه كه ميگويم الان هم من *
جا 500 آن نميبندد را آنجا بازار كنيد فرانسه بازار وارد را شكر اگر شما يعني
.ميدهد دلار خود 1170 كننده مصرف به را شكر و كرده وضع تعرفه درصد
واردات و صادرات محدوديت كه است اين بخشهايش از يكي كنيد دقت سوم برنامه به اگر *
مابقي مورد در يعني داريم شرعي ممنوعيت كه باشد غيرتعرفهاي محصولات از بخشي روي
.است آزاد تجارت بر اصل كالاها
هستيد؟ سوم برنامه نگران الان شما يعني
.است شده عنوان سوم برنامه خود در الان من حرف *
هستيد؟ چيزي چه نگران الان شما كه بدانم ميخواهم من نه
.مصرفكننده هم و كشاورزي بخش هم سوم ، برنامه نگران هم *
برخي و شدهاند وضع گذشته سال چند طي هم تعرفههااست برنامه سال سومين سال 81
كه اين ولي.كرد لحاظ بايد هم را ملاحظاتي يكسري و شود وضع كه هست قرار هم
بدون باشد باز جا همه استثنا بدون و شود باز مرزها هم فردا و شود وضع برنامهاي
مزيت كه كجا هر بگذاريد آزاد بازار بگويند كه اين.است ناشدني سازوكارها و تعرفه
كه ميگويم ميكنيد سوال من از اگر رفت ، خواهد سمت آن به سرمايهها داشت وجود نسبي
يك در امروز دهيد انجام صادرات در دهيد ، انجام توليد در را پشتيبانيها بايد
كار چه رقبايمان كه ببينيم بايد روز هر و داريم قرار شديد رقابتي در پيچيده معامله
توليدكننده ميكنند ، توليداتشان از آنها كه پشتيبانيهايي مورد در وقت يك.ميكنند
كننده توزيع و چي واردات ميشويم ما همه و ميشود خارج توليد صحنه از زودي به ما
.كالا
زيركشت ايران وسعت از درصد معادل 5/7 هكتار ميليون حدود 3/12 آمار آخرين براساس
حدود 3/10 با سالانه زراعي محصولات مقدار اين از كه دارد قرار كشاورزي محصولات
و است داده اختصاص خود به را كشور زيركشت سطح كل از درصد معادل 7/83 هكتار ميليون
محصولات زيركشت اراضي هكتار ميليون مجموع 2 از كه است دائمي محصولات زيركشت بقيه
انواع كشت به درصد و 6/5 (ميوه باغات) مثمر درختان كشت به آن درصد باغي 3/94
.دارد اختصاص (غيرمثمر باغات) صنعتي درختان
زيركشت سطح كمترين و درصد با 04/13 خراسان استان به مربوط زيركشت سطح بيشترين
.است كشور زيركشت سطح كل از درصد با 59/0 قم استان به مربوط
اول رتبه جهان در زرشك و زردآلو انار ، خرما ، زعفران ، پسته ، محصولات در ايران
كشمش و گردو بادام ، ليمو ، فندق ، خيار ، هندوانه ، توليد در همچنين دارد را توليد
رتبه داراي گرمك و طالبي خربزه ، نارنگي ، چاي ، سبز برگ توليد در و جهاني سوم رتبه
ده جزء كشاورزي محصول در 23 كلي طور به و ششم رتبه سيب و انگور در جهاني پنجم
در كه است جهان كشور از 5 يكي ايران ديگر عبارت به.است جهاني عمده توليدكننده
و هوايي و آب تنوع از ناشي كه است جهان اول توليدكننده جزء 10 محصول از 20 بيشتر
كشور اقتصاد اركان ديگر از متاثر گذشته سالهاي طي كشاورزي بخش.است كشور اقليمي
واقعي حمايت راستاي در مهمي اقدامات اصولا و نبوده برخوردار بالايي نسبي توسعه از
از يكي كه اشتغال بحث در.نگرفتهاست صورت اصولي و زيربنايي كارهاي انجام و
شود واقع مفيد بسيار ميتوانسته كشاورزي بخش است كشور مسئولين دغدغههاي مهمترين
است ديگر بخشهاي يكپنجم كشاورزي بخش در شغل يك ايجاد براي سرمايهگذاري كه چرا
نشد ايجاد بخش در جديد شغل تنها نه بخش اين به جدي توجه عدم دليل به متاسفانه كه
بخش در فعلي ركود اگر روي هر به است بوده منفي بخش اين در سرمايهگذاري رشد بلكه
قرار ايران كشاورزي اقتصاد روي پيش بلندمدتي مخرب اثرات يابد ادامه ايران كشاورزي
.گرفت خواهد
جو ، 2/2 تن ميليون گندم ، 4/1 تن ميليون معادل 5/7 كشور در گذشته زراعي سال در
انگور ، تن ميليون چغندر ، 1/2 تن ميليون غلات ، 3/4 تن ميليون برنج ، 9/11 تن ميليون
.است شده توليد نيشكر تن ميليون 1/2
جهان 2002
نصير رضايي غلامرضا
چيست مدني جامعه
است گفتني - ميبينند بهرهبرداري براي مناسبي موضوع را مدني جامعه كه دانشگاهياني
(دوباره) كشف مهمترين را آن اشتياق با "جهاني 2001 مدني جامعه" كتاب مولفان كه
مفهوم اين براي باشكوهي تبارشناسي - مينامند دهه 1990 سالهاي اجتماعي علوم
دانشمند) فرگوسن آدام سپس و است شده شروع يونانيها با چيز همه ظاهرا.يافتهاند
و مركزي اروپاي مردم از طيفي و گرامشي دوتوكوي ، ماركس ، هگل ، ،(هجدهم قرن اسكاتلندي
جامعه" گفته به چيست؟ مدني جامعه بالاخره اما.كردهاند مطرح را آن لاتين آمريكاي
بودن مبهم همان شده ، مدني جامعه كنوني جهاني محبوبيت باعث چه آن "جهاني 2001 مدني
".ميبيند را خود معشوق جلوه آن در كسي هر.است آن
به را قضيه كل كه ميشود وسوسه انسان بنابراين.ندارد وجود تعريفي هيچ كلام ، مخلص
حد از زياده اين امابگيرد ناديده مبهم ، ذهن با افرادي براي مبهم عبارتي مثابه
مفهوم اين دور كه كساني براساس ميتوان دقيق ، تعريف يك نبود در.است بلندنظرانه
به مدني جامعه كه باشيد داشته توجه.كرد قضاوت مدني جامعه مورد در شدهاند ، جمع
كه حاكميت ، :ميشود ظاهر روز مد روشنفكري اصطلاحات بيمايهترين از بسياري همراه
بنياد مدني جامعه و مديرحاكميت ادواردز مايكل) است دولت براي ديگري واژه صرفا
(باشد خوبي چيز بايد) اجتماعي سرمايه با ;(نفوذ گروههاي) جوامع رهبران ;(است فورد
خانواده يك صورت به كه پرتلاش و خيرخواه افراد از گروهي) بينالمللي جامعه و
(.ميآيند هم گرد تصور در فقط فوقالعاده ،
تغذيه آن از حقيقت در يا ميگيرد ، بال پرو بيمعني اصطلاحات اين با كسي چه و
جامعهاي غيردولتي ، سازمانهاي يا انجياوها ، :گروه يك خاص طور به ميشود؟
بخش" كنيد ، فكر بيشتر اگر يا باشد داشته وجود چيزي چنين واقعا اگر بينالمللي ،
براي ديگري اصطلاح صرفا مدني جامعه بلي:ميگيرد قرار دولت و خانواده بين كه "سوم
ديوانهكننده ، گاهي برانگيز ، تحسين گاه كه سازمانهايي.است غيردولتي سازمانهاي
و مبارزه جز سياسي هنرهاي تمامي براي جا همه و غيرپاسخگو اغلب گمارده ، خود هميشه
.هستند حاضر انتخابات در پيروزي
ترور اقتصادي پيامدهاي
سال نخست ماهه شش شايد و نخست ماهه سه در.است قطعي اكنون آمريكا اقتصادي ركود
سير اين كه است اين دارد اهميت آنچه.داشت خواهد نزولي سيري آمريكا اقتصاد 2002 ،
زيادي اندازه تا.كرد بايد آنچه با و بود خواهد مسري و طولاني عميق ، چقدر نزولي
خواهد صورت متحدانش و آمريكا به بزرگتري حملات آيا كه دارد بستگي اين به مسئله
به حمله ويرانگرترين حتي زيرا است ، جانبي نكتهاي تروريستي حملات مادي اثرات.گرفت
.ميرسد نظر به ناچيز بسيار آمريكا اقتصادي داراييهاي كل با قياس در مانهاتان
با حتي.آمريكاست اقتصاد بخش آسيبپذيرترين يعني اعتماد ، و اطمينان اصلي مسئله
و داد دست از را خود ارزش سهام بازارهاي و يافت كاهش گذشته سال طي توليد رشد آنكه
كردن خرج به همچنان آمريكايي خريداران اما گشت ، آب بر نقش "نوين اقتصاد" به اميد
تروريستي حملات.دهد نجات شدن غرق از را اقتصاد تا بود كافي هميندادند ادامه
حملات اگر.بود خود وضعيت بدترين در اقتصاد كه داد رخ زماني در واشنگتن و نيويورك
با كه باشند اميدوار ميتوانند تجارياش شركاي و آمريكا باشد ، موردي تك سپتامبر 11
افت (اگر بخصوص يا) اگر حتي برسد ، راه از زود خيلي اقتصادي بهبود خوشاقبالي كمي
را همگان آمريكا اقتصاد برگشتپذيري خاصيت باشد چنين اگر.باشد شديد توليد اوليه
x.انداخت خواهد حيرت به
رفتن دست از:كرد خواهد تغيير چيز همه دهد ، روي ديگري و بزرگ حملات اگر اما
.بود خواهد طولانيتر و عميقتر اعتماد
هزينههاي مالياتها ، نه اقتصادي سياست ابزار مهمترين سال 2002 در بنابراين
و داخل در متحدانش و آمريكا كه است اقداماتي بلكه ، بهره نرخهاي حتي يا و عمومي
شوند ، مواجه شكست با اقدامات اين اگر.ميدهند انجام تروريسم با مبارزه براي خارج
انجام اعتماد فروپاشي مورد در زيادي كار بود نخواهد قادر پولي و مالي سياستهاي
و پولي سياستهاي چشمگير تغيير به احتياجي شوند ، موفق اقدامات اين هم اگر ;دهد
ميشود باعث كه - سال 2002 در اقتصادي سياست دوباره تعريفبود نخواهد مالي
در كه است شيوههايي از يكي تنها - باشند نداشته اعراب از محلي اقتصادي كارشناسان
.است كرده تغيير سپتامبر از 11 پس جهان آن
اقتصاد براي جنگ نوعي به آري ، نيست؟ طور اين است ، مفيد اقتصاد براي جنگ اما
بسيج و نظامي گزاف هزينههاي با همراه كه صورتي در جنگها.باشد مفيد ميتواند
اين در جنگهايي.ميشوند اقتصادي رشد باعث متعارف محاسبات با باشند ، افراد وسيع
ترجيح مردم كه كاري معيار با اماميكنند درمان را بيكاري معضل حداقل گونه ،
در اقتصادي فعاليت افزايش كنند ، مصرف دارند دوست كه كالايي و دهند انجام ميدهند
بيفتد ، كه اتفاقي هر.ميرسد نظر به انبوه صورت به هم آن منابع رفتن هدر جنگ دوران
.بود نخواهد مفيد اقتصاد براي متعارف نظامي بزرگ درگيريهاي اندازه به فعلي جنگ
ارائه بهتري راهنماي سال 1990 در كويت به تجاوز از پس حسين صدام عليه محدود جنگ
داشت ، مصرفكنندگان اعتماد بر كه تاثيري طريق از عمدتا فارس ، خليج جنگ.ميدهد
نرخ با اقتصاد سال 1990 پاياني ماهه سه در:ساخت ركود دچار را متحده ايالات
و مصرفي هزينههاي شديد كاهش منعكسكننده كه كرد ، افت درصد سه با برابر سالانهاي
آمريكا مصرفكنندگان اعتماد به شوك اندازه بار اينبود صنايع در سرمايهگذاري
.است بزرگتر بسيار
|